Από πού προκύπτει το πλεόνασμα

Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος για τον Ιανουάριο 2014 δεν αποτελεί θετική έκπληξη με δεδομένο ότι στον συγκεκριμένο μήνα (όπως και τον Φεβρουάριο 2014) συνεχίζουν να εισπράττονται φόροι για το 2013, ενώ οι πρωτογενείς δαπάνες είναι σχετικά μικρές.





Άλλωστε, μέρος των εσόδων των δύο πρώτων μηνών κάθε έτους (όπως και των δαπανών) δημοσιονομικά καταγράφεται στο προηγούμενο έτος, στην περίπτωσή μας το 2013. Ο επίσημος στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2013 είναι 0,8 δισ. ευρώ ή 0,4% του ΑΕΠ. Συνεπώς το πρωτογενές πλεόνασμα των δύο πρώτων μηνών του 2014 θα πρέπει να είναι σημαντικά αυξημένο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013 για να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος.

Το πρωτογενές πλεόνασμα του Ιανουαρίου 2014 είναι χαμηλότερο του στόχου για τους παρακάτω λόγους:

Τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) για τον Ιανουάριο 2014 είναι χαμηλότερα κατά€0,1 δισ. ευρώ ή -76,3% έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού 2014.
Η συγκεκριμένη εξέλιξη δεν δημιουργεί ανησυχίες καθώς είναι συνηθισμένο να αλλάζει ο χρονισμός καταβολής των δόσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κάτι αντίστοιχο, άλλωστε, συνέβη και κατά τη διάρκεια του 2013.
Τις αυξημένες επιστροφές φόρων κατά 0,2 δισ. ευρώ ή 197,0% για τον Ιανουάριο του 2014. Θεωρούμε ότι οι επιστροφές θα έπρεπε να είχαν πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια του 2013 και εξαιτίας φόρτου εργασίας κ.λπ. των ΔΟΥ δεν ολοκληρώθηκαν εντός των συγκεκριμένων χρονικών περιθωρίων. Δεν αποτελούν πηγή ανησυχίας κατά την άποψή μας.
Τα μειωμένα έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού κατά 0,3 ευρώ δισ. ή -5,9% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο. Η συγκεκριμένη εξέλιξη είναι ανησυχητική και προκαλεί προβληματισμό για την επίτευξη του σχετικού ετήσιου στόχου για το 2014, καθώς υπάρχει υστέρηση εσόδων ήδη από τον πρώτο μήνα του έτους. Αν το φαινόμενο αυτό συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες τότε θα δημιουργηθεί ένα δημοσιονομικό κενό για το 2014. Βέβαια, είναι πιθανό αυτή η υστέρηση να είναι συγκυριακή και τα έσοδα των επόμενων μηνών να προσεγγίσουν τους αντίστοιχους στόχους του Προϋπολογισμού 2014. Αυτό είναι το καλό ενδεχόμενο όσον αφορά την εξέλιξη των εσόδων για το 2014.

Από την άλλη πλευρά, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού για τον Ιανουάριο του 2014 ανέρχονταν σε περίπου 3,5 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά -15,9% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013 και -11,5% σε σχέση με τον στόχο του Προϋπολογισμού του 2014. Αντίστοιχα, οι πρωτογενείς δαπάνες ανέρχονταν 3,0 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά -24,9% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013 και -12,1% σε σχέση με τον στόχο του Προϋπολογισμού του 2014. Αν κάνουμε την υπόθεση ότι οι πρωτογενείς δαπάνες ήταν στο επίπεδο του αντίστοιχου στόχου για τον Ιανουάριο του 2014 τότε το πρωτογενές πλεόνασμα, με βάση την εξέλιξη των εσόδων που παρουσιάστηκε παραπάνω, θα ήταν στο 0,4 δισ. ευρώ.

Για άλλη μια φορά θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη συγκράτηση των πρωτογενών δαπανών είναι δυνατό να οφείλεται σε συγκυριακούς λόγους και δεν είναι τεχνητή ώστε να παρουσιαστεί σε υψηλότερα επίπεδα το πλεόνασμα του Ιανουαρίου 2014. Έτσι και αλλιώς μια τεχνητή συγκράτηση των δαπανών -όπως έδειξε και η εκτέλεση του Προϋπολογισμού 2013 μικρή σημασία έχει.

Οι πρωτογενείς δαπάνες στο τέλος της χρονιάς θα πρέπει να φτάσουν στο επίπεδο του στόχου τους εκτός εάν κατά τη διάρκεια της χρονιάς επιτευχθεί σημαντική ορθολογικοποίηση τους μέσω π.χ. της εφαρμογής του προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία δεν θεωρούμε ότι η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2013 βρίσκεται σε κίνδυνο.