Fitch: Υπάρχει 'Τρίτος Δρόμος' μεσοπρόθεσμης εξόδου από τη κρίση για Ευρωζώνη

Με ειδική έκθεση του , ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch Ratings εκτιμά πως οι ανησυχίες διάλυσης της Ευρωζώνης είναι εξαιρετικά υπερβολικές, πως υπάρχει «Τρίτος Δρόμος» πολιτικά βιώσιμος και ικανός να αποτρέψει τη διάλυση και να διασφαλίσει τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του ευρώ, ενώ υπογραμμίζει πως δεν πιστεύει στη πιθανότητα χρεοκοπίας μεγάλης τράπεζας ή κράτους με συστημικές συνέπειες για την Ευρωζώνη και πως μία πιθανή χρεοκοπία της Ελλάδας μπορεί να συντελεσθεί εντός της Ευρωζώνης. Ειδικότερα, ο οίκος Fitch εξηγεί πως παράγοντας κλειδί στις διαβαθμίσεις που δίνει σε ευρωπαϊκές τράπεζες και κράτη είναι από τη μία πλευρά η ανυπαρξία πολιτικής βούλησης και δημόσιας στήριξης για την επιβολή των «Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης» που να περιλαμβάνει πλήρη δημοσιονομική και πολιτική ένωση και από την άλλη το πολύ υψηλό κόστος μιας διάλυσης της. Αναφορικά με τον προτεινόμενο «Τρίτο Δρόμο» το ηγετικό στέλεχος του οίκου, David Riley, δηλώνει πως ορισμένα από τα συστατικά στοιχεία του έχουν ήδη δημιουργηθεί και πως αυτός απαιτεί μία περισσότερο ενισχυμένη πανευρωπαϊκή εποπτική και ρυθμιστική δομή, ένα συντονισμό των εγχώριων οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών, καθώς και τις τελικές κυρώσεις ενός μηχανισμού διατεταγμένης αναδιάρθρωσης κρατικών χρεών ώστε να διασφαλίζεται η πειθαρχία κυβερνήσεων και πιστωτών. Σημαντικό βήμα στη κατεύθυνση αυτή θεωρεί τον προταθέντα Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθεροποίησης (ESM) και την εισαγωγή ρητρών συλλογικής δράσης στην έκδοση κρατικού χρέους από τα μέσα 2013. Επειδή όμως η μεταρρύθμιση της διακυβέρνησης της Ευρωζώνης είναι πολιτικά και τεχνικά σύνθετη και χρονοβόρα, θα απαιτηθεί στο ενδιάμεσο από την ΕΚΤ να συνεχίσει να απορροφά στον ισολογισμό της ολοένα και περισσότερους τραπεζικούς και κρατικούς κινδύνους, μέχρις ότου διευρυνθεί και καταστεί πιο ανεξάρτητο και ευέλικτο το EFSF (περιλαμβανομένης της δυνατότητας δανεισμού του από την ΕΚΤ). Σχετικά με τα «ευρωομόλογα» ο Fitch παραδέχεται πως αυτά συνεπάγονται μία «Ένωση Μεταβιβαστικών Πληρωμών» αλλά εκτιμά πως στο ενδιάμεσο ίσως χρειαστούν ως εφάπαξ μέτρο που θα πείθει για την ύπαρξη επαρκούς χρηματοδότησης σε προβληματικά κράτη ή/και την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της Ευρωζώνης. Σαν αντιστάθμισμα οι χώρες-οφειλέτες θα πρέπει να εφαρμόζουν τα επώδυνα δημοσιονομικά και διαρθρωτικά μέτρα λιτότητας ώστε να τονώσουν τη μακροχρόνια αναπτυξιακή τους δυνατότητα. Για τον οίκο Fitch δεν τίθεται ζήτημα πισωγυρίσματος της Ευρωζώνης και δείχνει εμπιστοσύνη πως η ΕΚΤ θα συνεχίσει να παρεμβαίνει για να διασφαλίσει πως μία κρίση ρευστότητας της αγοράς δεν θα μετασχηματιστεί σε κρίση αφερεγγυότητας και δεν θα γίνει ένα ‘τυχαίο’ και μη απαραίτητο ‘πιστωτικό γεγονός’, πρόσθεσε ο Riley. Για να αποτραπεί αυτό το ενδεχόμενο και να κερδηθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών, ο Riley τονίζει πως σημείο-κλειδί είναι η προσέγγιση που θα ακολουθηθεί για την ιδιωτική συμμετοχή και χρηματοδότηση του β’ πακέτου βοήθειας προς την Ελλάδα. Πιθανή αποτυχία στο μέτωπο αυτό πλήττει την αξιοπιστία όλων των ευρωπαϊκών θεσμών και αρχών σχετικά με την αντιμετώπιση της κρίσης. Επίσης η διφορούμενη στάση σχετικά με τη παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη δημιουργεί αμφιβολίες για την Ευρωζώνη συνολικά. Όπως καταγράφεται στις αξιολογήσεις του, ο οίκος Fitch αναμένει μία χρεοκοπία της Ελλάδας αλλά όχι και έξοδο της από την Ευρωζώνη. Τυχόν έξοδος της Ελλάδας ή άλλης χώρας-μέλους από την Ευρωζώνη θα ήταν παράλογη για την ίδια και θα αποτελούσε κακό προηγούμενο υποσκάπτοντας την αξιοπιστία όλων των χωρών-μελών με κατάληξη μία υψηλής πιθανότητας αυτοεπιβεβαιούμενη τραπεζική και κρατική κρίση στην ΕΕ. Τέλος, ο οίκος εκτιμά πως παρά τα συνεχιζόμενα σημαντικά κόστη προσαρμογής που επιβάλλει η παρούσα κρίση στις χώρες της Ευρωζώνης, οικονομική ανάκαμψη θα υπάρξει έστω και εξασθενημένη καθώς θα διορθώνονται σταδιακά οι ενδοευρωπαϊκές ανισορροπίες και αρχίζουν να αποδίδουν οι μεταρρυθμίσεις. Πιστεύει πως θα αυξηθεί η πολιτική αντίσταση στις υπερχρεωμένες χώρες στα σκληρά μέτρα λιτότητας και τις μεταρρυθμίσεις, αλλά πως στο τέλος αυτή θα υπερκερασθεί.