Αντιμέτωπες με πρόστιμα έως και 1 δισ. οι ενεργειακές εταιρείες

Αντιμέτωπες με τεράστια πρόστιμα, που συνολικά μπορεί να ξεπερνούν και το 1 δισ. ευρώ, κινδυνεύουν να βρεθούν οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη λιανική αγορά, ηλεκτρισμού, πετρελαιοειδών και φυσικού αερίου, αν δεν πετύχουν τους στόχους εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική κατανάλωση που έχουν τεθεί για την περίοδο από 1/1/20117 ως 31/12/2020 με βάση τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία.



Η ΔΕΗ, τα ΕΛΠΕ, η ΔΕΠΑ και οι ιδιωτικές εταιρείες είναι υποχρεωμένες να λάβουν μέτρα για να μειωθεί η κατανάλωση στον τελικό χρήστη της ενέργειας, προκειμένου να συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου που έχει τεθεί για την Ελλάδα, της ενεργειακής εξοικονόμησης στην τελική κατανάλωση 3.334 ktoe ή 38.918 MWh μέχρι το 2020 (1ktoe- κιλοτόνοι ισοδυνάμου πετρελαίου- αντιστοιχεί σε 11.673 MWh). Σε διαφορετική περίπτωση υποχρεούνται να εξαγοράσουν τους χιλιάδες τόνους ισοδυνάμου περελαίου που αντιστοιχούν σε κάθε υπόλογη πηγή ενέργειας, σε τιμές που υπολογίζονται σε 3-4 εκατ. ευρώ ανά ktoe.

Μετά από αρκετές καθυστερήσεις, το υπουργείο Περιβάλλοντος - Ενέργειας φέρεται να έχει δεσμευτεί ότι σύντομα θα παρουσιάσει το νομοσχέδιο, το οποίο θα κατανέμει στις διάφορες πηγές ενέργειας τις ποσότητες ισοδυνάμου πετρελαίου, που πρέπει να εξοικονομήσουν. Ας σημειωθεί ότι η οδηγία (27/2012) έχει ενσωματωθεί με τον νόμο 4342 του 2015 στο εθνικό δίκαιο και κανονικά η υποχρέωση που προκύπτει από την εφαρμογή της έχει τεθεί σε ισχύ από 1/1/2017.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο γενικός γραμματέας Ενέργειας Μιχάλης Βερροιόπουλος έχει διαμηνύσει στους φορείς (εταιρίες πετρελαιοειδών, ΔΕΗ, άλλες ηλεκτροπαραγωγικές εταιρίες, ΔΕΠΑ ) ότι το 90% της εξοικονόμησης, δηλαδή περίπου 2.970 ktoe, θα τα αναλάβει το δημόσιο, μέσω διαφόρων πρωτοβουλιών, όπως οι ενεργειακές παρεμβάσεις στα σπίτια, τα δημόσια κτίρια κ.λπ.

Μέτρα εξοικονόμησης
Από το υπόλοιπο όμως 10%, που αντιστοιχεί σε περίπου 330 ktoe, το 60% ή 198 χιλιάδες τόνοι ισοδυνάμου πετρελαίου, προορίζεται, σύμφωνα με πληροφορίες για τις εταιρείες πετρελαιοειδών, τις οποίες έχει καλέσει να παρουσιάσουν μέτρα εξοικονόμησης κατανάλωσης καυσίμου διαφορετικά θα πρέπει να πληρώσουν περί τα 600-800 εκατ. ευρώ για την τετραετία. Στη ΔΕΗ με βάση τη συμμετοχή της στην τελική χρήση ενέργειας αντιστοιχεί το 29,1%, δηλαδή εξοικονόμηση περίπου 97 Ktoe. Αν δεν επιτύχει το στόχο αυτό μπορεί να κληθεί να πληρώσει μέχρι και 300 εκατ. ευρώ.

Η εξοικονόμηση αφορά στην κατανάλωση, γι' αυτό και τα προγράμματα που εξετάζει η ΔΕΗ όπως και άλλες εταιρίες ηλεκτρισμού στην ΕΕ, σχετίζονται με δράσεις όπως η παροχή κινήτρων στους καταναλωτές για αντικατάσταση λαμπτήρων, ενεργοβόρων συσκευών κλπ. Ανάμεσα στα σχέδια που επεξεργάζεται η εταιρεία είναι η παροχή εκπτώσεων στους πελάτες της για την αντικατάσταση ενεργοβόρων συσκευών σε συνεργασία με καταστήματα λιανικής, η αντικατάσταση λαμπτήρων με την ανάληψη του κόστους από την εταιρεία έναντι μακροχρόνιας δέσμευσης του καταναλωτή, η παροχή συμβουλών εξοικονόμησης σε μεγάλους πελάτες του τριτογενούς τομέα κ.λπ., η συνεργασία με εταιρείες Esco (Εταιρείες Παροχής Ενεργειακών Υπηρεσιών) κ.λπ. Ανάλογα προγράμματα ετοιμάζουν και οι ιδιωτικές εταιρείες ηλεκτρισμού.

Το μεγάλο πρόβλημα για τη ΔΕΗ πάντως είναι ότι επιβαρύνεται με το κόστος των μέτρων αυτών, σε μία περίοδο με ασφυκτικό πρόβλημα ρευστότητας, εξ αιτίας των ληξιπρόθεσμων λογαριασμών κ.λπ.

Ενστάσεις
Σοβαρότατες ενστάσεις διατυπώνουν οι πετρελαϊκές εταιρίες, οι οποίες κατ' αρχήν αμφισβητούν κατά πόσον είναι υπόχρεες του μέτρου, δεδομένου ότι δεν έχουν άμεση σύνδεση με τον τελικό καταναλωτή του προϊόντος τους και είναι πολύ δύσκολο να αναπτύξουν δράσεις με μετρήσιμα αποτελέσματα εξοικονόμησης ενέργειας στον τελικό καταναλωτή. Γι' αυτό και μέχρι σήμερα, οι μεταφορές και οι εταιρείες πετρελαιοειδών στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. έχουν εξαιρεθεί από την υποχρεωτική εφαρμογή του μέτρου. Σε ορισμένες χώρες πάντως πετρελαϊκές εταιρίες έχουν παρουσιάσει εθελοντικά προγράμματα, όπως οι «πράσινες διαδρομές» (διαδρομές με συνεχή πράσινα φανάρια), ηλεκτρονικά διόδια κ.λπ., που περιορίζουν τη χρήση καυσίμου.

Στελέχη του κλάδου αναφέρουν ότι εταιρείες πετρελαιοειδών στη χώρα μας ετοιμάζουν μία σειρά από δράσεις, όπως ενημέρωση των καταναλωτών και ειδικά των οδηγών επαγγελματικών οχημάτων για τρόπους εξοικονόμησης καυσίμων, χρήση ειδικών λιπαντικών κλπ καθώς και διάφορες άλλες πρωτοβουλίες, από τις οποίες όμως ως σύνολο εκτιμούν όμως ότι δεν μπορούν να εξοικονομήσουν πάνω από 60-80 ktoe. Αν δεν μπορέσουν να βρουν ισοδύναμα για τους υπόλοιπους χιλιάδες τόνους, τότε θα αναγκαστούν να τους εξαγοράσουν, πληρώνοντας ποσά που μπορεί να φθάσουν ή και να ξεπεράσουν τα 400 εκατ. ευρώ. Εγκυρες πηγές ανέφεραν ότι το υπουργείο εξετάζει τρόπους να μην ισχύσει η υποχρέωση από το 2017 και ενδεχομένως και το 2018 και να μεταφερθεί συνολικά για τα δύο επόμενα χρόνια, το 2019 και 2020, αυτό όμως δεν λύνει το πρόβλημα για την εγχώρια πετρελαική βιομηχανία που ζητεί είτε την εξαίρεσή της από την υποχρεωτική εφαρμογή του μέτρου, είτε τη δραστική μείωση των ποσοτήτων που θα της κατανεμηθούν.