Το παρασκήνιο της συμφωνίας .........

«Tο μήνυμά μου στην Ελλάδα είναι αυτό: προσπαθήστε να αρχίσετε το πρόγραμμα πριν από την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων».




Αυτό αναφέρει ο Γ. Ντάισελμπλουμ σε συνέντευξη που έδωσε στους FT. Υπάρχουν στοιχεία του προγράμματος που μπορούν να αρχίσουν ακόμα και σήμερα, τονίζει ο Ολλανδός πρόεδρος του Eurogroup. «Aν γίνει αυτό (οι πρώτες μεταρρυθμίσεις), τότε μέσα στον Μάρτιο ίσως γίνει η πρώτη εκταμίευση. Αλλά αυτό απαιτεί πρόοδο, όχι μόνο καλές προθέσεις», τονίζει.

Παρά τη δύσκολη αρχή, ο Ντάισελμπλουμ λέει πως η σκληρή γραμμή της νέας κυβέρνησης άρχισε να μαλακώνει, καθώς οι δημόσιες διακηρύξεις του Βαρουφάκη και άλλων υπουργών ότι η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει, πυροδότησαν μαζικές αποσύρσεις καταθέσεων από τις τράπεζες. Αυτό, με τη σειρά του, ενέτεινε την πίεση στην Αθήνα να κλείσει γρήγορα μια συμφωνία, πρόσθεσε. «Ηταν η μεγαλύτερη κινητήρια δύναμη».

Ωστόσο, η επεξεργασία μιας συμφωνίας αποδείχθηκε δύσκολη. Μια πρώτη συνεδρίαση του Eurogroup για να ξεκινήσει η διαδικασία διαλύθηκε σε κακό κλίμα. Ο Ντάισελμπλουμ προσπάθησε και πάλι πέντε ημέρες αργότερα, όμως η κατάληξη αποδείχθηκε ακόμα πιο θεαματική: Ο Βαρουφάκης βγήκε από τη συνεδρίαση κατηγορώντας τον Ολλανδό ότι αναίρεσε τη συμφωνία στην οποία είχε καταλήξει η Αθήνα με τον Π. Μοσκοβισί.

Ο Ντάισελμπλουμ επιρρίπτει ευθύνες στην Κομισιόν, η οποία τυπικά δείχνει μεγαλύτερη επιείκεια έναντι της Ελλάδας από ό,τι στους άλλους πιστωτές, λέγοντας πως η παρέμβασή της βραχυκύκλωσε τη διαδικασία και πως ο ίδιος δεν είχε ενημερωθεί.

Ο Ντάισελμπλουμ έδωσε τη δική του, πολύ σκληρότερη πρόταση, η οποία γρήγορα διέρρευσε στον Τύπο. Έβαλε το κεφάλι του στα χέρια του για να δείξει την αντίδρασή του όταν έμαθε για τη διαρροή.

Μια τρίτη συνεδρίαση του Euro-group πραγματοποιήθηκε μια ημέρα αφότου η Αθήνα έστειλε το αίτημα για παράταση, και ο Ντάισελμπλουμ άλλαξε στρατηγική. Οι βασικοί παίκτες ήταν παρόντες: οι τρεις θεσμοί που επιβλέπουν τη διάσωση της Ελλάδας, μαζί με «τους Έλληνες και τους Γερμανούς, για να το θέσω ωμά», λέει ο Ντάισελμπλουμ.

Αντί όμως να μιλήσει με τον Βαρουφάκη, ο Ντάισελμπλουμ μίλησε μόνο στον Τσίπρα τηλεφωνικά. Μετά από ώρες διαπραγματεύσεων με τον Ελληνα πρωθυπουργό και τον Β. Σόιμπλε, ο Ντάισελμπλουμ επεξεργάστηκε μια προσφορά «πάρ' την ή άφησέ την» και την παρουσίασε στον Τσίπρα. «Είπα στον Τσίπρα ότι αυτό ήταν», θυμάται. «Και νομίζω πως μετά από 15 λεπτά με πήρε πάλι τηλέφωνο και υπήρξε μία λέξη που καταφέραμε να αλλάξουμε. Και αυτό ήταν».

Οταν ο Ντάισελμπλουμ έλαβε το γράμμα από την Αθήνα εξεπλάγην. Η επιστολή που έλαβε ο κ. Ντάισελμπλουμ, υπογεγραμμένη από τον Γ. Βαρουφάκη, δεν έμοιαζε με αυτά που είχαν συζητηθεί. Βασικές δεσμεύσεις, όπως η διασφάλιση ότι τα πλεονάσματα θα ήταν αρκετά υψηλά ώστε να μειωθεί σταδιακά το εθνικό χρέος της χώρας, ήταν τώρα πολύ πιο ασαφείς. Αντιμέτωπος με το ενδεχόμενο ενός βέτο από το Βερολίνο, ο κ. Ντάισελμπλουμ τηλεφώνησε στην Αθήνα.

Μετά από περισσότερες από πέντε ημέρες ατελείωτων διαπραγματεύσεων -άλλων κατ' ιδίαν, άλλων μέσω email και άλλων μέσω τηλεφώνου- οι δύο πλευρές κατέληξαν επιτέλους σε συμφωνία, σε μεγάλο βαθμό με τους όρους του Ντάισελμπλουμ. Ήταν μια συμφωνία για παράταση της ελληνικής διάσωσης πέραν της καταληκτικής ημερομηνίας της 28ης Φεβρουαρίου, για να αποσοβηθεί ένα bank run και μια πιθανή εθνική χρεοκοπία.

Σε μια δραματική υποχώρηση, η νέα αριστερή κυβέρνηση της Αθήνας δεσμεύτηκε να τηρήσει τους υφιστάμενους μεταρρυθμιστικούς όρους του προγράμματος, κάτι που από καιρό ορκίζονταν ότι δεν θα έκανε ποτέ.