Προειδοποίηση Fitch: Λιτότητα, όποια κυβέρνηση κι αν υπάρχει στο μέλλον

Στις αγορές δεν αρέσει η αβεβαιότητα, ξεκαθαρίζει η Fitch, ενώ τονίζει πως η όποια, μελλοντική, ελληνική κυβέρνηση, ανεξάρτητα ποιος θα συμμετέχει σε αυτή, θα έχει περιορισμένες επιλογές πέραν του να διατηρήσει μία σφιχτή δημοσιονομική θέση.





Και αυτό επειδή αγορές και τρόικα θα είναι απρόθυμοι να χρηματοδοτήσουν μία ριζικά διαφορετική εναλλακτική. Μιλώντας στην «Η», ο D. Renwick, υψηλόβαθμο στέλεχος του οίκου, επικεφαλής των αξιολογήσεων στη Δ. Ευρώπη, λίγες μέρες πριν η Fitch δημοσιοποιήσει τη νέα της έκθεση για την Ελλάδα κρατά κλειστά τα χαρτιά του για το ενδεχόμενο αναβάθμισης.

Τονίζει όμως πως οι κίνδυνοι για τους κατόχους ελληνικών ομολόγων, σήμερα, με την Ελλάδα να αξιολογείται στο «Β» με σταθερή προοπτική, είναι σαφώς μικρότεροι σε σχέση με δύο χρόνια νωρίτερα, όταν η αξιολόγηση ήταν «CCC» και αυτό επειδή φαίνεται πως πλησιάζει, τελικά, η ανάκαμψη, ενώ η δημοσιονομική θέση της χώρας είναι ισχυρότερη. Αναμένει δε νέο γύρο μέτρων ελάφρυνσης του χρέους (OSI) μέσα στους επόμενους έξι μήνες, τονίζει με νόημα πως η προθυμία των αγορών να δανείσουν την Ελλάδα το 2014, στηρίχθηκε στη συνεχιζόμενη σχέση με την τρόικα, ενώ χαρακτηρίζει, απαγορευτικά, ακριβό, στη φάση αυτή το κόστος δανεισμού του Δημοσίου από τις αγορές.

Συνέντευξη στην Ελευθερία Αρλαπάνου

Πώς αποτιμούν οι αγορές το πολιτικό ρίσκο στην Ελλάδα;

Το πολιτικό ρίσκο είναι υψηλότερο στην Ελλάδα συγκριτικά με τους περισσότερους εταίρους στην Ευρωζώνη, μερικώς εξαιτίας του ότι η βαθιά ύφεση σε συνδυασμό με το πρόγραμμα της τρόικας, οδήγησαν σε μεγαλύτερο «διχασμό» στη Βουλή. Υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με το πότε μπορεί να γίνουν οι επόμενες βουλευτικές εκλογές και ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά της επόμενης κυβέρνησης. Στις χρηματαγορές δεν αρέσει η αβεβαιότητα.

Η πρόσφατη άνοδος στις αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων, αντανακλά ένα πανευρωπαϊκό «ξεπούλημα» από funds με έδρα τις ΗΠΑ ή αντανακλά κάτι περισσότερο, ειδικά για την Ελλάδα;

Πιστεύουμε ότι πρόκειται για συνδυασμό. Είναι ξεκάθαρο ότι είναι ενεργή μια δυναμική στην παγκόσμια οικονομία. Ωστόσο υπάρχει σε αυτό και ένα ελληνικό στοιχείο. Είναι ξεκάθαρο ότι η αγορά δεν είδε ως αξιόπιστη τη φιλοδοξία του Έλληνα πρωθυπουργού Αντ. Σαμαρά να πετύχει μια «καθαρή έξοδο» από το πρόγραμμα της τρόικα. Με άλλα λόγια η προθυμία των αγορών να δανείσουν την Ελλάδα, το 2014, στηρίχθηκε στη συνεχιζόμενη συνεργασία της χώρας με την τρόικα.

Πιστεύετε ότι υπάρχει ακόμη κίνδυνος, για τους κατόχους ελληνικών ομολόγων, αυτή τη στιγμή;

Η αξιολόγηση που δίνουμε στην Ελλάδα είναι «Β» και είναι χαμηλή σε σχέση με τα ευρωπαϊκά στάνταρντ. Επομένως οι κίνδυνοι για τους κατόχους ομολόγων είναι ακόμη σχετικά υψηλοί, αλλά θα υπογραμμίζαμε ότι είναι σημαντικά χαμηλότεροι σε σχέση με δύο χρόνια νωρίτερα, όταν η αξιολόγηση της Ελλάδας ήταν «CCC». Μία αιτία για αυτό είναι ότι η ανάκαμψη, επιτέλους, δείχνει πως φθάνει. Μία άλλη αιτία είναι ότι η δημοσιονομική θέση της χώρας είναι πολύ πιο ισχυρή.

Είναι το ελληνικό χρέος διατηρήσιμο; Τι πρέπει να κάνουν Ελλάδα και πιστωτές για να γίνει το χρέος βιώσιμο;

Αν και το χρέος είναι πολύ υψηλό, στο 175% του ΑΕΠ φέτος, το μεγαλύτερο μέρος αυτού βρίσκεται στα χέρια του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων πιστωτών. Επομένως υπάρχει ένα ισχυρό πολιτικό στοιχείο στην ερώτηση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Αναμένουμε ότι ένας νέος γύρος OSI (ελάφρυνση χρέους) θα πραγματοποιηθεί μέσα στους επόμενους έξι μήνες, περίπου. Αν και δεν θα περιλαμβάνει, αναγκαστικά, ένα κούρεμα στην ονομαστική αξία του χρέους, υπάρχουν και άλλοι τρόποι που μπορεί κανείς να ελαφρύνει το βάρος ενός χρέους, για παράδειγμα μέσω της μείωσης επιτοκίων ή/και της επέκτασης των ωριμάσεων των δανείων. Αυτό θα ήταν θετικό για τη διατηρησιμότητα του χρέους.

Υπό τις τρέχουσες συνθήκες στην αγορά ομολόγων, είναι η Ελλάδα πάλι αποκλεισμένη από τις αγορές, με την απόδοση του δεκαετούς άνω του 8%, και γιατί;

Είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε επακριβώς πότε η πρόσβαση στις αγορές χάνεται ή ανακτάται, αλλά ο δανεισμός στα τρέχοντα επίπεδα, θα ήταν απαγορευτικά ακριβός, επομένως η κυβέρνηση είναι απίθανο να επιδιώξει κάτι τέτοιο, στο πολύ κοντινό μέλλον.

Έχει τιμολογήσει ήδη η αγορά το ενδεχόμενο αλλαγής της κυβέρνησης και πόσο, εάν μιλάμε για την άνοδο της απόδοσης του δεκαετούς ομολόγου;

Κατά την άποψη μας, οποιαδήποτε μελλοντική κυβέρνηση θα έχει περιορισμένες επιλογές, πέραν του να διατηρήσει μια σφιχτή δημοσιονομική θέση. Και αυτό επειδή οι αγορές ή η τρόικα θα ήταν απρόθυμες να χρηματοδοτήσουν, μια ριζικά, διαφορετική εναλλακτική. Εν τέλει, θα εξαρτηθεί από τις πολιτικές της όποιας μελλοντικής κυβέρνησης, και όχι απλά με το ποιος θα συμμετέχει σε αυτήν.

Ο «γρίφος» για την αναβάθμιση της οικονομίας

H Fitch είναι προγραμματισμένο να εκδώσει νέα έκθεση για την Ελλάδα στις 21 Νοεμβρίου. Θα έπρεπε η ελληνική κυβέρνηση να περιμένει μια κίνηση, στο πεδίο της αξιολόγησης της οικονομίας από τον οίκο σας, στις 21 Νοεμβρίου;

Η σταθερή προοπτική σημαίνει ότι οι ανοδικοί και οι πτωτικοί κίνδυνοι για την αξιολόγηση, είναι σε ισορροπία αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή. Παρόλα αυτά, μελλοντικές εξελίξεις που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συνδυαστικά, να έχουν ως αποτέλεσμα μια αναβάθμιση, περιλαμβάνουν:

• Ισχυρή οικονομική ανάκαμψη.

• Βελτίωση της δημοσιονομικής θέσης που θα υποστηρίξει τη βασική μας υπόθεση για ένα διατηρήσιμο πρωτογενές πλεόνασμα 4% του ΑΕΠ.

• Πρόοδος στην αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών.

• Μία επιτυχημένη έξοδος από το πρόγραμμα, με πρόσβαση στις αγορές με ανεκτό κόστος και ελάφρυνση των δανείων του επίσημου τομέα (OSI) με όρους που θα βελτιώσουν σημαντικά τη μακροπρόθεσμη δυναμική του χρέους.

Μελλοντικές εξελίξεις που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συνδυαστικά να οδηγήσουν σε υποβάθμιση, περιλαμβάνουν:

• Μία εγχώρια πολιτική κρίση ή/και επιδείνωση στις σχέσεις με τους πιστωτές που θα σπείρει αμφιβολία σχετικά με τη δυνατότητα και τη βούληση της Ελλάδας να συνεχίσει την προσαρμογή στο δημοσιονομικό και το μεταρρυθμιστικό πεδίο.

• Αδυναμία της οικονομίας να ανακάμψει, που θα οδηγούσε σε χρηματοδοτικά κενά και υψηλότερους κινδύνους σχετικά με τη διατηρησιμότητα του χρέους.

• Συνέχιση της αποκλιμάκωσης των τιμών, μεσοπρόθεσμα, που θα μπορούσε να προκαλέσει ζημιά στη μακροοικονομική μελλοντική εικόνα.

ΜΗΝΥΜΑ ΣΤΟΥΣ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ
Οι κίνδυνοι παραμένουν υψηλοί, αλλά είναι σημαντικά χαμηλότεροι σε σχέση με δύο χρόνια νωρίτερα. Και αυτό επειδή φθάνει επιτέλους η ανάκψη, ενώ η δημοσιονομική θέση της χώρας είναι πολύ πιο ισχυρή