Νέο μηχανισμό «εσωτερικού δανεισμού», αξιοποιώντας «λευκή τρύπα» 3 δισ. ευρώ που εντοπίστηκε σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, πλην ασφαλιστικών ταμείων, ενεργοποιεί η κυβέρνηση, πέραν των τακτικών εκδόσεων εντόκων γραμματίων που διενεργεί, ώστε να μπορεί να καλύπτει βραχυπρόθεσμες ανάγκες ρευστότητας.
Το Δημόσιο θα συνάπτει συμφωνίες repos με αντισυμβαλλόμενους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, που θα επενδύουν συγκεκριμένο ποσό για χρονική διάρκεια ημερών, εβδομάδων ή μηνών, με ανάλογο επιτόκιο αγοράς. Το υπουργείο τονίζει πως δεν επιβαρύνεται το δημόσιο χρέος ή το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης, αφού οι δαπάνες του Δημοσίου για τόκους, αυτόματα μετατρέπονται σε έσοδα των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης. Την ίδια ώρα υποστηρίζει πως η συγκεκριμένη μέθοδος αποφέρει όφελος, της τάξης των 27 εκατ. ευρώ εάν εφαρμοστεί για το σύνολο των 3 δισ. ευρώ της «λευκής τρύπας», σε σχέση με το κόστος για το Δημόσιο από τον δανεισμό μέσω εντόκων γραμματίων.
Στελέχη του οικονομικού επιτελείου ξεκαθαρίζουν πως τα ταμειακά διαθέσιμα που θα αξιοποιηθούν δεν αφορούν σε καμία περίπτωση διαθέσιμα ασφαλιστικών ταμείων, ενώ υποστηρίζουν πως πρόκειται για πράξεις αμοιβαία επωφελείς που θα έχουν ως εγγύηση τίτλους του Δημοσίου και θα γίνονται με ανταγωνιστικά επιτόκια.
Τα διαθέσιμα αυτά «κάπου πρέπει να τοποθετούνται για να μη λιμνάζουν και να έχουν αποδόσεις», λένε οι ίδιες πηγές, και εκτιμούν πως με δεδομένο το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, η ασφαλέστερη βραχυπρόθεσμη τοποθέτηση είναι αυτή με εγγύηση τίτλων του Δημοσίου. «Αν δεν τοποθετούνται κάπου, τότε πολύ απλά χάνουν χρήματα. Αν τοποθετούνται σε καταθετικούς λογαριασμούς τραπεζών δεν έχουν την εγγύηση των τίτλων του ΕΔ τιμολογημένων σε συνθήκες αγοράς έτσι όπως προσφέρεται στο συγκεκριμένο προϊόν», σημειώνουν χαρακτηριστικά, τονίζοντας πως η μέθοδος αυτή διαφοροποιείται από τις εκδόσεις εντόκων.
Τα έντοκα εκδίδονται στη βάση εγκεκριμένου δανειακού προγράμματος για την κάλυψη χρηματοδοτικών αναγκών, ενώ το νέο προϊόν εντάσσεται στη βραχυπρόθεσμη διαχείριση ρευστότητας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα εξουσιοδοτείται ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, ως εντολοδόχος του δημοσίου να συνάψει πράξεις πώλησης τίτλων διαχείρισης του Δημοσίου με συμφωνία επαναγοράς (repos) με φορείς της Γενικής Κυβέρνησης.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών:
1. Ύστερα από έρευνα των ταμειακών διαθεσίμων φορέων της Γενικής Κυβέρνησης διαπιστώθηκε ότι ποσό άνω των 3 δισ. ευρώ θα μπορούσε να αξιοποιηθεί άμεσα από το Δημόσιο για διαχείριση ρευστότητας επ' αμοιβαίον όφελος. Για παράδειγμα, η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων φέρεται να έχει διαθέσιμα της τάξης των 200 εκατ. ευρώ. Για τον σκοπό αυτό, εξετάστηκαν διάφορες λύσεις και προσφορότερη κρίθηκε η σύναψη των repos.
2. Με κάθε σύμβαση repos, οι φορείς θα επενδύουν συγκεκριμένο ποσό για χρονική διάρκεια ολίγων ημερών, εβδομάδων, ή μηνών με ανάλογο επιτόκιο αγοράς. Συγκεκριμένα, θα συνάπτουν συμφωνία πώλησης και επαναγοράς (sell - buy back) τίτλων, ίσης αξίας με το ύψος του ποσού που θα επενδυθεί. Οι δεδουλευμένοι τόκοι των τίτλων που θα χρησιμοποιούνται για τη συμφωνία repos θα εισπράττονται από τον αρχικό κάτοχο, ήτοι το ελληνικό δημόσιο.
3. Τα πλεονεκτήματα είναι:
- Πολύ χαμηλό κόστος για το Δημόσιο. Τα επιτόκια αγοράς για προτεινόμενο διάστημα 15 ημερών, κυμαίνονται στα επίπεδα του 1,70% - 1,75%.
- Δεν επιβαρύνονται, έλλειμμα και χρέος Γενικής Κυβέρνησης, αφού οι επιπτώσεις των συγκεκριμένων συμφωνιών εντάσσονται στο πλαίσιο του ενδοκυβερνητικού χρέους. Οι τόκοι που προκύπτουν και θα καταβληθούν από το ελληνικό δημόσιο αποτελούν δαπάνη (έλλειμμα) της Γενικής Κυβέρνησης, αλλά ταυτόχρονα αποτελούν ισόποσο έσοδο (πλεόνασμα) των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
- Σε σχέση με εναλλακτικό δανεισμό μέσω επιπλέον εκδόσεων εντόκων γραμματίων, για παράδειγμα 100 εκατ. ευρώ, τρίμηνης διάρκειας, με επιτόκιο 3,6%, ο οποίος δεν θα εντασσόταν στο ενδοκυβερνητικό χρέος, από τη σύναψη repos ίσης διάρκειας προκύπτει πραγματικό όφελος για το Δημόσιο 900.000 ευρώ. Αντίστοιχα για ποσό 3 δισ. ευρώ μέσω repos, το πραγματικό όφελος σε σχέση με τον προαναφερόμενο δανεισμό από την «αγορά» με έντοκα γραμμάτια θα ανέλθει σε περίπου 27 εκατ. ευρώ.