Και τώρα, stress tests κάθε χρόνο για τις τράπεζες

Οι ελληνικές συστημικές τράπεζες πέρασαν με επιτυχία τη διαδικασία των stress tests και εντάχθηκαν στις ισχυρές της Ευρώπης. Ασκήσεις προσομοίωσης με άλλα μορφολογικά χαρακτηριστικά θα υφίστανται κάθε χρόνο για τις ευρωπαϊκές τράπεζες και επομένως και για τις ελληνικές.




Μολονότι η πλήρης μορφή των tests αυτών δεν έχουν ακόμη καθορισθεί, εν τούτοις από τους τραπεζικούς παράγοντες εκτιμάται πως θα έχουν σαφώς απλούστερη μορφή από εκείνη που είχαν οι τελευταίες ασκήσεις προσομοίωσης, ώστε να ενταχθούν στην ετήσια ρουτίνα των τραπεζών και να μην απαιτείται τόσο μεγάλος μηχανισμός, προκειμένου να ανταποκριθούν οι τράπεζες σε αυτήν τη διαδικασία.

Όμως η εποπτεία της ΕΚΤ -με βάση και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε χώρας- αγγίζει όλα τα επίπεδα λειτουργίας των πιστωτικών ιδρυμάτων. Από την κατάρτιση των στελεχών που ασχολούνται με κάθε έναν από τους τομείς της εκάστοτε εποπτευόμενης τράπεζας μέχρι τις διαδικασίες που προάγονται σε ό,τι αφορά τις χρηματοδοτήσεις, την εφαρμογή των λογιστικών προτύπων, τον τρόπο με τον οποίον γίνεται η προσέλκυση των καταθέσεων κλπ.
Και τώρα, stress tests κάθε χρόνο για τις τράπεζες

Η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ομογενοποίηση των διαδικασιών είναι και αυτή που στην ουσία διευκολύνει τον έλεγχο τον οποίο διενεργεί η ΕΚΤ και οδηγεί σε αξιόπιστα αλλά κυρίως συγκρίσιμα αποτελέσματα.

Οι ελληνικές τράπεζες έχοντας περάσει ήδη μέσα από δύο σημαντικές ασκήσεις προσομοίωσης σαφώς έχουν εξελίξει τις διαδικασίες τους προς αυτήν την κατεύθυνση, αποτέλεσαν δε σε ορισμένες περιπτώσεις και πρότυπο για τη διαμόρφωση κανόνων εποπτείας της ΕΚΤ.

Αλλωστε τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα έχουν προχωρήσει στη δημιουργία διευθύνσεων για την αξιολόγηση των κόκκινων δανείων, που έτσι και αλλιώς αποτελούν το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες του ευρωπαϊκού Νότου. Εχουν επίσης εξειδικεύσει το προσωπικό τους σε διάφορες καταστάσεις «συναγερμικού» χαρακτήρα, ενώ έχουν προσαρμόσει την εικόνα των προϊόντων και των υπηρεσιών που προσφέρουν στη βάση των αναγκών που εμφανίζει η ελληνική κοινωνία μετά την κρίση.

Ο κανονισμός ο οποίος διέπει τον μηχανισμό εποπτείας της ΕΚΤ έχει θεσπίσει μια σειρά διαδικασιών, γνωστών ως «κοινές διαδικασίες», οι οποίες αποφασίζονται εν τέλει από την ΕΚΤ ανεξαρτήτως της σημασίας του εκάστοτε πιστωτικού ιδρύματος. Οι διαδικασίες αυτές αφορούν την έγκριση της ανάληψης δραστηριότητας πιστωτικού ιδρύματος, την ανάκληση τέτοιων εγκρίσεων και την αξιολόγηση της απόκτησης και πώλησης ειδικών συμμετοχών. Ο κανονισμός για το πλαίσιο ΕΕΜ ορίζει τον τρόπο με τον οποίο η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες συμμετέχουν στις εν λόγω κοινές διαδικασίες.

Η διαδικασία της εποπτείας των πιστωτικών ιδρυμάτων μπορεί να γίνεται αντιληπτή με τη μορφή ενός κύκλου, το ρυθμιστικό πλαίσιο και οι εποπτικές πολιτικές αποτελούν τα θεμέλια των εποπτικών δραστηριοτήτων και της ανάπτυξης εποπτικών μεθοδολογιών και προτύπων.

Οι μεθοδολογίες και τα πρότυπα αποτελούν τη βάση της εποπτείας όπως αυτή ασκείται καθημερινά και με τις ίδιες υψηλές προδιαγραφές για το σύνολο των πιστωτικών ιδρυμάτων. Μέσω διαφόρων καναλιών, όπως η συμμετοχή του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού σε διεθνή και ευρωπαϊκά φόρα, τα διδάγματα που αποκομίζονται από την ίδια την εποπτεία και από τη διενέργεια ελέγχων διασφάλισης ποιότητας ανατροφοδοτούν τη διαδικασία διαμόρφωσης των μεθοδολογιών, των προτύπων, των εποπτικών πολιτικών και του ρυθμιστικού πλαισίου.

Η εμπειρία που προκύπτει από την πρακτική εφαρμογή των μεθοδολογιών και των προτύπων τροφοδοτεί τον προγραμματισμό των εποπτικών δραστηριοτήτων για τον επόμενο κύκλο. Αυτός ο προγραμματισμός ενσωματώνει επίσης την ανάλυση βασικών κινδύνων και αδυναμιών, καθώς και στρατηγικών εποπτικών προτεραιοτήτων.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ελληνικής τραπεζικής αγοράς η εποπτεία από την ΕΚΤ, η οποία στηρίζεται σε αρχές ισότητας, θα βοηθήσει σε σημαντικό βαθμό τη λειτουργία των τραπεζών, μολονότι η παρακολούθηση των απαιτήσεων σε αρχικό τουλάχιστον στάδιο δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση.

Τα standards που θέτει η ΕΚΤ είναι σχετικώς συντηρητικά, κάτι που ταιριάζει στην παρούσα φάση με τον χαρακτήρα των ελληνικών τραπεζών (μέγεθος προβλέψεων, τρόπος αξιολόγησης των δανείων κ.λπ.). Τα παραπάνω θα διενεργούνται στη βάση μιας καθημερινής πρακτικής από τις τράπεζες και τα στοιχεία θα αποτελούν προϊόν ενημέρωσης των ελεγκτικών αρχών.

Οι ίδιοι τραπεζικοί κύκλοι σημειώνουν πως ήδη οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζονται διεθνώς με μεγαλύτερη εμπιστοσύνη σε σχέση με το προηγούμενο χρονικό διάστημα. Μέσα από την κρίση αλλά και τον τρόπο που την αντιμετώπισαν και συμμετέχοντας με επιτυχία στις ασκήσεις προσομοίωσης σε ακραίες καταστάσεις έχουν πραγματοποιήσει σημαντικά βήματα στον τομέα απόδειξης της αξιοπιστίας τους σε διεθνές επίπεδο.

Συγχρόνως η διαφάνεια που προάγουν οι ενιαίοι έλεγχοι εποπτείας στην Ευρώπη βοηθούν ουσιαστικά στην καταπολέμηση του ξεπλύματος βρόμικου χρήματος διεθνώς αλλά και στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Οι δύο αυτοί παράμετροι είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αντιμετωπιστούν μόνον εθνικά, σημειώνουν οι ίδιοι παράγοντες.

Επενδυτικά οι ελληνικές τράπεζες συνεχίζουν να συγκεντρώνουν σημαντικό ενδιαφέρον, το οποίο στην παρούσα φάση δεν εκφράζεται χρηματιστηριακά λόγω του πολιτικού κινδύνου τον οποίο έχουν να αντιμετωπίσουν οι επενδυτές. Εκτιμάται ωστόσο πως στη μεταγενέστερη φάση της ευστάθειας που ο κίνδυνος αυτός θα είναι μειωμένος, θα καταστεί εφικτό οι ελληνικές τράπεζες να γίνουν και πάλι επενδυτικός πόλος έλξης, όπως άλλωστε φανερώνουν και οι δεκάδες θετικές εκθέσεις των διεθνών οίκων.