Δεν πληρώνω, δεν πληρώνεις, τελικά ουδείς πληρώνει...

Σε κράτος «δεν πληρώνει δεν πληρώνω» (για να παραφράσουμε το θεατρικό έργο) έχει μεταβάλει η διεθνής κρίση την Ελλάδα. Το Δημόσιο καθυστερεί να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις του σε επιχειρήσεις, αρκετές εκ των οποίων ήδη βρίσκονται στα όρια επιβίωσης εξαιτίας της ύφεσης.


Τα προβλήματα από τον επιχειρηματικό στίβο ακολούθως μεταβιβάζονται και στους εργαζόμενους με αποτέλεσμα όλοι μαζί να δυσκολεύονται να εξοφλήσουν τα χρέη τους προς τις τράπεζες. Πλέον, προκειμένου να «ξεχρεώσουν» νοικοκυριά, επιχειρήσεις αλλά και το ίδιο το Δημόσιο, θα χρειαζόταν άλλο ένα πακέτο, σχεδόν ίσως λίγο μεγαλύτερο από εκείνο που έλαβαν οι τράπεζες για ενίσχυση της ρευστότητας.

Ανακύκλωση ληξιπρόθεσμων

Υπολογίζεται ότι το ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών οι οποίες ανακυκλώνονται μέσα στην οικονομία, με τη βοήθεια ενός μηχανισμού που θυμίζει σύστημα «συγκοινωνούντων δοχείων» έχει ξεπεράσει τα 28 δισ. ευρώ. Στην ουσία το Δημόσιο με το ένα χέρι προσπαθεί να διοχετεύσει ρευστό στην αγορά και με το άλλο τη στερεί. Η Κομισιόν υπολογίζει ότι στην αγορά θα είχαν εισρεύσει 7 δισ. ευρώ εάν το Δημόσιο εξοφλούσε εγκαίρως τις οφειλές του που σήμερα υπερβαίνουν τα 12 δισ. ευρώ. Τα υπόλοιπα 16 δισ. ευρώ αφορούν τα χρέη επιχειρήσεων και νοικοκυριών τα οποία βρίσκονται στο κόκκινο.

Ο φαύλος κύκλος των χρεών ξεκινάει λοιπόν από το ίδιο το Δημόσιο το οποίο οφείλει σε επιχειρήσεις και προμηθευτές του περίπου 12 δισ. ευρώ. Με τη σειρά τους οι επιχειρήσεις, λειτουργώντας σ' ένα περιβάλλον οικονομικής δυσπραγίας, αδυνατούν ν' αντεπεξέλθουν στα τρέχοντα έξοδα, ενώ η κάλυψή τους με δανεισμό γίνεται ολοένα και δυσχερέστερη καθώς τα δάνειά τους που βρίσκονται σε καθυστέρηση υπερβαίνουν τα 5,5 δισ. ευρώ, Αποτέλεσμα είναι να πλημμυρίσει η αγορά με ακάλυπτες επιταγές και απλήρωτες συναλλαγματικές των οποίων η αξία ξεπέρασε 1,7 δισ. ευρώ στο τέλος Ιουνίου.

Από τον φαύλο αυτό κύκλο δεν θα μπορούσαν να λείπουν τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, των οποίων το διαθέσιμο εισόδημα πιέζεται καθώς οι επιχειρήσεις περιορίζουν τις δαπάνες τους ή μειώνουν το προσωπικό τους. Ετσι με τη σειρά τους και αυτά αδυνατούν να εξυπηρετήσουν το χρέος τους προς τις τράπεζες (το οποίο υπερβαίνει πλέον τα 110 δισ. ευρώ). Ηδη από το τέλος του πρώτου τριμήνου τα στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια που έχουν χτυπήσει κόκκινο αγγίζουν τα 10 δισ. ευρώ, ποσό που με βεβαιότητα θα διογκωθεί περαιτέρω μέχρι το τέλος του έτους.

Το Δημόσιο, μεγάλος μπαταχτσής

Στη διόγκωση αυτού του ανακυκλούμενου χρέους των περίπου 28 δισ. ευρώ, καθοριστική είναι η συμβολή του ελληνικού Δημοσίου, αντίστοιχη του ρόλου που διαδραματίζει γενικότερα στο οικονομικό γίγνεσται της χώρας. Οπως φαίνεται από τα στοιχεία, το ελληνικό Δημόσιο ανακηρύσσεται ο μεγάλος «μπαταχτσής» με χρέη που υπολογίζεται ότι φθάνουν τα 12 δισ. ευρώ. Εξοφλώντας τις υποχρεώσεις του με καθυστέρηση, που μπορεί να φθάσει και τα τρία χρόνια (820 ημέρες), το Δημόσιο προκαλεί αλυσιδωτές αρνητικές επιπτώσεις σε μια αγορά που ιδίως μετά το ξέσπασμα της διεθνούς κρίσης στενάζει για μετρητά. Αν το Δημόσιο εξοφλούσε τα χρέη του εντός 30 ημερών από την έκδοση του τιμολογίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολογίζει ότι στην αγορά θα διοχετευόταν πρόσθετη ρευστότητα 7 δισ. ευρώ.

6 δισ. από τα νοσοκομεία

Οι μισές περίπου από τις καθυστερούμενες οφειλές του Δημοσίου, δηλαδή περίπου 6 δισ. ευρώ, αφορούν τα χρέη των νοσοκομείων προς τους προμηθευτές τους. Από αυτά το 1,8 δισ. ευρώ αφορούν παλαιά χρέη τα οποία παραμένουν σε εκκρεμότητα παρά τη ρύθμιση που προώθησε τον περασμένο Μάρτιο η κυβέρνηση. Μάλιστα στις 6 Ιουλίου διαμαρτυρήθηκαν στον υπουργό Οικονομίας Γ. Παπαθανασίου τέσσερις Σύνδεσμοι Προμηθευτών που δραστηριοποιούνται στο χώρα της Υγείας, γιατί δεν έχουν εισπράξει ούτε ένα ευρώ από τα χρεωστούμενα του Δημοσίου. Από την πλευρά του ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος εκτιμά ότι τα χρέη των νοσοκομείων προς τις φαρμακευτικές εταιρείες υπερβαίνουν τα 2,68 δισ. ευρώ. Εκτός από τον χώρο της υγείας, το Δημόσιο χρωστάει περίπου άλλα 2,5 δισ. ευρώ σε κατασκευαστικές εταιρείες και επιπλέον 3 δισ. ευρώ από τις επιστροφές ΦΠΑ.

Οσον αφορά στον ιδιωτικό τομέα, η κατάσταση εμφανίζεται εκρηκτική και η πίεση που μεταβιβάζεται στις τράπεζες ολοένα και διογκώνεται. Η έλλειψη ρευστού και η υποχώρηση της συναλλακτικής δραστηριότητας της χώρας οδήγησε κατά το πρώτο έξάμηνο του έτους σ'ένα πρωτοφανές κύμα ακάλυπτων επιταγών. Μέσα σ'ένα χρόνο τα «κανόνια» στην αγορά τριπλασιάστηκαν αγγίζοντας τα 1,8 δισ. ευρώ από 600 εκατ. ευρώ που ήταν πέρυσι. Η εικόνα δεν διαφέρει και πολύ για τους ιδιώτες που επέλεξαν αντί των μεταχρονολογημένων επιταγών τις νόμιμες οδούς δανεισμού.

Παρά τις μεθόδους αναχρηματοδότησης που εμφαρμόζουν οι τράπεζες προκειμένου να αποτρέψουν περαιτέρω διόγκωση των επισφαλειών τους, τα μεγέθη των κόκκινων δανείων έχουν εκτιναχθεί σε απειλητικά ύψη. Ηδη από το πρώτο κιόλας τρίμηνο του έτους, τα επισφαλή δάνεια ξεπέρασαν τα 14 δισ. ευρώ. Απ'αυτά, τα 5,5 δισ. ευρώ αφορούν δάνεια σε καθυστέρηση από επιχειρήσεις και τα υπόλοιπα 3,7 δισ. ευρώ αντιπροσωπεύουν οφειλές από κάρτες και καταναλωτικά δάνεια και τα 4,9 από στεγαστικά δάνεια. *