ΝΕΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΕ Ευρω-«φρένο» στην ασυδοσία των οίκων αξιολόγησης

Φρένο στην ασυδοσία των οίκων αξιολόγησης, οι οποίοι με τις «εκτιμήσεις» τους έπληξαν συχνά τους αδύναμους κρίκους της ευρωζώνης στη διάρκεια της κρίσης, επιχειρεί να βάλει νέος κανονισμός που ενέκρινε η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.





Βασική φιλοσοφία του κανονισμού είναι να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο λειτουργίας για τους οίκους, ώστε, μεταξύ άλλων, να μην επαναληφθούν στο μέλλον αδικαιολόγητες αρνητικές αξιολογήσεις χωρών παραμονές θετικών αποφάσεων της ευρωζώνης, όπως δηλαδή συνέβη στις περιπτώσεις της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Ισπανίας. Τη γενική εποπτεία εφαρμογής του κανονισμού θα έχει η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών, η οποία θα μπορεί να επιβάλει κυρώσεις που θα φτάνουν μέχρι την αφαίρεση της άδειας λειτουργίας του οίκου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Ο κανονισμός θεσπίζει αυστηρούς κανόνες για τον τρόπο και τη χρονική στιγμή έκδοσης της αξιολόγησης του δημοσίου χρέους των χωρών και της οικονομικής κατάστασης ιδιωτικών επιχειρήσεων. Προβλέπεται ότι για να διασφαλιστούν ορθές πρακτικές αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας, οι οίκοι θα πρέπει να εξηγούν τους βασικούς παράγοντες στους οποίους βασίζονται οι αξιολογήσεις τους, που δεν θα πρέπει να επιδιώκουν να επηρεάσουν τις πολιτικές των κρατών μελών. Επίσης, οι οίκοι δεν θα μπορούν να κάνουν οποιαδήποτε άμεση ή ρητή σύσταση που να αφορά τις οικονομικές πολιτικές των κυβερνήσεων.

Ειδικότερα, οι αξιολογήσεις δημόσιου χρέους, οι οποίες πραγματοποιούνται με πρωτοβουλία των οίκων θα μπορούν να εκδίδονται τουλάχιστον δύο αλλά όχι περισσότερο από τρεις φορές το χρόνο, σε συγκεκριμένες ημερομηνίες που θα δημοσιεύει ο εν λόγω οίκος αξιολόγησης στο τέλος του προηγούμενου έτους. Οι αξιολογήσεις αυτές θα μπορούν να δημοσιεύονται μόνο μετά το κλείσιμο των ευρωπαϊκών αγορών ή τουλάχιστον μία ώρα πριν αυτές ανοίξουν εκ νέου.

Σε ότι αφορά την ευθύνη των οίκων για τις αξιολογήσεις που εκδίδουν ο κανονισμός προβλέπει ότι οι επενδυτές που έχουν βασιστεί σε μία αξιολόγηση για την αγορά ή την πώληση ενός προϊόντος, θα μπορούν να ασκήσουν προσφυγή κατά του εν λόγω οίκου αξιολόγησης για οποιαδήποτε ζημία προκληθεί, εφόσον ο οίκος παραβιάσει τους κανόνες που ορίζει η νομοθεσία, είτε από πρόθεση είτε από αμέλεια, ανεξάρτητα από το αν υπάρχει οποιαδήποτε συμβατική σχέση μεταξύ των δύο μερών.

Στόχος του κανονισμού είναι και ο περιορισμός της υπερβολικής εξάρτησης από τις αξιολογήσεις. Προς το σκοπό αυτό παροτρύνονται τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι εταιρίες επενδύσεων να αναπτύξουν τις δικές τους εσωτερικές διαδικασίες προκειμένου να διενεργούν τις δικές τους αξιολογήσεις κινδύνου. Εξάλλου, ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει τη δημιουργία ενός πλήρως ανεξάρτητου δημοσίου ευρωπαϊκού οργανισμού αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.

Παράλληλα, μπαίνουν και ανώτατα όρια στη συμμετοχή σε αξιολογούμενα μέσα. Αναλυτικότερα, οι οίκοι θα πρέπει να απέχουν από την έκδοση αξιολογήσεων, ή να αποκαλύπτουν ότι οι αξιολογήσεις τους μπορεί να επηρεαστούν, στις περιπτώσεις όπου ένας μέτοχος ή ένα μέλος τους, το οποίο κατέχει τουλάχιστον το 10% του κεφαλαίου ή των δικαιωμάτων ψήφου του εν λόγω οίκου, έχει επενδύσει στο αξιολογούμενο μέσο. Η νέα νομοθεσία θα απαγορεύσει επίσης την ταυτόχρονη κατοχή, από το ίδιο πρόσωπο, μετοχών άνω του 5% σε περισσότερους από έναν οίκο αξιολόγησης, εκτός και αν οι οίκοι αυτοί ανήκουν στον ίδιο όμιλο.