Ενα βήμα πριν το... τυπογραφείο η ΕΚΤ - Γιατί το «μπαζούκας» του Μ. Ντράγκι «ρίχνει» ρευστό 1 τρισ. ευρώ στην αγορά

Συνεπής με όσα διακήρυξε προ δύο εβδομάδων, από το βήμα του Συμποσίου του Τζάκσον Χολ, αποδείχθηκε ο Μάριο Ντράγκι. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ ανακοίνωσε συμβολική μείωση επιτοκίων κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα και ξεκαθάρισε «για να μην έχουμε παρανοήσεις, πλέον είμαστε στο κατώτατο όριο για τα επιτόκια».





Εξήγγειλε, επίσης, δύο προγράμματα αγοράς τίτλων από την ΕΚΤ, μέσω των οποίων η κεντρική τράπεζα φιλοδοξεί να τονώσει τη ρευστότητα στην πραγματική οικονομία, ώστε να αποφευχθεί ο αποπληθωρισμός και μια νέα ύφεση.

Το μόνο που απομένει, πλέον, είναι ένα πρόγραμμα «ποσοτικής χαλάρωσης» (QE) παρόμοια με εκείνα που εφάρμοσαν τα τελευταία χρόνια οι κεντρικές τράπεζες σε ΗΠΑ, Βρετανία και Ιαπωνία. «Συζητήσαμε και αυτό» παραδέχθηκε ο Ντράγκι, καθώς «κάποιοι ήταν υπέρ του να κάνουμε περισσότερα, ενώ άλλοι ζητούσαν να κάνουμε λιγότερα». Κάποιοι θα ήθελαν η ΕΚΤ να προχωρήσει από τώρα σε QE, ενώ άλλοι θα ήθελαν να μη ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση προτού κριθεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων που αποφάσισε η ΕΚΤ στις αρχές Ιουλίου (πολυετή δάνεια προς τις τράπεζες) και ακόμα δεν έχουν υλοποιηθεί.
Ενα βήμα πριν το... τυπογραφείο η ΕΚΤ - Γιατί το «μπαζούκας» του Μ. Ντράγκι «ρίχνει» ρευστό 1 τρισ. ευρώ στην αγορά

Σύμφωνα με δύο επικεφαλής κεντρικών τραπεζών, που επικαλείται το Reuters χωρίς να τους κατονομάζει, με τις αποφάσεις για τα επιτόκια και για τις αγορές τίτλων διαφώνησε ο επικεφαλής της γερμανικής κεντρικής τράπεζας, Γενς Βάιντμαν. Μαζί του πιθανότατα συμφώνησαν και άλλα μέλη του «γερμανικού μπλοκ» στη διοίκηση της ΕΚΤ, όπως η Γερμανίδα στο Εκτελεστικό Συμβούλιο, Σαμπίνε Λαουτενσλέγκερ ή οι επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών Φινλανδίας, Ολλανδίας και Αυστρίας.

Ο πρόεδρος Ντράγκι έκανε πάντως λόγο για «απόφαση με άνετη πλειοψηφία» και πρόσθεσε ότι «υπάρχει ομοφωνία για την ανάγκη περαιτέρω δράσης, μέσω μη συμβατικών μέτρων, στην περίπτωση που χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο παρατεταμένης περιόδου χαμηλού πληθωρισμού». Σε μια τέτοια περίπτωση η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε πολιτική QE, που ο κ. Ντράγκι δήλωσε ότι μπορεί να αφορά «τίτλους από τον ιδιωτικό τομέα, τίτλους από τον δημόσιο τομέα ή και τα δύο». Είναι η πρώτη φορά που γίνεται ξεκάθαρη αναφορά σε αγορά τίτλων από τον δημόσιο τομέα, ενώ άξιο προσοχής είναι ότι δεν γίνεται λόγος για κρατικά ομόλογα αλλά για τίτλους του δημοσίου τομέα, που θα μπορούσαν εναλλακτικά να είναι τίτλοι που εκδίδει κάποιο κοινοτικό όργανο.

Βήματα
Το αν θα προχωρήσει στα μέτρα αυτά η ΕΚΤ θα εξαρτηθεί από την πορεία των οικονομιών τους επόμενους μήνες και την αποτελεσματικότητα των μέτρων που έχουν ήδη αποφασιστεί. Το πρώτο βήμα θα γίνει σε δύο εβδομάδες, όταν ολοκληρωθεί η πρώτη δόση χορήγησης πολυετών δανείων (TLTRO's) προς τις τράπεζες, με τη δεύτερη να ακολουθεί τον Δεκέμβριο. Οι τράπεζες εκτιμάται ότι μπορούν να λάβουν μέχρι 400 δισ. ευρώ, ενώ εφόσον επιτύχουν τους στόχους αύξησης του δανεισμού προς την πραγματική οικονομία τα επόμενα δύο χρόνια, το συνολικό ποσό του δανεισμού από την ΕΚΤ μπορεί να φτάσει τα 700 δισ. ευρώ.

Ο Μάριο Ντράγκι δήλωσε χθες ότι το συνολικό χαρτοφυλάκιο της ΕΚΤ θα πρέπει να επιστρέψει στο επίπεδο που βρισκόταν στις αρχές του 2012, όταν ξεπερνούσε τα 2,7 τρισ. ευρώ. Σήμερα έχει περιοριστεί σε 2 τρισ. ευρώ, ενώ οι τράπεζες θα πρέπει σύντομα να επιστρέψουν περί τα 300 δισ. ευρώ από τα τριετή δάνεια που έλαβαν στα τέλη του 2011. Συνολικά, δηλαδή, η ρευστότητα που θα προστεθεί στην οικονομία θα φτάσει το 1 τρισ. ευρώ και αφού τα 700 δισ. ευρώ αφορούν τα TLTRO's, τα υπόλοιπα θα προέλθουν από τα δύο προγράμματα αγοράς τίτλων - καλυμμένων ομολογιών και τιτλοποιημένων δανείων (ABS). Νωρίτερα το Reuters υποστήριζε ότι τα δύο προγράμματα αγοράς τίτλων θα έχουν συνολικό ύψος 500 δισ. ευρώ και τριετή ορίζοντα. Ο επικεφαλής της ΕΚΤ παραδέχθηκε ότι «για λόγους επικοινωνιακούς θα θέλαμε να ανακοινώσουμε κάποιο μέγεθος, αλλά ακόμα αυτό δεν είναι εφικτό».

Εκκρεμεί ακόμα σειρά θεσμικών παρεμβάσεων για τη λειτουργία της αγοράς ABS, τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και από την Επιτροπή της Βασιλείας. Μεταξύ άλλων θα πρέπει να αποσαφηνιστεί ο ορισμός των τιτλοποιημένων προϊόντων υψηλής ποιότητας, στα οποία ο πρόεδρος Ντράγκι δεσμεύτηκε να περιοριστεί το πρόγραμμα αγορών της ΕΚΤ. Προκειμένου η κεντρική τράπεζα να αποδεχθεί να αγοράσει τίτλους χαμηλότερης ποιότητας, θα πρέπει οι κυβερνήσεις να εγγυηθούν για αυτούς.

Οι λεπτομέρειες για τα δύο προγράμματα αγοράς τίτλων θα αποφασιστούν στην επόμενη συνεδρίαση της διοίκησης, στις 2 Οκτωβρίου. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι στη Φραγκφούρτη θα έχουν μέχρι τον Δεκέμβριο μια σαφή εικόνα για την αποτελεσματικότητα των μέτρων που έχουν λάβει και την πορεία των οικονομιών. Θα γνωρίζουν, επίσης, κατά πόσο οι κυβερνήσεις έχουν προωθήσει τις διαρθρωτικές αλλαγές, αν και ο κ. Ντράγκι διέψευσε ότι αυτές είναι το αντάλλαγμα για τη λήψη αποφάσεων από την ΕΚΤ.