Διπλάσιοι, σε σχέση με φέτος θα είναι οι πλειστηριασμοί που θα λάβουν χώρα το 2019, με την διαχείριση των κόκκινων δανείων να αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για τις τράπεζες.
Όπως ανέφερε, κατά το 19ο συνέδριο για την ακίνητη περιουσία Prodexpo, o Τάσος Πανούσης, Γεν. Δ/ντής Διαχείρισης Προβληματικών Δανείων Λιανικής Τραπεζικής της Eurobank, από τον Φεβρουάριο του 2018 έως σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 8.000-9.000 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, ενώ μέχρι το τέλος του χρόνου θα ξεπεράσουν τους 16.000. Ο αριθμός αυτός εκτιμάται ότι θα είναι διπλάσιος το 2019 και θα ανέλθει σε 32.000, σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις.
Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά χθες, μία στις δύο ηλεκτρονικές εκποιήσεις στέφεται με επιτυχία. Βέβαια, το 80% των ακινήτων, που βγαίνει στο σφυρί, καταλήγει στις τράπεζες, με ποσοστό 20% να οδηγείται σε ιδιώτες.
Σχετικά με τη ρύθμιση των ‘’μη εξυπηρετούμενων δανείων’’, όπως ανέφερε ο Γιώργος Γεωργακόπουλος, Ανώτερος Γενικός Διευθυντής της Piraeus Legacy Unit της Τράπεζας Πειραιώς, οι ελληνικές τράπεζες έχουν πετύχει, κατά το τελευταίο διάστημα, το στόχο της συρρίκνωσης των κόκκινων δανείων κατά 14 δισ. ευρώ. Υπολογίζεται ότι το 2018 τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα θα υποχωρήσουν κατά 10 δισ. ευρώ, με το αντίστοιχο μέγεθος να τοποθετείται σε 17 δισ. ευρώ το 2019, καθώς, έως τότε, επιδιώκεται η μείωση των μη εξυπηρετούμενων χρεών να μειωθεί συνολικά κατά 50 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας στο 35% των συνολικών χορηγήσεων.
Απουσιάζει το κατάλληλο απόθεμα
Κατά το συνέδριο, οι ειδικοί της κτηματαγοράς συμφώνησαν ότι η αγορά ακινήτων μοιάζει να έχει αφήσει πίσω της τα χειρότερα. Ωστόσο, βρίσκεται αντιμέτωπη με τη δημογραφική βόμβα, όπως ανέφερε ο πρόεδρος του Uli Greece Τάσος Κοτζαναστάσης, με τις επιπτώσεις να αναμένεται να φανούν τα προσεχή χρόνια.
Μία ακόμη παθογένεια της αγοράς σχετίζεται με την απουσία ποιοτικών ακινήτων. "Εάν μία εταιρεία δεν αγοράσει από κάποιον developer ένα κτήριο καλής ποιότητας, μπορεί να χρειαστεί να περιμένει και περισσότερο από ένα χρόνο ωσότου επιλυθούν τα προβλήματα του ακινήτου” ανέφερε, χθες, ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Πανγαία Άρης Καρυτινός. Κατά τον ίδιο, για να "απελευθερωθούν” οι επενδύσεις από τις ΑΕΕΑΠ, θα πρέπει τα funds, που αγοράζουν, να ολοκληρώσουν το νομικό-πολεοδομικό "ξεκαθάρισμα” και να προχωρήσουν σε μαζικές πωλήσεις ιδιοκτησιών. Αγκάθι, κατά τον ίδιο, αποτελεί το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο, που αποτρέπει την αγορά ακινήτων υπερχρεωμένων εταιρειών, καθώς οι πιστωτές έχουν τη δυνατότητα να στραφούν κατά του νέου ιδιοκτήτη. Βαρίδι αποτελεί και η υπερφορολόγηση των ΑΕΕΑΠ.
"Με εξαίρεση το Βέλγιο και την Ελλάδα, οι εταιρείες επένδυσης σε ακίνητη περιουσία χαίρουν φορολογικής ουδετερότητας” τόνισε η Ναταλία Στράφτη, Γενικός Διευθυντής Εργασιών της Grivalia.
Προοπτικές
Η Άννυ Αποστολίδου, διευθύνουσα σύμβουλος της BriQ properties, σημείωσε ότι οι αποδόσεις υποχωρούν, ενώ οι τράπεζες χρηματοδοτούν τις επενδύσεις των ΑΕΕΑΠ, γεγονός που θα αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης της εγχώριας κτηματαγοράς. Από τις αρχές της χρονιάς έως σήμερα υπολογίζεται ότι οι ΑΕΕΑΠ έχουν επενδύσει 450 εκατ. ευρώ.
O Τάσος Καζίνος, διευθύνων σύμβουλος της Trastor ανέφερε ότι το απόθεμα των ποιοτικών ακινήτων μειώνεται συνεχώς, ενώ τα τουριστικά ακίνητα αποτελούν "μαγνήτη” για ξένους επενδυτές. "Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ελληνική κτηματαγορά έχει εξέλθει από τον αρνητικό κύκλο” ανέφερε χαρακτηριστικά, με το ύψος των επενδύσεων της Trastor να διαμορφώνεται σε 100 εκατ. ευρώ.
Ο Γιώργος Φράγκου, Βοηθός Γενικός Διευθυντής Ακίνητης Περιουσίας της Εθνικής Τράπεζας (ΕΤΕ), από την αρχή της χρονιάς έως σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικά deals που αφορούν καλής ποιότητας ακίνητα σε καλές τιμές. Η ΕΤΕ, όπως είπε, διαθέτει πολύ μεγάλο χαρτοφυλάκιο ακινήτων, όπως και αρκετά "non-core” (που δεν αφορούν τη βασική δραστηριότητά της) ακίνητα, που σχεδιάζει να πουλήσει.
Ο Νίκος Χατζητσόλης, διευθύνων σύμβουλος της CBRE Αξίες, σημείωσε ότι η αγορά κατοικίας έχει ανακάμψει σε περιοχές τουριστικού ενδιαφέροντος, με την εταιρεία του να έχει δεχτεί, σε ποσοστό 150% περισσότερες εντολές για αγορά και πώληση, σε σχέση με το 2017. Ο ίδιος εντοπίζει τις επενδυτικές προοπτικές στους κλάδους αποθηκευτικών χώρων και τουριστικών ακινήτων.
Η Νίκη Σύμπουρα, διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας παροχής υπηρεσιών ακινήτων Cushman & Wakefield-Proprius, εκτίμησε ότι θα αυξηθεί περαιτέρω η ζήτηση, με τα ενοίκια να αυξάνονται σταθερά ιδίως από το 2017. Χρόνο με το χρόνο, όπως είπε, η κατάσταση στην αγορά ακινήτων βελτιώνεται, ενώ φέτος έχουν αλλάξει χέρια, δηλαδή έχουν ενοικιαστεί ή πωληθεί, γραφεία επιφάνειας 70.000 έως 100.000 τ.μ.
Ο Νίκος Κουντουριώτης, διευθυντής της Arbitrage Real Estate έκανε λόγο για κινητικότητα όσον αφορά τις ενοικιάσεις γραφείων και καταστημάτων. Όσον αφορά την κατοικία, όπως διευκρίνισε, λαμβάνει ώθηση από τον τουρισμό και από τις επενδύσεις αξίας τουλάχιστον 250.000 ευρώ που γίνονται μέσω του προγράμματος χορήγησης άδειας διαμονής σε υπηκόους τρίτων χωρών. Πρόσθεσε ότι ο κλάδος των αποθηκευτικών χώρων είναι μεγάλο "στοίχημα”, επειδή δεν υπάρχουν κατάλληλοι χώροι, με το Θριάσιο να διαθέτει τις προϋποθέσεις να μετατραπεί σε εμπορευματικό κέντρο διεθνούς ενδιαφέροντος.
Ο Γιώργος Κορμάς, διευθύνων σύμβουλος της Πειραιώς Real Estate διαπίστωσε ότι η ζήτηση από το εξωτερικό για ελληνικά ακίνητα είναι αυξημένη και συνδέεται με τις βελτιωμένες αποδόσεις της ελληνικής αγοράς ακινήτων. Προέβλεψε ότι οι καλύτερες ημέρες βρίσκονται ενόψει, αρκεί να βελτιωθούν και τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας, δηλαδή να ενισχυθούν οι ρυθμοί ανάπτυξης του ΑΕΠ και να υποχωρήσει η ανεργία.
Η Δίκα Αγαπητίδου, επικεφαλής της Αθηναϊκής Οικονομικής JLL σημείωσε ότι ένας στους δύο ιδιοκτήτες εξετάζει σοβαρά την αξιοποίηση των ιδιοκτησιών του του μέσω Airbnb, γεγονός που, όπως είπε, δημιουργεί σχετική ανησυχία για ύπαρξη υπερπροφοράς τέτοιου είδους ακινήτων.
Από την πλευρά της η Ναταλία Στράφτη Γενικός Διευθυντής Εργασιών της Grivalia, δήλωσε ότι η ζήτηση για "πράσινα” κτήρια έχει αυξηθεί, ενώ λόγω των τελευταίων νομοθετικών ρυθμίσεων για την τακτοποίηση αυθαιρέτων η πλειονότητα των ακινήτων της χώρας έχει συμμορφωθεί με την πολεοδομική νομοθεσία.
Όπως ανέφερε, κατά το 19ο συνέδριο για την ακίνητη περιουσία Prodexpo, o Τάσος Πανούσης, Γεν. Δ/ντής Διαχείρισης Προβληματικών Δανείων Λιανικής Τραπεζικής της Eurobank, από τον Φεβρουάριο του 2018 έως σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 8.000-9.000 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, ενώ μέχρι το τέλος του χρόνου θα ξεπεράσουν τους 16.000. Ο αριθμός αυτός εκτιμάται ότι θα είναι διπλάσιος το 2019 και θα ανέλθει σε 32.000, σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις.
Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά χθες, μία στις δύο ηλεκτρονικές εκποιήσεις στέφεται με επιτυχία. Βέβαια, το 80% των ακινήτων, που βγαίνει στο σφυρί, καταλήγει στις τράπεζες, με ποσοστό 20% να οδηγείται σε ιδιώτες.
Σχετικά με τη ρύθμιση των ‘’μη εξυπηρετούμενων δανείων’’, όπως ανέφερε ο Γιώργος Γεωργακόπουλος, Ανώτερος Γενικός Διευθυντής της Piraeus Legacy Unit της Τράπεζας Πειραιώς, οι ελληνικές τράπεζες έχουν πετύχει, κατά το τελευταίο διάστημα, το στόχο της συρρίκνωσης των κόκκινων δανείων κατά 14 δισ. ευρώ. Υπολογίζεται ότι το 2018 τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα θα υποχωρήσουν κατά 10 δισ. ευρώ, με το αντίστοιχο μέγεθος να τοποθετείται σε 17 δισ. ευρώ το 2019, καθώς, έως τότε, επιδιώκεται η μείωση των μη εξυπηρετούμενων χρεών να μειωθεί συνολικά κατά 50 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας στο 35% των συνολικών χορηγήσεων.
Απουσιάζει το κατάλληλο απόθεμα
Κατά το συνέδριο, οι ειδικοί της κτηματαγοράς συμφώνησαν ότι η αγορά ακινήτων μοιάζει να έχει αφήσει πίσω της τα χειρότερα. Ωστόσο, βρίσκεται αντιμέτωπη με τη δημογραφική βόμβα, όπως ανέφερε ο πρόεδρος του Uli Greece Τάσος Κοτζαναστάσης, με τις επιπτώσεις να αναμένεται να φανούν τα προσεχή χρόνια.
Μία ακόμη παθογένεια της αγοράς σχετίζεται με την απουσία ποιοτικών ακινήτων. "Εάν μία εταιρεία δεν αγοράσει από κάποιον developer ένα κτήριο καλής ποιότητας, μπορεί να χρειαστεί να περιμένει και περισσότερο από ένα χρόνο ωσότου επιλυθούν τα προβλήματα του ακινήτου” ανέφερε, χθες, ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Πανγαία Άρης Καρυτινός. Κατά τον ίδιο, για να "απελευθερωθούν” οι επενδύσεις από τις ΑΕΕΑΠ, θα πρέπει τα funds, που αγοράζουν, να ολοκληρώσουν το νομικό-πολεοδομικό "ξεκαθάρισμα” και να προχωρήσουν σε μαζικές πωλήσεις ιδιοκτησιών. Αγκάθι, κατά τον ίδιο, αποτελεί το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο, που αποτρέπει την αγορά ακινήτων υπερχρεωμένων εταιρειών, καθώς οι πιστωτές έχουν τη δυνατότητα να στραφούν κατά του νέου ιδιοκτήτη. Βαρίδι αποτελεί και η υπερφορολόγηση των ΑΕΕΑΠ.
"Με εξαίρεση το Βέλγιο και την Ελλάδα, οι εταιρείες επένδυσης σε ακίνητη περιουσία χαίρουν φορολογικής ουδετερότητας” τόνισε η Ναταλία Στράφτη, Γενικός Διευθυντής Εργασιών της Grivalia.
Προοπτικές
Η Άννυ Αποστολίδου, διευθύνουσα σύμβουλος της BriQ properties, σημείωσε ότι οι αποδόσεις υποχωρούν, ενώ οι τράπεζες χρηματοδοτούν τις επενδύσεις των ΑΕΕΑΠ, γεγονός που θα αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης της εγχώριας κτηματαγοράς. Από τις αρχές της χρονιάς έως σήμερα υπολογίζεται ότι οι ΑΕΕΑΠ έχουν επενδύσει 450 εκατ. ευρώ.
O Τάσος Καζίνος, διευθύνων σύμβουλος της Trastor ανέφερε ότι το απόθεμα των ποιοτικών ακινήτων μειώνεται συνεχώς, ενώ τα τουριστικά ακίνητα αποτελούν "μαγνήτη” για ξένους επενδυτές. "Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ελληνική κτηματαγορά έχει εξέλθει από τον αρνητικό κύκλο” ανέφερε χαρακτηριστικά, με το ύψος των επενδύσεων της Trastor να διαμορφώνεται σε 100 εκατ. ευρώ.
Ο Γιώργος Φράγκου, Βοηθός Γενικός Διευθυντής Ακίνητης Περιουσίας της Εθνικής Τράπεζας (ΕΤΕ), από την αρχή της χρονιάς έως σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικά deals που αφορούν καλής ποιότητας ακίνητα σε καλές τιμές. Η ΕΤΕ, όπως είπε, διαθέτει πολύ μεγάλο χαρτοφυλάκιο ακινήτων, όπως και αρκετά "non-core” (που δεν αφορούν τη βασική δραστηριότητά της) ακίνητα, που σχεδιάζει να πουλήσει.
Ο Νίκος Χατζητσόλης, διευθύνων σύμβουλος της CBRE Αξίες, σημείωσε ότι η αγορά κατοικίας έχει ανακάμψει σε περιοχές τουριστικού ενδιαφέροντος, με την εταιρεία του να έχει δεχτεί, σε ποσοστό 150% περισσότερες εντολές για αγορά και πώληση, σε σχέση με το 2017. Ο ίδιος εντοπίζει τις επενδυτικές προοπτικές στους κλάδους αποθηκευτικών χώρων και τουριστικών ακινήτων.
Η Νίκη Σύμπουρα, διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας παροχής υπηρεσιών ακινήτων Cushman & Wakefield-Proprius, εκτίμησε ότι θα αυξηθεί περαιτέρω η ζήτηση, με τα ενοίκια να αυξάνονται σταθερά ιδίως από το 2017. Χρόνο με το χρόνο, όπως είπε, η κατάσταση στην αγορά ακινήτων βελτιώνεται, ενώ φέτος έχουν αλλάξει χέρια, δηλαδή έχουν ενοικιαστεί ή πωληθεί, γραφεία επιφάνειας 70.000 έως 100.000 τ.μ.
Ο Νίκος Κουντουριώτης, διευθυντής της Arbitrage Real Estate έκανε λόγο για κινητικότητα όσον αφορά τις ενοικιάσεις γραφείων και καταστημάτων. Όσον αφορά την κατοικία, όπως διευκρίνισε, λαμβάνει ώθηση από τον τουρισμό και από τις επενδύσεις αξίας τουλάχιστον 250.000 ευρώ που γίνονται μέσω του προγράμματος χορήγησης άδειας διαμονής σε υπηκόους τρίτων χωρών. Πρόσθεσε ότι ο κλάδος των αποθηκευτικών χώρων είναι μεγάλο "στοίχημα”, επειδή δεν υπάρχουν κατάλληλοι χώροι, με το Θριάσιο να διαθέτει τις προϋποθέσεις να μετατραπεί σε εμπορευματικό κέντρο διεθνούς ενδιαφέροντος.
Ο Γιώργος Κορμάς, διευθύνων σύμβουλος της Πειραιώς Real Estate διαπίστωσε ότι η ζήτηση από το εξωτερικό για ελληνικά ακίνητα είναι αυξημένη και συνδέεται με τις βελτιωμένες αποδόσεις της ελληνικής αγοράς ακινήτων. Προέβλεψε ότι οι καλύτερες ημέρες βρίσκονται ενόψει, αρκεί να βελτιωθούν και τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας, δηλαδή να ενισχυθούν οι ρυθμοί ανάπτυξης του ΑΕΠ και να υποχωρήσει η ανεργία.
Η Δίκα Αγαπητίδου, επικεφαλής της Αθηναϊκής Οικονομικής JLL σημείωσε ότι ένας στους δύο ιδιοκτήτες εξετάζει σοβαρά την αξιοποίηση των ιδιοκτησιών του του μέσω Airbnb, γεγονός που, όπως είπε, δημιουργεί σχετική ανησυχία για ύπαρξη υπερπροφοράς τέτοιου είδους ακινήτων.
Από την πλευρά της η Ναταλία Στράφτη Γενικός Διευθυντής Εργασιών της Grivalia, δήλωσε ότι η ζήτηση για "πράσινα” κτήρια έχει αυξηθεί, ενώ λόγω των τελευταίων νομοθετικών ρυθμίσεων για την τακτοποίηση αυθαιρέτων η πλειονότητα των ακινήτων της χώρας έχει συμμορφωθεί με την πολεοδομική νομοθεσία.
