Σκανδαλώδεις υπερτιμολογήσεις και αδιαφανείς αναθέσεις για προμήθειες δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ αποκαλύπτουν οι πρώτοι έλεγχοι των υπουργείων Οικονομικών, Υγείας και Εργασίας στα νοσοκομεία και στις μονάδες υγείας των ασφαλιστικών ταμείων.
Προμήθειες εκατομμυρίων ευρώ, ακόμη και για αναλώσιμα υλικά, γίνονται χωρίς διαγωνισμό, με απευθείας αναθέσεις ή επεκτάσεις προηγούμενων συμβάσεων.
*Οι τιμές είναι διπλάσιες, τριπλάσιες ή ακόμη και δεκαπλάσιες από τις τιμές που καταγράφονται στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
*Δεν ασκείται ουσιαστικός έλεγχος σε κανένα στάδιο των διαδικασιών. Σε ορισμένες περιπτώσεις διαπιστώθηκε ότι τα υλικά που παραδόθηκαν ήταν λιγότερα απ' αυτά που πληρώθηκαν.
Και μόνον ο ρυθμός αύξησης των δαπανών προκαλεί σοκ. Τα χρέη των νοσοκομείων από 2,5 δισ. στις αρχές του 2005, ξεπέρασαν πέρυσι τα 6 δισ. ευρώ. Ανάλογη είναι η καμπύλη που διαγράφουν οι δαπάνες για φάρμακα και υγειονομικά είδη των ασφαλιστικών φορέων, με αποτέλεσμα τα συσσωρευμένα ελλείμματα του κλάδου υγείας του ΙΚΑ να αγγίζουν τα 10 δισ. ευρώ. Αλλα τόσα υπολογίζεται ότι είναι τα ελλείμματα των υπόλοιπων ταμείων.
«Αυτά που συμβαίνουν είναι εξωφρενικά. Δεν γνωρίζουμε τι αγοράζουμε, τι πληρώνουμε και τι τελικά παίρνουν τα νοσοκομεία και οι μονάδες υγείας των ασφαλιστικών ταμείων», δηλώνει κυβερνητικός παράγοντας. Ενδεικτική της κατάστασης είναι η προμήθεια ενός εκατομμυρίου ιατρικών γαντιών που έγινε πέρυσι από νοσοκομείο, για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών του. «Πριν συμπληρωθεί εξάμηνο ζητήθηκε νέα πίστωση γιατί η προμήθεια είχε εξαντληθεί».
Τι θα γίνει με όλες αυτές τις υποθέσεις; «Θα επανεξεταστούν και όπου εντοπιστούν παρανομίες οι υπεύθυνοι θα παραπεμφθούν», δηλώνουν κυβερνητικές πηγές και προσθέτουν ότι «η προχθεσινή συμφωνία με τους συνδέσμους προμηθευτών για ρύθμιση των χρεών, είναι η τελευταία αυτού του τύπου».
1 Οι διοικήσεις των νοσοκομείων έχουν εντολή να ελέγξουν τις προμήθειες των προηγούμενων διοικήσεων και στις αρχές του φθινοπώρου να υποβάλουν αναφορές στη διυπουργική επιτροπή που λειτουργεί υπό την ευθύνη των γενικών γραμματέων των υπουργείων Οικονομικών και Υγείας, Ηλ. Πλασκοβίτη και Ν. Πολύζου. Περίπου οι μισές συμβάσεις, των τελευταίων πέντε ετών, εκτιμάται ότι έγιναν με απευθείας ανάθεση.
2 Ανάλογοι έλεγχοι έχουν αρχίσει και στους φακέλους των ασφαλιστικών ταμείων από την υπηρεσία ελέγχου δαπανών υγείας των φορέων κοινωνικής ασφάλισης. Η εικόνα δεν είναι διαφορετική απ' αυτή των νοσοκομείων.
3 Ρόλο στον επανέλεγχο των προμηθειών αναλαμβάνει το ΣΔΟΕ. Σε πρώτη φάση εξετάζονται τα δελτία εισαγωγών και εξαγωγών φαρμάκου και υγειονομικών ειδών από τα τελωνεία και στη συνέχεια θα διασταυρωθούν με τις εφορίες. Είναι θέμα ημερών να στοιχειοθετηθούν οι πρώτες υποθέσεις παράνομης εξαγωγής σκευασμάτων των οποίων τα κουπόνια είχαν αφαιρεθεί για να καλυφθούν από ασφαλιστικά ταμεία.
4 Στο κυνήγι της παραοικονομίας στο χώρο της υγείας θα μπει και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Ο σχεδιασμός έχει ανατεθεί από τον Μ. Χρυσοχοΐδη στην Υπηρεσία Εσωτερικών Ελέγχων της ΕΛ.ΑΣ., η οποία θα συστήσει ειδικό τμήμα για την υποδοχή και διερεύνηση καταγγελιών.
Στο θεσμικό πεδίο, η κυβέρνηση επισπεύδει τις αλλαγές στο σύστημα προμηθειών, με την εισαγωγή διπλογραφικού, τη διενέργεια τακτικών λογιστικών ελέγχων και την εποπτεία όλων των δαπανών από το υπουργείο Οικονομικών. Παράλληλα μέχρι το τέλος του χρόνου, με βάση το μνημόνιο, θα τεθεί σε ισχύ σύστημα ηλεκτρονικών διαγωνισμών για όλες τις προμήθειες.