Βελιγράδι, Μάρτιος του 1991. Το Συλλογικό Προεδρείο της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας (SFRJ), σε μια θυελλώδη συνεδρίασή του, σε ένα παγωμένο υπόγειο της πρωτεύουσας, αποτυγχάνει να συμφωνήσει σε πρακτικά μέτρα διατήρησης του ενιαίου χαρακτήρα της χώρας, όπως αυτός προέκυψε τον Νοέμβριο του 1943 στο Γιάιτσε της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.
Η αποτυχία αυτή επικύρωσε τη θραύση του δεύτερου κρίκου, που διατηρούσε την ενότητα μιας χώρας με έξι Ομόσπονδες Λαϊκές Δημοκρατίες (Σερβία, Σλοβενία, Κροατία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Μακεδονία) και δύο αυτόνομες περιοχές (Βοϊβοντίνα, Κοσσυφοπέδιο). Η Ένωση Κομμουνιστών Γιουγκοσλαβίας ανήκε πλέον στο παρελθόν.
Είχε προηγηθεί, στις 4 Μαΐου 1980, ο θάνατος του στρατάρχη Γιόζιπ Μπρος Τίτο, του δημιουργού της νέας Γιουγκοσλαβίας. Ήταν ο πρώτος κρίκος που «έσπασε».
Ο τρίτος κρίκος ήταν ο στρατός, αλλά οι εισηγήσεις που υπήρξαν να επιβληθεί η ενότητα διά της στρατιωτικής ισχύος απορρίφθηκαν. Άλλωστε, και οι διεθνείς συνθήκες είχαν αλλάξει δραματικά. Η ΕΣΣΔ δεν υπήρχε πλέον, ο κίνδυνος του Κόκκινου Στρατού και ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν ανάμνηση.
Μια αδιανόητη σύγκρουση στην καρδιά της Ευρώπης
Ό,τι ακολούθησε τη συνεδρίαση του Μαρτίου 1991 είναι το χρονολόγιο της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας και το χρονικό της ανάδυσης καταστροφικών εθνικισμών, που οδήγησε σε αιματηρούς εμφύλιους. Σχεδόν όλη τη δεκαετία του ‘90 η ευρωπαϊκή, αλλά και η παγκόσμια, κοινή γνώμη μάθαινε να συλλαβίζει τα ονόματα πρωταγωνιστών μιας αδιανόητης σύγκρουσης στην καρδιά της Ευρώπης: Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, Μπόρισλαβ Γιόβιτς, Στίπε Μέσιτς, Φράνιο Τούτζμαν, Μίλαν Κούτσαν, Αλία Ιζετμπέγκοβιτς, Ράντοβαν Κάρατζιτς, Ράτκο Μλάντιτς, Λάζαρ Μοΐσοφ, Κίρο Γκλιγκόροφ, Βασίλ Τοπουρκόφσκι.
Η οριστικοποίηση της διάλυσης της χώρας θα επικυρωθεί τον Νοέμβριο του 1995, με τη Συνθήκη στο Ντέιτον του Οχάιο των ΗΠΑ.
Η ΕΟΚ των «12», αιφνιδιασμένη -για άλλη μια φορά- από τις εξελίξεις στον αυλόγυρό της, επέλεξε να ενθαρρύνει μια διαδικασία «σχεδιασμένης διάλυσης» μιας χώρας με κεντρική θέση και ρόλο στην ανατολική περίμετρό της.
Στις 15 Ιουνίου 1991 η Κροατία και 10 ημέρες μετά, στις 25 Ιουνίου, η Σλοβενία ανακήρυξαν την ανεξαρτησία τους από την Σ.Ο.Δ. Γιουγκοσλαβίας.
Στις 8 Σεπτεμβρίου 1991, το 65% των πολιτών ενέκρινε σε δημοψήφισμα την ανεξαρτησία της «Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» από τη Γιουγκοσλαβία, ανοίγοντας έτσι μια νέα φάση του «Μακεδονικού», που 27 χρόνια μετά αναζητεί τη λύση του.
Το μοιραίο συμβούλιο ΥΠΕΞ της ΕΟΚ
Καθοριστική στιγμή στην εξέλιξη του ζητήματος, στην αφετηρία του ακόμη, ήταν η συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της ΕΟΚ το βράδυ της 16ης προς την 17η Δεκεμβρίου 1991. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χανς Ντίντριχ Γκένσερ, με την αυτοπεποίθηση μιας χώρας που είχε ενοποιηθεί μόλις έναν χρόνο πριν, ανακοίνωσε -και τελικώς επέβαλε στους υπόλοιπους- την απόφαση της κυβέρνησής του να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Σλοβενίας, της Κροατίας, αλλά και της «Μακεδονίας».
Γι’ αυτήν την τελευταία, η Κοινή Θέση των «12» της 17ης Δεκεμβρίου, αναφέρει: «Η Κοινότητα και τα κράτη-μέλη της ζητούν επίσης από τη γιουγκοσλαβική δημοκρατία να αναλάβει την υποχρέωση, πριν αναγνωριστεί, να δώσει συνταγματικές και πολιτικές εγγυήσεις που θα εξασφαλίζουν ότι δεν έχει καμία εδαφική διεκδίκηση έναντι γειτονικής χώρας μέλους της Κοινότητας και να μην προβαίνει σε εχθρικές δραστηριότητες προπαγάνδας κατά γειτονικής χώρας μέλους της Κοινότητας, στις οποίες περιλαμβάνεται και η χρησιμοποίηση ονομασίας που συνεπάγεται εδαφικές διεκδικήσεις».
Η γενικόλογη αυτή θέση, με την επανάληψη και επισήμανση βασικών αρχών του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ και της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι, αυτονόητων για κάθε κρατική οντότητα που θέλει να αποτελεί μέλος της Παγκόσμιας Κοινότητας, παρουσιάστηκε από τον τότε υπουργό Εξωτερικών, Αντώνη Σαμαρά, ως «ελληνική επιτυχία» και υιοθέτηση των ελληνικών απόψεων από τους κοινοτικούς εταίρους.
Οι εκτιμήσεις του Γεωργίου Ράλλη
Ο πρώην πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης, λίγα χρόνια μετά, θα αποτυπώσει στο βιβλίο του, «Εις ώτα μη ακουόντων», τις εκτιμήσεις του από εκείνες τις ημέρες: «Στις 17 Δεκεμβρίου 1991, ακούοντας από το ραδιοσταθμό “Σκάι” τις απαντήσεις του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών… αισθάνθηκα τύψεις για την παλαιότερη αμφισβήτηση εκ μέρους μου των ικανοτήτων του κ. Α. Σαμαρά» (σελ. 30). Και θα συνεχίσει ο Γ. Ράλλης: «Μια ημέρα αργότερα, όταν είδα την απόφαση, διαπίστωσα ότι, σε αντίθεση με τις διαβεβαιώσεις του κ. Σαμαρά, η απόφαση εκείνη δεν εξασφάλιζε, δυστυχώς, την αποφυγή ονομασίας με τη λέξη “Μακεδονία”… Η προσεκτική ανάγνωση του κειμένου της αποφάσεως με έπεισε ότι ο χειρισμός του Έλληνα υπουργού των Εξωτερικών ήταν εντελώς λανθασμένος» (σελ. 31).
Αυτός ο «λανθασμένος χειρισμός» συμπληρώθηκε με ένα ακόμη λάθος, όταν η Αθήνα συμφώνησε να ασχοληθεί με την υπόθεση αναγνώρισης και της «Μακεδονίας» η Επιτροπή Διαιτησίας που είχε συγκροτήσει η ΕΟΚ, με πρόεδρο τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης της Γαλλίας -και τότε πρόεδρο του Συνταγματικού Δικαστηρίου- Ρομπέρ Μπαντιντέρ.
Στην Επιτροπή μετείχαν επίσης οι πρόεδροι των Συνταγματικών Δικαστηρίων των Γερμανίας, Ιταλίας, Ισπανίας και Βελγίου. Η ελληνική κυβέρνηση, η οποία δεν ζήτησε να μετάσχει στην Επιτροπή, ούτε άσκησε veto ως προς την αρμοδιότητά της να γνωματεύσει για τη «Μακεδονία», έσπευσε εκ των υστέρων να υποδείξει τον αντιπρόεδρο του Συμβουλίου Επικρατείας Μιχάλη Δεκλερή, ο οποίος δεν έγινε δεκτός καθώς στη σύνθεση της Επιτροπής μετείχαν μόνο πρόεδροι Συνταγματικών Δικαστηρίων ή Συμβουλίων της Επικρατείας.
Όπως γράφει ο Γ. Ράλλης, «ο κ. Μητσοτάκης όμως, για λόγους καθαρά κομματικούς, δεν επιθυμούσε να εκπροσωπήσει την Ελλάδα ο πρόεδρος κ. Βασίλης Μποτόπουλος… Δεν νομίζω ότι υπάρχει παρόμοιο προηγούμενο υπουργοί Εξωτερικών ή πρωθυπουργοί οποιασδήποτε ελληνικής κυβερνήσεως να απεμπόλησαν το δικαίωμα της χώρας να διορίσει εκπρόσωπό της σε διεθνή οργανισμό, όταν επρόκειτο να συζητηθεί σε αυτόν εθνικό μας θέμα» (σελ. 32).
Ερήμην Έλληνα εκπροσώπου, η Επιτροπή Μπαντιντέρ, αγνοώντας πλήρως τα προφανή στοιχεία του έντονου αλυτρωτισμού, εθνικισμού και της προπαγάνδας στο Σύνταγμα και τη συμπεριφορά των Σλαβομακεδόνων αξιωματούχων, αποφάνθηκε στις 15-1-1992 ότι «η Δημοκρατία της Μακεδονίας ικανοποιεί τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την αναγνώριση νέων κρατών στην Ανατολική Ευρώπη και τη Σοβιετική Ένωση, ως και της δηλώσεως περί Γιουγκοσλαβίας, που υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 16-12-1991».
Από την ημέρα εκείνη, η Αθήνα είναι υποχρεωμένη να διαχειρίζεται μια κατάσταση περιορισμού των ζημιών και απωλειών σε ένα ζήτημα εξωτερικής πολιτικής που έχει προσλάβει τις διαστάσεις «εθνικού θέματος».
Ακολουθεί η χρονική αλληλουχία των γεγονότων έως την Ενδιάμεση Συμφωνία, η οποία υπογράφτηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 1995 στη Νέα Υόρκη από τον υπουργό Εξωτερικών Κάρολο Παπούλια και τον εκπρόσωπο της πΓΔΜ Στέβο Τσερβενκόφσκι, και την οποία η «Ναυτεμπορική» προσφέρει σήμερα στους αναγνώστες.
ΜΑΡΤΙΟΣ 1991
Το Συλλογικό Προεδρείο της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας (SFRJ) αποτυγχάνει να συμφωνήσει σε πρακτικά μέτρα διατήρησης του ενιαίου χαρακτήρα της χώρας, μιας χώρας με έξι Ομόσπονδες Λαϊκές Δημοκρατίες - Σερβία, Σλοβενία, Κροατία, Βοσνία- Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, «Μακεδονία». Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και η ανάδυση καταστροφικών εθνικισμών, που οδήγησε σε αιματηρούς εμφύλιους, έχουν αρχίσει.
ΙΟΥΝΙΟΣ 1991
Στις 15 Ιουνίου η Κροατία και 10 ημέρες μετά, στις 25 Ιουνίου, η Σλοβενία ανακήρυξαν την ανεξαρτησία τους από τη Σ.Ο.Δ. Γιουγκοσλαβίας.
8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1991
Το 65% των πολιτών ενέκρινε σε δημοψήφισμα την ανεξαρτησία της «Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» από τη Γιουγκοσλαβία, ανοίγοντας έτσι μια νέα φάση του «Μακεδονικού», που 27 χρόνια μετά αναζητεί τη λύση του.
17 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1991
Στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της ΕΟΚ, ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χανς Ντίντριχ Γκένσερ (φωτογραφία) ανακοίνωσε -και τελικώς επέβαλε στους υπόλοιπους- την απόφαση της κυβέρνησής του να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Σλοβενίας, της Κροατίας, αλλά και της «Μακεδονίας». Η γενικόλογη Κοινή Θέση των «12» παρουσιάσθηκε από τον τότε υπουργό Εξωτερικών Αντώνη Σαμαρά ως «ελληνική επιτυχία» και υιοθέτηση των ελληνικών απόψεων από τους κοινοτικούς εταίρους.
9 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1992
Τα Σκόπια υποβάλλουν αίτημα ένταξης στον ΟΗΕ, ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1992
Η αρμόδια επιτροπή Διαιτησίας της ΕΟΚ (επιτροπή Μπαντιντέρ), ερήμην Έλληνα εκπροσώπου και αγνοώντας πλήρως τα προφανή στοιχεία του έντονου αλυτρωτισμού, εθνικισμού και προπαγάνδας στο Σύνταγμα και τη συμπεριφορά των σλαβομακεδόνων αξιωματούχων, αποφάνθηκε ότι «η Δημοκρατία της Μακεδονίας ικανοποιεί τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την αναγνώριση νέων κρατών στην Ανατολική Ευρώπη και τη Σοβιετική Ένωση, ως και της δηλώσεως περί Γιουγκοσλαβίας, που υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 16-12- 1991». Η Βουλγαρία γίνεται η πρώτη χώρα που αναγνωρίζει τα Σκόπια με το συνταγματικό τους όνομα.
14 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1992
Πραγματοποιείται το πρώτο μεγάλο συλλαλητήριο, με σύνθημα «Η Μακεδονία είναι Ελληνική» στη Θεσσαλονίκη
17 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1992
Ο Πορτογάλος ΥΠΕΞ παρουσιάσει στο Συμβούλιο Υπουργών την πρότασή του για την αναγνώριση των Σκοπίων, με σύνθετη ονομασία, αλλά και ικανοποίηση των άλλων προϋποθέσεων (Σύνταγμα, προπαγάνδα κ.λπ.).
18 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1992
Συνέρχεται, υπό την προεδρία του Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Καραμανλή, το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών (Μητσοτάκης, Παπανδρέου, Δαμανάκη, Παπαρήγα) και αποφασίζει να μη δεχθεί τον όρο «Μακεδονία» ή παράγωγό του στη ονομασία της γείτονος. Δεν συμφωνεί η Αλέκα Παπαρήγα, ενώ αποπέμπεται από την κυβέρνηση ο Αντώνης Σαμαράς.
12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1992
Η απόφαση να μη γίνει δεκτός ο όρος «Μακεδονία» ή παράγωγό του στην ονομασία της γείτονος επιβεβαιώνεται και σε νέα σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών.
14 ΙΟΥΝΙΟΥ 1992
Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης υπαινίσσεται σύνθετη ονομασία, χωρίς να υπάρξει συνέχεια.
27 ΙΟΥΝΙΟΥ 1992
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Λισαβόνα αποφασίζει ότι τα Σκόπια θα αναγνωρισθούν μόνον εάν στην ονομασία τους δεν υπάρχει ο όρος «Μακεδονία».
ΙΟΥΛΙΟΣ 1992
Στα Σκόπια, ο Κίρο Γκλικόροφ προσθέτει ένα ακόμη «αγκάθι» και καθιερώνοντας σημαία της χώρας του με τον Ήλιο της Βεργίνας διευρύνει το πεδίο της αντιπαράθεσης με την Ελλάδα.
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 1992
Εν όψει των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, ο υποψήφιος των Δημοκρατικών Μπιλ Κλίντον διαβεβαιώνει ότι δεν θα αναγνωρισθούν τα Σκόπια με όνομα «Μακεδονία». Ο Βρετανός πρέσβης Ο’Νιλ, που παρέλαβε τη σκυτάλη από τον Πορτογάλο Πινέιρο, επαναφέρει την επιλογή της σύνθετης ονομασίας. Στην Αθήνα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη εξετάζει το ενδεχόμενο της «διπλής ονομασίας», προκειμένου να αποτραπεί το να επιβληθεί το «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1992
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο Εδιμβούργο επιβεβαιώνει την απόφαση του αντίστοιχου της Λισαβόνας και καλεί τις δύο χώρες να βρουν λύση.
7 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1993
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, με την απόφαση 817/1993, αποδέχεται την ένταξη της γείτονος στα Ηνωμένα Έθνη με το όνομα πΓΔΜ και χωρίς σημαία, ενώ με την απόφαση 845/1993 υποδεικνύει στις δύο χώρες να συμφωνήσουν σε κοινά αποδεκτή ονομασία, διορίζοντας μεσολαβητές τον Σάιρους Βανς (φωτογραφία), εκ μέρους του γ.γ του ΟΗΕ, και τον Ρόμπερτ Όουεν, εκ μέρους της ΕΟΚ.
14 ΜΑΪΟΥ 1993
Οι μεσολαβητές υποβάλλουν σχέδιο λύσης, με το όνομα «Νέα Μακεδονία-Nova Makedonija». Η πρόταση απορρίπτεται από την Αθήνα. Τα Σκόπια δέχονται να αλλάξουν τη σημαία τους.
10 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1993
Το ΠΑΣΟΚ κερδίζει τις εκλογές και παγώνει κάθε διαπραγμάτευση εκτός του πλαισίου του ΟΗΕ.
13 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1993
Η Κίνα είναι η πρώτη μεγάλη δύναμη που αναγνωρίζει τα Σκόπια ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1993 - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1994
Τα μέλη της Ε.Ε. Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Γερμανία και Δανία αναγνωρίζουν τη γειτονική χώρα ως πΓΔΜ. Το ίδιο πράττουν οι ΗΠΑ και η Αυστραλία, αλλά χωρίς να συνάψουν και διπλωματικές σχέσεις.
16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1994
Η ελληνική κυβέρνηση επιβάλλει εμπάργκο στη γειτονική χώρα.
ΜΑΡΤΙΟΣ 1994
Ο πρόεδρος Μπιλ Κλίντον ορίζει τον Μάθιου Νίμιτς ως ειδικό απεσταλμένο του για το ζήτημα της ονομασίας της πΓΔΜ.
29 ΙΟΥΝΙΟΥ 1994
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απορρίπτει την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της Ελλάδας που είχε καταθέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το εμπάργκο διατηρείται.
ΤΕΛΗ 1994 - ΑΡΧΕΣ 1995
Παρατηρείται έντονη κινητικότητα εκ μέρους του ΟΗΕ και των ΗΠΑ - εμπλέκεται και ο αν. ΥΠΕΞ Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ- για τη λύση του ζητήματος.
1 ΙΟΥΝΙΟΥ 1995
Ο Σάιρους Βανς και Μάθιου Νίμιτς υποβάλλουν την 1η Ιουνίου 1995 σχέδιο για μια Ενδιάμεση Συμφωνία.
4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1995
Ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ από τα Σκόπια και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Τόμας Μίλερ ανακοινώνουν τη συμφωνία των δύο κυβερνήσεων - Ελλάδας και πΓΔΜ- για μια Ενδιάμεση Συμφωνία και απευθείας συνομιλίες μεταξύ των ΥΠΕΞ των δύο χωρών, στις 12 Σεπτεμβρίου, παρουσία του γ.γ. του ΟΗΕ Μπούτρος-Μπούτρος Γκάλι.
13 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1995
Υπογράφεται στη Νέα Υόρκη από τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Κάρολο Παπούλια και τον εκπρόσωπο της πΓΔΜ Στέβο Τσερβενκόφσκι η Ενδιάμεση Συμφωνία.
Αυτή είναι η Ενδιάμεση Συμφωνία
Ο Υπουργός Κάρολος Παπούλιας, ως εκπρόσωπος του Μέρους του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους (το «Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος») και ο Υπουργός Stevo Crvenkovski, ως εκπρόσωπος του Μέρους του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους (το «Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος»), διά της παρούσης δηλώνουν και συμφωνούν ως ακολούθως:
Αναφερόμενοι στις αρχές του απαραβίαστου των συνόρων και της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών που ενσωματώνονται στην Τελική Πράξη της Διάσκεψης για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη που υπεγράφη στο Ελσίνκι,
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις διατάξεις του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και, ιδιαίτερα, εκείνες οι οποίες αναφέρονται στην υποχρέωση των κρατών να απέχουν στις διεθνείς τους σχέσεις από την απειλή ή χρήση βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας ή πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε κράτους,
Καθοδηγούμενοι από το πνεύμα και τις αρχές της δημοκρατίας, των θεμελιωδών ελευθεριών και από τον σεβασμό των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και την Τελική Πράξη του Ελσίνκι, τη Χάρτα των Παρισίων για μια Νέα Ευρώπη και τις σχετικές πράξεις του Οργανισμού για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη,
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν το αμοιβαίο συμφέρον τους για την διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, ιδιαίτερα στην περιοχή τους,
Επιθυμώντας να επιβεβαιώσουν την υπάρχουσα μεταξύ τους μεθόριο ως μόνιμα διεθνή σύνορα,
Αναφερόμενοι στην υποχρέωσή τους να μην επεμβαίνουν με οποιοδήποτε πρόσχημα ή μορφή στις εσωτερικές υποθέσεις του άλλου,
Επιθυμώντας να αναπτύξουν τις διμερείς τους σχέσεις και να θέσουν σταθερές βάσεις για ένα κλίμα ειρηνικών σχέσεων και κατανόησης,
Αντιλαμβανόμενοι ότι η οικονομική συνεργασία είναι σημαντικό στοιχείο για την ανάπτυξη αμοιβαίων σχέσεων σε μόνιμη και σταθερή βάση και επιθυμώντας να αναπτύξουν μελλοντική συνεργασία,
Επιθυμώντας να καταλήξουν σε ορισμένες ενδιάμεσες συμφωνίες, οι οποίες θα αποτελέσουν βάση για τη διαπραγμάτευση μιας μόνιμης συμφωνίας.
Συμφώνησαν ως ακολούθως
A. ΦΙΛΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ
ΑΡΘΡΟ 1
1 Με την θέση σε ισχύ της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας, το Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος αναγνωρίζει το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος ως ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, υπό την προσωρινή ονομασία η οποία αναφέρεται σε επιστολή του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους με ημερομηνία ίδια με αυτή της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας, και τα Μέρη θα συνάψουν σε σύντομο χρόνο διπλωματικές σχέσεις σε επίπεδο που θα συμφωνηθεί, με απώτερο στόχο να συναφθούν σχέσεις σε πρεσβευτικό επίπεδο.
2 Το Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος θα ιδρύσει το συντομότερο δυνατό Γραφείο Συνδέσμου στα Σκόπια, την πρωτεύουσα του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους, και το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος θα ιδρύσει το συντομότερο δυνατό Γραφείο Συνδέσμου στην Αθήνα, την πρωτεύουσα του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους.
ΑΡΘΡΟ 2
Τα Μέρη διά του παρόντος επιβεβαιώνουν την υπάρχουσα κοινή τους μεθόριο ως μόνιμα και απαραβίαστα διεθνή σύνορα.
ΑΡΘΡΟ 3
Κάθε Μέρος δεσμεύεται να σέβεται την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την πολιτική ανεξαρτησία του άλλου Μέρους. Κανένα από τα Μέρη δεν θα υποστηρίξει ενέργειες τρίτου μέρους στρεφόμενες κατά της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας του άλλου Μέρους.
ΑΡΘΡΟ 4
Τα Μέρη θα απέχουν, σύμφωνα με τους σκοπούς και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, από την απειλή ή χρήση βίας, συμπεριλαμβανομένης της απειλής ή χρήσης βίας η οποία αποβλέπει στην παραβίαση της υπάρχουσας μεθορίου, και συμφωνούν ότι κανένα απ’ αυτά δεν θα εγείρει ή υποστηρίξει αξιώσεις επί οποιουδήποτε τμήματος της επικράτειας του άλλου Μέρους ή αξιώσεις για μεταβολή της υπάρχουσας μεθορίου.
ΑΡΘΡΟ 5
1 Τα Μέρη συμφωνούν να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ σε εφαρμογή της απόφασης 845 (1993) του Συμβουλίου Ασφαλείας με στόχο να καταλήξουν σε συμφωνία επί της διαφοράς η οποία περιγράφεται στην απόφαση αυτή καθώς και στην απόφαση 817 (1993) του Συμβουλίου Ασφαλείας.
2 Αναγνωρίζοντας την μεταξύ τους διαφορά ως προς το όνομα του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους, κάθε Μέρος διατηρεί όλα τα δικαιώματά του που είναι σύμφωνα με τις συγκεκριμένες ανειλημμένες με την παρούσα Ενδιάμεση Συμφωνία υποχρεώσεις. Τα Μέρη θα συνεργάζονται με στόχο να διευκολύνουν τις αμοιβαίες τους σχέσεις παρά τις αντίστοιχες θέσεις τους όσον αφορά το όνομα του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους. Σ’ αυτό το πλαίσιο, τα Μέρη θα λάβουν πρακτικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένης και της διευθετήσεως του ζητήματος των εγγράφων, προκειμένου να διεξαγάγουν ομαλά εμπόριο και συναλλαγές μεταξύ τους κατά τρόπο συνεπή προς τις αντίστοιχες θέσεις τους όσον αφορά το όνομα του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους. Τα Μέρη θα λάβουν πρακτικά μέτρα έτσι ώστε η διαφορά περί το όνομα του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους να μην παρακωλύει ή παρεμβαίνει στην ομαλή διεξαγωγή εμπορίου και συναλλαγών μεταξύ του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους και τρίτων μερών.
ΑΡΘΡΟ 6
1 Το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος διά της παρούσης δηλώνει επίσημα ότι τίποτα στο Σύνταγμά του, και ιδιαίτερα στο προοίμιό του ή στο άρθρο 3 του Συντάγματος, δεν μπορεί ή δεν θα έπρεπε να ερμηνευθεί ότι αποτελεί ή ότι θα αποτελέσει ποτέ τη βάση οποιασδήποτε διεκδικήσεως από το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος οποιασδήποτε περιοχής που δεν συμπεριλαμβάνεται στα σημερινά του σύνορα.
2 Το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος διά της παρούσης δηλώνει επίσημα ότι τίποτα στο Σύνταγμά του, και ιδιαίτερα στο άρθρο 49, όπως τροποποιήθηκε, δεν μπορεί ή δεν θα έπρεπε να ερμηνευθεί ότι αποτελεί ή θα αποτελέσει ποτέ τη βάση για επέμβαση του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους στις εσωτερικές υποθέσεις άλλου Κράτους προκειμένου να προστατεύσει το καθεστώς και τα δικαιώματα οποιωνδήποτε προσώπων σε άλλα Κράτη που δεν είναι πολίτες του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους.
3 Το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος επιπλέον δηλώνει επίσημα ότι οι ερμηνείες που δίνονται στις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος Άρθρου δεν θα υποκατασταθούν από οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία του Συντάγματός του.
ΑΡΘΡΟ 7
1 Κάθε Μέρος θα λάβει ταχέως αποτελεσματικά μέτρα προκειμένου να απαγορεύσει εχθρικές δραστηριότητες ή προπαγάνδα από υπηρεσίες ελεγχόμενες από το Κράτος και να αποθαρρύνει πράξεις από ιδιωτικούς φορείς οι οποίες ενδέχεται να παρακινούν σε βία, μίσος ή εχθρότητα μεταξύ τους.
2 Με τη θέση σε ισχύ της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας, το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος θα πάψει να χρησιμοποιεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο το σύμβολο σε όλες του τις μορφές που απεικονίζετο στην εθνική του σημαία πριν τη θέση σε ισχύ της παρούσας.
3 Αν ένα από τα δύο Μέρη πιστεύει ότι ένα ή περισσότερα σύμβολα τα οποία συνιστούν μέρος της ιστορικής ή πολιτιστικής του κληρονομιάς χρησιμοποιείται από το άλλο Μέρος, θα θέσει υπ’ όψιν του άλλου Μέρους την υποτιθέμενη αυτή χρήση και το άλλο Μέρος θα προβεί στις δέουσες διορθωτικές ενέργειες ή θα δηλώσει γιατί δεν θεωρεί αναγκαίο να το πράξει.
ΑΡΘΡΟ 8
1 Τα Μέρη θα απέχουν από την επιβολή οποιουδήποτε κωλύματος στη διακίνηση προσώπων ή αγαθών μεταξύ των επικρατειών τους ή διαμέσου της επικράτειας εκάστου εξ αυτών προς την επικράτεια του άλλου. Αμφότερα τα Μέρη θα συνεργάζονται για να διευκολύνουν τη διακίνηση αυτή βάσει του διεθνούς δικαίου και των διεθνών εθίμων.
2 Τα Μέρη συμφωνούν ότι μπορεί να ζητηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ να προσφέρουν τις καλές τους υπηρεσίες όσον αφορά την ανάπτυξη πρακτικών μέτρων που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 5, έτσι ώστε να βοηθήσουν τα Μέρη στην εφαρμογή του άρθρου 8.
Β. ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
ΑΡΘΡΟ 9
1 Κατά τη διεξαγωγή των υποθέσεών τους, τα Μέρη θα καθοδηγούνται από το πνεύμα και τις αρχές της δημοκρατίας, των θεμελιωδών ελευθεριών, τον σεβασμό των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου και το κράτος δικαίου, σύμφωνα με το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, την Παγκόσμια Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, την Διεθνή Σύμβαση για την Εξάλειψη κάθε Μορφής Φυλετικών Διακρίσεων, τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την Τελική Πράξη του Ελσίνκι, το Κείμενο της Συνάντησης της Κοπεγχάγης για την Ανθρώπινη Διάσταση της ΔΑΣΕ και την Χάρτα των Παρισίων για μια Νέα Ευρώπη.
2 Καμμία από τις διατάξεις των κειμένων που αναφέρονται στην παραπάνω παράγραφο 1 δεν θα ερμηνευθεί ως παρέχουσα οποιοδήποτε δικαίωμα για δράση αντίθετη στους σκοπούς και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών ή της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι, συμπεριλαμβανομένης της αρχής της εδαφικής ακεραιότητας των Κρατών.
ΑΡΘΡΟ 10
Πεπεισμένοι ότι η ανάπτυξη ανθρωπίνων σχέσεων είναι αναγκαία προκειμένου να βελτιωθεί η κατανόηση και η καλή γειτονία των δύο λαών τους, τα Μέρη θα ενθαρρύνουν επαφές σε όλα τα ανάλογα επίπεδα και δεν θα αποθαρρύνουν συναντήσεις μεταξύ των πολιτών τους σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και τα διεθνή έθιμα.
Γ. ΔΙΕΘΝΕΙΣ, ΠΟΛΥΜΕΡΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ
ΑΡΘΡΟ 11
1 Με τη θέση σε ισχύ της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας, το Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος συμφωνεί να μην αντιταχθεί στην αίτηση εισδοχής ή στη συμμετοχή του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους ως μέλους σε διεθνείς, πολυμερείς και περιφερειακούς οργανισμούς και θεσμούς στους οποίους το Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος είναι μέλος. Το Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος, εν τούτοις, διατηρεί το δικαίωμα να αντιταχθεί σε οποιαδήποτε συμμετοχή από τις προαναφερθείσες εάν, και στο μέτρο που, το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος πρόκειται να αναφέρεται σε τέτοιους οργανισμούς ή θεσμούς διαφορετικά από ό,τι στην παράγραφο 2 της αποφάσεως 817 (1993) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
2 Τα Μέρη συμφωνούν ότι η εξελισσόμενη οικονομική ανάπτυξη του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους θα πρέπει να υποστηριχθεί μέσω της διεθνούς συνεργασίας, όσο το δυνατόν περισσότερο μέσω στενής σχέσης του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους με τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δ. ΣΥΜΒΑΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
AΡΘΡΟ 12
1 Με τη θέση σε ισχύ της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας, τα Μέρη θα κατευθύνονται στις σχέσεις τους από τις διατάξεις των παρακάτω διμερών συμφωνιών που είχαν συναφθεί μεταξύ της πρώην Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας και του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους στις 18 Ιουνίου 1959:
(α) της Σύμβασης επί των αμοιβαίων δικαστικών σχέσεων,
(β) της Συμφωνίας περί αμοιβαίας αναγνώρισης και εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων, και
(γ) της Συμφωνίας περί ζητημάτων υδρο-οικονομίας.
Τα Μέρη θα διαβουλευθούν αμέσως με την προοπτική να συνάψουν νέες συμφωνίες, παρόμοιες ως προς την ουσία με αυτές που αναφέρονται παραπάνω.
2 Τα Μέρη θα διαβουλεύονται μεταξύ τους, προκειμένου να εντοπίσουν άλλες συμφωνίες που έχουν συναφθεί μεταξύ της πρώην Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας και του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους, οι οποίες Θα κριθούν κατάλληλες για εφαρμογή στις αμοιβαίες τους σχέσεις.
3 Τα Μέρη μπορούν να συνάψουν επιπρόσθετες διμερείς συμφωνίες σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος.
ΑΡΘΡΟ 13
Έχοντας υπ’ όψιν το γεγονός ότι το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος είναι περίκλειστο κράτος, τα Μέρη θα καθοδηγούνται από τις εφαρμοστέες διατάξεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας όσο αυτές είναι εφαρμόσιμες, τόσο στην πράξη όσο και όταν συνάπτουν συμφωνίες οι οποίες αναφέρονται στο άρθρο 12.
ΑΡΘΡΟ 14
1 Τα Μέρη θα ενθαρρύνουν την ανάπτυξη σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας μεταξύ τους και θα ενδυναμώσουν την οικονομική τους συνεργασία σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένου του τομέα διαχείρισης υδάτινων πόρων. Συγκεκριμένα, θα προωθούν στη βάση αμοιβαιότητας, οδικές, σιδηροδρομικές, θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές και επικοινωνίες, χρησιμοποιώντας τις καλύτερες διαθέσιμες τεχνολογίες και θα διευκολύνουν τη μεταξύ τους διακίνηση των αγαθών τους και μέσω του εδάφους και των λιμένων τους. Τα Μέρη θα τηρούν τους διεθνείς νόμους και κανονισμούς που αφορούν την διέλευση, τις τηλεπικοινωνίες, τα σήματα και τους κώδικες.
2 Για το σκοπό αυτό, τα Μέρη συμφωνούν να αρχίσουν αμέσως διαπραγματεύσεις με στόχο να θέσουν ταχέως σε εφαρμογή συμφωνίες συνεργασίας στους προαναφερθέντες τομείς, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις υποχρεώσεις του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους που απορρέουν από την συμμετοχή του ως μέλους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και από άλλα διεθνή όργανα. Οι συμφωνίες αυτές θα έχουν σχέση με θεωρήσεις, άδειες εργασίας, ασφάλιση με «πράσινη κάρτα», διέλευση από αέρος και οικονομική συνεργασία.
Ε. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ, ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
ΑΡΘΡΟ 15
1 Τα Μέρη θα ενδυναμώσουν τις οικονομικές τους σχέσεις σε όλους τους τομείς.
2 Τα Μέρη θα στηρίξουν, ιδιαιτέρως, την ανάπτυξη και συνεργασία στον τομέα επενδύσεων κεφαλαίου, καθώς επίσης την βιομηχανική συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων. Ειδική προσοχή θα δοθεί στη συνεργασία μεταξύ μικρών και μεσαίων εταιρειών και επιχειρήσεων.
ΑΡΘΡΟ 16
1 Τα Μέρη θα αναπτύξουν και θα βελτιώσουν την επιστημονική και τεχνική συνεργασία, καθώς και την συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης.
2 Τα Μέρη θα εντείνουν τις ανταλλαγές πληροφοριών και επιστημονικής και τεχνικής τεκμηρίωσης και θα καταβάλλουν κάθε προσπάθεια προκειμένου να βελτιώσουν την αμοιβαία πρόσβαση σε επιστημονικά και ερευνητικά ιδρύματα, αρχεία, βιβλιοθήκες και συναφή ιδρύματα.
3 Τα Μέρη θα στηρίξουν πρωτοβουλίες επιστημονικών ιδρυμάτων και ιδιωτών που σκοπεύουν στη βελτίωση της συνεργασίας στον τομέα των επιστημών.
ΑΡΘΡΟ 17
1 Τα Μέρη θα μεριμνήσουν ιδιαιτέρως προκειμένου να αποφύγουν κινδύνους για το περιβάλλον και να διατηρήσουν τις φυσικές συνθήκες ζωής σε διασυνοριακές λίμνες και ποταμούς.
2 Τα Μέρη θα συνεργάζονται για την εξάλειψη όλων των μορφών ρύπανσης στις παραμεθόριες περιοχές.
3 Τα Μέρη θα καταβάλλουν κάθε προσπάθεια προκειμένου να αναπτύξουν και να εναρμονίσουν στρατηγικές και προγράμματα περιφερειακής και διεθνούς συνεργασίας για την προστασία του περιβάλλοντος.
ΑΡΘΡΟ 18
Τα Μέρη θα συνεργάζονται προκειμένου να απαλύνουν τις συνέπειες των φυσικών καταστροφών.
ΑΡΘΡΟ 19
1 Τα Μέρη θα συνεργάζονται για την βελτίωση και προώθηση επαγγελματικών και τουριστικών ταξιδιών.
2 Σύμφωνα με τις υποχρεώσεις του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους που απορρέουν από την συμμετοχή του ως μέλους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και από σχετικά όργανα της Ένωσης, τα Μέρη θα καταβάλλουν κοινές προσπάθειες να βελτιώσουν και να συντομεύσουν τις τελωνειακές και μεθοριακές διατυπώσεις, συμπεριλαμβανομένης της απλούστευσης της διαδικασίας έκδοσης θεωρήσεων στους πολίτες της κάθε χώρας, λαμβάνοντας υπ’ όψιν το άρθρο 5, παράγραφος 2, της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας.
3 Τα Μέρη θα επιδιώξουν να βελτιώσουν και να εκσυγχρονίσουν τις υπάρχουσες μεθοριακές διαβάσεις, όπως τούτο απαιτείται από την ροή της κυκλοφορίας, και να κατασκευάσουν νέες μεθοριακές διαβάσεις, εάν κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο.
ΑΡΘΡΟ 20
Τα Μέρη θα συνεργάζονται στον αγώνα κατά του οργανωμένου εγκλήματος, της τρομοκρατίας, των οικονομικών εγκλημάτων, των εγκλημάτων σχετικά με τα ναρκωτικά, του παρανόμου εμπορίου επί της πνευματικής ιδιοκτησίας, των παραβάσεων στις μεταφορές της πολιτικής αεροπορίας και της πλαστογραφίας.
ΣΤ. ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
ΑΡΘΡΟ 21
1 Τα Μέρη θα επιλύουν κάθε διαφορά αποκλειστικά με ειρηνικά μέσα σύμφωνα με το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
2 Οποιαδήποτε διαφορά ή διένεξη που προκύπτει μεταξύ των Μερών, σχετικά με την ερμηνεία ή την εφαρμογή της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας, μπορεί να υποβληθεί από οποιοδήποτε από τα Μέρη στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, εκτός της διαφοράς που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1.
ΑΡΘΡΟ 22
Η παρούσα Ενδιάμεση Συμφωνία δεν στρέφεται εναντίον οποιουδήποτε άλλου Κράτους ή οντότητας και δεν παραβιάζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από ήδη ισχύουσες διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες, τις οποίες τα Μέρη έχουν συνάψει με άλλα Κράτη ή διεθνείς οργανισμούς.
ΑΡΘΡΟ 23
1 Η παρούσα Ενδιάμεση Συμφωνία θα τεθεί σε ισχύ και θα αρχίσει να εφαρμόζεται την τριακοστή ημέρα από της επομένης της ημέρας υπογραφής της από τους εκπροσώπους των Μερών, όπως αναφέρεται παρακάτω.
2 H παρούσα Ενδιάμεση Συμφωνία θα παραμείνει σε ισχύ έως ότου αντικατασταθεί από οριστική συμφωνία, υπό τον όρο ότι μετά από επτά έτη, οποιοδήποτε από τα Μέρη μπορεί να αποσυρθεί από την παρούσα Ενδιάμεση Συμφωνία με γραπτή ειδοποίηση, η οποία θα αρχίσει να ισχύει σε 12 μήνες από την επίδοσή της στο άλλο Μέρος.
ΣΕ ΠΙΣΤΩΣΗ ΤΩΝ ΑΝΩΤΕΡΩ τα Μέρη, μέσω των εξουσιοδοτημένων εκπροσώπων τους, υπέγραψαν τρία αντίτυπα της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας στην αγγλική γλώσσα, τα οποία θα καταχωρηθούν στην Γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών. Σε διάστημα δύο μηνών από την ημερομηνία υπογραφής, τα Ηνωμένα Έθνη, ύστερα από διαβουλεύσεις με τα Μέρη, θα ετοιμάσουν μεταφράσεις στη γλώσσα του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους και στη γλώσσα του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους οι οποίες θα αποτελέσουν τμήμα της καταχώρησης της παρούσας Συμφωνίας.
Η αποτυχία αυτή επικύρωσε τη θραύση του δεύτερου κρίκου, που διατηρούσε την ενότητα μιας χώρας με έξι Ομόσπονδες Λαϊκές Δημοκρατίες (Σερβία, Σλοβενία, Κροατία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Μακεδονία) και δύο αυτόνομες περιοχές (Βοϊβοντίνα, Κοσσυφοπέδιο). Η Ένωση Κομμουνιστών Γιουγκοσλαβίας ανήκε πλέον στο παρελθόν.
Είχε προηγηθεί, στις 4 Μαΐου 1980, ο θάνατος του στρατάρχη Γιόζιπ Μπρος Τίτο, του δημιουργού της νέας Γιουγκοσλαβίας. Ήταν ο πρώτος κρίκος που «έσπασε».
Ο τρίτος κρίκος ήταν ο στρατός, αλλά οι εισηγήσεις που υπήρξαν να επιβληθεί η ενότητα διά της στρατιωτικής ισχύος απορρίφθηκαν. Άλλωστε, και οι διεθνείς συνθήκες είχαν αλλάξει δραματικά. Η ΕΣΣΔ δεν υπήρχε πλέον, ο κίνδυνος του Κόκκινου Στρατού και ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν ανάμνηση.
Μια αδιανόητη σύγκρουση στην καρδιά της Ευρώπης
Ό,τι ακολούθησε τη συνεδρίαση του Μαρτίου 1991 είναι το χρονολόγιο της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας και το χρονικό της ανάδυσης καταστροφικών εθνικισμών, που οδήγησε σε αιματηρούς εμφύλιους. Σχεδόν όλη τη δεκαετία του ‘90 η ευρωπαϊκή, αλλά και η παγκόσμια, κοινή γνώμη μάθαινε να συλλαβίζει τα ονόματα πρωταγωνιστών μιας αδιανόητης σύγκρουσης στην καρδιά της Ευρώπης: Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, Μπόρισλαβ Γιόβιτς, Στίπε Μέσιτς, Φράνιο Τούτζμαν, Μίλαν Κούτσαν, Αλία Ιζετμπέγκοβιτς, Ράντοβαν Κάρατζιτς, Ράτκο Μλάντιτς, Λάζαρ Μοΐσοφ, Κίρο Γκλιγκόροφ, Βασίλ Τοπουρκόφσκι.
Η οριστικοποίηση της διάλυσης της χώρας θα επικυρωθεί τον Νοέμβριο του 1995, με τη Συνθήκη στο Ντέιτον του Οχάιο των ΗΠΑ.
Η ΕΟΚ των «12», αιφνιδιασμένη -για άλλη μια φορά- από τις εξελίξεις στον αυλόγυρό της, επέλεξε να ενθαρρύνει μια διαδικασία «σχεδιασμένης διάλυσης» μιας χώρας με κεντρική θέση και ρόλο στην ανατολική περίμετρό της.
Στις 15 Ιουνίου 1991 η Κροατία και 10 ημέρες μετά, στις 25 Ιουνίου, η Σλοβενία ανακήρυξαν την ανεξαρτησία τους από την Σ.Ο.Δ. Γιουγκοσλαβίας.
Στις 8 Σεπτεμβρίου 1991, το 65% των πολιτών ενέκρινε σε δημοψήφισμα την ανεξαρτησία της «Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» από τη Γιουγκοσλαβία, ανοίγοντας έτσι μια νέα φάση του «Μακεδονικού», που 27 χρόνια μετά αναζητεί τη λύση του.
Το μοιραίο συμβούλιο ΥΠΕΞ της ΕΟΚ
Καθοριστική στιγμή στην εξέλιξη του ζητήματος, στην αφετηρία του ακόμη, ήταν η συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της ΕΟΚ το βράδυ της 16ης προς την 17η Δεκεμβρίου 1991. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χανς Ντίντριχ Γκένσερ, με την αυτοπεποίθηση μιας χώρας που είχε ενοποιηθεί μόλις έναν χρόνο πριν, ανακοίνωσε -και τελικώς επέβαλε στους υπόλοιπους- την απόφαση της κυβέρνησής του να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Σλοβενίας, της Κροατίας, αλλά και της «Μακεδονίας».
Γι’ αυτήν την τελευταία, η Κοινή Θέση των «12» της 17ης Δεκεμβρίου, αναφέρει: «Η Κοινότητα και τα κράτη-μέλη της ζητούν επίσης από τη γιουγκοσλαβική δημοκρατία να αναλάβει την υποχρέωση, πριν αναγνωριστεί, να δώσει συνταγματικές και πολιτικές εγγυήσεις που θα εξασφαλίζουν ότι δεν έχει καμία εδαφική διεκδίκηση έναντι γειτονικής χώρας μέλους της Κοινότητας και να μην προβαίνει σε εχθρικές δραστηριότητες προπαγάνδας κατά γειτονικής χώρας μέλους της Κοινότητας, στις οποίες περιλαμβάνεται και η χρησιμοποίηση ονομασίας που συνεπάγεται εδαφικές διεκδικήσεις».
Η γενικόλογη αυτή θέση, με την επανάληψη και επισήμανση βασικών αρχών του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ και της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι, αυτονόητων για κάθε κρατική οντότητα που θέλει να αποτελεί μέλος της Παγκόσμιας Κοινότητας, παρουσιάστηκε από τον τότε υπουργό Εξωτερικών, Αντώνη Σαμαρά, ως «ελληνική επιτυχία» και υιοθέτηση των ελληνικών απόψεων από τους κοινοτικούς εταίρους.
Οι εκτιμήσεις του Γεωργίου Ράλλη
Ο πρώην πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης, λίγα χρόνια μετά, θα αποτυπώσει στο βιβλίο του, «Εις ώτα μη ακουόντων», τις εκτιμήσεις του από εκείνες τις ημέρες: «Στις 17 Δεκεμβρίου 1991, ακούοντας από το ραδιοσταθμό “Σκάι” τις απαντήσεις του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών… αισθάνθηκα τύψεις για την παλαιότερη αμφισβήτηση εκ μέρους μου των ικανοτήτων του κ. Α. Σαμαρά» (σελ. 30). Και θα συνεχίσει ο Γ. Ράλλης: «Μια ημέρα αργότερα, όταν είδα την απόφαση, διαπίστωσα ότι, σε αντίθεση με τις διαβεβαιώσεις του κ. Σαμαρά, η απόφαση εκείνη δεν εξασφάλιζε, δυστυχώς, την αποφυγή ονομασίας με τη λέξη “Μακεδονία”… Η προσεκτική ανάγνωση του κειμένου της αποφάσεως με έπεισε ότι ο χειρισμός του Έλληνα υπουργού των Εξωτερικών ήταν εντελώς λανθασμένος» (σελ. 31).
Αυτός ο «λανθασμένος χειρισμός» συμπληρώθηκε με ένα ακόμη λάθος, όταν η Αθήνα συμφώνησε να ασχοληθεί με την υπόθεση αναγνώρισης και της «Μακεδονίας» η Επιτροπή Διαιτησίας που είχε συγκροτήσει η ΕΟΚ, με πρόεδρο τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης της Γαλλίας -και τότε πρόεδρο του Συνταγματικού Δικαστηρίου- Ρομπέρ Μπαντιντέρ.
Στην Επιτροπή μετείχαν επίσης οι πρόεδροι των Συνταγματικών Δικαστηρίων των Γερμανίας, Ιταλίας, Ισπανίας και Βελγίου. Η ελληνική κυβέρνηση, η οποία δεν ζήτησε να μετάσχει στην Επιτροπή, ούτε άσκησε veto ως προς την αρμοδιότητά της να γνωματεύσει για τη «Μακεδονία», έσπευσε εκ των υστέρων να υποδείξει τον αντιπρόεδρο του Συμβουλίου Επικρατείας Μιχάλη Δεκλερή, ο οποίος δεν έγινε δεκτός καθώς στη σύνθεση της Επιτροπής μετείχαν μόνο πρόεδροι Συνταγματικών Δικαστηρίων ή Συμβουλίων της Επικρατείας.
Όπως γράφει ο Γ. Ράλλης, «ο κ. Μητσοτάκης όμως, για λόγους καθαρά κομματικούς, δεν επιθυμούσε να εκπροσωπήσει την Ελλάδα ο πρόεδρος κ. Βασίλης Μποτόπουλος… Δεν νομίζω ότι υπάρχει παρόμοιο προηγούμενο υπουργοί Εξωτερικών ή πρωθυπουργοί οποιασδήποτε ελληνικής κυβερνήσεως να απεμπόλησαν το δικαίωμα της χώρας να διορίσει εκπρόσωπό της σε διεθνή οργανισμό, όταν επρόκειτο να συζητηθεί σε αυτόν εθνικό μας θέμα» (σελ. 32).
Ερήμην Έλληνα εκπροσώπου, η Επιτροπή Μπαντιντέρ, αγνοώντας πλήρως τα προφανή στοιχεία του έντονου αλυτρωτισμού, εθνικισμού και της προπαγάνδας στο Σύνταγμα και τη συμπεριφορά των Σλαβομακεδόνων αξιωματούχων, αποφάνθηκε στις 15-1-1992 ότι «η Δημοκρατία της Μακεδονίας ικανοποιεί τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την αναγνώριση νέων κρατών στην Ανατολική Ευρώπη και τη Σοβιετική Ένωση, ως και της δηλώσεως περί Γιουγκοσλαβίας, που υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 16-12-1991».
Από την ημέρα εκείνη, η Αθήνα είναι υποχρεωμένη να διαχειρίζεται μια κατάσταση περιορισμού των ζημιών και απωλειών σε ένα ζήτημα εξωτερικής πολιτικής που έχει προσλάβει τις διαστάσεις «εθνικού θέματος».
Ακολουθεί η χρονική αλληλουχία των γεγονότων έως την Ενδιάμεση Συμφωνία, η οποία υπογράφτηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 1995 στη Νέα Υόρκη από τον υπουργό Εξωτερικών Κάρολο Παπούλια και τον εκπρόσωπο της πΓΔΜ Στέβο Τσερβενκόφσκι, και την οποία η «Ναυτεμπορική» προσφέρει σήμερα στους αναγνώστες.
ΜΑΡΤΙΟΣ 1991
Το Συλλογικό Προεδρείο της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας (SFRJ) αποτυγχάνει να συμφωνήσει σε πρακτικά μέτρα διατήρησης του ενιαίου χαρακτήρα της χώρας, μιας χώρας με έξι Ομόσπονδες Λαϊκές Δημοκρατίες - Σερβία, Σλοβενία, Κροατία, Βοσνία- Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, «Μακεδονία». Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και η ανάδυση καταστροφικών εθνικισμών, που οδήγησε σε αιματηρούς εμφύλιους, έχουν αρχίσει.
ΙΟΥΝΙΟΣ 1991
Στις 15 Ιουνίου η Κροατία και 10 ημέρες μετά, στις 25 Ιουνίου, η Σλοβενία ανακήρυξαν την ανεξαρτησία τους από τη Σ.Ο.Δ. Γιουγκοσλαβίας.
8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1991
Το 65% των πολιτών ενέκρινε σε δημοψήφισμα την ανεξαρτησία της «Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» από τη Γιουγκοσλαβία, ανοίγοντας έτσι μια νέα φάση του «Μακεδονικού», που 27 χρόνια μετά αναζητεί τη λύση του.
17 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1991
Στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της ΕΟΚ, ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χανς Ντίντριχ Γκένσερ (φωτογραφία) ανακοίνωσε -και τελικώς επέβαλε στους υπόλοιπους- την απόφαση της κυβέρνησής του να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Σλοβενίας, της Κροατίας, αλλά και της «Μακεδονίας». Η γενικόλογη Κοινή Θέση των «12» παρουσιάσθηκε από τον τότε υπουργό Εξωτερικών Αντώνη Σαμαρά ως «ελληνική επιτυχία» και υιοθέτηση των ελληνικών απόψεων από τους κοινοτικούς εταίρους.
9 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1992
Τα Σκόπια υποβάλλουν αίτημα ένταξης στον ΟΗΕ, ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1992
Η αρμόδια επιτροπή Διαιτησίας της ΕΟΚ (επιτροπή Μπαντιντέρ), ερήμην Έλληνα εκπροσώπου και αγνοώντας πλήρως τα προφανή στοιχεία του έντονου αλυτρωτισμού, εθνικισμού και προπαγάνδας στο Σύνταγμα και τη συμπεριφορά των σλαβομακεδόνων αξιωματούχων, αποφάνθηκε ότι «η Δημοκρατία της Μακεδονίας ικανοποιεί τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την αναγνώριση νέων κρατών στην Ανατολική Ευρώπη και τη Σοβιετική Ένωση, ως και της δηλώσεως περί Γιουγκοσλαβίας, που υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 16-12- 1991». Η Βουλγαρία γίνεται η πρώτη χώρα που αναγνωρίζει τα Σκόπια με το συνταγματικό τους όνομα.
14 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1992
Πραγματοποιείται το πρώτο μεγάλο συλλαλητήριο, με σύνθημα «Η Μακεδονία είναι Ελληνική» στη Θεσσαλονίκη
17 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1992
Ο Πορτογάλος ΥΠΕΞ παρουσιάσει στο Συμβούλιο Υπουργών την πρότασή του για την αναγνώριση των Σκοπίων, με σύνθετη ονομασία, αλλά και ικανοποίηση των άλλων προϋποθέσεων (Σύνταγμα, προπαγάνδα κ.λπ.).
18 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1992
Συνέρχεται, υπό την προεδρία του Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Καραμανλή, το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών (Μητσοτάκης, Παπανδρέου, Δαμανάκη, Παπαρήγα) και αποφασίζει να μη δεχθεί τον όρο «Μακεδονία» ή παράγωγό του στη ονομασία της γείτονος. Δεν συμφωνεί η Αλέκα Παπαρήγα, ενώ αποπέμπεται από την κυβέρνηση ο Αντώνης Σαμαράς.
12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1992
Η απόφαση να μη γίνει δεκτός ο όρος «Μακεδονία» ή παράγωγό του στην ονομασία της γείτονος επιβεβαιώνεται και σε νέα σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών.
14 ΙΟΥΝΙΟΥ 1992
Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης υπαινίσσεται σύνθετη ονομασία, χωρίς να υπάρξει συνέχεια.
27 ΙΟΥΝΙΟΥ 1992
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Λισαβόνα αποφασίζει ότι τα Σκόπια θα αναγνωρισθούν μόνον εάν στην ονομασία τους δεν υπάρχει ο όρος «Μακεδονία».
ΙΟΥΛΙΟΣ 1992
Στα Σκόπια, ο Κίρο Γκλικόροφ προσθέτει ένα ακόμη «αγκάθι» και καθιερώνοντας σημαία της χώρας του με τον Ήλιο της Βεργίνας διευρύνει το πεδίο της αντιπαράθεσης με την Ελλάδα.
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 1992
Εν όψει των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, ο υποψήφιος των Δημοκρατικών Μπιλ Κλίντον διαβεβαιώνει ότι δεν θα αναγνωρισθούν τα Σκόπια με όνομα «Μακεδονία». Ο Βρετανός πρέσβης Ο’Νιλ, που παρέλαβε τη σκυτάλη από τον Πορτογάλο Πινέιρο, επαναφέρει την επιλογή της σύνθετης ονομασίας. Στην Αθήνα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη εξετάζει το ενδεχόμενο της «διπλής ονομασίας», προκειμένου να αποτραπεί το να επιβληθεί το «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1992
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο Εδιμβούργο επιβεβαιώνει την απόφαση του αντίστοιχου της Λισαβόνας και καλεί τις δύο χώρες να βρουν λύση.
7 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1993
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, με την απόφαση 817/1993, αποδέχεται την ένταξη της γείτονος στα Ηνωμένα Έθνη με το όνομα πΓΔΜ και χωρίς σημαία, ενώ με την απόφαση 845/1993 υποδεικνύει στις δύο χώρες να συμφωνήσουν σε κοινά αποδεκτή ονομασία, διορίζοντας μεσολαβητές τον Σάιρους Βανς (φωτογραφία), εκ μέρους του γ.γ του ΟΗΕ, και τον Ρόμπερτ Όουεν, εκ μέρους της ΕΟΚ.
14 ΜΑΪΟΥ 1993
Οι μεσολαβητές υποβάλλουν σχέδιο λύσης, με το όνομα «Νέα Μακεδονία-Nova Makedonija». Η πρόταση απορρίπτεται από την Αθήνα. Τα Σκόπια δέχονται να αλλάξουν τη σημαία τους.
10 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1993
Το ΠΑΣΟΚ κερδίζει τις εκλογές και παγώνει κάθε διαπραγμάτευση εκτός του πλαισίου του ΟΗΕ.
13 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1993
Η Κίνα είναι η πρώτη μεγάλη δύναμη που αναγνωρίζει τα Σκόπια ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1993 - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1994
Τα μέλη της Ε.Ε. Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Γερμανία και Δανία αναγνωρίζουν τη γειτονική χώρα ως πΓΔΜ. Το ίδιο πράττουν οι ΗΠΑ και η Αυστραλία, αλλά χωρίς να συνάψουν και διπλωματικές σχέσεις.
16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1994
Η ελληνική κυβέρνηση επιβάλλει εμπάργκο στη γειτονική χώρα.
ΜΑΡΤΙΟΣ 1994
Ο πρόεδρος Μπιλ Κλίντον ορίζει τον Μάθιου Νίμιτς ως ειδικό απεσταλμένο του για το ζήτημα της ονομασίας της πΓΔΜ.
29 ΙΟΥΝΙΟΥ 1994
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απορρίπτει την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της Ελλάδας που είχε καταθέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το εμπάργκο διατηρείται.
ΤΕΛΗ 1994 - ΑΡΧΕΣ 1995
Παρατηρείται έντονη κινητικότητα εκ μέρους του ΟΗΕ και των ΗΠΑ - εμπλέκεται και ο αν. ΥΠΕΞ Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ- για τη λύση του ζητήματος.
1 ΙΟΥΝΙΟΥ 1995
Ο Σάιρους Βανς και Μάθιου Νίμιτς υποβάλλουν την 1η Ιουνίου 1995 σχέδιο για μια Ενδιάμεση Συμφωνία.
4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1995
Ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ από τα Σκόπια και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Τόμας Μίλερ ανακοινώνουν τη συμφωνία των δύο κυβερνήσεων - Ελλάδας και πΓΔΜ- για μια Ενδιάμεση Συμφωνία και απευθείας συνομιλίες μεταξύ των ΥΠΕΞ των δύο χωρών, στις 12 Σεπτεμβρίου, παρουσία του γ.γ. του ΟΗΕ Μπούτρος-Μπούτρος Γκάλι.
13 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1995
Υπογράφεται στη Νέα Υόρκη από τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Κάρολο Παπούλια και τον εκπρόσωπο της πΓΔΜ Στέβο Τσερβενκόφσκι η Ενδιάμεση Συμφωνία.
Αυτή είναι η Ενδιάμεση Συμφωνία
Ο Υπουργός Κάρολος Παπούλιας, ως εκπρόσωπος του Μέρους του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους (το «Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος») και ο Υπουργός Stevo Crvenkovski, ως εκπρόσωπος του Μέρους του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους (το «Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος»), διά της παρούσης δηλώνουν και συμφωνούν ως ακολούθως:
Αναφερόμενοι στις αρχές του απαραβίαστου των συνόρων και της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών που ενσωματώνονται στην Τελική Πράξη της Διάσκεψης για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη που υπεγράφη στο Ελσίνκι,
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις διατάξεις του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και, ιδιαίτερα, εκείνες οι οποίες αναφέρονται στην υποχρέωση των κρατών να απέχουν στις διεθνείς τους σχέσεις από την απειλή ή χρήση βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας ή πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε κράτους,
Καθοδηγούμενοι από το πνεύμα και τις αρχές της δημοκρατίας, των θεμελιωδών ελευθεριών και από τον σεβασμό των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και την Τελική Πράξη του Ελσίνκι, τη Χάρτα των Παρισίων για μια Νέα Ευρώπη και τις σχετικές πράξεις του Οργανισμού για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη,
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν το αμοιβαίο συμφέρον τους για την διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, ιδιαίτερα στην περιοχή τους,
Επιθυμώντας να επιβεβαιώσουν την υπάρχουσα μεταξύ τους μεθόριο ως μόνιμα διεθνή σύνορα,
Αναφερόμενοι στην υποχρέωσή τους να μην επεμβαίνουν με οποιοδήποτε πρόσχημα ή μορφή στις εσωτερικές υποθέσεις του άλλου,
Επιθυμώντας να αναπτύξουν τις διμερείς τους σχέσεις και να θέσουν σταθερές βάσεις για ένα κλίμα ειρηνικών σχέσεων και κατανόησης,
Αντιλαμβανόμενοι ότι η οικονομική συνεργασία είναι σημαντικό στοιχείο για την ανάπτυξη αμοιβαίων σχέσεων σε μόνιμη και σταθερή βάση και επιθυμώντας να αναπτύξουν μελλοντική συνεργασία,
Επιθυμώντας να καταλήξουν σε ορισμένες ενδιάμεσες συμφωνίες, οι οποίες θα αποτελέσουν βάση για τη διαπραγμάτευση μιας μόνιμης συμφωνίας.
Συμφώνησαν ως ακολούθως
A. ΦΙΛΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ
ΑΡΘΡΟ 1
1 Με την θέση σε ισχύ της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας, το Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος αναγνωρίζει το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος ως ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, υπό την προσωρινή ονομασία η οποία αναφέρεται σε επιστολή του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους με ημερομηνία ίδια με αυτή της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας, και τα Μέρη θα συνάψουν σε σύντομο χρόνο διπλωματικές σχέσεις σε επίπεδο που θα συμφωνηθεί, με απώτερο στόχο να συναφθούν σχέσεις σε πρεσβευτικό επίπεδο.
2 Το Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος θα ιδρύσει το συντομότερο δυνατό Γραφείο Συνδέσμου στα Σκόπια, την πρωτεύουσα του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους, και το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος θα ιδρύσει το συντομότερο δυνατό Γραφείο Συνδέσμου στην Αθήνα, την πρωτεύουσα του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους.
ΑΡΘΡΟ 2
Τα Μέρη διά του παρόντος επιβεβαιώνουν την υπάρχουσα κοινή τους μεθόριο ως μόνιμα και απαραβίαστα διεθνή σύνορα.
ΑΡΘΡΟ 3
Κάθε Μέρος δεσμεύεται να σέβεται την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την πολιτική ανεξαρτησία του άλλου Μέρους. Κανένα από τα Μέρη δεν θα υποστηρίξει ενέργειες τρίτου μέρους στρεφόμενες κατά της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας του άλλου Μέρους.
ΑΡΘΡΟ 4
Τα Μέρη θα απέχουν, σύμφωνα με τους σκοπούς και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, από την απειλή ή χρήση βίας, συμπεριλαμβανομένης της απειλής ή χρήσης βίας η οποία αποβλέπει στην παραβίαση της υπάρχουσας μεθορίου, και συμφωνούν ότι κανένα απ’ αυτά δεν θα εγείρει ή υποστηρίξει αξιώσεις επί οποιουδήποτε τμήματος της επικράτειας του άλλου Μέρους ή αξιώσεις για μεταβολή της υπάρχουσας μεθορίου.
ΑΡΘΡΟ 5
1 Τα Μέρη συμφωνούν να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ σε εφαρμογή της απόφασης 845 (1993) του Συμβουλίου Ασφαλείας με στόχο να καταλήξουν σε συμφωνία επί της διαφοράς η οποία περιγράφεται στην απόφαση αυτή καθώς και στην απόφαση 817 (1993) του Συμβουλίου Ασφαλείας.
2 Αναγνωρίζοντας την μεταξύ τους διαφορά ως προς το όνομα του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους, κάθε Μέρος διατηρεί όλα τα δικαιώματά του που είναι σύμφωνα με τις συγκεκριμένες ανειλημμένες με την παρούσα Ενδιάμεση Συμφωνία υποχρεώσεις. Τα Μέρη θα συνεργάζονται με στόχο να διευκολύνουν τις αμοιβαίες τους σχέσεις παρά τις αντίστοιχες θέσεις τους όσον αφορά το όνομα του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους. Σ’ αυτό το πλαίσιο, τα Μέρη θα λάβουν πρακτικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένης και της διευθετήσεως του ζητήματος των εγγράφων, προκειμένου να διεξαγάγουν ομαλά εμπόριο και συναλλαγές μεταξύ τους κατά τρόπο συνεπή προς τις αντίστοιχες θέσεις τους όσον αφορά το όνομα του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους. Τα Μέρη θα λάβουν πρακτικά μέτρα έτσι ώστε η διαφορά περί το όνομα του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους να μην παρακωλύει ή παρεμβαίνει στην ομαλή διεξαγωγή εμπορίου και συναλλαγών μεταξύ του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους και τρίτων μερών.
ΑΡΘΡΟ 6
1 Το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος διά της παρούσης δηλώνει επίσημα ότι τίποτα στο Σύνταγμά του, και ιδιαίτερα στο προοίμιό του ή στο άρθρο 3 του Συντάγματος, δεν μπορεί ή δεν θα έπρεπε να ερμηνευθεί ότι αποτελεί ή ότι θα αποτελέσει ποτέ τη βάση οποιασδήποτε διεκδικήσεως από το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος οποιασδήποτε περιοχής που δεν συμπεριλαμβάνεται στα σημερινά του σύνορα.
2 Το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος διά της παρούσης δηλώνει επίσημα ότι τίποτα στο Σύνταγμά του, και ιδιαίτερα στο άρθρο 49, όπως τροποποιήθηκε, δεν μπορεί ή δεν θα έπρεπε να ερμηνευθεί ότι αποτελεί ή θα αποτελέσει ποτέ τη βάση για επέμβαση του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους στις εσωτερικές υποθέσεις άλλου Κράτους προκειμένου να προστατεύσει το καθεστώς και τα δικαιώματα οποιωνδήποτε προσώπων σε άλλα Κράτη που δεν είναι πολίτες του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους.
3 Το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος επιπλέον δηλώνει επίσημα ότι οι ερμηνείες που δίνονται στις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος Άρθρου δεν θα υποκατασταθούν από οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία του Συντάγματός του.
ΑΡΘΡΟ 7
1 Κάθε Μέρος θα λάβει ταχέως αποτελεσματικά μέτρα προκειμένου να απαγορεύσει εχθρικές δραστηριότητες ή προπαγάνδα από υπηρεσίες ελεγχόμενες από το Κράτος και να αποθαρρύνει πράξεις από ιδιωτικούς φορείς οι οποίες ενδέχεται να παρακινούν σε βία, μίσος ή εχθρότητα μεταξύ τους.
2 Με τη θέση σε ισχύ της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας, το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος θα πάψει να χρησιμοποιεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο το σύμβολο σε όλες του τις μορφές που απεικονίζετο στην εθνική του σημαία πριν τη θέση σε ισχύ της παρούσας.
3 Αν ένα από τα δύο Μέρη πιστεύει ότι ένα ή περισσότερα σύμβολα τα οποία συνιστούν μέρος της ιστορικής ή πολιτιστικής του κληρονομιάς χρησιμοποιείται από το άλλο Μέρος, θα θέσει υπ’ όψιν του άλλου Μέρους την υποτιθέμενη αυτή χρήση και το άλλο Μέρος θα προβεί στις δέουσες διορθωτικές ενέργειες ή θα δηλώσει γιατί δεν θεωρεί αναγκαίο να το πράξει.
ΑΡΘΡΟ 8
1 Τα Μέρη θα απέχουν από την επιβολή οποιουδήποτε κωλύματος στη διακίνηση προσώπων ή αγαθών μεταξύ των επικρατειών τους ή διαμέσου της επικράτειας εκάστου εξ αυτών προς την επικράτεια του άλλου. Αμφότερα τα Μέρη θα συνεργάζονται για να διευκολύνουν τη διακίνηση αυτή βάσει του διεθνούς δικαίου και των διεθνών εθίμων.
2 Τα Μέρη συμφωνούν ότι μπορεί να ζητηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ να προσφέρουν τις καλές τους υπηρεσίες όσον αφορά την ανάπτυξη πρακτικών μέτρων που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 5, έτσι ώστε να βοηθήσουν τα Μέρη στην εφαρμογή του άρθρου 8.
Β. ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
ΑΡΘΡΟ 9
1 Κατά τη διεξαγωγή των υποθέσεών τους, τα Μέρη θα καθοδηγούνται από το πνεύμα και τις αρχές της δημοκρατίας, των θεμελιωδών ελευθεριών, τον σεβασμό των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου και το κράτος δικαίου, σύμφωνα με το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, την Παγκόσμια Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, την Διεθνή Σύμβαση για την Εξάλειψη κάθε Μορφής Φυλετικών Διακρίσεων, τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την Τελική Πράξη του Ελσίνκι, το Κείμενο της Συνάντησης της Κοπεγχάγης για την Ανθρώπινη Διάσταση της ΔΑΣΕ και την Χάρτα των Παρισίων για μια Νέα Ευρώπη.
2 Καμμία από τις διατάξεις των κειμένων που αναφέρονται στην παραπάνω παράγραφο 1 δεν θα ερμηνευθεί ως παρέχουσα οποιοδήποτε δικαίωμα για δράση αντίθετη στους σκοπούς και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών ή της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι, συμπεριλαμβανομένης της αρχής της εδαφικής ακεραιότητας των Κρατών.
ΑΡΘΡΟ 10
Πεπεισμένοι ότι η ανάπτυξη ανθρωπίνων σχέσεων είναι αναγκαία προκειμένου να βελτιωθεί η κατανόηση και η καλή γειτονία των δύο λαών τους, τα Μέρη θα ενθαρρύνουν επαφές σε όλα τα ανάλογα επίπεδα και δεν θα αποθαρρύνουν συναντήσεις μεταξύ των πολιτών τους σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και τα διεθνή έθιμα.
Γ. ΔΙΕΘΝΕΙΣ, ΠΟΛΥΜΕΡΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ
ΑΡΘΡΟ 11
1 Με τη θέση σε ισχύ της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας, το Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος συμφωνεί να μην αντιταχθεί στην αίτηση εισδοχής ή στη συμμετοχή του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους ως μέλους σε διεθνείς, πολυμερείς και περιφερειακούς οργανισμούς και θεσμούς στους οποίους το Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος είναι μέλος. Το Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος, εν τούτοις, διατηρεί το δικαίωμα να αντιταχθεί σε οποιαδήποτε συμμετοχή από τις προαναφερθείσες εάν, και στο μέτρο που, το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος πρόκειται να αναφέρεται σε τέτοιους οργανισμούς ή θεσμούς διαφορετικά από ό,τι στην παράγραφο 2 της αποφάσεως 817 (1993) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
2 Τα Μέρη συμφωνούν ότι η εξελισσόμενη οικονομική ανάπτυξη του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους θα πρέπει να υποστηριχθεί μέσω της διεθνούς συνεργασίας, όσο το δυνατόν περισσότερο μέσω στενής σχέσης του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους με τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δ. ΣΥΜΒΑΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
AΡΘΡΟ 12
1 Με τη θέση σε ισχύ της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας, τα Μέρη θα κατευθύνονται στις σχέσεις τους από τις διατάξεις των παρακάτω διμερών συμφωνιών που είχαν συναφθεί μεταξύ της πρώην Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας και του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους στις 18 Ιουνίου 1959:
(α) της Σύμβασης επί των αμοιβαίων δικαστικών σχέσεων,
(β) της Συμφωνίας περί αμοιβαίας αναγνώρισης και εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων, και
(γ) της Συμφωνίας περί ζητημάτων υδρο-οικονομίας.
Τα Μέρη θα διαβουλευθούν αμέσως με την προοπτική να συνάψουν νέες συμφωνίες, παρόμοιες ως προς την ουσία με αυτές που αναφέρονται παραπάνω.
2 Τα Μέρη θα διαβουλεύονται μεταξύ τους, προκειμένου να εντοπίσουν άλλες συμφωνίες που έχουν συναφθεί μεταξύ της πρώην Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας και του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους, οι οποίες Θα κριθούν κατάλληλες για εφαρμογή στις αμοιβαίες τους σχέσεις.
3 Τα Μέρη μπορούν να συνάψουν επιπρόσθετες διμερείς συμφωνίες σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος.
ΑΡΘΡΟ 13
Έχοντας υπ’ όψιν το γεγονός ότι το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος είναι περίκλειστο κράτος, τα Μέρη θα καθοδηγούνται από τις εφαρμοστέες διατάξεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας όσο αυτές είναι εφαρμόσιμες, τόσο στην πράξη όσο και όταν συνάπτουν συμφωνίες οι οποίες αναφέρονται στο άρθρο 12.
ΑΡΘΡΟ 14
1 Τα Μέρη θα ενθαρρύνουν την ανάπτυξη σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας μεταξύ τους και θα ενδυναμώσουν την οικονομική τους συνεργασία σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένου του τομέα διαχείρισης υδάτινων πόρων. Συγκεκριμένα, θα προωθούν στη βάση αμοιβαιότητας, οδικές, σιδηροδρομικές, θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές και επικοινωνίες, χρησιμοποιώντας τις καλύτερες διαθέσιμες τεχνολογίες και θα διευκολύνουν τη μεταξύ τους διακίνηση των αγαθών τους και μέσω του εδάφους και των λιμένων τους. Τα Μέρη θα τηρούν τους διεθνείς νόμους και κανονισμούς που αφορούν την διέλευση, τις τηλεπικοινωνίες, τα σήματα και τους κώδικες.
2 Για το σκοπό αυτό, τα Μέρη συμφωνούν να αρχίσουν αμέσως διαπραγματεύσεις με στόχο να θέσουν ταχέως σε εφαρμογή συμφωνίες συνεργασίας στους προαναφερθέντες τομείς, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις υποχρεώσεις του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους που απορρέουν από την συμμετοχή του ως μέλους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και από άλλα διεθνή όργανα. Οι συμφωνίες αυτές θα έχουν σχέση με θεωρήσεις, άδειες εργασίας, ασφάλιση με «πράσινη κάρτα», διέλευση από αέρος και οικονομική συνεργασία.
Ε. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ, ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
ΑΡΘΡΟ 15
1 Τα Μέρη θα ενδυναμώσουν τις οικονομικές τους σχέσεις σε όλους τους τομείς.
2 Τα Μέρη θα στηρίξουν, ιδιαιτέρως, την ανάπτυξη και συνεργασία στον τομέα επενδύσεων κεφαλαίου, καθώς επίσης την βιομηχανική συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων. Ειδική προσοχή θα δοθεί στη συνεργασία μεταξύ μικρών και μεσαίων εταιρειών και επιχειρήσεων.
ΑΡΘΡΟ 16
1 Τα Μέρη θα αναπτύξουν και θα βελτιώσουν την επιστημονική και τεχνική συνεργασία, καθώς και την συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης.
2 Τα Μέρη θα εντείνουν τις ανταλλαγές πληροφοριών και επιστημονικής και τεχνικής τεκμηρίωσης και θα καταβάλλουν κάθε προσπάθεια προκειμένου να βελτιώσουν την αμοιβαία πρόσβαση σε επιστημονικά και ερευνητικά ιδρύματα, αρχεία, βιβλιοθήκες και συναφή ιδρύματα.
3 Τα Μέρη θα στηρίξουν πρωτοβουλίες επιστημονικών ιδρυμάτων και ιδιωτών που σκοπεύουν στη βελτίωση της συνεργασίας στον τομέα των επιστημών.
ΑΡΘΡΟ 17
1 Τα Μέρη θα μεριμνήσουν ιδιαιτέρως προκειμένου να αποφύγουν κινδύνους για το περιβάλλον και να διατηρήσουν τις φυσικές συνθήκες ζωής σε διασυνοριακές λίμνες και ποταμούς.
2 Τα Μέρη θα συνεργάζονται για την εξάλειψη όλων των μορφών ρύπανσης στις παραμεθόριες περιοχές.
3 Τα Μέρη θα καταβάλλουν κάθε προσπάθεια προκειμένου να αναπτύξουν και να εναρμονίσουν στρατηγικές και προγράμματα περιφερειακής και διεθνούς συνεργασίας για την προστασία του περιβάλλοντος.
ΑΡΘΡΟ 18
Τα Μέρη θα συνεργάζονται προκειμένου να απαλύνουν τις συνέπειες των φυσικών καταστροφών.
ΑΡΘΡΟ 19
1 Τα Μέρη θα συνεργάζονται για την βελτίωση και προώθηση επαγγελματικών και τουριστικών ταξιδιών.
2 Σύμφωνα με τις υποχρεώσεις του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους που απορρέουν από την συμμετοχή του ως μέλους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και από σχετικά όργανα της Ένωσης, τα Μέρη θα καταβάλλουν κοινές προσπάθειες να βελτιώσουν και να συντομεύσουν τις τελωνειακές και μεθοριακές διατυπώσεις, συμπεριλαμβανομένης της απλούστευσης της διαδικασίας έκδοσης θεωρήσεων στους πολίτες της κάθε χώρας, λαμβάνοντας υπ’ όψιν το άρθρο 5, παράγραφος 2, της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας.
3 Τα Μέρη θα επιδιώξουν να βελτιώσουν και να εκσυγχρονίσουν τις υπάρχουσες μεθοριακές διαβάσεις, όπως τούτο απαιτείται από την ροή της κυκλοφορίας, και να κατασκευάσουν νέες μεθοριακές διαβάσεις, εάν κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο.
ΑΡΘΡΟ 20
Τα Μέρη θα συνεργάζονται στον αγώνα κατά του οργανωμένου εγκλήματος, της τρομοκρατίας, των οικονομικών εγκλημάτων, των εγκλημάτων σχετικά με τα ναρκωτικά, του παρανόμου εμπορίου επί της πνευματικής ιδιοκτησίας, των παραβάσεων στις μεταφορές της πολιτικής αεροπορίας και της πλαστογραφίας.
ΣΤ. ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
ΑΡΘΡΟ 21
1 Τα Μέρη θα επιλύουν κάθε διαφορά αποκλειστικά με ειρηνικά μέσα σύμφωνα με το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
2 Οποιαδήποτε διαφορά ή διένεξη που προκύπτει μεταξύ των Μερών, σχετικά με την ερμηνεία ή την εφαρμογή της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας, μπορεί να υποβληθεί από οποιοδήποτε από τα Μέρη στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, εκτός της διαφοράς που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1.
ΑΡΘΡΟ 22
Η παρούσα Ενδιάμεση Συμφωνία δεν στρέφεται εναντίον οποιουδήποτε άλλου Κράτους ή οντότητας και δεν παραβιάζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από ήδη ισχύουσες διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες, τις οποίες τα Μέρη έχουν συνάψει με άλλα Κράτη ή διεθνείς οργανισμούς.
ΑΡΘΡΟ 23
1 Η παρούσα Ενδιάμεση Συμφωνία θα τεθεί σε ισχύ και θα αρχίσει να εφαρμόζεται την τριακοστή ημέρα από της επομένης της ημέρας υπογραφής της από τους εκπροσώπους των Μερών, όπως αναφέρεται παρακάτω.
2 H παρούσα Ενδιάμεση Συμφωνία θα παραμείνει σε ισχύ έως ότου αντικατασταθεί από οριστική συμφωνία, υπό τον όρο ότι μετά από επτά έτη, οποιοδήποτε από τα Μέρη μπορεί να αποσυρθεί από την παρούσα Ενδιάμεση Συμφωνία με γραπτή ειδοποίηση, η οποία θα αρχίσει να ισχύει σε 12 μήνες από την επίδοσή της στο άλλο Μέρος.
ΣΕ ΠΙΣΤΩΣΗ ΤΩΝ ΑΝΩΤΕΡΩ τα Μέρη, μέσω των εξουσιοδοτημένων εκπροσώπων τους, υπέγραψαν τρία αντίτυπα της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας στην αγγλική γλώσσα, τα οποία θα καταχωρηθούν στην Γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών. Σε διάστημα δύο μηνών από την ημερομηνία υπογραφής, τα Ηνωμένα Έθνη, ύστερα από διαβουλεύσεις με τα Μέρη, θα ετοιμάσουν μεταφράσεις στη γλώσσα του Πρώτου Συμβαλλομένου Μέρους και στη γλώσσα του Δευτέρου Συμβαλλομένου Μέρους οι οποίες θα αποτελέσουν τμήμα της καταχώρησης της παρούσας Συμφωνίας.
