Ιταλικό σενάριο ελληνικής χρεοκοπίας με ελβετική σκηνοθεσία

«Τίτλος: «Το αντίο της Ελλάδας στο ευρώ». Είδος: Τραγωδία. Υπόθεση: υποτίμηση, τραπεζικό και επιχειρηματικό κραχ, με κίνδυνο μετάδοσης σε ολόκληρη την Ευρώπη και απρόβλεπτες συνέπειες». Με αυτή τη... δραματική εισαγωγή, η ιταλική εφημερίδα «Repubblica» ξεκινάει ολοσέλιδο δημοσίευμά της, στο οποίο παρουσιάζει την ανάλυση που επιχείρησαν οι επενδυτικές τράπεζες UBS και Citigroup επί ενός σεναρίου χρεοκοπίας της Ελλάδας, το οποίο και παρουσιάζεται σε λίγα βήματα: * ΦΑΣΗ ΠΡΩΤΗ: Η ΑΝΑΚΟΙ-ΝΩΣΗ Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έχει προβλέψει κάποιο μηχανισμό για την έξοδο μιας χώρας από τη ζώνη του ευρώ. Το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας προβλέπει απλώς ότι η έξοδος μπορεί να ακολουθήσει και μόνο με απόφαση της συγκεκριμένης χώρας που την επιθυμεί. Στην περίπτωση της Ελλάδας, ούτως ή άλλως, μια τέτοια ανακοίνωση θα είναι μονομερής. **Ο ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΣ ΧΡΟΝΟΣ Σύμφωνα με τη μελέτη της UBS, η ανακοίνωση της χρεοκοπίας πρέπει να είναι ένα «σοκ» χωρίς προειδοποίηση. Ιδανική μέρα θεωρείται ένα Σάββατο, όταν οι αγορές θα είναι κλειστές και ενώ οι διεθνείς οργανισμοί θα έχουν σχεδιάσει τη λήψη αναγκαίων μέτρων, ώστε να αποφευχθούν «παράπλευρες απώλειες» και φυσικά η... «μετάδοση». Εξ ου και η τρέλα που καταλαμβάνει τις αγορές κάθε Παρασκευή. **ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΤΗΣ ΔΡΑΧΜΗΣ Μετά την ενδεχόμενη χρεοκοπία ανοίγονται δύο δρόμοι. Ο πιο ήπιος, σύμφωνα με τη Citigroup, είναι δραστική αναδιάρθρωση του χρέους, αλλά παραμονή στη ζώνη του ευρώ, κάτι που θα είχε βαρύ τίμημα για τους πιστωτές. Η εναλλακτική τής επιστροφής στη δραχμή θα οδηγούσε σε μια τεράστια υποτίμηση, αλλά κυρίως θα απαιτούσε διαδικασίες προσαρμογής που, στην καλύτερη περίπτωση, θα είχαν κόστος τουλάχιστον στη φάση της μετάβασης. Εξάλλου, όπως επισημαίνει η Citigroup, υπό τέτοιες συνθήκες η Ελλάδα θα μπορούσε να αρνηθεί να πληρώσει τα χρέη της και τότε οι απώλειες για τους πιστωτές θα έφθαναν ακόμη και το 90-100%. * ΕΦΟΔΟΣ ΣΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Η Ιστορία έχει διδάξει ότι, σε περίπτωση χρεοκοπίας (ή ακόμη και με την προοπτική της), οι καταθέτες τρέχουν στις τράπεζες για να αδειάσουν τους λογαριασμούς και να «διασώσουν» ό,τι προλάβουν. Στην Αθήνα υπήρξε ήδη μια κινητικότητα και οι καταθέσεις έπεσαν μέσα σ' ένα χρόνο από τα 240 στα 180 δισεκατομμύρια. Σε περίπτωση εξόδου από το ευρώ, προκειμένου να σταματήσει η μεγάλη αιμορραγία που θα αποστράγγιζε τη ρευστότητα, ενδέχεται το ελληνικό κράτος να επιβάλει έλεγχο κεφαλαίων, μπλοκάροντας τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, θέτοντας πλαφόν αναλήψεων και ενισχύοντας τους ελέγχους στα σύνορα ώστε να περιοριστούν οι διαρροές. Σοβαρά προβλήματα θα αντιμετώπιζαν και οι συναλλασσόμενες με την Ελλάδα χώρες και κατ' εκτίμηση θα έπεφτε στο 50% ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών της Ελλάδας με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. **ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΝΤΟΜΙΝΟ Μόλις ένα λεπτό μετά το «αντίο» της Ελλάδας στο ευρώ, θα ξεκινούσε ένα φαινόμενο ντόμινο, συμπαρασύροντας τις πιο ευαίσθητες οικονομίες της νομισματικής ενοποίησης. Οι επενδυτές με γρήγορες κινήσεις θα απέσυραν καταθέσεις και επενδύσεις. Οργανισμοί και επιχειρήσεις θα έκαναν το ίδιο για να περιορίσουν τις απώλειες και, όπως εκτιμά η Citigroup (και ο κόσμος όλος), θα ακολουθούσε μια καταστροφική κρίση ολόκληρου του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος. * Ο ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Πρόκειται για το πιο ευαίσθητο κεφάλαιο της ανάλυσης από τη UBS. Καμία νομισματική ένωση, υπογραμμίζει η ελβετική τράπεζα, δεν μπορεί να εξανεμιστεί χωρίς κάποιο κόστος σε γεωπολιτικό επίπεδο. Ας αναλογιστεί κανείς τι συνέβη στην Αμερική το 1932-33, τι συνέβη με τη διάλυση της σοβιετικής νομισματικής ένωσης, τα προβλήματα της Σλοβακίας όταν διαχωρίστηκε από την Τσεχία, αλλά και, πολύ πιο πίσω, το διαζύγιο Βρετανίας - Ιρλανδίας και τη Λατινική Νομισματική Ενωση το 1870. UBS και Citigroup, αλλά και ανεξάρτητοι αναλυτές θεωρούν ότι «το αντίο της Ελλλάδας στο ευρώ θα είχε φρικτές συνέπειες». Και το τελικό συμπέρασμα είναι κοινό: πρέπει με κάθε κόστος να μη γίνει το σενάριο της ελληνικής χρεοκοπίας μια δραματική πραγματικότητα.