Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2011
Τα 11 αγκάθια της νέας κυβέρνησης
Βαρύ φορτίο μέσα και έξω από τη Βουλή έχει η κυβέρνηση του Λ. Παπαδήμου. Προϋπολογισμός, δανειακή σύμβαση και φορολογικός νόμος είναι οι πρώτες κρίσιμες νομοθετικές παρεμβάσεις που θα ορίσουν την πολιτική της χώρας την προσεχή δεκαετία. Παράλληλα, η νέα κυβέρνηση καλείται να υλοποιήσει τις αποφάσεις που έμειναν εκκρεμείς από την κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου, λόγω των κοινωνικών αντιδράσεων.
Ιδιαίτερη κρίσιμη θεωρείται η εβδομάδα που ξεκινά από αύριο με την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων. Στη συνέχεια μέσα σε πέντε ημέρες πρέπει να ολοκληρωθεί ο νέος προϋπολογισμός για να κατατεθεί έως τις 21 Νοεμβρίου στη Βουλή, να σταλεί το γράμμα (letter of intend) που θα δεσμεύει επισήμως τη νέα κυβέρνηση έναντι της τρόικας. Ακολουθούν η νέα δανειακή σύμβαση, το νέο μνημόνιο που παρατείνεται έως το τέλος του 2014, ο φορολογικός νόμος, η διαπραγμάτευση για το «κούρεμα» του χρέους αλλά και η εφαρμογή δεκάδων παρεμβάσεων που έχουν καθυστερήσει, με κρισιμότερη την απελευθέρωση των επαγγελμάτων.
Η τρόικα καταφθάνει στην Αθήνα για να συνδράμει, στο πλαίσιο της νέου τύπου εποπτείας, ενώ η ομάδα δράσης του Χορστ Ράιχενμπαχ θα έρθει λίγες ημέρες μετά έχοντας ανά χείρας την έκθεση των μεταρρυθμίσεων που θεωρεί αναγκαίες για τη χώρα και με αντάλλαγμα το αναπτυξιακό πακέτο.
Το τεφτέρι της νέας κυβέρνησης περιλαμβάνει:
*Την επιστολή ή τις επιστολές με τις οποίες η νέα κυβέρνηση της χώρας θα δεσμεύεται εγγράφως ότι θα πράξει τα συμφωνηθέντα στο μνημόνιο και στην απόφαση της 26-27ης Οκτωβρίου.
*Στόχος της κυβέρνησης είναι να αποφασιστεί από Ε.Ε. και ΔΝΤ η καταβολή της 6ης δόσης στις 21 Νοεμβρίου για να φτάσουν τα λεφτά μερικές ημέρες αργότερα.
*Την ίδια ημέρα λήγει η προθεσμία για την κατάθεση του νέου προϋπολογισμού για το 2012. Η προεργασία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη από τις υπηρεσίες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, με βάση νέα δεδομένα για μεγαλύτερη ύφεση 2,7-2,8% το 2012. Οι συσκέψεις θα συνεχιστούν παρουσία της τρόικας. Αν διατηρηθεί ο ίδιος στόχος αλλά τα αποτελέσματα τον διαψεύσουν, έρχονται νέα μέτρα εντός του 2012.
*Επιπλέον πρέπει να υλοποιηθεί και ο στόχος απορρόφησης του ΕΣΠΑ, το οποίο σήμερα παρουσιάζει τεράστια καθυστέρηση. Αν το πρόβλημα συνεχιστεί το κράτος κινδυνεύει να χάσει σημαντικά έσοδα από την Ε.Ε. (δηλαδή θα υπάρξει τρύπα στον προϋπολογισμό), αλλά θα επιδεινωθεί περαιτέρω η ύφεση και η πιστωτική ασφυξία.
*Πρέπει να καθοριστούν τα μέτρα για την ασφαλή συμμετοχή των ελληνικών τραπεζών και των Ταμείων στο «κούρεμα» και να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση με στόχο την εκταμίευση 60 εκατ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών και την εφαρμογή του PSI στις αρχές Ιανουαρίου και 20 δισ. ευρώ εντός του Φεβρουαρίου ως πρώτη δόση του νέου δανείου.
Η μάχη της κυβέρνησης με το χρόνο θα εξαρτηθεί από τη στήριξη των κομμάτων που συμμετέχουν στο κυβερνητικό σχήμα. Πιο δύσκολη ενδεχομένως να αποδειχθεί η σχέση της κυβέρνησης με την κοινωνία, στη διαδικασία της εφαρμογής των εκκρεμοτήτων της προηγούμενης κυβέρνησης. Ακόμη και αν μέσα στο υπουργικό συμβούλιο και στο κοινοβούλιο η συνεργασία είναι ειδυλλιακή, η γενική οικονομική καχεξία και τα μεγάλα κοινωνικά μέτωπα που ανοίγουν τις επόμενες μέρες, θα αποτελέσουν δοκιμασία για τη συνοχή και τις αντοχές του κυβερνητικού σχήματος:
*Στο μέτωπο του Δημοσίου επίκεινται οι αποφάσεις για τις καταργήσεις και συγχωνεύσεις 11 μεγάλων Οργανισμών (ΚΕΔ, ΕΤΑ, ΟΔΔΥ, ΕΙΝ, ΕΟΜΜΕΧ, ΙΓΜΕ, ΟΣΚ, ΔΕΠΑΝΟΜ, ΘΕΜΙΣ, ΕΘΙΑΓΕ, ΕΡΤ) και 35 μικρότερων. Τα συνδικάτα σχεδιάζουν κλιμάκωση με νέο κύκλο καταλήψεων. Μέσα στον Νοέμβριο όλα τα υπουργεία πρέπει να αποστείλουν τις καταστάσεις προσωπικού που θα περάσει σε καθεστώς προσυνταξιοδότησης (περίπου 15.000) και τις καταστάσεις υπαλλήλων που θα μπουν σε εργασιακή εφεδρεία (άλλοι 15.000 με κριτήριο τα εκπαιδευτικά τους εφόδια και την προϋπηρεσία). Η ΑΔΕΔΥ έχει ήδη αποφασίσει την κήρυξη 24ωρης απεργίας. Στις ομοσπονδίες η πίεση είναι μεγαλύτερη και διατυπώνονται προτάσεις για διαμαρτυρίες διαρκείας στην πλατεία Συντάγματος.
*Η ΔΕΗ αποτελεί πεδίο διπλής σύγκρουσης. Το ένα μέτωπο είναι σε πλήρη εξέλιξη με το έκτακτο τέλος ακινήτων από το οποίο προβλέπεται η είσπραξη 1,6 δισ. ευρώ. Οι αντιδράσεις των πολιτών έχουν συμπαρασύρει και δεκάδες δήμους, που συντάσσονται με τις πρωτοβουλίες άρνησης πληρωμής και καθιστούν δυσκολότερη την αποστολή της ΔΕΗ. Το δεύτερο μέτωπο είναι με τη ΓΕΝΟΠ για την πώληση μονάδων της ΔΕΗ. Η ΓΕΝΟΠ θέλει την αναβολή του κυβερνητικού σχεδιασμού, ενώ σε αντίθετη περίπτωση δηλώνει ότι θα προχωρήσει σε κατάληψη των λιγνιτικών μονάδων.
*Η νέα λίστα των βαρέων θα υπογραφεί αυτή την εβδομάδα. Οι εργαζόμενοι που θα υπάγονται δεν ξεπερνούν το 8% του εργατικού δυναμικού (περίπου 380.000). Μέσα στον Νοέμβριο πρέπει να υπογραφούν και οι τελευταίες υπουργικές αποφάσεις για τον νέο φορέα υγείας (ΕΟΠΠΥ). Οι στόχοι αυτοί τελούν υπό μία αίρεση: Οτι οι ασφαλιστικοί φορείς θα πιάσουν τα προβλεπόμενα έσοδα. Η υστέρηση του ΙΚΑ κινείται στο 12% το εννεάμηνο και αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί επιχορήγηση. Στις 25 Νοεμβρίου θα δοθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή οι αναλογιστικές μελέτες για το σύνολο του ασφαλιστικού συστήματος. Στην καλύτερη περίπτωση θα έχουμε περικοπές στα επικουρικά και το εφάπαξ. Με την πρόβλεψη όμως ότι η ανεργία θα υπερβεί τις αρχικές εκτιμήσεις, δεν αποκλείεται να ζητηθούν πρόσθετες ρυθμίσεις για περαιτέρω περικοπές και στις κύριες συντάξεις.
*Το κερασάκι στη βαριά κυβερνητική πουτίγκα είναι η απελευθέρωση των ταξί και των φορτηγών, όπου ο Γ. Ραγκούσης άφησε το σχέδιο νόμου στον νέο υπουργό Μ. Βορίδη. Ο ΛΑΟΣ και η Ν.Δ. είχαν τοποθετηθεί αρνητικά στην πλήρη απελευθέρωση των κλάδων. Προϋποθέσεις (πληθυσμιακά κριτήρια για την έκδοση αδειών, αξία μεταβίβασης κ.λπ.) είχαν θέσει και αρκετοί βουλευτές του ΠΑΣΟΚ. Αν το σχέδιο Ραγκούση μείνει ως έχει η καταψήφισή του είναι πιθανή. Η μία επιλογή της νέας κυβέρνησης είναι να καταρτίσει νέο σχέδιο Βορίδη. Η άλλη, να επαναφέρει το προηγούμενο, με το προεδρικό διάταγμα Ρέππα που έμεινε στον αέρα.
*Κρίσιμη για τη διαχειριστική ικανότητα της νέας κυβέρνησης θεωρείται η επέτειος του Πολυτεχνείου. Ο χαρακτήρας που θα έχει ο φετινός εορτασμός της εξέγερσης αποτελεί βαρόμετρο για τη σχέση της κυβέρνησης με την κοινωνία.