Το Ε' Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε νόμιμο το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος με το οποίο τροποποιούνται οι ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις (ΠΔ 90/2008) που αφορούν τις ελάχιστες προδιαγραφές για τις διαδικασίες με τις οποίες τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης χορηγούν και ανακαλούν το καθεστώς του πρόσφυγα (Οδηγία 2005/85/ΕΚ).
Ειδικότερα, σύμφωνα με την υπ΄αριθμόν 136/2009 γνωμοδότησή του ΣΤΕ, με το υπό επεξεργασία σχέδιο ΠΔ τροποποιούνται οι διατάξεις εκείνες οι οποίες προβλέπουν τα αρμόδια όργανα τα οποία θα αποφαίνονται επί των αιτήσεων ασύλου και παράλληλα θεσπίζονται μεταβατικές ρυθμίσεις επί των εκκρεμών αιτήσεων των προσφύγων.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για τα αιτήματα ασύλου αποφαίνονται σε πρώτο βαθμό ο διευθυντής της Διευθύνσεως Αλλοδαπών του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας και σε δεύτερο βαθμό ειδική εξαμελής Επιτροπή Προσφύγων.
Η ισχύουσα σήμερα διαδικασία που προβλέπει δύο στάδια -επισημαίνεται σε έγγραφό του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών προς το ΣτΕ- είναι «ιδιαιτέρως χρονοβόρα» και «ευνοεί την υποβολή προσχηματικών αιτημάτων», με «μόνο σκοπό την παράταση της παραμονής αλλοδαπών στην Ελλάδα».
Αντίθετα, με το σχέδιο ΠΔ αλλάζει το όργανο που θα αποφαίνεται επί των αιτήσεων ασύλου.
Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι για τις αιτήσεις ασύλου θα αποφαίνονται σε πρώτο και τελευταίο βαθμό οι διευθυντές των Διευθύνσεων Αλλοδαπών Αττικής και Θεσσαλονίκης και οι διευθυντές των λοιπών Αστυνομικών Διευθύνσεων της χώρας, μετά από γνωμοδότηση ειδικών επιτροπών.
Ακόμη αναφέρεται στην γνωμοδότηση του ΣτΕ ότι η διάταξη του σχεδίου ΠΔ, που προβλέπει ότι οι αλλοδαποί μπορούν να προσφεύγουν στο ΣτΕ, όταν απορρίπτονται οι αιτήσεις τους είναι συνταγματική, νόμιμη και σύμφωνη με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αλλά και μέσα στο πνεύμα της ευρωπαϊκής οδηγίας 2005/85/ΕΚ.
Το ΣτΕ αναφέρει ότι στην γνωμοδοτική επιτροπή προσφύγων αντί να μετέχουν, όπως προβλέπει το σχέδιο ΠΔ, δύο αξιωματικοί της ΕΛΑΣ, που τελούν υπό ιεραρχική σχέση, δηλαδή, ένας ανώτερος αξιωματικός και ένας αξιωματικός ή ανθυπασπιστής, θα οριστεί τριμελής επιτροπή, αποτελούμενη από έναν αξιωματικό της ΕΛΑΣ, έναν υπάλληλο της υπηρεσίας αλλοδαπών και μετανάστευσης της οικείας περιφέρειας και έναν εκπρόσωπο της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ.
Παράλληλα, αναφέρεται στην γνωμοδότησή του ΣτΕ, ότι όταν απορρίπτονται αιτήσεις αλλοδαπών, πρέπει η γνωμοδοτική επιτροπή προσφύγων να αιτιολογεί την απόρριψή της, και να αναγράφονται στο πρακτικό της επιτροπής, οι ισχυρισμοί των αιτούντων, το περιεχόμενο των ερωτήσεων που υπέβαλαν τα μέλη της επιτροπής στον αλλοδαπό, οι απαντήσεις του, καθώς και αναλυτική εκτίμηση των ισχυρισμών που προβλήθηκαν, όπως επίσης να αναγράφονται και τα αποδεικτικά στοιχεία που προσκομίζουν οι αλλοδαποί, εφόσον φυσικά προσκομιστούν.