Καινοτομικό χάσμα στην ΕΕ, κάτω του μέσου όρου η Ελλάδα

Διευρύνεται το χάσμα μεταξύ των χωρών της ΕΕ, αναφορικά με την καινοτομία, οι επιδόσεις της οποίας ωστόσο συνολικά καταγράφουν βελτίωση. Στους μέτριους καινοτόμους, με κάτω του μέσου όρου επιδόσεις, συγκαταλέγεται η Ελλάδα.




Οι επιδόσεις καινοτομίας στην ΕΕ βελτιώθηκαν από έτος σε έτος, παρά τη συνεχιζόμενη οικονομική κρίση, αλλά το καινοτομικό χάσμα μεταξύ των κρατών μελών εξακολουθεί να διευρύνεται, όπως προκύπτει από τον πίνακα επιδόσεων της ΕΕ για την καινοτομία του 2013, μια κατάταξη των κρατών μελών της ΕΕ που εκδίδεται από την Κομισιόν.

Η συνολική κατάταξη στην ΕΕ παραμένει σχετικά σταθερή με τη Σουηδία στην κορυφή, ακολουθούμενη από τη Γερμανία, τη Δανία και τη Φινλανδία, ενώ η Εσθονία, η Λιθουανία και η Λετονία είναι οι χώρες που σημείωσαν τη μεγαλύτερη βελτίωση από το περασμένο έτος.

Ειδικά για την Ελλάδα καταγράφεται σχετική δυναμική καινοτομιών, αλλά και σχετικές αδυναμίες στη χρηματοδότηση και την υποστήριξη και την κατοχύρωση της πνευματικής ιδιοκτησίας. Παρατηρείται μεγάλη αύξηση για κοινοτικά σχέδια και υποδείγματα, ενώ παράλληλα καταγράφεται σχετικά μεγάλη μείωση των επενδύσεων επιχειρηματικού κινδύνου και των εξαγωγών υπηρεσιών έντασης γνώσης. Οι αναπτυξιακές επιδόσεις σε ανοικτά, άριστα και ελκυστικά συστήματα έρευνας και πνευματικής ιδιοκτησίας είναι πολύ άνω του μέσου όρου. Οι επιδόσεις στη χρηματοδότηση, την υποστήριξη και τις οικονομικές συνέπειες, αντίθετα, είναι κατά πολύ κάτω του μέσου όρου.

Στον πίνακα επιδόσεων της Ένωσης για το 2013, τα κράτη μέλη κατατάσσονται στις ακόλουθες τέσσερις ομάδες χωρών:


Πρωτοπόροι καινοτομίας: Σουηδία, Γερμανία, Δανία και Φινλανδία, που παρουσιάζουν επιδόσεις πολύ υψηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ.

Χώρες με καλές επιδόσεις καινοτομίας: Κάτω Χώρες, Λουξεμβούργο, Βέλγιο, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστρία, Ιρλανδία, Γαλλία, Σλοβενία, Κύπρος και Εσθονία, που έχουν επιδόσεις υψηλότερες από το μέσο όρο της ΕΕ.

Χώρες με μέτριες επιδόσεις καινοτομίας: Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Τσεχική Δημοκρατία, Ελλάδα, Σλοβακία, Ουγγαρία, Μάλτα και Λιθουανία, που έχουν επιδόσεις χαμηλότερες από το μέσο όρο της ΕΕ.

Χώρες με χαμηλές επιδόσεις καινοτομίας: Πολωνία, Λετονία, Ρουμανία και Βουλγαρία, που έχουν επιδόσεις πολύ χαμηλότερες από το μέσο όρο της ΕΕ.

Παράγοντες ανάπτυξης της καινοτομίας στην ΕΕ αποτελούν οι ΜΜΕ και η εμπορική εκμετάλλευση των καινοτομιών, καθώς και τα άριστα ερευνητικά συστήματα. Ωστόσο, η μείωση των επενδύσεων των επιχειρήσεων και των επενδύσεων σε κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου κατά τα έτη 2008-2012 επηρέασε αρνητικά τις επιδόσεις στον τομέα της καινοτομίας.

Οι χώρες που είναι πρωτοπόροι στην καινοτομία παρουσιάζουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά όσον αφορά τα πλεονεκτήματα των εθνικών τους συστημάτων έρευνας και καινοτομίας. Οι επιχειρηματικοί τους τομείς παρουσιάζουν πολύ καλές επιδόσεις όσον αφορά τις δαπάνες για την έρευνα και την ανάπτυξη (Ε&Α) και τις αιτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Χαρακτηρίζονται επίσης από έναν πολύ ανεπτυγμένο τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και από ισχυρούς δεσμούς μεταξύ βιομηχανίας και επιστήμης.

Η σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες επιβεβαιώνει τη θέση της Ελβετίας ως του μέγιστου πρωτοπόρου καινοτομίας που έχει συνεχώς καλύτερες επιδόσεις από όλες τις χώρες της ΕΕ, ενώ η Νότια Κορέα, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία έχουν το προβάδισμα στις επιδόσεις απέναντι στην ΕΕ.

Το προβάδισμα της Νότιας Κορέας στις επιδόσεις καινοτομίας απέναντι στην ΕΕ αυξάνεται, αλλά από το 2008 η ΕΕ κατόρθωσε να καλύψει σχεδόν κατά το ήμισυ το χάσμα που τη χωρίζει από τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Η ΕΕ εξακολουθεί να υστερεί σε σχέση με τους πρωτοπόρους σε παγκόσμιο επίπεδο, ιδίως όσον αφορά τις δαπάνες Ε&Α των επιχειρήσεων, τις συνδημοσιεύσεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, καθώς και την καινοτομία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η ΕΕ εξακολουθεί να έχει καλύτερες επιδόσεις από την Αυστραλία, τον Καναδά, τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική. Αυτό το προβάδισμα μειώθηκε σε σχέση με την Κίνα, παρέμεινε σταθερό σε σχέση με τις άλλες χώρες BRICS και έχει αυξηθεί σε σχέση με την Αυστραλία και τον Καναδά.