Τέσσερις προϋποθέσεις για να δώσουν οι τράπεζες ρευστότητα στην οικονομία

Να ανοίξουν οι κάνουλες της ρευστότητας επιθυμούν εκατοντάδες μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν σημαντική ανάγκη χρηματοδότησης είτε για να αντεπεξέλθουν σε δημιουργημένες υποχρεώσεις, είτε για να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους προς διάφορες κατευθύνσεις.



Kαι το χρήμα στις τράπεζες λιγοστό. Τα πιστωτικά ιδρύματα, από την πλευρά τους, αναμένουν να εκπληρωθεί ένα πλέγμα αναγκαίων και ικανών συνθηκών οι οποίες θα βοηθήσουν τη χορήγηση δανείων που άλλωστε αποτελεί και τη βασική τους εργασία, την οποία και δεν εκπληρώνουν ή σωστότερα εκπληρώνουν περιορισμένα επί τη βάση των υπαρχουσών συνθηκών. Τέσσερις σοβαρές προϋποθέσεις θα πρέπει να εκπληρωθούν, προκειμένου οι τράπεζες να ανοίξουν και πάλι τις χρηματοδοτήσεις.

1. «Κόκκινα» δάνεια
Πρώτη σοβαρή προϋπόθεση είναι να υπάρξουν οι απαιτούμενες ρυθμίσεις σε ό,τι αφορά τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών, προκειμένου να εκκαθαρισθούν πλήρως οι ισολογισμοί των τραπεζών και έτσι να εξοικονομηθούν πόροι. Βεβαίως, δίπλα σε αυτήν την προϋπόθεση θα πρέπει να προστεθεί και το γεγονός πως αν η οικονομία δεν περάσει από τη φάση της ύφεσης σε εκείνη της ανάπτυξης πολύ δύσκολα δεν θα δημιουργηθεί νέα γενιά «κόκκινων» δανείων.

Αναγκαία και ικανή προϋπόθεση αποτελεί να δημιουργηθεί μία αγορά για τα «κόκκινα» δάνεια κάτι δηλαδή που θα εξαρτηθεί από το θεσμικό πλαίσιο το οποίο βρίσκεται υπό συμφωνία μεταξύ θεσμών και ελληνικής κυβέρνησης.

«Για να έχουμε μία εικόνα των μεγεθών, να υπενθυμίσω ότι το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων ήταν μόλις στο 4,5% του συνόλου των δανείων το 2007 και εκτινάχθηκε σήμερα στο 42%», δήλωνε πρόσφατα η πρόεδρος της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών κ. Λούκα Κατσέλη.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει θέσει ως προτεραιότητά της για το 2016 την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων, τα οποία περιορίζουν την αύξηση του δανεισμού, έχοντας ξεκινήσει έρευνα για το πώς πρέπει οι τράπεζες να αντιμετωπίσουν τα δάνεια αυτά. Οι φόβοι ότι η τραπεζική εποπτική Αρχή της Ευρωζώνης πιθανόν να επέβαλε υψηλότερες προβλέψεις ή ζημίες για τα «κόκκινα» δάνεια συνέβαλε στη βουτιά που έκαναν οι μετοχές των τραπεζών της Ευρωζώνης στις αρχές του έτους, ιδιαίτερα σε χώρες, όπου το επίπεδο των δανείων αυτών είναι υψηλότερο, όπως στην Ιταλία. Η Νουί φάνηκε να διασκεδάζει κάποιες από τις ανησυχίες αυτές, δηλώνοντας ότι τα επίπεδα των προβλέψεων είναι ήδη «εύλογα» και ότι η εκκαθάρισή τους θα γίνει σε βάθος χρόνου και θα λάβει υπόψη τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες.

Με τις δηλώσεις της η επικεφαλής της εποπτικής αρχής ουσιαστικά ανοίγει -σε λεκτικό τουλάχιστον επίπεδο- τον δρόμο και για τη χώρα μας, να ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων χωρών, όπως της Ιταλίας και της Ισπανίας, που η δημιουργία μιας αγοράς «κόκκινων» δανείων απάλυνε σημαντικά το συγκεκριμένο πρόβλημα. Προκειμένου να δημιουργηθεί αυτή η αγορά και να έχει επιτυχία, θα πρέπει να μπορούν να προσφερθούν στην αγορά καλά και προβληματικά δάνεια μαζί.

«Έχουμε κάνει προβλέψεις σε εύλογο επίπεδο για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και αυτό μας δίνει πολύ στερεό έδαφος να αντιμετωπίσουμε τα θέματα», δήλωσε η Νουί στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. «Λαμβάνουμε σαφώς υπόψη τις δυσκολίες της κατάστασης, αλλά είναι κάτι απόλυτα εφικτό», πρόσθεσε η κ. Νουί.

2. Μείωση κόστους (εθελουσίες και αναδιαρθρώσεις)
Οι τράπεζες θα πρέπει επίσης να περιορίσουν τα κόστη τους ολοκληρώνοντας τα προγράμματα αναδιάρθρωσης με κύρια βάση τις πωλήσεις θυγατρικών μη τραπεζικών δραστηριοτήτων, τις εθελουσίες εξόδους, αλλά και το κλείσιμο υποκαταστημάτων. Ηδη πέρασε από το ΤΧΣ η εθελουσία της Τράπεζας Πειραιώς με εξαιρετικά συμφέροντες όρους, ενώ οι τράπεζες προχωρούν σταδιακά τα υπεσχημένα στον SSM σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα αναδιάρθρωσής τους.

Σε ό,τι αφορά τις εθελουσίες εξόδους εκτιμάται πως πολύ σύντομα θα ανακοινωθούν στοιχεία που αφορούν τις εθελουσίες τόσο της Εθνικής όσο και της Eurobank.

Σύμφωνα με τα σχέδια αναδιάρθρωσης που έχουν συμφωνήσει οι τέσσερις συστημικές τράπεζες με την Κομισιόν -Τράπεζα Πειραιώς, Alpha Bank, Εθνική Τράπεζα και Eurobank- θα πρέπει μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, δηλαδή τον Δεκέμβριο του 2017, να προχωρήσουν στη μείωση των θέσεων εργασίας κατά 4.300 εργαζομένους και στη διακοπή λειτουργίας 180 καταστημάτων.

Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, η μεγάλη μείωση του μεγέθους του τραπεζικού συστήματος είναι αποτέλεσμα της μεγάλης συρρίκνωσης της εγχώριας οικονομίας. Την περίοδο 2009-2015 το ΑΕΠ έχει μειωθεί περίπου 25%, ενώ αρνητικές είναι οι προβλέψεις και για τη φετινή χρονιά. H μείωση του μεγέθους αυτού θα πρέπει να αντιμετωπισθεί.

3. Αρση capital controls
Ένα σημαντικό εγχείρημα που εκτιμάται πως θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2017 είναι η άρση των capital controls. Προκειμένου να συντελεσθεί η άρση των capital controls απαιτείται ασφαλώς η ολοκλήρωση της οικονομικής αξιολόγησης της χώρας και η εμπέδωση ενός κλίματος πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας.

4. Eπιστροφή καταθέσεων
Την άρση των capital controls θα συνοδεύσει και ένα κύμα εισροής καταθέσεων οι οποίες έφυγαν από τα γκισέ των τραπεζών λόγω των capital controls. Η στόχευση επιστροφής περίπου 20 δισ. ευρώ όταν αρθούν τα capital controls αποτελεί έναν ρεαλιστικό στόχο, σημειώνουν έγκυροι τραπεζικοί κύκλοι. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος οι καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων βρίσκονταν στο τέλος του Ιανουαρίου στα 122,2 δισ. ευρώ.