Το Ιντερνετ καταργεί τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας

Ούτε να το γνώριζαν οι διοργανωτές. Τη Δευτέρα, πρώτη ημέρα του Παγκόσμιου Συνεδρίου Κινητής Τηλεφωνίας (Mobile World Congress) στη Βαρκελώνη, μεταξύ των βασικών ομιλητών της πρωινής ζώνης είναι ο Jan Koum, ιδρυτής της εταιρείας τηλεπικοινωνιακών εφαρμογών WhatsApp που μόλις προχθές πωλήθηκε έναντι 19 δισ. δολ. στη Facebook.






Στην απογευματινή ζώνη της ίδιας ημέρας ομιλητής είναι ο ιδρυτής της Facebook, Mark Zuckerberg. Στο ακροατήριο και των δύο θα βρίσκονται κορυφαία στελέχη των κολοσσών του κλάδου των τηλεπικοινωνιών, που τα τελευταία χρόνια δείχνει να χάνει την πρωτοβουλία των κινήσεων από τα ανερχόμενα αστέρια του διαδικτύου, μεγαλύτερα (όπως η Facebook και η Google) και μικρότερα (όπως η Netflix και η Spotify). Λες και οι εκπρόσωποι των παλαιών κολοσσών μαζεύτηκαν να ακούσουν το όραμα της νέας γενιάς.

Οι κατακλυσμιαίες αλλαγές που έρχονται στον κλάδο ήταν και από τα βασικά θέματα συζήτησης στο πρόσφατο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός. Όλοι μιλούσαν για το επερχόμενο τεχνολογικό άλμα, με τη διασύνδεση των διαφόρων συσκευών στο διαδίκτυο και την ανάδειξη της οικονομίας του μοιράσματος, όπου οι καταναλωτές μοιράζονται υπηρεσίες και προϊόντα. «Φέτος θα είναι η χρονιά της ποιοτικής αλλαγής» υποστήριξε η επικεφαλής της Yahoo!, Marissa Mayer. Ο επικεφαλής της AT&T, Randall Stephenson, υπερθεμάτισε, υποστηρίζοντας ότι σχεδόν κάθε κλάδος θα επηρεαστεί από τις αλλαγές.
Το Ιντερνετ καταργεί τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας

Στη Βαρκελώνη, για παράδειγμα, ο επικεφαλής της Ford για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, Stephen Odell, θα παρουσιάσει ένα νέο αυτοκίνητο, με προηγμένες τεχνολογίες συνδεσιμότητας, ασφάλειας και συστημάτων οδήγησης. Στο Συνέδριο θα μιλήσουν επίσης κορυφαία στελέχη τηλεπικοινωνιακών γιγάντων, κολοσσών της πληροφορικής ακόμα και τραπεζών. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται και η συμμετοχή της Επιτρόπου για τις ψηφιακές τεχνολογίες, Νέλι Κρουζ, που φέρεται έτοιμη να παρουσιάσει τα σχέδια της ευρωπαϊκής αντεπίθεσης. Μέχρι την εποχή των δικτύων κινητής δεύτερης γενιάς η Ευρώπη προπορευόταν αλλά πλέον στις υπηρεσίες 4ης γενιάς η συνολική εμπειρία είναι καλύτερη στις ΗΠΑ. Η ευρωπαϊκή τεχνολογική υστέρηση είναι εμφανής και σε επίπεδο κατασκευαστών συσκευών, όπου πλέον έχουν μείνει μόνο η Ericson, η Alcatel-Lucent και η Nokia SN.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να αντιμετωπίσει αυτή την υστέρηση βοηθώντας στην ανάπτυξη τεχνολογιών για δίκτυα 5ης γενιάς. Παραδοσιακά η ανάπτυξη τέτοιων υποδομών ανήκε στη σφαίρα παρέμβασης του Δημοσίου. Στις σημερινές συνθήκες επενδύσεις για έρευνα και ανάπτυξη δικτύων θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από κοινοτικά προγράμματα ή την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, στο πλαίσιο των προσπαθειών ενίσχυσης της ανάκαμψης στην Ευρωζώνη.

Η οικονομική συγκυρία, όμως, λειτουργεί ανασταλτικά σε όλα αυτά τα σχέδια. Η βελτίωση της τεχνολογίας και η όξυνση του ανταγωνισμού γεννούν διαρκείς πτωτικές πιέσεις στις τιμές, γεγονός που δεν βοηθά σε ένα ευρύτερο αποπληθωριστικό περιβάλλον. Κυρίως όμως, όσο εντυπωσιακά και αν είναι τα νέα προϊόντα, η αγορά λίγο μπορεί να αναπτυχθεί όταν συρρικνώνεται διαρκώς το εισόδημα των εργαζομένων/ καταναλωτών. Δεκάδες εκατομμύρια ανέργων αντιμετωπίζουν άμεσο πρόβλημα επιβίωσης, οπότε ελάχιστα ενδιαφέρονται για τις υπέροχες νέες τεχνολογίες. Όσο καλά στοχευμένη και αν είναι η διαφήμιση, θα αποφέρει πενιχρά αποτελέσματα όταν οι καταναλωτές έχουν όλο και λιγότερα χρήματα.

Οι δε νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται, είναι μεν σχετικά υψηλού εισοδήματος αλλά εξαιρετικά περιορισμένες. Τα δίκτυα με τις οπτικές ίνες θα εγκατασταθούν από κάποιους μηχανικούς και στη συνέχεια κάποιοι εργαζόμενοι σε ανερχόμενες επιχειρήσεις θα έχουν την ευκαιρία να πλουτίσουν. Η WhatsApp που πωλήθηκε έναντι 19 δισ. δολ. είχε όμως μόλις 55 υπαλλήλους και ο κολοσσός Google απασχολεί λιγότερους από 50.000 εργαζομένους. Εντείνεται έτσι το πρόβλημα, που γεννά την παγκόσμια κρίση: Τα εισοδήματα συγκεντρώνονται σε όλο και λιγότερα χέρια, ενώ όλο και περισσότεροι επίδοξοι καταναλωτές στερούνται αγοραστικής δύναμης. Η πρόκληση για τις νέες τεχνολογίες είναι να προσφέρουν την προωθητική ώθηση που έχει ανάγκη στην παρούσα φάση η παγκόσμια οικονομία. Ο κίνδυνος είναι να παρασυρθούν και αυτές στη δίνη της κρίσης.

Κεντρικοί ομιλιτές στο MWC

Ο αντιπρόεδρος της Ford, Stephen Odell, θα παρουσιάσει στη Βαρκελώνη ένα νέο αυτοκίνητο, με προηγμένες τεχνολογίες συνδεσιμότητας, ασφάλειας και συστημάτων οδήγησης.
Στο Συνέδριο θα μιλήσουν κορυφαία στελέχη τηλεπικοινωνιακών γιγάντων, όπως ο Michel Combes, της Alcatel-Lucent και ο Timotheus Hottges της DeutscheTelekom.
Από τους εκπροσώπους κολοσσών της πληροφορικής ξεχωρίζουν ο John Chambers της Cisco και η Virginia Rometty της IBM.
Κεντρικός ομιλιτής στη Βαρκελώνη θα είναι και ο επικεφαλής της Citigroup, Michael Corbat.

ΚΟΣΜΟΓΟΝΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
Οι παλιοί, οι καινούργιοι και στο βάθος οι τράπεζες

Οι αλλαγές που έχουν ξεκινήσει στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών είναι πραγματικά κοσμογονικές. Οι παραδοσιακοί κολοσσοί βλέπουν να αναπτύσσεται μια τεράστια καινούργια αγορά πάνω στα παλιά δίκτυα, στην οποία όμως δεν κυριαρχούν αυτοί, αλλά οι εταιρείες που προσφέρουν υπηρεσίες «over the top», δηλαδή πάνω στο υφιστάμενο δίκτυο (Facebook, Google, Skype, iTunes κλπ). Τα χρήματα που εισπράττουν οι πάροχοι δικτύου σταθερής ή κινητής τηλεφωνίας για σύνδεση στο διαδίκτυο και μεταφορά πληροφοριών είναι ελάχιστα σε σχέση με εκείνα που αποκομίζουν οι εταιρείες OTT.

Ακόμα πιο ανησυχητικές είναι οι προοπτικές που διαγράφονται για τους παρόχους, καθώς η διάδοση των προγραμμάτων της Skype, της Viber ή της WhatsApp απειλεί τον πυρήνα των εσόδων τους. Αν σε μερικά χρόνια όλοι μιλάνε μέσω τέτοιων εφαρμογών σε υπολογιστές, tablet και κινητά, οι πάροχοι θα καταλήξουν να εισπράττουν μόνο τα τέλη σύνδεσης. Καλούνται να βρουν ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο και καινούργιες πηγές εσόδων, καθώς «οι υπηρεσίες φωνής πεθαίνουν». Να αξιοποιήσουν πλεονεκτήματα που αποκτούν στο νέο τοπίο, όπως ότι μέσω των κινητών τηλεφώνων είναι κοντά στον τελικό καταναλωτή, ακριβώς όπως οι τράπεζες είναι με τις πιστωτικές κάρτες.

Βig data
Η σχέση αυτή μπορεί να αποφέρει τεράστιους όγκους πληροφοριών, που -αν αξιοποιηθούν σωστά- θα αποδειχθούν χρυσοφόροι. Η γνώση της περιοχής που κινείται και ψωνίζει ο καταναλωτής είναι εξίσου χρήσιμη με τις πληροφορίες που συλλέγει η Google από τις αναζητήσεις που πραγματοποιεί ο καταναλωτής. Και στις δύο περιπτώσεις η ανάλυση των πληροφοριών μπορεί να βοηθήσει στην επιλογή κατάλληλων διαφημίσεων. Στη βάση αυτή οι πάροχοι θα μπορούσαν να αντεπιτεθούν, αν και ήδη τα ανερχόμενα αστέρια έχουν μεγαλώσει αρκετά. Στην Ευρώπη ο εθνικός κατακερματισμός έχει επιτρέψει την ύπαρξη δεκάδων παρόχων που άρα είναι σχετικά μικροί. Στις ΗΠΑ, αντίθετα, έχουν δημιουργηθεί 4 κολοσσοί.

Το επόμενο διάστημα αναμένεται, μάλιστα, η συγκέντρωση στον κλάδο να αυξηθεί. Ήδη στην επιμέρους αγορά της καλωδιακής τηλεόρασης ανακοινώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα η συγχώνευση-μαμούθ (45,2 δισ. δολ.) της πρώτης (Comcast) με τη δεύτερη (Time Warner Cable) μεγαλύτερη εταιρεία. Δημιουργείται έτσι μια νέα εστία συγκέντρωσης που στη συνέχεια θα μπορούσε να απορροφηθεί από κάποιον μεγάλο πάροχο, όπως για παράδειγμα η Verizon ή από κάποιο ανερχόμενο κολοσσό, όπως η Google. Στο βάθος του δρόμου υπάρχουν ακόμα και τραπεζικοί κολοσσοί, καθώς η χρήση smartphones για πληρωμές εμπλέκει τις τηλεπικοινωνίες με τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Δεν είναι τυχαίο ότι μεταξύ των ομιλητών στο Συνέδριο της Βαρκελώνης είναι και ο Jon Matonis, εκ των πρωτοπόρων του ηλεκτρονικού νομίσματος Bitcoin.

Η συλλογή πληροφοριών (big data) είναι ένα από τα βασικά ζητούμενα στο νέο τοπίο. Η ανάπτυξη και αξιοποίηση του cloud computing (χονδρικά αφορά την καταγραφή, ανταλλαγή και αποθήκευση πληροφοριών απευθείας στο διαδίκτυο) είναι ένα δεύτερο ζητούμενο, που οδηγεί τους ισχυρούς σε εξαγορές νέων εταιρειών που προσφέρουν αποθηκευτικό χώρο στο διαδίκτυο. Ένα τρίτο ζητούμενο είναι η κινητικότητα (mobility) μεταξύ των συσκευών, δηλαδή η δυνατότητα κοινής τους χρήσης και σύνδεσης. Εδώ ισχυρό πλεονέκτημα έχουν οι κατασκευαστές συσκευών, όπως η Apple, αλλά και πάλι η Google προσπαθεί να εδραιώσει τη θέση της, πραγματοποιώντας μεγάλες επενδύσεις σε έρευνα.

Το Facebook εξαγόρασε την WhatsApp
Εδωσε 19 δισ. δολ. για μια επιχείρηση με μόλις 55 εργαζομένους

Την Πέμπτη η Facebook ανακοίνωσε την εξαγορά μιας εταιρείας που ιδρύθηκε μόλις το 2009 και ήδη έχει 450 εκατομμύρια πελάτες - τριπλάσιους από όσους είχε η Facebook στην πρώτη τετραετία λειτουργίας της. Η WahtsApp προσφέρει τη δυνατότητα αποστολής γραπτών μηνυμάτων, εικόνας ή βίντεο, χωρίς κάποια χρέωση ή την προβολή διαφημίσεων. Υπάρχει μόνο μια ετήσια χρέωση 99 σεντς μετά από τον πρώτο χρόνο δωρεάν χρήσης. Η εταιρεία προωθεί καθημερινά πάνω από 50 δισ. μηνύματα, απασχολεί μόλις 32 μηχανικούς και δεν διαθέτει τμήμα μάρκετινγκ.

Το ύψος της συμφωνίας έφτασε τα 19 δισ. δολ., ποσό εξαιρετικά υψηλό, αν αναλογιστεί κανείς ότι πρόκειται για μια εταιρεία με μόλις 55 υπαλλήλους και ότι πρόσφατα εξαγοράστηκαν σχεδόν στο μισό κόστος κολοσσοί άλλων κλάδων, όπως το χρηματιστήριο NYSE Euronext (11,1 δισ. δολ.). Η Facebook δεν σκοπεύει σε απόσβεση του κόστους μέσω άμεσων εσόδων από την WhatsApp. Εκείνο που πραγματικά την ενδιαφέρει είναι οι πελάτες της. Πρόκειται κυρίως για εξαιρετικά μικρής ηλικίας κοινό, όπου τελευταία η Facebook αντιμετωπίζει πρόβλημα αποδοχής, καθώς θεωρείται ξεπερασμένη. Ίσως γι' αυτό η Facebook πλήρωσε περίπου 42 δολ. για κάθε πελάτη της WhatsApp, ενώ προ δεκαημέρου η ιαπωνική εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου Rakuten εξαγόρασε την Viber (προσφέρει κλήσεις μέσω κινητών με πρόγραμμα αντίστοιχο του Skype) έναντι 900 εκατ. δολ. ή 3 δολ. ανά πελάτη.

Στρατηγικό σχέδιο της Facebook είναι να αναπτύξει ένα? διαδίκτυο μέσα στο διαδίκτυο, μέσα στο οποίο θα διατηρεί διαρκώς τον χρήστη και έτσι θα μπορεί να ελέγχει τις διαφημίσεις που του εκπέμπονται και να τις προσαρμόζει στις επιλογές του. Παρόμοια στρατηγική ακολουθεί και η Google, που επίσης έχει εστιάσει στα έσοδα από διαφημίσεις, ενώ αντίθετα μικρότερες εταιρείες του κλάδου, όπως η Netflix και η Spotify, αντλούν έσοδα από συνδρομές.

ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΔΕΡΦΟΣ;
Το ανησυχη­τικό όραμα της Google

Κύρια πηγή εσόδων της Google (κατά περίπου 90%) είναι οι διαφημίσεις. Πλεονέκτημά της είναι ότι προβάλλει διαφημίσεις που είναι σχετικές όχι μόνο με το τι ψάχνει ο χρήστης, αλλά και που σχετίζονται με τα γενικότερα ενδιαφέροντά του. Κάτι που πετυχαίνει αναλύοντας τα δεδομένα των υπηρεσιών της που της δίνουν οι ίδιοι χρήστες.

Σύμφωνα με την Google, όραμά της είναι «να οργανώσει την παγκόσμια πληροφορία και να την κάνει παγκόσμια προσβάσιμη και εύχρηστη». Ήδη για τον κάθε χρήστη υπάρχουν τόσες πληροφορίες αποθηκευμένες, ώστε κάποιοι αναλυτές να υποστηρίζουν ότι «η Google γνωρίζει για τον καθένα από εμάς, όσα γνωρίζουμε και εμείς για τον ευατό μας».

Αυτή τη στιγμή η Google διανέμει μέσω του Διαδικτύου και Android συσκευών, βιβλία και μουσική, έχει υπηρεσίες συγκέντρωσης και προβολής ειδήσεων (news.google.com) που προέρχονται από ειδησεογραφικά sites, στα οποία δεν καταβάλλει τίποτα, έχει ξεκινήσει έργα για τη δημιουργία δικτύων οπτικών ινών σε πόλεις των ΗΠΑ (προχθές ανακοίνωσε ότι το πειραματικό δίκτυο που υπάρχει σε 3 πόλεις θα επεκταθεί σε 34 ακόμα), έχει οδηγήσει κατηγορίες προϊόντων όπως οι φορητές συσκευές πλοήγησης (GPS) στην ουσιαστική «εξαφάνιση» προσφέροντας δωρεάν αντίστοιχες υπηρεσίες κ.ά.

Στις αρχές του 2014 εξαγόρασε τη Nest Labs, μία εταιρεία που κατασκευάζει έξυπνους θερμοστάτες έναντι 3,2 δισ. δολ.

Η Google θέλει να έχει πρόσβαση σε όσο το δυνατόν περισσότερα δεδομένα, τα οποία αυτή θα αξιοποιήσει με τα κατάλληλα εργαλεία. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να αναπτύξει εφαρμογές στα κινητά τηλέφωνα για αγρότες, που θα ενημερώνονται σχετικά με την υγρασία στο χώμα και θα ενεργοποιούν -αν επιθυμούν- το σύστημα άρδευσης.