6,8 δισ. μειώθηκαν τον Οκτώβριο οι καταθέσεις

Κατώτερη των προσδοκιών, που είχαν καλλιεργηθεί, απεδείχθη τελικώς η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους. Ο νέος κεντρικός τραπεζίτης ανακοίνωσε τη μείωση του βασικού επιτοκίου κατά 0,25%, στο 1%, χωρίς όμως να προχωρήσει σε πιο γενναία μέτρα. Ετσι, αντί για τα «βαρέα» η ΕΚΤ έριξε για ακόμη μία φορά «στη μάχη» τα «ελαφρά» της «όπλα», κλείνοντας και πάλι το μάτι στους πολιτικούς που θα ξεκινούσαν έπειτα από λίγες ώρες την κρίσιμη σύνοδο κορυφής. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες μπορούν πλέον να προσδοκούν περισσότερη ρευστότητα από την ΕΚΤ, όχι όμως και οι ελληνικές, οι οποίες μήνα με το μήνα «αγκιστρώνονται» ολοένα και περισσότερο στον έκτακτο μηχανισμό βοήθειας (ELA) που λειτουργεί στην Τράπεζα της Ελλάδος. Η πρωτοβουλία της ΕΚΤ να μειώσει χθες για δεύτερη φορά μέσα σε δύο μήνες το επιτόκιό της μπορεί να ανακουφίζει τους δανειολήπτες, όχι όμως και τις αγορές, οι οποίες φαίνεται ότι περίμεναν από την ΕΚΤ να «ρίξει περισσότερο χρήμα» στην αγορά. Για παράδειγμα, η μηνιαία δόση ενός στεγαστικού δανείου 100.000 ευρώ που είναι συνδεδεμένο με το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ μειώνεται κατά 20 με 30 ευρώ, ανάλογα με το περιθώριο (spred) που έχει ο δανειολήπτης και το χρόνο εξόφλησης του δανείου. Αντίθετα, οι αγορές κράτησαν μια πιο επιφυλακτική στάση, μετά μάλιστα και την προς τα κάτω αναθεώρηση των προοπτικών ανάπτυξης της ευρωζώνης για το 2012. Η ΕΚΤ εμφανίστηκε πιο απαισιόδοξη σε σχέση με τον Οκτώβριο, μετά την κλιμάκωση της κρίσης, εκτιμώντας πλέον ότι στην καλύτερη περίπτωση η ανάπτυξη για το 2012 θα φτάσει το 1%. Οι δυσοίωνες αυτές προβλέψεις σε συνδυασμό και με τα «άτολμα μέτρα» στήριξης, τα οποία αφορούν κυρίως τη χαλάρωση των κανονισμών για τις εγγυήσεις που δέχεται η ΕΚΤ στην παροχή ρευστότητας, έριξαν το ευρώ κάτω από το 1,33 δολάριο. Σε κάθε περίπτωση τα μέτρα που ανακοίνωσε χθες η ΕΚΤ, όπως η μείωση του αποδεκτού ορίου πιστοληπτικής διαβάθμισης για ορισμένους τίτλους με εγγύηση περιουσιακά στοιχεία (ABS) για χρήση στο ευρωσύστημα, δεν μπορούν να συγκριθούν με τα τολμηρά μέτρα που έλαβε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, για να αντιμετωπίσει, επιτυχώς μέχρι στιγμής, την κρίση όταν αυτή εκδηλώθηκε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού πριν από δύο χρόνια περίπου. Οι Ευρωπαίοι τραπεζίτες, για παράδειγμα, δεν συμφώνησαν χθες να προχωρήσουν σε πιο δυναμικές παρεμβάσεις στην αγορά των ομολόγων προκειμένου να εξομαλύνουν το κόστος δανεισμού για κράτη όπως η Ιταλία και η Ισπανία, τα οποία δίνουν μάχη για να παραμείνουν εντός της αγοράς αποφεύγοντας λύσεις «μνημονιακές». Η ελληνική αγορά κινείται σε ξεχωριστή τροχιά, καθώς τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν για τον Οκτώβριο έδειξαν ότι οι ελληνικές τράπεζες περιορίζουν την εξάρτησή τους από τη ρευστότητα της ΕΚΤ, βρίσκοντας όμως «δεκανίκι» στον Εκτακτο Μηχανισμό Βοήθειας (τον ELA) που λειτουργεί στην Τράπεζα της Ελλάδος. Ετσι το χρέος των ελληνικών τραπεζών περιορίστηκε στα 74,3 δισ. ευρώ, ενώ η εξάρτησή τους από το μηχανισμό της ΤτΕ ξεπέρασε τα 36 δισ. ευρώ από 26,6 δισ. ευρώ που ήταν τον προηγούμενο μήνα. Με τη ρευστότητα που προσφέρει η ΤτΕ καλύπτεται το κενό που δημιουργεί η συνεχιζόμενη εκροή καταθέσεων καθώς τον ίδιο μήνα έφυγαν άλλα 6,8 δισ. ευρώ. Οι εκροές των καταθέσεων συνεχίστηκαν και τις πρώτες ημέρες του Νοεμβρίου, ενώ η κατάσταση, όπως αποκάλυψε και ο διοικητής της ΤτΕ Γ. Προβόπουλος, άρχισε να αντιστρέφεται μετά την εξομάλυνση της πολιτικής κατάστασης.