Αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας από τον ΕΦΚΑ θα πρέπει να έχουν στο εξής όσοι ασφαλισμένοι θα θελήσουν να πάρουν ή να ανανεώσουν ένα δάνειό τους από κάποια τράπεζα το οποίο θα είναι μεγαλύτερο από 6.000 ευρώ.
Επίσης, η προσκόμιση της ασφαλιστικής ενημερότητας από τον ΕΦΚΑ θα είναι απαραίτητη και για όσους θέλουν να εισπράξουν χρήματα (χρηματικά εντάλματα) από το Δημόσιο. Αυτά αναφέρονται ρητά σε διατάξεις του σχεδίου νόμου για τη ρύθμιση των 120 δόσεων που έχει κατατεθεί στη Βουλή. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που συνοδεύει το σχέδιο νόμου, μετά την ενοποίηση όλων των πρώην ταμείων στον ΕΦΚΑ κρίνεται απαραίτητη και η ενοποίηση των κανόνων και των προϋποθέσεων χορήγησης ασφαλιστικής ενημερότητας για όλους τους ασφαλισμένους, φυσικά και νομικά πρόσωπα, με ενιαίους κανόνες και όρους για όλους.
Με συγκεκριμένες διατάξεις, μάλιστα, καθορίζονται οι πράξεις για τις οποίες απαιτείται η προσκόμιση ασφαλιστικής ενημερότητας όχι μόνο από τον ΕΦΚΑ, αλλά και από το ΕΤΕΑΕΠ (επικουρικό, εφάπαξ και πρόνοια) όταν και όπου αυτή χρειάζεται.
Ειδικά για τη σύναψη και την ανανέωση συμβάσεων δανείων, πιστώσεων και χρηματοδοτήσεων από τράπεζες και πιστωτικά ιδρύματα για ποσό άνω των 6.000 ευρώ, σε περίπτωση μη ύπαρξης οφειλής σε ΕΦΚΑ και ΕΤΕΑΕΠ χορηγείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας. Σύμφωνα με το άρθρο 27 του σχεδίου νόμου, σε περίπτωση που υπάρχει ρυθμισμένη ή μη ρυθμισμένη οφειλή, τότε «χορηγείται βεβαίωση οφειλής, η οποία επέχει θέση ασφαλιστικής ενημερότητας υπό την προϋπόθεση ότι στους όρους της δανειακής σύμβασης προβλέπεται η ολοσχερής ή τμηματική καταβολή της οφειλής προς τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ».
Το άρθρο 23
Στο άρθρο 23 του σχεδίου νόμου προσδιορίζονται όλες οι πράξεις και συναλλαγές των ασφαλισμένων για τις οποίες θα απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας μετά την ψήφιση του σχεδίου νόμου. Συγκεκριμένα, η προσκόμιση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας απαιτείται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) Για την είσπραξη εκκαθαρισμένων απαιτήσεων ή την εξόφληση τίτλων πληρωμής από το Δημόσιο και τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, όπως καθορίζονται από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, καθώς και από αυτούς που ενεργούν πληρωμές με εντολή ή εξουσιοδότησή τους, εφόσον το ακαθάριστο ποσό του κάθε τίτλου ή της κάθε εκκαθαρισμένης απαίτησης υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ. Το αποδεικτικό της ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από τον δικαιούχο στους δημόσιους λειτουργούς και στις υπηρεσίες οι οποίες θα προβούν στην πληρωμή ή στην εξόφλησή του.
β) Η παράγραφος 2 του άρθρου 23 του σχεδίου νόμου ορίζει ότι για τη σύναψη και την ανανέωση συμβάσεων δανείων, πιστώσεων και χρηματοδοτήσεων από τράπεζες και λοιπά πιστωτικά ιδρύματα για ποσό άνω των 6.000 ευρώ, με την επιφύλαξη του άρθρου 27 του παρόντος. Το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από τον αντισυμβαλλόμενο στην τράπεζα ή στο πιστωτικό ίδρυμα κατά τη σύναψη ή ανανέωση της δανειακής σύμβασης και κατά την εκτέλεση αυτής από τον εισπράττοντα.
γ) Για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς ανάληψης εκτέλεσης δημοσίων έργων ή προμηθειών από τον δημόσιο τομέα, όπως αυτός καθορίζεται από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία. Το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από τον υπόχρεο στην υπηρεσία όπου υποβάλλεται η προσφορά.
δ) Για τη συμμετοχή ως μέλος σε κοινοπραξία ή ως εταίρος σε ομόρρυθμη, ετερόρρυθμη ή περιορισμένης ευθύνης εταιρεία, από τον συμμετέχοντα.
ε) Για την απόκτηση αθλητή από Τμήματα Αμειβόμενων Αθλητών (ΤΑΑ) και τις Αθλητικές Ανώνυμες Εταιρείες (ΑΑΕ). Το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από το ΤΑΑ ή την ΑΑΕ στην Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού.
στ) Για τη μεταβίβαση ακινήτων λόγω πώλησης, γονικής παροχής ή δωρεάς από τον πωλητή, τον παρέχοντα τη γονική παροχή ή δωρεά, αντίστοιχα εφόσον είναι ή ήταν:
αα) Φυσικό πρόσωπο υποκείμενο καταβολής ασφαλιστικών εισφορών ή νομικό πρόσωπο οποιασδήποτε μορφής, κοινωνία αστικού δικαίου, αστική κερδοσκοπική ή μη εταιρεία, συμμετοχική ή αφανής εταιρεία καθώς και κοινοπραξία.
ββ) Μέλος κοινοπραξίας, αστικής εταιρείας, ομόρρυθμης εταιρείας, ομόρρυθμο μέλος ετερόρρυθμης εταιρείας, διαχειριστής ΕΠΕ, διευθύνων σύμβουλος, διευθυντής που ασκεί ή ασκούσε διοίκηση σε Α.Ε., διευθυντής, διαχειριστής, διευθύνων σύμβουλος συνεταιρισμού ή ένωσης συνεταιρισμών, διευθυντής, διαχειριστής και γενικά εντεταλμένος στη διοίκηση δημόσιας, δημοτικής και κοινοτικής επιχείρησης και εκμετάλλευσης κερδοσκοπικού χαρακτήρα ανεξάρτητα αν είναι νομικό πρόσωπο αλλοδαπής επιχείρησης και αλλοδαπού οργανισμού εγκατεστημένων στην Ελλάδα, ημεδαπού ή αλλοδαπού προσώπου δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα εγκατεστημένου στην Ελλάδα και σε κάθε είδους ιδρύματα.
γγ) Υποκείμενο καταβολής ασφαλιστικών εισφορών οικοδομικών έργων, οι άδειες των οποίων εκδόθηκαν εντός της τελευταίας εικοσαετίας από τη σύνταξη της σχετικής συμβολαιογραφικής πράξης.
ζ) Για τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επί ακινήτου από τον παρέχοντα το εμπράγματο δικαίωμα. Για τη σύσταση υποθήκης υπέρ του Δημοσίου, του ΕΦΚΑ και του ΕΤΕΑΕΠ δεν απαιτείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας.
η) Για τη μεταβίβαση μεταχειρισμένων επαγγελματικών αυτοκινήτων, μηχανοκίνητων θαλασσίων σκαφών άνω των πέντε μέτρων, ελικοπτέρων, ανεμοπτέρων, αεροσκαφών και επαγγελματικών σκαφών αλιείας από τον μεταβιβάζοντα [ειδικά για τη μεταβίβαση οχημάτων δημοσίας χρήσης, το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται με την επιφύλαξη των παρ. 5 έως 7 του άρθρου 19 του ν. 4530/2018 (Α' 40) και του άρθρου 26 του παρόντος νόμου].
θ) Για να γίνει δεκτός εργολήπτης σε δημοπρασία οποιουδήποτε τεχνικού έργου, απαιτείται η προσκόμιση στις επιτροπές δημοπρασίας αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας. Δεν επιτρέπεται στις υπηρεσίες του Δημοσίου, των δήμων και κοινοτήτων, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών, που προβλέπονται από το άρθρο 12 του Π.Δ. 178/2000 (Α' 165), η θεώρηση ή έγκριση μελετών, προϋπολογισμών, εκθέσεων, γνωματεύσεων, που εκδίδονται από μετόχους του Ταμείου, αν δεν προσαχθεί αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας.
Χρονική διάρκεια ισχύος
Η ισχύς του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, ανεξαρτήτως της πράξης ή συναλλαγής για την οποία ζητείται, ορίζεται σε:
α) Έξι μήνες, αν δεν υφίσταται οφειλή ή υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών λόγω μη απασχόλησης προσωπικού.
β) Δύο μήνες, αν υφίσταται ρυθμισμένη οφειλή και οι όροι της ρύθμισης τηρούνται.
Σε περίπτωση ύπαρξης μη ρυθμισμένης οφειλής καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση χορήγησης βεβαίωσης οφειλής, η διάρκεια ισχύος ορίζεται έως το τέλος του μήνα έκδοσής της, ανεξαρτήτως της πράξης ή συναλλαγής για την οποία ζητείται.
Με απόφαση της υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ρυθμίζονται η διαδικασία χορήγησης του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας και της βεβαίωσης οφειλής, τυχόν απαλλαγές από την υποχρέωση προσκόμισής τους, το περιεχόμενό τους και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
Επίσης, η προσκόμιση της ασφαλιστικής ενημερότητας από τον ΕΦΚΑ θα είναι απαραίτητη και για όσους θέλουν να εισπράξουν χρήματα (χρηματικά εντάλματα) από το Δημόσιο. Αυτά αναφέρονται ρητά σε διατάξεις του σχεδίου νόμου για τη ρύθμιση των 120 δόσεων που έχει κατατεθεί στη Βουλή. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που συνοδεύει το σχέδιο νόμου, μετά την ενοποίηση όλων των πρώην ταμείων στον ΕΦΚΑ κρίνεται απαραίτητη και η ενοποίηση των κανόνων και των προϋποθέσεων χορήγησης ασφαλιστικής ενημερότητας για όλους τους ασφαλισμένους, φυσικά και νομικά πρόσωπα, με ενιαίους κανόνες και όρους για όλους.
Με συγκεκριμένες διατάξεις, μάλιστα, καθορίζονται οι πράξεις για τις οποίες απαιτείται η προσκόμιση ασφαλιστικής ενημερότητας όχι μόνο από τον ΕΦΚΑ, αλλά και από το ΕΤΕΑΕΠ (επικουρικό, εφάπαξ και πρόνοια) όταν και όπου αυτή χρειάζεται.
Ειδικά για τη σύναψη και την ανανέωση συμβάσεων δανείων, πιστώσεων και χρηματοδοτήσεων από τράπεζες και πιστωτικά ιδρύματα για ποσό άνω των 6.000 ευρώ, σε περίπτωση μη ύπαρξης οφειλής σε ΕΦΚΑ και ΕΤΕΑΕΠ χορηγείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας. Σύμφωνα με το άρθρο 27 του σχεδίου νόμου, σε περίπτωση που υπάρχει ρυθμισμένη ή μη ρυθμισμένη οφειλή, τότε «χορηγείται βεβαίωση οφειλής, η οποία επέχει θέση ασφαλιστικής ενημερότητας υπό την προϋπόθεση ότι στους όρους της δανειακής σύμβασης προβλέπεται η ολοσχερής ή τμηματική καταβολή της οφειλής προς τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ».
Το άρθρο 23
Στο άρθρο 23 του σχεδίου νόμου προσδιορίζονται όλες οι πράξεις και συναλλαγές των ασφαλισμένων για τις οποίες θα απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας μετά την ψήφιση του σχεδίου νόμου. Συγκεκριμένα, η προσκόμιση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας απαιτείται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) Για την είσπραξη εκκαθαρισμένων απαιτήσεων ή την εξόφληση τίτλων πληρωμής από το Δημόσιο και τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, όπως καθορίζονται από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, καθώς και από αυτούς που ενεργούν πληρωμές με εντολή ή εξουσιοδότησή τους, εφόσον το ακαθάριστο ποσό του κάθε τίτλου ή της κάθε εκκαθαρισμένης απαίτησης υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ. Το αποδεικτικό της ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από τον δικαιούχο στους δημόσιους λειτουργούς και στις υπηρεσίες οι οποίες θα προβούν στην πληρωμή ή στην εξόφλησή του.
β) Η παράγραφος 2 του άρθρου 23 του σχεδίου νόμου ορίζει ότι για τη σύναψη και την ανανέωση συμβάσεων δανείων, πιστώσεων και χρηματοδοτήσεων από τράπεζες και λοιπά πιστωτικά ιδρύματα για ποσό άνω των 6.000 ευρώ, με την επιφύλαξη του άρθρου 27 του παρόντος. Το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από τον αντισυμβαλλόμενο στην τράπεζα ή στο πιστωτικό ίδρυμα κατά τη σύναψη ή ανανέωση της δανειακής σύμβασης και κατά την εκτέλεση αυτής από τον εισπράττοντα.
γ) Για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς ανάληψης εκτέλεσης δημοσίων έργων ή προμηθειών από τον δημόσιο τομέα, όπως αυτός καθορίζεται από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία. Το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από τον υπόχρεο στην υπηρεσία όπου υποβάλλεται η προσφορά.
δ) Για τη συμμετοχή ως μέλος σε κοινοπραξία ή ως εταίρος σε ομόρρυθμη, ετερόρρυθμη ή περιορισμένης ευθύνης εταιρεία, από τον συμμετέχοντα.
ε) Για την απόκτηση αθλητή από Τμήματα Αμειβόμενων Αθλητών (ΤΑΑ) και τις Αθλητικές Ανώνυμες Εταιρείες (ΑΑΕ). Το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από το ΤΑΑ ή την ΑΑΕ στην Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού.
στ) Για τη μεταβίβαση ακινήτων λόγω πώλησης, γονικής παροχής ή δωρεάς από τον πωλητή, τον παρέχοντα τη γονική παροχή ή δωρεά, αντίστοιχα εφόσον είναι ή ήταν:
αα) Φυσικό πρόσωπο υποκείμενο καταβολής ασφαλιστικών εισφορών ή νομικό πρόσωπο οποιασδήποτε μορφής, κοινωνία αστικού δικαίου, αστική κερδοσκοπική ή μη εταιρεία, συμμετοχική ή αφανής εταιρεία καθώς και κοινοπραξία.
ββ) Μέλος κοινοπραξίας, αστικής εταιρείας, ομόρρυθμης εταιρείας, ομόρρυθμο μέλος ετερόρρυθμης εταιρείας, διαχειριστής ΕΠΕ, διευθύνων σύμβουλος, διευθυντής που ασκεί ή ασκούσε διοίκηση σε Α.Ε., διευθυντής, διαχειριστής, διευθύνων σύμβουλος συνεταιρισμού ή ένωσης συνεταιρισμών, διευθυντής, διαχειριστής και γενικά εντεταλμένος στη διοίκηση δημόσιας, δημοτικής και κοινοτικής επιχείρησης και εκμετάλλευσης κερδοσκοπικού χαρακτήρα ανεξάρτητα αν είναι νομικό πρόσωπο αλλοδαπής επιχείρησης και αλλοδαπού οργανισμού εγκατεστημένων στην Ελλάδα, ημεδαπού ή αλλοδαπού προσώπου δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα εγκατεστημένου στην Ελλάδα και σε κάθε είδους ιδρύματα.
γγ) Υποκείμενο καταβολής ασφαλιστικών εισφορών οικοδομικών έργων, οι άδειες των οποίων εκδόθηκαν εντός της τελευταίας εικοσαετίας από τη σύνταξη της σχετικής συμβολαιογραφικής πράξης.
ζ) Για τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επί ακινήτου από τον παρέχοντα το εμπράγματο δικαίωμα. Για τη σύσταση υποθήκης υπέρ του Δημοσίου, του ΕΦΚΑ και του ΕΤΕΑΕΠ δεν απαιτείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας.
η) Για τη μεταβίβαση μεταχειρισμένων επαγγελματικών αυτοκινήτων, μηχανοκίνητων θαλασσίων σκαφών άνω των πέντε μέτρων, ελικοπτέρων, ανεμοπτέρων, αεροσκαφών και επαγγελματικών σκαφών αλιείας από τον μεταβιβάζοντα [ειδικά για τη μεταβίβαση οχημάτων δημοσίας χρήσης, το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται με την επιφύλαξη των παρ. 5 έως 7 του άρθρου 19 του ν. 4530/2018 (Α' 40) και του άρθρου 26 του παρόντος νόμου].
θ) Για να γίνει δεκτός εργολήπτης σε δημοπρασία οποιουδήποτε τεχνικού έργου, απαιτείται η προσκόμιση στις επιτροπές δημοπρασίας αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας. Δεν επιτρέπεται στις υπηρεσίες του Δημοσίου, των δήμων και κοινοτήτων, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών, που προβλέπονται από το άρθρο 12 του Π.Δ. 178/2000 (Α' 165), η θεώρηση ή έγκριση μελετών, προϋπολογισμών, εκθέσεων, γνωματεύσεων, που εκδίδονται από μετόχους του Ταμείου, αν δεν προσαχθεί αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας.
Χρονική διάρκεια ισχύος
Η ισχύς του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, ανεξαρτήτως της πράξης ή συναλλαγής για την οποία ζητείται, ορίζεται σε:
α) Έξι μήνες, αν δεν υφίσταται οφειλή ή υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών λόγω μη απασχόλησης προσωπικού.
β) Δύο μήνες, αν υφίσταται ρυθμισμένη οφειλή και οι όροι της ρύθμισης τηρούνται.
Σε περίπτωση ύπαρξης μη ρυθμισμένης οφειλής καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση χορήγησης βεβαίωσης οφειλής, η διάρκεια ισχύος ορίζεται έως το τέλος του μήνα έκδοσής της, ανεξαρτήτως της πράξης ή συναλλαγής για την οποία ζητείται.
Με απόφαση της υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ρυθμίζονται η διαδικασία χορήγησης του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας και της βεβαίωσης οφειλής, τυχόν απαλλαγές από την υποχρέωση προσκόμισής τους, το περιεχόμενό τους και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
