8 χρόνια χαμένης ανταγωνιστικότητας

ΤΕΡΑΣΤΙΑ απώλεια ανταγωνιστικότητας της οικονομίας κατά 26,6% γνώρισε η Ελλάδα την περίοδο 2001-2009, σύμφωνα με μετρήσεις της Τραπέζης της Ελλάδος.


Κρούει τον κώδωνα για ένα νέο μέτωπο κρίσης, μετά τη δημοσιονομική, αυτή τη φορά στο εξωτερικό μας ισοζύγιο, το έλλειμμα του οποίου αναμένεται να αυξηθεί σε «μη διατηρήσιμα» επίπεδα.

Η «ευθύνη» των μισθών στην πτώση της ανταγωνιστικότητας υπάρχει, αλλά είναι περιορισμένη, σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ. Το 18,6% της απώλειας προέρχεται αποκλειστικά και μόνο από την ακρίβεια, δηλαδή την ταχύτερη αύξηση του πληθωρισμού στην Ελλάδα απ' ό,τι στην Ε.Ε.

Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα σύμφωνα με την έκθεση που ανακοίνωσε ο διοικητής της ΤτΕ Γιώργος Προβόπουλος την προηγούμενη εβδομάδα, το 2009 ήταν κατά 1,1% υψηλότερος απ' ό,τι στην Ε.Ε. Η «ψαλίδα» διευρύνθηκε σταθερά την τελευταία τριετία, γεγονός που κατά κύριο λόγο αποδίδει στις υπηρεσίες, στα οπωροκηπευτικά και στα άλλα είδη διατροφής.

Το «κόστος εργασίας ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος στο σύνολο της οικονομίας» όπως ονομάζεται ο δείκτης μέτρησης της ανταγωνιστικότητας που καταρρακώθηκε κατά 26,6% από το 2001 και μετά.

Μελέτες της ΤτΕ, που σύντομα θα δημοσιευθούν, αλλά περίληψή τους περιλαμβάνεται στην Εκθεση, κατατείνουν στο συμπέρασμα ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών (στο 11,2% του ΑΕΠ το 2009) δεν είναι διατηρήσιμο. Προστίθεται στο δημοσιονομικό έλλειμμα (14% του ΑΕΠ περίπου) δημιουργώντας το πιο υψηλό «δίδυμο έλλειμμα» στην Ε.Ε. Εξηγούν μάλιστα ότι το πρόβλημα δεν είναι συγκυριακό.

Σύμφωνα με την ΤτΕ, οι βασικές αιτίες για την ελεύθερη πτώση της ανταγωνιστικότητας είναι πολλές και εμφανείς τόσο σε κλάδους της μεταποίησης όσο και σε κλάδους όπου η Ελλάδα έχει κατά παράδοση συγκριτικό πλεονέκτημα, όπως στον τουρισμό:

1 Τα προβλήματα σε επίπεδο θεσμών (όπως η διαφθορά, η ποιότητα του νομοθετικού πλαισίου και ιδίως η πολυνομία κ.ά.).

2 Οι παράγοντες δυσκαμψίας στις αγορές προϊόντων και εργασίας που διατηρούν υψηλά τις τιμές.

3 Οι αδυναμίες του εκπαιδευτικού συστήματος και η ανεπάρκεια των συγκεκριμένων υποδομών.

4 Η δημοσιονομική χαλαρότητα «σε μια περίοδο που η ταχεία ανάπτυξη επέβαλε και επέτρεπε θαρραλέα δημοσιονομική προσαρμογή».

5 Ενας μεγάλος, αναποτελεσματικός, λογιστικά αδιαφανής και συνεχώς διευρυνόμενος δημόσιος τομέας.

Οι μεγάλες απώλειες ανταγωνιστικότητας λόγω του πληθωρισμού επέτειναν τα προβλήματα που οφείλονται στις δομικές αδυναμίες της παραγωγής περιορίζοντας την δυνατότητά της να ανταποκριθεί «μεεπάρκεια και ευελιξία στη σύνθεση και στις μεταβολές της εξωτερικής αλλά και της εγχώριας ζήτησης» Είναι χαρακτηριστικό, λέει η ΤτΕ, ότι πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα «αποτελεί μια κατηγορία από μόνη της», καθώς συνδυάζει «μεγάλες και επίμονες δημοσιονομικές ανισορροπίες με παρατεταμένες απώλειες ανταγωνιστικότητας».

Η τράπεζα κρούει τον κώδωνα για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν άμεσα, αφού υπάρχει και σχετική κοινοτική επιταγή. Τον Μάρτιο στο άτυπο Eurogroup της Μαδρίτης οι υπουργοί Οικονομικών αποφάσισαν ότι απαιτείται πολιτική παρέμβαση στο θέμα που θα περιλαμβάνει μέτρα σε τέσσερις κρίσιμους τομείς: τη δημοσιονομική πολιτική και την πολιτική μισθών, την αγορά εργασίας, τις αγορές αγαθών και υπηρεσιών και το χρηματοπιστωτικό τομέα.