«Πωλητήρια» ανάγκης για να μαζέψουν ρευστό

ΤΑ «ΑΣΗΜΙΚΑ» τους πωλούν οι ελληνικές τράπεζες, προκειμένου να αντέξουν το διπλό σοκ από το κούρεμα των ομολόγων, αλλά και το διαγνωστικό τεστ της Black Rock. Λίγοι ήταν εκείνοι που πριν από περίπου δύο χρόνια μπορούσαν να αντιληφθούν την έλευση του «Αρμαγεδδώνα», όταν τότε ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος προέτρεπε τους Ελληνες τραπεζίτες να επικεντρωθούν στις κύριες δραστηριότητές τους και να απαλλαγούν από τα «βαρίδια» των θυγατρικών εντός και εκτός Ελλάδος. Η ραγδαία επιδείνωση της κατάστασης και η βαθιά ύφεση, στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική οικονομία και που αποδεικνύεται ότι ήταν προεδιαγεγραμμένη, εξαναγκάζει όλες σχεδόν τις τράπεζες να επιδοθούν σε ένα αγώνα δρόμου, ρευστοποιώντας περιουσιακά τους στοιχεία, προκειμένου να καλύψουν την «τρύπα» που θα προκαλέσει στα ίδια κεφάλαιά τους η ζημιά από το περίφημο PSI (ανταλλαγή ομολόγων), καθώς και από τα λεγόμενα «κόκκινα δάνεια». Τα μηνύματα από το μέτωπο αυτό πολλαπλασιάζονται καθημερινά. Ετσι, η Πειραιώς έχει βάλει πωλητήριο στη θυγατρική της στην Αίγυπτο, ενώ στο άλλο ημισφαίριο η Τράπεζα Κύπρου βρήκε ήδη αγοραστή για τη θυγατρική της στην Αυστραλία. Η Eurobank αποχωρεί από την Πολωνία, η Αγροτική καταβάλλει προσπάθειες να πράξει το ίδιο στη Ρουμανία, ενώ η Εθνική Τράπεζα θα διαθέσει ένα μειοψηφικό πακέτο (έως 25%) της Finansbank στην Τουρκία. Ολα δείχνουν ότι οι κινήσεις αυτές συνιστούν τον πρώτο γύρο, καθώς ο «κατάλογος» των προς πώληση περιουσιακών στοιχείων παραμένει ανοικτός μέχρι να οριστικοποιηθεί το μέγεθος των πρόσθετων κεφαλαίων που θα χρειαστεί η κάθε τράπεζα. Ταυτοχρόνως, την προηγούμενη εβδομάδα διαψεύστηκαν τα απατηλά (;) όνειρα που έτρεφαν κάποιοι τραπεζίτες να απαλλαγούν από την «κηδεμονία» των κρατικών επιτρόπων, οι οποίοι είχαν τοποθετηθεί στα πιστωτικά ιδρύματα μετά την κεφαλαιακή τους ενίσχυση με τις προνομιούχες μετοχές, που προέβλεπε ο Ν. 3223/2008. Ετσι, η Εθνική Τράπεζα μέχρι την προσεχή Τετάρτη θα έχει προσθέσει στο μετοχικό της κεφάλαιο άλλο ένα δισ. ευρώ με προνομιούχες μετοχές, αυξάνοντας το πακέτο που κατέχει το Δημόσιο στα 1,3 δισ. ευρώ. Λίγα 24ωρα πριν να εκπνεύσει ο χρόνος, και η Τράπεζα Πειραιώς θα λάβει πρόσθετη κεφαλαιακή ενίσχυση, διαθέτοντας στο Δημόσιο προνομιούχες μετοχές 400 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας έτσι τη συμμετοχή του Δημοσίου στα περίπου 800 εκατ. ευρώ. Οι κρατικές αυτές «ενέσεις» στα κεφάλαια των τραπεζών μπορεί να είναι αρκετά «τσουχτερές», καθώς οι τράπεζες οφείλουν να καταβάλλουν ετήσιο επιτόκιο 10% στο Δημόσιο επί του ονομαστικού ποσού των προνομιούχων που έχουν εκδώσει, όμως το κόστος αυτό είναι μάλλον ανώδυνο. Αντιθέτως, η «ανακεφαλαιοποίηση» των τραπεζών, η οποία θα πραγματοποιηθεί με τα κεφάλαια των 30 δισ. ευρώ, που θα δανειστεί η χώρα από το δεύτερο πακέτο βοήθειας, δεν θα έχει αυτά τα χαρακτηριστικά. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευάγγ. Βενιζέλος έχει δεσμευτεί ότι αυτή τη φορά οι μετοχές που θα εκδώσουν οι τράπεζες, έχοντας ως τελικό αποδέκτη το Δημόσιο, θα είναι κοινές. Με δεδομένες τις μεγάλες κεφαλαιακές ανάγκες που θα αντιμετωπίσουν οι τράπεζες, η ενίσχυση αυτή θα αναγκάσει τους μετόχους να αποδεχθούν τη συμμετοχή του Δημοσίου στη διοίκηση των τραπεζών. Για να αποφευχθεί μία τέτοια εξέλιξη, κάποιοι νομικοί κύκλοι έχουν ρίξει στο τραπέζι την λύση των «κοινών άνευ ψήφου μετοχών», προκειμένου η συμμετοχή του Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο να μην οδηγήσει στον κρατικό έλεγχο των τραπεζών. Ωστόσο, ήδη έχει διατυπωθεί νομικός αντίλογος κατά πόσο μία τέτοια λύση είναι σύννομη.