16 δισ. για τα σκουπίδια που έκρυβαν… κάτω από το χαλί

Με 16 δισεκατομμύρια ευρώ πρόστιμο απειλείται η χώρα μας από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εξαιτίας της αδυναμίας που σημείωσε στο θέμα της αποτελεσματικής διαχείρισης των απορριμμάτων από το 2003 έως σήμερα.

Αν το απαισιόδοξο αυτό σενάριο γίνει πραγματικότητα, η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τα ¾ των πόρων του 4ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Η προθεσμία, που έλαβε το υπουργείο Εσωτερικών από τις Βρυξέλλες, για «συμμόρφωση», εκπνέει στις 16 Ιουλίου 2009, με 400 περίπου χωματερές να παραμένουν «ωρολογιακές βόμβες» για το περιβάλλον. Αν μέχρι τότε δεν έχουν προχωρήσει τα έργα για την κατασκευή νέων ΧΥΤΑ σε Γραμματικό και Κερατέα, θα συμβούν δύο τινά: Πρώτον, θα απολεσθούν οριστικά κοινοτικά κονδύλια 100 εκατομμυρίων ευρώ, για τους τρεις ΧΥΤΑ της Αττικής (Φυλή, Γραμματικό, Κερατέα).


Δεύτερον, θα αρχίσουν να πέφτουν «βροχή» τα εξοντωτικά πρόστιμα από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων(ΔΕΚ). Εάν μάλιστα, όπως φημολογείται στο υπουργείο Εσωτερικών, τα πρόστιμα αυτά έχουν αναδρομική ισχύ από το 2003, όταν η χώρα μας καταδικάστηκε πρώτη φορά από το ΔΕΚ, η Ελλάδα θα κληθεί να πληρώσει 16 δισ. ευρώ, δηλαδή 30.000 ευρώ την ημέρα για κάθε μία από τις παράνομες χωματερές που λειτουργούσαν το χρόνο κατά τον οποίο εκδόθηκε η απόφαση.

Υπενθυμίζεται ότι η απόφαση του ΔΕΚ (6-10-2005) προέβλεπε το σφράγισμα όλων των «χωματερών», έως τις 31 Δεκεμβρίου 2008. Πράγμα το οποίο τελικά δεν έγινε κατορθωτό, παρότι η τριμελής διυπουργική επιτροπή, που συνεστήθη με εντολή του πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, έκανε ό,τι μπορούσε για να επιλύσει το θέμα.
Δεν πρέπει, όμως, να ξεχνά κανείς ότι το φαινόμενο της ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων στο φυσικό περιβάλλον, που οδήγησε στην παραπομπή της χώρας μας στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) το 2003 και εν συνεχεία στην καταδίκη της το 2005, είναι «κληροδότημα» του ΠΑΣΟΚ στην παρούσα κυβέρνηση. Στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από το 2005 μέχρι σήμερα, έγινε σοβαρή προσπάθεια από το ΥΠΕΣ, μέσω του Αναπτυξιακού Προγράμματος Τοπικής Αυτοδιοίκησης «ΘΗΣΕΑΣ» και χρηματοδοτήθηκαν έργα διαχείρισης στερεών αποβλήτων συνολικού ύψους 150 εκατό. ευρώ.

Το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας ήταν ότι από τις συνολικά 3.000 χωματερές έχει σήμερα κλείσει το 87,8%, από τις οποίες ποσοστό 74,1% έχουν ολοκληρώσει τα έργα περιβαλλοντικής αποκατάστασης. Παραμένει, όμως, ανοιχτό το 12,1% των παράνομων χωματερών, για τις οποίες γίνεται προσπάθεια να κλείσουν, είτε με τη λειτουργία των έργων των Περιφερειακών Σχεδιασμών είτε με την προσωρινή αποθήκευσή τους με ασφαλή τρόπο, όπου αυτό είναι δυνατόν.

Αγώνας δρόμου

Επιπλέον, χάρη στην πίεση που άσκησε στη δημόσια διοίκηση και το αυτοδιοικητικό σύστημα, η τριμελής διυπουργική επιτροπή, στην οποία προεδρεύει ο υφυπουργός Εσωτερικών Θανάσης Νάκος, σήμερα βρίσκεται σε λειτουργία το 50% των Χώρων Υγειονομικής Ταφής, το 47% βρίσκεται σε στάδιο μελέτης-κατασκευής και μόνο ποσοστό 3% (δηλαδή τέσσερις περιοχές) εξακολουθεί να μην έχει εξασφαλισμένη χωροθέτηση.
Παράλληλα, λειτουργούν 17 Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμου Υλικού (ΚΔΑΥ), κατασκευάζονται άλλα 5 και 9 βρίσκονται στο στάδιο της μελέτης. Όσον αφορά στις σύγχρονες Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ), αυτή τη στιγμή λειτουργούν 3 μονάδες που εκτελούν μηχανική ανακύκλωση και κομποστοποίηση, ολοκληρώνονται άλλες 2 και 17 βρίσκονται σε διαδικασία μελέτης.

Παράλληλα, να αποσύρει τα ΜΑΤ από το Γραμματικό κάλεσε την κυβέρνηση ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέκος Αλαβάνος, μιλώντας χθες από το βήμα της Ολομέλειας της Βουλής. Ο κ. Αλαβάνος ζήτησε από την κυβέρνηση και τον αρμόδιο υπουργό να προχωρήσει σε νέο χρονοδιάγραμμα, με όλες τις υποδομές που προβλέπει το νέο σύστημα διαχείρισης, όπως ανάκτηση στην πηγή, ανακύκλωση, κομποστοποίηση, λιπασματοποίηση, βιολογική επεξεργασία, που θα αφήνει ένα πολύ μικρό υπόλειμμα (κάτω του 20%), προκειμένου να ενταφιαστεί τελικά στους χώρους υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων.