Σε ποσοστό 1.33% (ύψους 1.753.755.999€) του συνολικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανέρχεται η συμμετοχή της Ελλάδας, όπως φαίνεται από τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στη σελίδα στις 15.09.2016 και μετά την οριστική έγκριση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2016/1622 του διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 2 της Ένωσης για το οικονομικό έτος 2016.
Συνοπτική παρουσίαση της χρηματοδότησης του γενικού προϋπολογισμού ανά κατηγορία ιδίων πόρων και ανά κράτος μέλος
Λίγα λόγια για τα έσοδα της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης
Οι οδηγίες και οι κανονισμοί που καθορίζουν τα έσοδα είναι :
Τα ποσοστά επί των ως άνω πόρων καθορίζονται από την ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ της 7ης Ιουνίου 2007 για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ).
Ο τρόπος και η απόδοση των ποσών καθορίζεται με τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2000, για την εφαρμογή της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 130 της 31.5.2000, σ. 1).
Αναλυτικά το άρθρο 2 της οδηγίας 2007/436/ΕΚ ορίζει :
Άρθρο 2
1. Συνιστούν ιδίους πόρους εγγραφόμενους στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα ακόλουθα έσοδα:
α) τα έσοδα από εισφορές, πριμοδοτήσεις, συμπληρωματικά ή εξισωτικά ποσά, πρόσθετα ποσά ή συντελεστές, δασμούς του κοινού δασμολογίου και λοιπούς δασμούς που έχουν θεσπιστεί ή θα θεσπιστούν από τα θεσμικά όργανα των Κοινοτήτων επί των συναλλαγών με χώρες μη μέλη, δασμούς που επιβάλλονται στα προϊόντα τα οποία υπάγονται στη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα που έληξε, όπως και από εισφορές και άλλα τέλη στο πλαίσιο της κοινής οργάνωσης των αγορών ζάχαρης·
β) με την επιφύλαξη του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 4, τα έσοδα από την εφαρμογή ενιαίου συντελεστή για όλα τα κράτη μέλη στην εναρμονισμένη βάση ΦΠΑ, η οποία καθορίζεται σύμφωνα με τους κοινοτικούς κανόνες. Η βάση υπολογισμού η οποία λαμβάνεται υπόψη προς τούτο δεν υπερβαίνει το 50 % του ΑΕΕ κάθε κράτους μέλους, όπως αυτό ορίζεται στην παράγραφο 7·
γ) με την επιφύλαξη του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 5, τα έσοδα από την εφαρμογή ενιαίου συντελεστή —που θα καθοριστεί στο πλαίσιο της διαδικασίας του προϋπολογισμού βάσει όλων των άλλων εσόδων— στο άθροισμα των ΑΕΕ όλων των κρατών μελών.
2. Επίσης, συνιστούν ιδίους πόρους εγγραφόμενους στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα έσοδα από άλλες εισφορές οι οποίες θεσπίζονται ενδεχομένως στο πλαίσιο κοινής πολιτικής, σύμφωνα με τη συνθήκη ΕΚ ή τη συνθήκη Ευρατόμ, εφόσον έχει τηρηθεί η διαδικασία του άρθρου 269 της συνθήκης ΕΚ ή του άρθρου 173 της συνθήκης Ευρατόμ.
3. Τα κράτη μέλη παρακρατούν, ως έξοδα είσπραξης, το 25 % των ποσών που πρέπει να καταβληθούν βάσει της παραγράφου 1 στοιχείο α).
4. Ο ενιαίος συντελεστής που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο β) ορίζεται στο 0,30 %.
Για την περίοδο 2007–2013, ο συντελεστής καταβολής του πόρου ΦΠΑ για την Αυστρία ορίζεται στο 0,225 %, για τη Γερμανία στο 0,15 % και για τις Κάτω Χώρες και τη Σουηδία στο 0,10 %.
5. Ο ενιαίος συντελεστής που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο γ) εφαρμόζεται στο ΑΕΕ κάθε κράτους μέλους.
Σύμφωνα με την ανωτέρω οδηγία και τους λοιπούς κανονισμούς που ισχύουν, το σύστημα των ιδίων πόρων με το οποίο χρηματοδοτείται ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. κάθε χρόνο περιλαμβάνει τρία είδη εσόδων:
-τους παραδοσιακούς πόρους: περιλαμβάνουν κυρίως τους τελωνειακούς δασμούς κατά τις εισαγωγές στην ΕΕ και τις εισφορές ζάχαρης. Οι χώρες παρακρατούν το 25 % των δασμών που εισπράττονται για την κάλυψη των εξόδων είσπραξης (βλέπε πίνακα 1)
-τον πόρο που βασίζεται στον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ): στην ΕΕ μεταβιβάζεται ποσοστό 0,3 % επί της βάσης ΦΠΑ κάθε χώρας της ΕΕ·
-τον πόρο που βασίζεται στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ): κάθε χώρα της ΕΕ μεταβιβάζει ενιαίο ποσοστό του ΑΕΕ της στην ΕΕ. Το ποσοστό προσαρμόζεται ούτως ώστε να υπάρχει αντιστοιχία μεταξύ των συνολικών εσόδων και του συμφωνημένου επιπέδου πληρωμών. Αυτή είναι η μεγαλύτερη πηγή εσόδων της ΕΕ.
Το 2014 το Συμβούλιο ενέκρινε νέα απόφαση για τους ίδιους πόρους η οποία προέβλεπε ορισμένες αλλαγές, ιδίως όσον αφορά τους διορθωτικούς μηχανισμούς, για την περίοδο 2014-2020. Η απόφαση τίθεται σε ισχύ μόνο μετά από επικύρωση από τις χώρες της ΕΕ, αλλά οι νέες διατάξεις θα έχουν αναδρομική ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2014.
Τα έσοδα αναλυτικά :
1. «Παραδοσιακοί» ίδιοι πόροι
Οι παραδοσιακοί ίδιοι πόροι θεσμοθετήθηκαν με την απόφαση του 1970 και εισπράττονται από τότε μέχρι σήμερα. Το 2014 αντιπροσώπευαν το 11,4% των συνολικών εσόδων. Πρόκειται για τους τελωνειακούς δασμούς, τους γεωργικούς δασμούς και τις εισφορές για την παραγωγή ζάχαρης και ισογλυκόζης.
2. Πόροι που βασίζονται στον ΦΠΑ
Μολονότι ο πόρος αυτός είχε θεσπιστεί με την απόφαση του 1970, η εφαρμογή του δεν κατέστη δυνατή πριν από την εναρμόνιση των συστημάτων ΦΠΑ των κρατών μελών το 1979. Επί του παρόντος, συνίσταται στη μεταβίβαση προς την Ένωση ενός ποσοστού του ΦΠΑ που εκτιμάται ότι εισπράττεται από τα κράτη μέλη. Ο πόρος από τον ΦΠΑ αντιστοιχούσε στο 12,3% των συνολικών εσόδων το 2014. 'Ενα ενιαίο ποσοστό 0,30%, εισπράττεται επί της εναρμονισμένης βάσης ΦΠΑ κάθε κράτους μέλους· η φορολογήσιμη βάση ΦΠΑ περιορίζεται, ωστόσο, στο 50% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) κάθε χώρας.
3. Πόροι που βασίζονται στον ΑΕΕ (Ακαθάριστο Εθνικό εισόδημα)
Ο εν λόγω ίδιος πόρος δημιουργήθηκε με την απόφαση 88/376/ΕΟΚ του Συμβουλίου και αποτελεί εισφορά επί του ΑΕΕ των κρατών μελών σε ενιαίο ποσοστό που καθορίζεται κάθε χρόνο στο πλαίσιο της διαδικασίας προϋπολογισμού. Αρχικά, η είσπραξή του γινόταν μόνον όταν οι υπόλοιποι ίδιοι πόροι δεν επαρκούσαν για να καλύψουν πλήρως τις δαπάνες, αλλά τώρα χρηματοδοτεί τον κύριο όγκο του προϋπολογισμού της ΕΕ. Το 2014, ο βάσει του ΑΕΕ ίδιος πόρος αντιπροσώπευε το 68,7% περίπου των εσόδων της ΕΕ.
4.Λοιπά έσοδα και υπόλοιπο που μεταφέρεται από το προηγούμενο έτος
Στα λοιπά έσοδα περιλαμβάνονται οι φόροι επί των αποδοχών του προσωπικού της ΕΕ, οι εισφορές από τρίτες χώρες για ορισμένα προγράμματα της ΕΕ και τα πρόστιμα από εταιρείες που παραβιάζουν τη νομοθεσία για τον ανταγωνισμό ή άλλη νομοθεσία. Το υπόλοιπο από κάθε δημοσιονομικό έτος εγγράφεται στον προϋπολογισμό του επομένου έτους ως έσοδο σε περίπτωση πλεονάσματος. Το 2014, τα λοιπά έσοδα, τα μεταφερθέντα υπόλοιπα και οι τεχνικές προσαρμογές ανήλθαν στο 7,6% των συνολικών εσόδων.
5.Διορθωτικοί μηχανισμοί
Η διόρθωση των δημοσιονομικών ανισορροπιών μεταξύ των εισφορών των κρατών μελών αποτελεί επίσης μέρος του τρέχοντος συστήματος των ιδίων πόρων. Η «διόρθωση υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου» (rebate) που συμφωνήθηκε το 1984 συνίστατο σε μείωση των εισφορών για το Ηνωμένο Βασίλειο, ίση με τα δύο τρίτα της διαφοράς μεταξύ της συνεισφοράς του (εξαιρουμένων των παραδοσιακών ιδίων πόρων) και του ποσού το οποίο ανακτά από τον προϋπολογισμό. Η διόρθωση υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου προσαρμόσθηκε το 2007 προκειμένου να αποκλεισθούν σταδιακά από τον υπολογισμό της οι μη γεωργικές δαπάνες στα κράτη μέλη που προσχώρησαν από το 2004 και μετά. Η διόρθωση αυτή χρηματοδοτείται από όλα τα υπόλοιπα κράτη μέλη, εκτός από τη Γερμανία, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία και τη Σουηδία, οι οποίες απολαύουν μιας μείωσης των δικών τους εισφορών στη χρηματοδότηση της διόρθωσης υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου. Η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες, η Αυστρία και η Σουηδία έτυχαν επίσης μειωμένου συντελεστή καταβολής του ΦΠΑ για το διάστημα 2007-2013, ενώ οι Κάτω Χώρες και η Σουηδία είδαν τις εισφορές τους επί του ΑΕΕ να μειώνονται κατά την ίδια περίοδο. Σύμφωνα με τις προτάσεις της Επιτροπής για μια νέα απόφαση επί των ιδίων πόρων το 2011, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Φεβρουαρίου 2013 ζήτησε να συνεχιστούν οι προσπάθειες για τη μεταρρύθμιση του πόρου από τον ΦΠΑ και κάλεσε τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία για έναν φόρο χρηματοπιστωτικών συναλλαγών να εξετάσουν κατά πόσο αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για έναν νέο ίδιο πόρο.
Πως υπολογίζονται τα ποσά οι πόροι - Παράδειγμα
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
Υπολογισμός της προσαρμογής των εναρμονισμένων βάσεων του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο β) της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ
Για την Κύπρο και την Κροατία όπως φένεται στον ανωτέρο πίνακα το ποσό του ΦΠΑ (εναρμονισμένη βάση ΦΠΑ) επί του οποίου θα υπολογισθεί το 0,300% για την εισφορά περιορίζεται στο 50% του ΑΕΕ (ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος)
Ο συντελεστής ΑΕΕ καθορίζεται από τα συμπληρωματικά έσοδα που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση των δαπανών που εγγράφονται στον προϋπολογισμό οι οποίες δεν καλύπτονται από τους άλλους πόρους (καταβολές βάσει ΦΠΑ, παραδοσιακούς ίδιους πόρους και άλλα έσοδα). Ως εκ τούτου, εφαρμόζεται συντελεστής στο ΑΕΕ κάθε κράτους μέλους.
Με λίγα λόγια ότι ποσό απαιτείται για να καλυφθεί ο προϋπολογισμός της ΕΕ, θα ζητηθεί από τα κράτη μέλη μέσω του τρίτου πόρου (εισφορά ΑΕΕ).
Σύμφωνα λοιπόν με το προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2016 Ο συντελεστής που πρέπει να εφαρμοστεί στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα των κρατών μελών για αυτό το οικονομικό έτος ανέρχεται σε 0,7043%.
Υπολογισμός συντελεστή: (103 516 693 721) / (146 984 591 507) = 0,704269016634102.
Με βάση του παραπάνω πίνακες η Ελλάδα θα εισφέρει για το 2016 τα κατωτέρω ποσά :
Συνοπτική παρουσίαση της χρηματοδότησης του γενικού προϋπολογισμού ανά κατηγορία ιδίων πόρων και ανά κράτος μέλος
| Κράτος μέλος | Παραδοσιακοί ίδιοι πόροι (ΠΙΠ) | |||
| Καθαρές εισφορές του τομέα ζάχαρης (75 %) | Καθαροί τελωνειακοί δασμοί (75 %) | Σύνολο καθαρών παραδοσιακών ιδίων πόρων (75 %) | Έξοδα είσπραξης (25 % ακαθάριστων ΠΙΠ) (p.m.) | |
| | (1) | (2) | (3) = (1) + (2) | (4) |
| Βέλγιο | 6 600 000 | 1 769 700 000 | 1 776 300 000 | 592 100 000 |
| Βουλγαρία | 400 000 | 58 200 000 | 58 600 000 | 19 533 333 |
| Τσεχική Δημοκρατία | 3 400 000 | 216 200 000 | 219 600 000 | 73 200 000 |
| Δανία | 3 400 000 | 340 900 000 | 344 300 000 | 114 766 667 |
| Γερμανία | 26 300 000 | 3 655 500 000 | 3 681 800 000 | 1 227 266 664 |
| Εσθονία | 0 | 24 900 000 | 24 900 000 | 8 300 000 |
| Ιρλανδία | 0 | 250 700 000 | 250 700 000 | 83 566 667 |
| Ελλάδα | 1 400 000 | 130 300 000 | 131 700 000 | 43 900 000 |
| Ισπανία | 4 700 000 | 1 261 400 000 | 1 266 100 000 | 422 033 334 |
| Γαλλία | 30 900 000 | 1 571 200 000 | 1 602 100 000 | 534 033 333 |
| Κροατία | 1 700 000 | 44 000 000 | 45 700 000 | 15 233 334 |
| Ιταλία | 4 700 000 | 1 596 900 000 | 1 601 600 000 | 533 866 667 |
| Κύπρος | 0 | 17 800 000 | 17 800 000 | 5 933 333 |
| Λετονία | 0 | 28 200 000 | 28 200 000 | 9 400 000 |
| Λιθουανία | 800 000 | 69 600 000 | 70 400 000 | 23 466 667 |
| Λουξεμβούργο | 0 | 15 100 000 | 15 100 000 | 5 033 333 |
| Ουγγαρία | 2 100 000 | 109 300 000 | 111 400 000 | 37 133 333 |
| Μάλτα | 0 | 11 200 000 | 11 200 000 | 3 733 333 |
| Κάτω Χώρες | 7 200 000 | 2 230 500 000 | 2 237 700 000 | 745 900 000 |
| Αυστρία | 3 200 000 | 208 100 000 | 211 300 000 | 70 433 334 |
| Πολωνία | 12 800 000 | 489 200 000 | 502 000 000 | 167 333 334 |
| Πορτογαλία | 100 000 | 131 200 000 | 131 300 000 | 43 766 667 |
| Ρουμανία | 900 000 | 123 500 000 | 124 400 000 | 41 466 667 |
| Σλοβενία | 0 | 64 200 000 | 64 200 000 | 21 400 000 |
| Σλοβακία | 1 300 000 | 96 400 000 | 97 700 000 | 32 566 667 |
| Φινλανδία | 700 000 | 113 700 000 | 114 400 000 | 38 133 333 |
| Σουηδία | 2 600 000 | 514 300 000 | 516 900 000 | 172 300 000 |
| Ηνωμένο Βασίλειο | 9 500 000 | 3 323 100 000 | 3 332 600 000 | 1 110 866 667 |
| Σύνολο | 124 700 000 | 18 465 300 000 | 18 590 000 000 | 6 196 666 667 |
| Κράτος μέλος | Ίδιοι πόροι βασιζόμενοι στον ΦΠΑ και το ΑΕΕ, περιλαμβανομένων των αναπροσαρμογών | Σύνολο ιδίων πόρων ( | ||||
| Ίδιος πόρος βασιζόμενος στον ΦΠΑ | Ίδιος πόρος βασιζόμενος στο ΑΕΕ | Διόρθωση υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου | Σύνολο «εθνικών συνεισφορών» | Μερίδιο στο σύνολο «εθνικών συνεισφορών» (%) | ||
| | (5) | (6) | (7) | (8) = (5) + (6) + (7) | (9) | (10) = (3) + (8) |
| Βέλγιο | 523 409 700 | 2 919 612 001 | 261 447 948 | 3 704 469 649 | 3,03 | 5 480 769 649 |
| Βουλγαρία | 63 202 436 | 296 743 452 | 26 573 040 | 386 518 928 | 0,32 | 445 118 928 |
| Τσεχική Δημοκρατία | 200 818 634 | 1 059 677 884 | 94 892 954 | 1 355 389 472 | 1,11 | 1 574 989 472 |
| Δανία | 311 819 810 | 1 961 259 436 | 175 628 561 | 2 448 707 807 | 2,00 | 2 793 007 807 |
| Γερμανία | 3 912 398 326 | 21 895 426 525 | 337 679 947 | 26 145 504 798 | 21,37 | 29 827 304 798 |
| Εσθονία | 30 202 119 | 145 753 755 | 13 052 084 | 189 007 958 | 0,15 | 213 907 958 |
| Ιρλανδία | 219 088 800 | 1 184 462 169 | 106 067 246 | 1 509 618 215 | 1,23 | 1 760 318 215 |
| Ελλάδα | 221 387 850 | 1 285 548 718 | 115 119 431 | 1 622 055 999 | 1,33 | 1 753 755 999 |
| Ισπανία | 1 375 304 700 | 7 825 924 994 | 700 802 719 | 9 902 032 413 | 8,09 | 11 168 132 413 |
| Γαλλία | 2 952 872 217 | 15 667 221 716 | 1 402 981 958 | 20 023 075 891 | 16,37 | 21 625 175 891 |
| Κροατία | 64 085 770 | 300 890 812 | 26 944 431 | 391 921 013 | 0,32 | 437 621 013 |
| Ιταλία | 1 741 842 900 | 11 424 036 809 | 1 023 009 556 | 14 188 889 265 | 11,60 | 15 790 489 265 |
| Κύπρος | 24 682 350 | 115 886 762 | 10 377 528 | 150 946 640 | 0,12 | 168 746 640 |
| Λετονία | 28 305 295 | 181 842 612 | 16 283 800 | 226 431 707 | 0,19 | 254 631 707 |
| Λιθουανία | 45 043 722 | 270 514 323 | 24 224 251 | 339 782 296 | 0,28 | 410 182 296 |
| Λουξεμβούργο | 47 922 750 | 225 003 387 | 20 148 798 | 293 074 935 | 0,24 | 308 174 935 |
| Ουγγαρία | 133 968 470 | 787 966 764 | 70 561 531 | 992 496 765 | 0,81 | 1 103 896 765 |
| Μάλτα | 12 561 825 | 58 979 361 | 5 281 535 | 76 822 721 | 0,06 | 88 022 721 |
| Κάτω Χώρες | 819 396 150 | 4 786 194 982 | 73 814 596 | 5 679 405 728 | 4,64 | 7 917 105 728 |
| Αυστρία | 462 261 900 | 2 323 918 730 | 35 840 396 | 2 822 021 026 | 2,31 | 3 033 321 026 |
| Πολωνία | 555 928 977 | 3 110 515 894 | 278 543 175 | 3 944 988 046 | 3,22 | 4 446 988 046 |
| Πορτογαλία | 242 598 450 | 1 243 776 057 | 111 378 737 | 1 597 753 244 | 1,31 | 1 729 053 244 |
| Ρουμανία | 173 796 047 | 1 139 418 748 | 102 033 658 | 1 415 248 453 | 1,16 | 1 539 648 453 |
| Σλοβενία | 56 158 800 | 265 083 337 | 23 737 913 | 344 980 050 | 0,28 | 409 180 050 |
| Σλοβακία | 79 892 400 | 544 470 025 | 48 756 674 | 673 119 099 | 0,55 | 770 819 099 |
| Φινλανδία | 279 661 350 | 1 440 488 254 | 128 994 091 | 1 849 143 695 | 1,51 | 1 963 543 695 |
| Σουηδία | 587 407 923 | 3 181 849 691 | 49 071 747 | 3 818 329 361 | 3,12 | 4 335 229 361 |
| Ηνωμένο Βασίλειο | 3 646 763 905 | 17 874 226 523 | –5 283 248 305 | 16 237 742 123 | 13,27 | 19 570 342 123 |
| Σύνολο | 18 812 783 576 | 103 516 693 721 | 0 | 122 329 477 297 | 100,00 | 140 919 477 297 |
Λίγα λόγια για τα έσοδα της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης
Οι οδηγίες και οι κανονισμοί που καθορίζουν τα έσοδα είναι :
- Άρθρο 311 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άρθρο 171 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας·
- Απόφαση 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 7ης Ιουνίου 2007, για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (η απόφαση 2014/335/ΕΕ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 26ης Μαΐου 2014 για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο κανονισμός (EE, Ευρατόμ) αριθ. 608/2014 του Συμβουλίου, της 26ης Μαΐου 2014, σχετικά με τη θέσπιση εκτελεστικών μέτρων για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 609/2014 του Συμβουλίου, της 26ης Μαΐου 2014, για τις μεθόδους και τη διαδικασία απόδοσης των παραδοσιακών ιδίων πόρων και των ιδίων πόρων που βασίζονται στον ΦΠΑ και το ΑΕΕ, και για τα μέτρα αντιμετώπισης των ταμειακών αναγκών θα εφαρμοσθούν αναδρομικά από 1ης Ιανουαρίου 2014, μόλις η απόφαση για το σύστημα των ιδίων πόρων εγκριθεί από όλα τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις συνταγματικές τους επιταγές)·
- Κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1377/2014 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2014, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 σχετικά με την εφαρμογή της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
- Κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 105/2009 του Συμβουλίου, της 26ης Ιανουαρίου 2009, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 σχετικά με την εφαρμογή της απόφασης 2000/597/ΕΚ, Ευρατόμ για το σύστημα των ιδίων πόρων των Κοινοτήτων
- Κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2028/2004 του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2004, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 σχετικά με την εφαρμογή της απόφασης 94/728/ΕΚ, Ευρατόμ για το σύστημα των ιδίων πόρων των Κοινοτήτων
Τα ποσοστά επί των ως άνω πόρων καθορίζονται από την ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ της 7ης Ιουνίου 2007 για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ).
Ο τρόπος και η απόδοση των ποσών καθορίζεται με τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2000, για την εφαρμογή της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 130 της 31.5.2000, σ. 1).
Αναλυτικά το άρθρο 2 της οδηγίας 2007/436/ΕΚ ορίζει :
Άρθρο 2
1. Συνιστούν ιδίους πόρους εγγραφόμενους στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα ακόλουθα έσοδα:
α) τα έσοδα από εισφορές, πριμοδοτήσεις, συμπληρωματικά ή εξισωτικά ποσά, πρόσθετα ποσά ή συντελεστές, δασμούς του κοινού δασμολογίου και λοιπούς δασμούς που έχουν θεσπιστεί ή θα θεσπιστούν από τα θεσμικά όργανα των Κοινοτήτων επί των συναλλαγών με χώρες μη μέλη, δασμούς που επιβάλλονται στα προϊόντα τα οποία υπάγονται στη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα που έληξε, όπως και από εισφορές και άλλα τέλη στο πλαίσιο της κοινής οργάνωσης των αγορών ζάχαρης·
β) με την επιφύλαξη του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 4, τα έσοδα από την εφαρμογή ενιαίου συντελεστή για όλα τα κράτη μέλη στην εναρμονισμένη βάση ΦΠΑ, η οποία καθορίζεται σύμφωνα με τους κοινοτικούς κανόνες. Η βάση υπολογισμού η οποία λαμβάνεται υπόψη προς τούτο δεν υπερβαίνει το 50 % του ΑΕΕ κάθε κράτους μέλους, όπως αυτό ορίζεται στην παράγραφο 7·
γ) με την επιφύλαξη του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 5, τα έσοδα από την εφαρμογή ενιαίου συντελεστή —που θα καθοριστεί στο πλαίσιο της διαδικασίας του προϋπολογισμού βάσει όλων των άλλων εσόδων— στο άθροισμα των ΑΕΕ όλων των κρατών μελών.
2. Επίσης, συνιστούν ιδίους πόρους εγγραφόμενους στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα έσοδα από άλλες εισφορές οι οποίες θεσπίζονται ενδεχομένως στο πλαίσιο κοινής πολιτικής, σύμφωνα με τη συνθήκη ΕΚ ή τη συνθήκη Ευρατόμ, εφόσον έχει τηρηθεί η διαδικασία του άρθρου 269 της συνθήκης ΕΚ ή του άρθρου 173 της συνθήκης Ευρατόμ.
3. Τα κράτη μέλη παρακρατούν, ως έξοδα είσπραξης, το 25 % των ποσών που πρέπει να καταβληθούν βάσει της παραγράφου 1 στοιχείο α).
4. Ο ενιαίος συντελεστής που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο β) ορίζεται στο 0,30 %.
Για την περίοδο 2007–2013, ο συντελεστής καταβολής του πόρου ΦΠΑ για την Αυστρία ορίζεται στο 0,225 %, για τη Γερμανία στο 0,15 % και για τις Κάτω Χώρες και τη Σουηδία στο 0,10 %.
5. Ο ενιαίος συντελεστής που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο γ) εφαρμόζεται στο ΑΕΕ κάθε κράτους μέλους.
Σύμφωνα με την ανωτέρω οδηγία και τους λοιπούς κανονισμούς που ισχύουν, το σύστημα των ιδίων πόρων με το οποίο χρηματοδοτείται ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. κάθε χρόνο περιλαμβάνει τρία είδη εσόδων:
-τους παραδοσιακούς πόρους: περιλαμβάνουν κυρίως τους τελωνειακούς δασμούς κατά τις εισαγωγές στην ΕΕ και τις εισφορές ζάχαρης. Οι χώρες παρακρατούν το 25 % των δασμών που εισπράττονται για την κάλυψη των εξόδων είσπραξης (βλέπε πίνακα 1)
-τον πόρο που βασίζεται στον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ): στην ΕΕ μεταβιβάζεται ποσοστό 0,3 % επί της βάσης ΦΠΑ κάθε χώρας της ΕΕ·
-τον πόρο που βασίζεται στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ): κάθε χώρα της ΕΕ μεταβιβάζει ενιαίο ποσοστό του ΑΕΕ της στην ΕΕ. Το ποσοστό προσαρμόζεται ούτως ώστε να υπάρχει αντιστοιχία μεταξύ των συνολικών εσόδων και του συμφωνημένου επιπέδου πληρωμών. Αυτή είναι η μεγαλύτερη πηγή εσόδων της ΕΕ.
Το 2014 το Συμβούλιο ενέκρινε νέα απόφαση για τους ίδιους πόρους η οποία προέβλεπε ορισμένες αλλαγές, ιδίως όσον αφορά τους διορθωτικούς μηχανισμούς, για την περίοδο 2014-2020. Η απόφαση τίθεται σε ισχύ μόνο μετά από επικύρωση από τις χώρες της ΕΕ, αλλά οι νέες διατάξεις θα έχουν αναδρομική ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2014.
Τα έσοδα αναλυτικά :
1. «Παραδοσιακοί» ίδιοι πόροι
Οι παραδοσιακοί ίδιοι πόροι θεσμοθετήθηκαν με την απόφαση του 1970 και εισπράττονται από τότε μέχρι σήμερα. Το 2014 αντιπροσώπευαν το 11,4% των συνολικών εσόδων. Πρόκειται για τους τελωνειακούς δασμούς, τους γεωργικούς δασμούς και τις εισφορές για την παραγωγή ζάχαρης και ισογλυκόζης.
2. Πόροι που βασίζονται στον ΦΠΑ
Μολονότι ο πόρος αυτός είχε θεσπιστεί με την απόφαση του 1970, η εφαρμογή του δεν κατέστη δυνατή πριν από την εναρμόνιση των συστημάτων ΦΠΑ των κρατών μελών το 1979. Επί του παρόντος, συνίσταται στη μεταβίβαση προς την Ένωση ενός ποσοστού του ΦΠΑ που εκτιμάται ότι εισπράττεται από τα κράτη μέλη. Ο πόρος από τον ΦΠΑ αντιστοιχούσε στο 12,3% των συνολικών εσόδων το 2014. 'Ενα ενιαίο ποσοστό 0,30%, εισπράττεται επί της εναρμονισμένης βάσης ΦΠΑ κάθε κράτους μέλους· η φορολογήσιμη βάση ΦΠΑ περιορίζεται, ωστόσο, στο 50% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) κάθε χώρας.
3. Πόροι που βασίζονται στον ΑΕΕ (Ακαθάριστο Εθνικό εισόδημα)
Ο εν λόγω ίδιος πόρος δημιουργήθηκε με την απόφαση 88/376/ΕΟΚ του Συμβουλίου και αποτελεί εισφορά επί του ΑΕΕ των κρατών μελών σε ενιαίο ποσοστό που καθορίζεται κάθε χρόνο στο πλαίσιο της διαδικασίας προϋπολογισμού. Αρχικά, η είσπραξή του γινόταν μόνον όταν οι υπόλοιποι ίδιοι πόροι δεν επαρκούσαν για να καλύψουν πλήρως τις δαπάνες, αλλά τώρα χρηματοδοτεί τον κύριο όγκο του προϋπολογισμού της ΕΕ. Το 2014, ο βάσει του ΑΕΕ ίδιος πόρος αντιπροσώπευε το 68,7% περίπου των εσόδων της ΕΕ.
4.Λοιπά έσοδα και υπόλοιπο που μεταφέρεται από το προηγούμενο έτος
Στα λοιπά έσοδα περιλαμβάνονται οι φόροι επί των αποδοχών του προσωπικού της ΕΕ, οι εισφορές από τρίτες χώρες για ορισμένα προγράμματα της ΕΕ και τα πρόστιμα από εταιρείες που παραβιάζουν τη νομοθεσία για τον ανταγωνισμό ή άλλη νομοθεσία. Το υπόλοιπο από κάθε δημοσιονομικό έτος εγγράφεται στον προϋπολογισμό του επομένου έτους ως έσοδο σε περίπτωση πλεονάσματος. Το 2014, τα λοιπά έσοδα, τα μεταφερθέντα υπόλοιπα και οι τεχνικές προσαρμογές ανήλθαν στο 7,6% των συνολικών εσόδων.
5.Διορθωτικοί μηχανισμοί
Η διόρθωση των δημοσιονομικών ανισορροπιών μεταξύ των εισφορών των κρατών μελών αποτελεί επίσης μέρος του τρέχοντος συστήματος των ιδίων πόρων. Η «διόρθωση υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου» (rebate) που συμφωνήθηκε το 1984 συνίστατο σε μείωση των εισφορών για το Ηνωμένο Βασίλειο, ίση με τα δύο τρίτα της διαφοράς μεταξύ της συνεισφοράς του (εξαιρουμένων των παραδοσιακών ιδίων πόρων) και του ποσού το οποίο ανακτά από τον προϋπολογισμό. Η διόρθωση υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου προσαρμόσθηκε το 2007 προκειμένου να αποκλεισθούν σταδιακά από τον υπολογισμό της οι μη γεωργικές δαπάνες στα κράτη μέλη που προσχώρησαν από το 2004 και μετά. Η διόρθωση αυτή χρηματοδοτείται από όλα τα υπόλοιπα κράτη μέλη, εκτός από τη Γερμανία, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία και τη Σουηδία, οι οποίες απολαύουν μιας μείωσης των δικών τους εισφορών στη χρηματοδότηση της διόρθωσης υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου. Η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες, η Αυστρία και η Σουηδία έτυχαν επίσης μειωμένου συντελεστή καταβολής του ΦΠΑ για το διάστημα 2007-2013, ενώ οι Κάτω Χώρες και η Σουηδία είδαν τις εισφορές τους επί του ΑΕΕ να μειώνονται κατά την ίδια περίοδο. Σύμφωνα με τις προτάσεις της Επιτροπής για μια νέα απόφαση επί των ιδίων πόρων το 2011, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Φεβρουαρίου 2013 ζήτησε να συνεχιστούν οι προσπάθειες για τη μεταρρύθμιση του πόρου από τον ΦΠΑ και κάλεσε τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία για έναν φόρο χρηματοπιστωτικών συναλλαγών να εξετάσουν κατά πόσο αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για έναν νέο ίδιο πόρο.
Πως υπολογίζονται τα ποσά οι πόροι - Παράδειγμα
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
Υπολογισμός της προσαρμογής των εναρμονισμένων βάσεων του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο β) της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ
| Κράτη μέλη | 1 % της βάσης ΦΠΑ χωρίς προσαρμογή | 1 % του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος | Συντελεστής προσαρμογής (%) | 1 % του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος επί τον συντελεστή προσαρμογής | 1 % της προσαρμοσμένης βάσης ΦΠΑ (8) | Κράτη μέλη με προσαρμο-σμένη βάση ΦΠΑ (περιορισμός στο 50% του ΑΕΕ) |
| | (1) | (2) | (3) | (4) | (5) | (6) |
| Ιρλανδία | 730 296 000 | 1 681 832 000 | 50 | 840 916 000 | 730 296 000 | |
| Ελλάδα | 737 959 500 | 1 825 366 000 | 50 | 912 683 000 | 737 959 500 | |
| Ισπανία | 4 584 349 000 | 11 112 124 500 | 50 | 5 556 062 250 | 4 584 349 000 | |
| Γαλλία | 9 842 907 391 | 22 246 075 500 | 50 | 11 123 037 750 | 9 842 907 391 | |
| Κροατία | 261 595 059 | 427 238 463 | 50 | 213 619 232 | 213 619 232 | Κροατία |
| Ιταλία | 5 806 143 000 | 16 221 126 500 | 50 | 8 110 563 250 | 5 806 143 000 | |
| Κύπρος | 106 733 609 | 164 549 000 | 50 | 82 274 500 | 82 274 500 | Κύπρος |
ΠΙΝΑΚΑΣ 2
Κατανομή των ιδίων πόρων που προέρχονται από τον ΦΠΑ σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο β) της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ (κεφάλαιο 1 3)| Κράτος μέλος | 1 % της προσαρμοσμένης βάσης ΦΠΑ | Ενιαίος συντελεστής ιδίου πόρου ΦΠΑ (σε %) | Ίδιος πόρος βασιζόμενος στον ΦΠΑ με ενιαίο συντελεστή |
| | (1) | (2) | (3) = (1) × (2) |
| Ιρλανδία | 730 296 000 | 0,300 | 219 088 800 |
| Ελλάδα | 737 959 500 | 0,300 | 221 387 850 |
| Ισπανία | 4 584 349 000 | 0,300 | 1 375 304 700 |
| Γαλλία | 9 842 907 391 | 0,300 | 2 952 872 217 |
| Κροατία | 213 619 232 | 0,300 | 64 085 770 |
| Ιταλία | 5 806 143 000 | 0,300 | 1 741 842 900 |
| Κύπρος | 82 274 500 | 0,300 | 24 682 350 |
ΠΙΝΑΚΑΣ 3
Καθορισμός του ενιαίου συντελεστή και κατανομή των πόρων που βασίζονται στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο γ) της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ (κεφάλαιο 1 4)Ο συντελεστής ΑΕΕ καθορίζεται από τα συμπληρωματικά έσοδα που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση των δαπανών που εγγράφονται στον προϋπολογισμό οι οποίες δεν καλύπτονται από τους άλλους πόρους (καταβολές βάσει ΦΠΑ, παραδοσιακούς ίδιους πόρους και άλλα έσοδα). Ως εκ τούτου, εφαρμόζεται συντελεστής στο ΑΕΕ κάθε κράτους μέλους.
Με λίγα λόγια ότι ποσό απαιτείται για να καλυφθεί ο προϋπολογισμός της ΕΕ, θα ζητηθεί από τα κράτη μέλη μέσω του τρίτου πόρου (εισφορά ΑΕΕ).
Σύμφωνα λοιπόν με το προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2016 Ο συντελεστής που πρέπει να εφαρμοστεί στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα των κρατών μελών για αυτό το οικονομικό έτος ανέρχεται σε 0,7043%.
Υπολογισμός συντελεστή: (103 516 693 721) / (146 984 591 507) = 0,704269016634102.
| Κράτη μέλη | 1 % του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος | Ενιαίος συντελεστής ιδίου πόρου «συμπληρωματική βάση» | Ίδιος πόρος «συμπληρωματική βάση» με ενιαίο συντελεστή |
| | (1) | (2) | (3) = (1) × (2) |
| Ιρλανδία | 1 681 832 000 | 0,7042690 | 1 184 462 169 |
| Ελλάδα | 1 825 366 000 | 1 285 548 718 | |
| Ισπανία | 11 112 124 500 | 7 825 924 994 | |
| Γαλλία | 22 246 075 500 | 15 667 221 716 | |
| Κροατία | 427 238 463 | 300 890 812 | |
| Ιταλία | 16 221 126 500 | 11 424 036 809 | |
| Κύπρος | 164 549 000 | 115 886 762 |
Με βάση του παραπάνω πίνακες η Ελλάδα θα εισφέρει για το 2016 τα κατωτέρω ποσά :
| Τελωνειακοί δασμοί και εισφορές ζάχαρης | 131.700.000 |
| Εισφορά πόρου ΦΠΑ | 221.387.850 |
| Εισφορά επί του Ακαθάριστου Εθνικού εισοδήματος | 1.285.548.718 |
| Διόρθωση υπέρ Ηνωμένου βασιλείου | 115.119.431 |
| Σύνολο | 1.753.755.999 |
