«Σούπερ φόρος» για να διασωθεί το σύστημα

Η ΕΠΙΒΟΛΗ νέου «σούπερ φόρου», τον οποίο θα κληθούν να πληρώσουν οι έχοντες υψηλά εισοδήματα ή μεγάλη ακίνητη περιουσία, αλλά και η θέσπιση του «μερίσματος ειρήνης», είναι οι δύο κρυφοί άσοι της κυβέρνησης για την επίλυση του ασφαλιστικού.


Ο «σούπερ φόρος», ο οποίος μπορεί να εξασφαλίσει πρόσθετα έσοδα ενός δισεκατομμυρίου ευρώ ετησίως, θα είναι κλιμακωτός, ώστε να επιβαρύνονται κυρίως οι έχοντες. Θα επιβάλλεται τόσο στο ετήσιο εισόδημα φυσικών και νομικών προσώπων όσο και στην κατοχή περιουσίας.

Οσο για το «μέρισμα ειρήνης», ύψους επίσης περίπου ενός δισεκατομμυρίου ευρώ ετησίως, προγραμματίζεται να εξασφαλιστεί από τη μείωση των εξοπλιστικών δαπανών περίπου κατά 0,3% του ΑΕΠ.

Οι δύο αυτές πηγές θα χρηματοδοτήσουν ένα νέο ταμείο το οποίο θα λειτουργήσει ως «ομπρέλα» στα ασφαλιστικά ταμεία που θα απομείνουν μετά τις προωθούμενες συγχωνεύσεις (προγραμματίζεται η συγχώνευση των 13 ταμείων που υπάρχουν σήμερα σε τρία ή τέσσερα). Τα έσοδα θα παραμείνουν «κλειδωμένα» σε αυτό το «ταμείο των ταμείων», προκειμένου να αξιοποιηθούν μετά το 2017.

Ο λόγος είναι ότι όλες οι έρευνες έχουν δείξει ότι προς το τέλος της επόμενης δεκαετίας, το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα θα δοκιμαστεί από κύμα «συνταξιοδοτήσεων». Από τους περίπου 40.000-45.000 Ελληνες που βγαίνουν κάθε χρόνο στη σύνταξη τα τελευταία χρόνια, αναμένεται να φτάσουμε στους 60.000-65.000 στο τέλος της δεκαετίας και στους 120.000 μέχρι το 2030. Χωρίς τα πρόσθετα κονδύλια το σύστημα θα καταρρεύσει.

Η ιδέα του ειδικού φόρου εξυπηρετεί σε πολλά επίπεδα την κυβέρνηση:

*Στρέφει τη συζήτηση μακριά από το επίπεδο των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, του ύψους των συντάξεων και των ασφαλιστικών εισφορών. Ηδη τόσο ο αρμόδιος υπουργός Ανδρέας Λοβέρδος όσο και ο υφυπουργός Γιώργος Κουτρουμάνης δεσμεύτηκαν ξανά με αφορμή την έναρξη του διαλόγου ότι δεν προτίθενται να προχωρήσουν σε τέτοιες παρεμβάσεις.

*Στέλνει μήνυμα στις Βρυξέλλες ότι η προτίθεται να λάβει μέτρα «εδώ και τώρα», ανοίγοντας καυτά θέματα.

*Αξιοποιεί το ασφαλιστικό σύστημα ως μηχανισμό αναδιανομής του εισοδήματος σε μια χώρα όπου οι ανισότητες είναι από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη. Η αναδιανομή θα γίνει καθώς ο «σούπερ φόρος» θα βαραίνει τα μεγαλύτερα εισοδήματα. Με ποιον τρόπο;

Το πιθανότερο σενάριο -καθώς η εξειδίκευση του μέτρου θα εξαρτηθεί και από την πορεία του διαλόγου για το φορολογικό- είναι ότι ο νέος φόρος θα προκύπτει ως ποσοστό του φόρου εισοδήματος και του φόρου κατοχής ακινήτων. Με δεδομένο ότι αυτοί οι δύο υπολογίζονται με κλίμακα, όσο μεγαλύτερο είναι το εισόδημα και η περιουσία κάποιου, τόσο περισσότερο θα συνισφέρει.

Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει τη σύσταση του «ταμείου των ταμείων», καθώς σχετική διάταξη συμπεριελήφθη στον ασφαλιστικό νόμο Πετραλιά. Το συγκεκριμένο ταμείο επρόκειτο να χρηματοδοτηθεί με το 4% των εσόδων από τον ΦΠΑ και μέρος των εσόδων από τις αποκρατικοποιήσεις. Εμεινε όμως στα χαρτιά. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ πιστεύει ότι ο ΦΠΑ βαραίνει κυρίως χαμηλόμισθους και άρα δεν λειτουργεί αναδιανεμητικά.

Πηγή... έμπνευσης για τη θέσπιση του «σούπερ φόρου» έχει αποτελέσει το γαλλικό ασφαλιστικό σύστημα. Το 1990, η τότε γαλλική κυβέρνηση θέσπισε τη «γενική εισφορά για την κοινωνική ασφάλιση» (Contribution Generale Socialisee). Ηταν -και εξακολουθεί να είναι- ένας φόρος που επιβλήθηκε σε όλα τα εισοδήματα (από ακίνητα, εργασία κ.λπ.) και την περιουσία, ενώ καθιερώθηκαν απαλλαγές για τα χαμηλά εισοδήματα. Ηταν τέτοια η επιτυχία του μέτρου που σήμερα η εισφορά έχει γίνει ο δεύτερος αποδοτικότερος φόρος μετά τον ΦΠΑ.
Μάχη κατά εισφοροδιαφυγής

«Αν μειώσουμε την εισφοροδιαφυγή κατά 20%, εξασφαλίζουμε στο ασφαλιστικό σύστημα ζωή επτά ετών». Τη συγκεκριμένη διαπίστωση αποδέχονται τόσο οι τεχνοκράτες όσο και η ίδια η κυβέρνηση.

Ετσι, τα μέτρα για την πάταξη της εισφοροδιαφυγής θα είναι τα πρώτα που θα συζητηθούν στο πλαίσιο του διαλόγου. Σχεδιάζεται η σύσταση ενός νέου μηχανισμού ελέγχων των επιχειρήσεων: το ΣΔΟΕ του ασφαλιστικού.

Οι ελεγκτές των ταμείων θα συγκροτήσουν ένα νέο σώμα, το οποίο θα είναι επιφορτισμένο να κάνει επιτόπιους ελέγχους στις επιχειρήσεις. Επίσης, προωθούνται αυστηρότερες κυρώσεις για τις επιχειρήσεις που θα συλληφθούν να εισφοροδιαφεύγουν.