Το ειδικό καθεστώς επιτήρησης στο οποίο βρίσκεται η ελληνική οικονομία δημιουργεί - για μία ακόμα φορά - την ανάγκη για παράλληλους ελέγχους και για εκθέσεις ειδικά για τη χώρα μας, ούτως ώστε να "κουμπώσουν" οι υποχρεώσεις της Ενισχυμένης Εποπτείας με αυτές της δημοσιονομικής παρακολούθησης που ισχύουν για τα υπόλοιπα κράτη-μέλη.
Έτσι, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν ήδη αρχίσει να γράφουν τη 2η έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας (με τις 16 παρεμβάσεις που θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του προηγούμενου έτους), αλλά και ειδική εις βάθος μελέτη για τις μακροοικονομικές ισορροπίες που εντόπισε η Κομισιόν τον προηγούμενο Νοέμβριο.
Και οι δύο αυτές εκθέσεις επιχειρείται, σύμφωνα με πληροφορίες, να ολοκληρωθούν έως το τέλος Φεβρουαρίου για να τεθούν επί τάπητος στο Eurogroup του Μαρτίου. Η πρώτη θα οδηγήσει στην αποδέσμευση ή όχι των παρεμβάσεων στο χρέος που συνδέονται με προαπαιτούμενα ενώ η 2η μελέτη (για τις μακροοικονομικές ανισορροπίες) θα οδηγήσει σε συστάσεις μέτρων πολιτικής τα οποία θα πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα.
Μάλιστα τα μέτρα αυτά πιθανόν να συμπληρωθούν/εμπλουτισθούν στην συνέχεια, καθώς η διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου δεν τελειώνει εκεί: περιλαμβάνει μία σειρά από βήματα που οδηγούν χρονικά μετά τις ευρωεκλογές στη σύνοδο των υπουργών οικονομικών του Ιουνίου με νέες συστάσεις που θα πρέπει να "κουμπώσουν" με την 3η αξιολόγηση.
Νέες προβλέψεις για το ΑΕΠ
Τον Φεβρουάριο αναμένεται και μία 3η έκθεση και μάλιστα με ιδιαίτερη προσοχή. Ο λόγος για την ανακοίνωση των χειμερινών εκτιμήσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Προς το παρόν όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι η ανάπτυξη σε μεγάλες οικονομίες ευρωζώνης (όπως η ιταλική) θα είναι χαμηλότερη των προηγούμενων προσδοκιών. Και αυτό προς το παρόν υπολογίζεται ότι θα έχει επιπτώσεις και στην Ελληνική οικονομία (σ.σ. η Επιτροπή βασίζει τους υπολογισμούς της για πλεονάσματα και χρέος σε άνοδο του ΑΕΠ κατά 2,2% φέτος έναντι 2,5% πρόβλεψη του Προϋπολογισμού).
Παρ' όλα αυτά η κυβέρνηση επιμένει ότι η μερισματική πολιτική του 2018 και η αύξηση δαπανών την οποία επιδίωξε τον Δεκέμβριο (κυρίως μέσω του ΠΔΕ) βοήθησε στην τόνωση της κατανάλωσης και στην ανάπτυξη. Πάντως, τα πρώτα δεδομένα για το τελευταίο τρίμηνο του 2018 αναμένονται από την ΕΛΣΤΑΤ λίγο αργότερα, στις 7 Μαρτίου.
Τα παραπάνω ανοικτά πεδία αναμένεται να τεθούν επί τάπητος κατά την κάθοδο των δανειστών στην Αθήνα το τρίτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου. Θα τεθούν όχι μόνο τα μακροοικονομικά στοιχεία αλλά και τα μεγάλα μέτωπα της δεύτερης αξιολόγησης.
Η Ενισχυμένη Εποπτεία
Πέρα από τον Ν. Κατσέλη και τις παρεμβάσεις για τα κόκκινα δάνεια που επιχειρείται να προωθηθούν το ταχύτερο δυνατό (μαζί με τον κατώτατο που θέλει η κυβέρνηση), η έκθεση προόδου της Επιτροπής περιλαμβάνει και τα μεγάλα μεταρρυθμιστικά μέτωπα. Στις ιδιωτικοποιήσεις, συνδέεται μεταξύ άλλων με τη μεταφορά του Ολυμπιακού Αθλητικού Κέντρου Αθηνών (OAKA) στο λεγόμενο "Υπερταμείο". Στο επίκεντρο είναι επίσης η ολοκλήρωση της στελέχωσης και η άρση των καθυστερήσεων στον εξωτερικό διαγωνισμό και στην εφαρμογή του προγράμματος κινητικότητας ειδικά των Γενικών Γραμματέων που καθυστερεί.
Αναφορικά με τα κρατικά "φέσια" θα υπολογιστεί η πρόοδος σε σχέση με τις επιδόσεις του Αυγούστου, όταν το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών ανερχόταν σε 3,2 δισ. ευρώ (σύμφωνα με τον ορισμό του προγράμματος) ή σε 1,7 δισ. ευρώ με βάση τον νέο ορισμό (αφαιρούνται οφειλές που εκκαθαρίζονται μέσω συμψηφισμών ή που δεν μπορούν να εκκαθαριστούν λόγω νομικών ή τεχνικών περιορισμών που διαφεύγουν του ελέγχου των Αρχών).
Ζητούνται επίσης βήματα για τη στελέχωση της ΑΑΔΕ, για τον έλεγχο της δαπάνης υγείας, αλλά και για τη δημιουργία των κέντρων πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης και κεντρικής αρχής προμηθειών. Στο πεδίο της ταχύτερης αδειοδότησης πρέπει να εφαρμοσθούν οι υπουργικές αποφάσεις που καθυστερούν στον τομέα των περιβαλλοντικών υποδομών.
Alert Μechanism Report
H έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης (ΕΜΕ) για την Ελλάδα που οδήγησε σε εμπεριστατωμένη μελέτη για μακροοικονομικές ανισορροπίες, καταγράφει και αυτή μεγάλα προβλήματα χρέους και κόκκινων δανείων. Περιγράφει επίσης ιδιαίτερα αρνητική καθαρή διεθνή επενδυτική θέση. Κάνει λόγο επίσης για απώλειες στα μερίδια αγοράς των εξαγωγών.
Ειδική αναφορά γίνεται όμως και στα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα και ειδικά στο υψηλό ποσοστό ανεργίας το οποίο επίσης θα εξεταστεί.
Σε αριθμούς, στο Alert Μechanism Report για την Ελλάδα επισημαίνεται ότι οι εξαγωγές ναι μεν αυξάνονται αλλά όχι όσο θα έπρεπε (με βάση τις επιδόσεις άλλων χωρών), με αποτέλεσμα να χάνονται συνεχώς μερίδια αγοράς στο εξωτερικό (το παγκόσμιο εμπόριο περιορίζεται από το 0,32% το 2014 στο 0,28% το 2017). Επίσης, το άνοιγμα στη διεθνή επενδυτική της θέση φθάνει στο 142,5% του ΑΕΠ.
Έτσι, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν ήδη αρχίσει να γράφουν τη 2η έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας (με τις 16 παρεμβάσεις που θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του προηγούμενου έτους), αλλά και ειδική εις βάθος μελέτη για τις μακροοικονομικές ισορροπίες που εντόπισε η Κομισιόν τον προηγούμενο Νοέμβριο.
Και οι δύο αυτές εκθέσεις επιχειρείται, σύμφωνα με πληροφορίες, να ολοκληρωθούν έως το τέλος Φεβρουαρίου για να τεθούν επί τάπητος στο Eurogroup του Μαρτίου. Η πρώτη θα οδηγήσει στην αποδέσμευση ή όχι των παρεμβάσεων στο χρέος που συνδέονται με προαπαιτούμενα ενώ η 2η μελέτη (για τις μακροοικονομικές ανισορροπίες) θα οδηγήσει σε συστάσεις μέτρων πολιτικής τα οποία θα πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα.
Μάλιστα τα μέτρα αυτά πιθανόν να συμπληρωθούν/εμπλουτισθούν στην συνέχεια, καθώς η διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου δεν τελειώνει εκεί: περιλαμβάνει μία σειρά από βήματα που οδηγούν χρονικά μετά τις ευρωεκλογές στη σύνοδο των υπουργών οικονομικών του Ιουνίου με νέες συστάσεις που θα πρέπει να "κουμπώσουν" με την 3η αξιολόγηση.
Νέες προβλέψεις για το ΑΕΠ
Τον Φεβρουάριο αναμένεται και μία 3η έκθεση και μάλιστα με ιδιαίτερη προσοχή. Ο λόγος για την ανακοίνωση των χειμερινών εκτιμήσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Προς το παρόν όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι η ανάπτυξη σε μεγάλες οικονομίες ευρωζώνης (όπως η ιταλική) θα είναι χαμηλότερη των προηγούμενων προσδοκιών. Και αυτό προς το παρόν υπολογίζεται ότι θα έχει επιπτώσεις και στην Ελληνική οικονομία (σ.σ. η Επιτροπή βασίζει τους υπολογισμούς της για πλεονάσματα και χρέος σε άνοδο του ΑΕΠ κατά 2,2% φέτος έναντι 2,5% πρόβλεψη του Προϋπολογισμού).
Παρ' όλα αυτά η κυβέρνηση επιμένει ότι η μερισματική πολιτική του 2018 και η αύξηση δαπανών την οποία επιδίωξε τον Δεκέμβριο (κυρίως μέσω του ΠΔΕ) βοήθησε στην τόνωση της κατανάλωσης και στην ανάπτυξη. Πάντως, τα πρώτα δεδομένα για το τελευταίο τρίμηνο του 2018 αναμένονται από την ΕΛΣΤΑΤ λίγο αργότερα, στις 7 Μαρτίου.
Τα παραπάνω ανοικτά πεδία αναμένεται να τεθούν επί τάπητος κατά την κάθοδο των δανειστών στην Αθήνα το τρίτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου. Θα τεθούν όχι μόνο τα μακροοικονομικά στοιχεία αλλά και τα μεγάλα μέτωπα της δεύτερης αξιολόγησης.
Η Ενισχυμένη Εποπτεία
Πέρα από τον Ν. Κατσέλη και τις παρεμβάσεις για τα κόκκινα δάνεια που επιχειρείται να προωθηθούν το ταχύτερο δυνατό (μαζί με τον κατώτατο που θέλει η κυβέρνηση), η έκθεση προόδου της Επιτροπής περιλαμβάνει και τα μεγάλα μεταρρυθμιστικά μέτωπα. Στις ιδιωτικοποιήσεις, συνδέεται μεταξύ άλλων με τη μεταφορά του Ολυμπιακού Αθλητικού Κέντρου Αθηνών (OAKA) στο λεγόμενο "Υπερταμείο". Στο επίκεντρο είναι επίσης η ολοκλήρωση της στελέχωσης και η άρση των καθυστερήσεων στον εξωτερικό διαγωνισμό και στην εφαρμογή του προγράμματος κινητικότητας ειδικά των Γενικών Γραμματέων που καθυστερεί.
Αναφορικά με τα κρατικά "φέσια" θα υπολογιστεί η πρόοδος σε σχέση με τις επιδόσεις του Αυγούστου, όταν το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών ανερχόταν σε 3,2 δισ. ευρώ (σύμφωνα με τον ορισμό του προγράμματος) ή σε 1,7 δισ. ευρώ με βάση τον νέο ορισμό (αφαιρούνται οφειλές που εκκαθαρίζονται μέσω συμψηφισμών ή που δεν μπορούν να εκκαθαριστούν λόγω νομικών ή τεχνικών περιορισμών που διαφεύγουν του ελέγχου των Αρχών).
Ζητούνται επίσης βήματα για τη στελέχωση της ΑΑΔΕ, για τον έλεγχο της δαπάνης υγείας, αλλά και για τη δημιουργία των κέντρων πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης και κεντρικής αρχής προμηθειών. Στο πεδίο της ταχύτερης αδειοδότησης πρέπει να εφαρμοσθούν οι υπουργικές αποφάσεις που καθυστερούν στον τομέα των περιβαλλοντικών υποδομών.
Alert Μechanism Report
H έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης (ΕΜΕ) για την Ελλάδα που οδήγησε σε εμπεριστατωμένη μελέτη για μακροοικονομικές ανισορροπίες, καταγράφει και αυτή μεγάλα προβλήματα χρέους και κόκκινων δανείων. Περιγράφει επίσης ιδιαίτερα αρνητική καθαρή διεθνή επενδυτική θέση. Κάνει λόγο επίσης για απώλειες στα μερίδια αγοράς των εξαγωγών.
Ειδική αναφορά γίνεται όμως και στα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα και ειδικά στο υψηλό ποσοστό ανεργίας το οποίο επίσης θα εξεταστεί.
Σε αριθμούς, στο Alert Μechanism Report για την Ελλάδα επισημαίνεται ότι οι εξαγωγές ναι μεν αυξάνονται αλλά όχι όσο θα έπρεπε (με βάση τις επιδόσεις άλλων χωρών), με αποτέλεσμα να χάνονται συνεχώς μερίδια αγοράς στο εξωτερικό (το παγκόσμιο εμπόριο περιορίζεται από το 0,32% το 2014 στο 0,28% το 2017). Επίσης, το άνοιγμα στη διεθνή επενδυτική της θέση φθάνει στο 142,5% του ΑΕΠ.
