Βόμβα στα θεμέλια του προϋπολογισμού οι καταπτώσεις εγγυήσεων του Δημοσίου

ΣΕ ΒΡΑΔΥΦΛΕΓΗ βόμβα στα θεμέλια του προϋπολογισμού μπορεί να εξελιχθούν οι καταπτώσεις εγγυήσεων που παρέχει το ελληνικό Δημόσιο τόσο σε οργανισμούς που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με αυτό, όσο και σε τρίτους. Με την ύφεση να βαθαίνει και την αγορά να στεγνώνει ολοένα και περισσότερο από ρευστό, αυξάνουν σημαντικά οι πιθανότητες να «σκάνε» το ένα πίσω από το άλλο δάνεια για τα οποία έχει εγγυηθεί το Δημόσιο. Κατά το πρώτο οκτάμηνο του 2011 οι καταπτώσεις εγγυήσεων φορέων εντός της Γενικής Κυβέρνησης ανήλθαν στα 586 εκατ. ευρώ. Για το σύνολο του έτους οι αρχικές προβλέψεις του προϋπολογισμού έκαναν λόγο για 1,05 δισ. ευρώ, αλλά στη συνέχεια -στο μεσοπρόθεσμο- αυτές αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω και πλέον εκτιμώνται στα 1,245 δισ. ευρώ. Στο μεσοπρόθεσμο, όμως, υπήρξε και μεγάλη αύξηση των προβλέψεων και για τις καταπτώσεις εγγυήσεων φορέων εκτός Γενικής Κυβέρνησης, αφού από τα 145 εκατ. ευρώ που ήταν η αρχική πρόβλεψη στον προϋπολογισμό, τελικά αυτές υπολογίζονται σε 224 εκατ. ευρώ. Με απλά λόγια, το Δημόσιο υπολογίζει φέτος να μπει «μέσα» κατά 1,5 δισ. ευρώ από εγγυήσεις που καταπίπτουν. Αυτό, βέβαια, είναι το «καλό» σενάριο, αφού οι διαρκώς επιδεινούμενες συνθήκες στην αγορά μπορεί να μεγαλώσουν τη ζημιά και ο κρατικός προϋπολογισμός να βρεθεί με μία νέα «τρύπα» εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ που πρέπει να καλυφθούν. *Ο ΟΣΕ, που πρόσφατα τον είδαμε να «φιγουράρει» στην πρώτη θέση της λίστας με τους μεγάλους οφειλέτες προς το Δημόσιο, στις 2 Μαΐου 2011 χρέωσε με 119,1 εκατ. ευρώ τον ειδικό λογαριασμό για τις καταπτώσεις εγγυήσεων του Δημοσίου. Το τελευταίο είχε εγγυηθεί το 2001 για δάνειο ύψους 113 εκατ. ευρώ που είχε λάβει ο Οργανισμός από την τράπεζα HYPOVEREINSBANK. Πρακτικά, δηλαδή, το Δημόσιο κατέβαλε όλο το κεφάλαιο του δανείου συν τους τόκους του τελευταίου χρόνου. Να σημειώσουμε ότι τον ίδιο μήνα, τον Μάιο, ο σχετικός λογαριασμός κατάπτωσης εγγυήσεων χρεώθηκε με επιπλέον 8,5 εκατ. ευρώ από δύο άλλες δανειακές συμβάσεις του ΟΣΕ. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στοιχεία του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ). Στο πρώτο εξάμηνο του έτους οι καταπτώσεις εγγυήσεων είχαν φτάσει στα 84 εκατ. ευρώ. Το αντίστοιχο ποσό στο πρώτο τρίμηνο του έτους ήταν 50 εκατ. ευρώ. Η ανησυχία για το Ταμείο (που δεν είναι άλλο από το πρώην ΤΕΜΠΜΕ) έγκειται στο ότι ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατ. ευρώ τα δάνεια για τα οποία έχει εγγυηθεί και που βρίσκονται ήδη σε καθυστέρηση. Το ΕΤΕΑΝ αντιμετωπίζει όμως και άλλο ένα πρόβλημα, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του μετοχικού του κεφαλαίου αποτελείται από ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου: στις 31/12/2010 αυτά αποτιμώντο στα 1,49 δισ. ευρώ και στις 30/6/2011 στα 834,5 εκατ. ευρώ. Η μεγάλη αυτή πτώση στην αποτίμησή τους (κατά 634,9 εκατ. ευρώ) οφείλεται φυσικά στην κατάρρευση των τιμών των ελληνικών ομολόγων. *Στις 22 Αυγούστου 2011 το Δημόσιο χρέωσε με 2,61 εκατ. ευρώ τον ειδικό λογαριασμό για τις καταπτώσεις εγγυήσεων, λόγω αδυναμίας πληρωμής που δήλωσε ο Οργανισμός του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Το ποσό αυτό αφορά την καταβολή τόκων από δάνειο ύψους 95 εκατ. ευρώ που έχει χορηγηθεί στο Μέγαρο από την Εθνική Τράπεζα, με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου. *Στα παραπάνω βέβαια δεν συμπεριλαμβάνονται χρέη για τα οποία ενώ το Δημόσιο δεν ήταν εγγυητής, εντούτοις έσπευσε να τα καλύψει: με πρόσφατη πράξη νομοθετικού περιεχομένου το υπουργείο Οικονομικών ανέλαβε την εξυπηρέτηση δανείων που είχαν οι δήμοι Αχαρνών και Ζωγράφου προς ξένες τράπεζες, ύψους 40 εκατ. ευρώ και 25 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, προκειμένου να μην υπάρξει στο μέλλον εμπλοκή με την τρόικα και την οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα. Η κάλυψη των δανείων αυτών δεν εγγράφεται στην κατάπτωση εγγυήσεων και το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζει ότι τα χρήματα θα παρακρατηθούν από πόρους που δικαιούνται οι δήμοι... *Σοβαρές επιβαρύνσεις στον προϋπολογισμό μπορεί να δημιουργηθούν και σε περίπτωση «ατυχήματος» στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Εκθεση του Γενικού Λογιστηρίου Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους στην έκθεση που συνέταξε στις αρχές Σεπτεμβρίου για το νόμο «Ενισχυμένα μέτρα εποπτείας και εξυγίανσης των Πιστωτικών Ιδρυμάτων» αναφέρει ότι μπορεί να προκύψει ενδεχόμενη δαπάνη επί του κρατικού προϋπολογισμού από «τυχόν κατάπτωση των εγγυήσεων του ελληνικού Δημοσίου που θα παρασχεθούν για δάνεια προς το Σκέλος Κάλυψης Καταθέσεων και το Σκέλος Εξυγίανσης του ΤΕΚΕ». Τι σημαίνει αυτό; Οτι αν «σκάσει» κάποια τράπεζα στην Ελλάδα και χρειαστεί δανεικά το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Εγγυήσεων για να καλύψει τις απαιτήσεις των καταθετών, για τα δάνεια αυτά θα εγγυηθεί το Δημόσιο. Ερωτηματικό για την παροχή εγγυήσεων στον τραπεζικό τομέα αποτελεί και η ενεργοποίηση του μηχανισμού παροχής έκτακτης ρευστότητας προς τις τράπεζες (Emergency Liquidity Assistance). Οπως έγραφε η «Κ.Ε.» προ δύο εβδομάδων, ο μηχανισμός έχει ενεργοποιηθεί αλλά η Τράπεζα της Ελλάδος δεν δίνει στοιχεία για το πόσα κεφάλαια έχουν χορηγηθεί προς τις ελληνικές τράπεζες από αυτόν. Το θέμα χρήζει προσοχής καθώς για τα κεφάλαια αυτά εγγυάται το ελληνικό Δημόσιο σε περίπτωση που μία τράπεζα δεν είναι σε θέση να τα επιστρέψει.