ΜΕΡΚΕΛ: ΠΕΤΥΧΕ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΛΙΣΑΒΟΝΑΣ ΜΕ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΚΤΟΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΩΝ

Μία νέα «περιπέτεια» αρχίζει για την Ευρώπη των 27, που σημαίνει νέα «δοκιμασία» για τις χώρες που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, όπως η Ελλάδα, με τη χθεσινή απόφαση των Ευρωπαίων ηγετών να τροποποιηθεί σε περιορισμένο βαθμό η σημερινή Συνθήκη της Λισαβόνας, ώστε να θεσπιστεί ένας μόνιμος μηχανισμός διαχείρισης κρίσεων.


Μία απόφαση που έχει ρίσκα, διότι δεν έχει ακόμη ξεκαθαριστεί πώς θα ξεπεραστούν τα εθνικά δημοψηφίσματα σε ορισμένες χώρες (Ιρλανδία, Δανία), από τα οποία ενδέχεται να προκύψουν «εκπλήξεις», όπως συνέβη στο παρελθόν. Το ρίσκο, όμως, είναι μεγαλύτερο για τις χώρες που διατηρούν υψηλά ελλείμματα και χρέη, για τα οποία «τίποτε δεν θα είναι όπως πριν».

Η Ανγκελα Μέρκελ πέτυχε λίγο-πολύ αυτό που ήθελε: να στριμώξει στη γωνία τις χώρες που διατηρούν υψηλά ελλείμματα και χρέη. Θέτοντας τους όρους της για τη θέσπιση ενός μόνιμου μηχανισμού διαχείρισης κρίσεων (συμμετοχή ιδιωτών και φυσικά του ΔΝΤ), όχι μόνο πέτυχε να ενισχυθεί με σκληρά μέτρα η δημοσιονομική πειθαρχία στην ευρωζώνη, αλλά, επιπλέον, έθεσε ουσιαστικά σε τροχιά την «ελεγχόμενη χρεοκοπία» που πάντα επιζητούσε. Και διατηρεί στο τραπέζι, για συνεχή άσκηση πίεσης, το επίμαχο αίτημά της για άρση του δικαιώματος ψήφου στα ανυπάκουα κράτη-μέλη, που κανείς δεν το θέλει.

Εντολή στον Βαν Ρόμπαϊ

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, λοιπόν, έδωσαν εντολή στον «άνθρωπο για όλες τις δουλειές», πρόεδρο των 27 Χέρμαν βαν Ρόμπαϊ, να έρθει σε διαβουλεύσεις με τα κράτη-μέλη για μία περιορισμένη τροποποίηση της Συνθήκης που θα ανοίξει το δρόμο για τη δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού διαχείρισης κρίσεων, στον οποίο θα μπορούν να απευθύνονται οι χώρες, ιδίως της ευρωζώνης, που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα χρέους. Το Βερολίνο, που αρχικά είχε επιφυλάξεις, είπε το «ναι», αλλά έθεσε και τους όρους του, ιδίως τη συμμετοχή πιστωτών από τον ιδιωτικό τομέα, ώστε να μην κατηγορηθεί η Α. Μέρκελ στο εσωτερικό της χώρας ότι «οι Γερμανοί πολίτες θα πληρώνουν» τα λάθη των άλλων...

Στη σύνοδο του Δεκεμβρίου θα γίνει συζήτηση με βάση τις διαβουλεύσεις του Χ.Β. Ρόμπαϊ. Στόχος: να ολοκληρωθεί η επικύρωση της Συνθήκης μέχρι τα μέσα του 2013. Στη συνέχεια, ο Χ.Β. Ρόμπαϊ θα εξετάσει και το γερμανικό αίτημα περί άρσης του δικαιώματος ψήφου.

Για τις χώρες με σοβαρά προβλήματα χρέους, όπως η Ελλάδα, ο νέος μηχανισμός σημαίνει πολλά: πιστή εφαρμογή του Μνημονίου, πρόσθετα μέτρα... Διότι αν πέσει στις «δαγκάνες» του νέου μηχανισμού, αυτό σημαίνει:

* Σε πρώτη φάση θα κληθούν οι πιστωτές, δηλαδή τράπεζες, επενδυτικοί οίκοι κ.λπ. για να αποφασιστεί επιμήκυνση του χρέους.

* Αν συνεχιστούν τα προβλήματα πληρωμών, θα αποφασιστεί διαγραφή του χρέους που σημαίνει απώλεια κεφαλαίων για τους πιστωτές και οικονομικό χάος.

Ο πρόεδρος της ΕΚΤ εξέφρασε σοβαρές αντιρρήσεις για τη συμμετοχή των τραπεζών στο μηχανισμό και μάλιστα είχε έντονο διαπληκτισμό με τον Ν. Σαρκοζί, που πήρε το μέρος της Μέρκελ.

Τα βασικά σημεία της συμφωνίας είναι τα εξής:

1Ο πρόεδρος των 27 Χέρμαν βαν Ρόμπαϊ αναλαμβάνει να προβεί σε διαβουλεύσεις με τα κράτη-μέλη για μία περιορισμένη τροποποίηση της Συνθήκης της Λισαβόνας, ώστε να θεσπιστεί η δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού διάσωσης κρατών-μελών. Οι ηγέτες θα επανέλθουν στο θέμα αυτό κατά τη σύνοδο του Δεκεμβρίου. Η τροποποίηση της Συνθήκης θα πρέπει να έχει επικυρωθεί έως τα μέσα 2013.

2Η «περιορισμένη» τροποποίηση της Συνθήκης θα πραγματοποιηθεί με «απλουστευμένη» διαδικασία, ώστε να αποφευχθεί η διεξαγωγή εθνικών δημοψηφισμάτων για την επικύρωσή της.

3 Οι 27 συμφωνούν ως προς την ανάγκη να δημιουργηθεί, στο πλαίσιο της τροποποίησης της Συνθήκης, «ένας μόνιμος μηχανισμός διαχείρισης κρίσης για να εξασφαλιστεί η οικονομική σταθερότητα της ευρωζώνης». Ο εν λόγω μηχανισμός θα αντικαταστήσει αυτόν που υιοθετήθηκε την άνοιξη του 2010, ο οποίος έχει τριετή διάρκεια.

4 Η Κομισιόν αναλαμβάνει, «σε στενή συνεργασία» με τον Χέρμαν βαν Ρόμπαϊ, «την προπαρασκευαστική εργασία για τους τρόπους λειτουργίας του μελλοντικού μηχανισμού». Θα πρέπει να καθορίσει «το ρόλο του ιδιωτικού τομέα» στο μελλοντικό μηχανισμό. Θα εξεταστεί, επίσης, η συμμετοχή του ΔΝΤ, υπό τη μορφή δανείων.

5 Ο Χέρμαν βαν Ρόμπαϊ αναλαμβάνει, επίσης, «να εξετάσει στη συνέχεια» το αίτημα της Γερμανίας για μία ενδεχόμενη άρση του δικαιώματος ψήφου στο συμβούλιο υπουργών για τις χώρες της ευρωζώνης που παραβιάζουν τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, «σε περίπτωση που προκύψει μόνιμη απειλή για τη σταθερότητα της ευρωζώνης στο σύνολό της». *