Eurasia: Συμφωνία τον Ιούνιο, εκλογές πριν εφαρμοστούν οι περικοπές στις συντάξεις

Τα πράγματά έχουν αρχίσει και κινούνται και πάλι σε ότι αφορά την Ελλάδα, όπως σημειώνει η Eurasia σε νέα της έκθεση. Οι διαπραγματευτές προετοιμάζονται για το κρίσιμο Eurogroup στις 22 Μαΐου με σκοπό να ξεκλειδώσει η χρηματοδότηση για την Αθήνα και να διευθετηθεί το ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους και της συμμετοχής του ΔΝΤ. Το timing είναι κρίσιμο. Τον Ιούλιο, η Ελλάδα πρέπει να πληρώσει περισσότερα από 7 δισεκατομμύρια ευρώ χρέους.

Η πρόθεση της κυβέρνησης είναι να προχωρήσει στην ψήφιση των μέτρων της τεχνικής συμφωνίας στις18 Μαΐου και σύμφωνα με την Eurasia, το πιθανότερο είναι ότι θα περάσουν.

Πρώτον, γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ πίσω στις δημοσκοπήσεις, και αν η κυβέρνηση χάσει την πλειοψηφία θα οδηγηθεί σε κρίση και σε πρόωρες εκλογές, τις οποίες και θα χάσει.

Δεύτερον, η κυβέρνηση έχοντας κάνει πίσω σε όλες τις απαιτήσεις των πιστωτών, είναι ίσως η πιο κοντά από ποτέ για να εξασφαλίσει μια συμφωνία για το χρέος (αν και θα είναι μια περιορισμένη συμφωνία).

Τρίτον, με την ολοκλήρωση αυτής της δεύτερης αξιολόγησης, ο Τσίπρας θα μπορέσει να πάρει ανάσες. Το βάρος των προϋποθέσεων για την τρίτη αξιολόγηση θα είναι πολύ ελαφρύτερο σε σύγκριση με τις προηγούμενες δύο.

Ήδη ξεκίνησε και θα συνεχίσει να προαναγγέλλει μεταρρυθμίσεις, όπως αυτή του συστήματος εκπαίδευσης, σε μία προσπάθεια να δείξει ότι η κυβέρνησή του παράγει αποτελέσματα.

Πιθανότατα πιο δύσκολη από την πολιτική θα είναι η γραφειοκρατία στο να εφαρμοστούν οι 138 μεμονωμένες ενέργειες που είναι απαραίτητες για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Περίπου 40 από αυτές έχουν ήδη γίνει, αφήνοντας περίπου 100, 45 με 50 από τις οποία είναι νομοθετικές ενέργειες που θα χρειαστεί να περάσουν από το κοινοβούλιο. Τα υπόλοιπα θα πρέπει να εφαρμοστούν, για παράδειγμα μέσω υπουργικών διαταγμάτων, ή να απαιτήσουν συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και άλλων τμημάτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (για παράδειγμα με τη DG για τη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας). Παρόλο που είναι πολύ απίθανο να ολοκληρωθεί το 100% των prior actions έως τις 22 Μαΐου, όλα τα πολιτικά ευαίσθητα θέματα θα έχουν ολοκληρωθεί.

Αν και δεν αναμένεται επικείμενος ανασχηματισμός, κάτι που και ο Τσίπρας διέψευσε, ωστόσο δεν μπορεί να αποκλειστεί κάτι τέτοιο στις αρχές του φθινοπώρου, μετά από μια συμφωνία με τους πιστωτές. Επιπλέον, ο θόρυβος που έχει δημιουργήσει η κυβέρνηση γύρω από τη "ρήτρα” μη εφαρμογής των μέτρων  εάν δεν υπάρξει συμφωνία για το χρέος, δεν αναμένεται να ανατρέψει τη συζήτηση μεταξύ των πιστωτών. Παρόλο που αυτός ο θόρυβος δεν είναι χρήσιμος, αυτό που είναι προφανές είναι πως αν δεν υπάρξει ελάφρυνση του χρέους το 2018, ο ΣΥΡΙΖΑ φυσικά δεν θα εφαρμόσει τις περικοπές των συντάξεων το 2019, όχι τα prior actions όπως έχει παρερμηνεύσει το Βερολίνο.

Ποια θα είναι η συμφωνία με τους δανειστές

Καθώς η Ελλάδα προετοιμάζεται να νομοθετήσει τα προαπαιτούμενα, η προσοχή ορθώς στρέφεται προς τους πιστωτές και το ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους. Δεδομένου ότι πλησιάζει ο Ιούλιος, και σκοπός είναι η Ελλάδα να αποφύγει μια άλλη κρίση το καλοκαίρι, η πρόθεση των διαπραγματευτών είναι να καταλήξουν σε συμφωνία στις 22 Μαΐου, αν και πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη.  Οι Υπουργοί Οικονομικών της G7 και οι Διοικητές Κεντρικών Τραπεζών που θα συναντηθούν στο Μπάρι στις 11-13 Μαΐου θα παράσχουν επίσης τη δυνατότητα σύγκλισης θέσεων. Ωστόσο, δεδομένου του όγκου των μέτρων που πρέπει να εφαρμόσει η Ελλάδα, μια συμφωνία είναι ίσως πιο ρεαλιστική κατά την πρώτη εβδομάδα του Ιουνίου, το νωρίτερο.

Το βασικό σενάριο για την Εurasia είναι ότι το ΔΝΤ θα συμμετέχει χρηματοδοτικά στο ελληνικό πρόγραμμα. Δύο είναι οι πιθανές λύσεις. Η πρώτη είναι η εξής: Το Eurogroup θα παράσχει σαφήνεια σχετικά με την πορεία των πρωτογενών πλεονασμάτων μετά το πρόγραμμα. Αυτό είναι σημαντικό για τον προσδιορισμό των μελλοντικών μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους. Εάν το Eurogroup παραμείνει στην ανάλυση ανάλυσης χρέους (DSA) - 3,5% για 10 χρόνια - η βιωσιμότητα του χρέους βασίζεται σε μία μη ρεαλιστική πορεία των πλεονασμάτων. Εάν το ΔΝΤ παραμείνει στο 1,5% της DSA του και στις συντηρητικές υποθέσεις για την ανάπτυξη, υποδηλώνει εξ ορισμού ότι η βιωσιμότητα του χρέους δεν μπορεί να επιτευχθεί με βάση τα μέτρα που συμφωνία τον Μάιο του 2016.  Επομένως, για να υπάρξει συμφωνία σχετικά με το χρέος, το πρωτογενές πλεόνασμα πρέπει να αναθεωρηθεί. Η μεγάλη μάχη θα είναι μεταξύ του ΔΝΤ (πιέζοντας για χαμηλότερο στόχο) και της Γερμανίας (που εξακολουθεί να πιέζει για ένα ελαφρώς υψηλότερο).

Στη δεύτερη λύση, το Βερολίνο γράφει σε μια δήλωση του Eurogroup ότι είναι πρόθυμο να συμφωνήσει στην ελάφρυνση του χρέους στο τέλος του προγράμματος διάσωσης με λιγότερα εμπόδια από αυτά που υπάρχουν σήμερα. Για παράδειγμα θα μπορούσε να συμφωνήσει ότι η οποιαδήποτε ελάφρυνσης θα εξαρτηθεί από την DSA του ΔΝΤ. Πιο δύσκολη θα ήταν η επιθυμία του ΔΝΤ να υποχρεώσει τους Ευρωπαίους να κλειδώσουν τα επιτόκια (απίθανο), δεδομένου ότι η άποψή του είναι πως η επέκταση των προθεσμιών λήξης και οι περισσότερες "περίοδοι χάριτος", απλώς κλωτσούν το πρόβλημα του χρέους περαιτέρω στο μέλλον.

Το πλεονέκτημα και των δύο σεναρίων για το Βερολίνο είναι ότι και τα δύο συνεπάγονται την ελάφρυνση του χρέους για την Ελλάδα - την κόκκινη γραμμή του ΔΝΤ - χωρίς να δεσμεύουν δημοσίως τους Γερμανούς σε ένα πραγματικό ποσό.

Η πιο μαλακή στάση του ΔΝΤ είναι ένας βασικός λόγος που η συμφωνία είναι πλέον πιθανή

Είναι πλέον σαφές ότι η θέση του ΔΝΤ έχει μαλακώσει, ίσως λίγο μετά την Εαρινή Σύνοδο, με το Ταμείο να πιέζει τώρα για διευκρινίσεις σχετικά με τη διαδικασία, σε αντίθεση με την πλήρη εξειδίκευση και ποσοτικοποίηση της ελάφρυνσης του χρέους (αρχική θέση του ΔΝΤ). Αυτό φαίνεται να προέρχεται από την κορυφή, Christine Lagarde, και μπορεί να αντανακλά την αυξανόμενη ανασφάλεια στο ΔΝΤ σχετικά με το ρόλο του, δεδομένης της πιο εχθρικής διοίκησης του Trump. Εάν το ΔΝΤ είναι εκτός Ελλάδας, είναι έξω και από τον οικονομικό διάλογο στην Ευρώπη.

Επίσης, αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι το ΔΝΤ πήρε αυτό που ζητούσε, δηλαδή πολιτικές από τον ΣΥΡΙΖΑ που υποδηλώνουν ότι η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος του 3,5% του ΑΕΠ. Το γεγονός ότι τα δημοσιονομικά αποτελέσματα στην Ελλάδα ήταν επίσης πολύ καλύτερα από ό, τι εκτιμούσε το ΔΝΤ έχει επίσης κοστίσει κάπως στην εσωτερική του αξιοπιστία στο Eurogroup και μπορεί να είναι ένας άλλος λόγος πίσω από την πρόσφατη αλλαγή της στάσης του. Δεν υπάρχει τίποτα περισσότερο που το ΔΝΤ μπορεί τώρα να ζητήσει από την Αθήνα.

Ωστόσο το θέμα παραμένει δύσκολο. Ο κίνδυνος καθυστέρησης μέχρι τον Ιούνιο είναι επίσης πολύ πιθανός (πολλά κοινοβούλια θα πρέπει να επικυρώσουν τη συμφωνία μόλις υπογραφεί από το Eurogroup). Ωστόσο, ο κίνδυνος ενός no deal σεναρίου, είναι χαμηλός.

Το ποσό της επόμενης εκταμίευσης βρίσκεται υπό συζήτηση, αλλά θα πρέπει να καλύψει την εξυπηρέτηση δανείων για το επόμενο τρίμηνο (περίπου 7 δισ. ευρώ), καθώς και πρόσθετα ποσά για τα ληξιπρόθεσμα χρέη της κυβέρνησης και την ανάπτυξη των ταμειακών αποθεμάτων της Ελλάδας. Έτσι, το ποσό να κυμανθεί μεταξύ των 7 και 10 δισ. ευρώ.

Το μεσοπρόθεσμο διάστημα εξακολουθεί να είναι δύσκολο. Καθώς η ρευστότητα στην Ελλάδα ήταν καλύτερη λόγω των δημοσιονομικών αποτελεσμάτων και οι μεσοπρόθεσμες αποπληρωμές δανείων φαίνονται λιγότερο βαριές, θα είναι πιο δύσκολο στο μέλλον οι Ευρωπαίοι να χρησιμοποιήσουν τη ρευστότητα ως όπλο για να αναγκάσουν την κυβέρνηση να περάσει τις μεταρρυθμίσεις. Και καθώς θα πλησιάζουν οι περικοπές στις συντάξεις το 2019, είναι πιθανό ο ΣΥΡΙΖΑ να πάει σε πρόωρες εκλογές, την ίδια στιγμή που θα προσπαθεί να ανακτήσει την πρόσβαση στις αγορές και που ενδεχομένως θα διαπραγματεύεται ένα τέταρτο μνημόνιο.