ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ Αναδρομική η αυστηρή δίωξη για τα φορολογικά αδικήματα

Με το αυστηρότερο νέο νομοθετικό πλαίσιο του ν.3943/11 θα διώκονται άμεσα όλοι οι παραβάτες της φορολογικής νομοθεσίας, ακόμα και για παλαιότερα αδικήματα που έγιναν πριν από την έναρξη ισχύος του (31-3-11) αλλά εντοπίστηκαν αργότερα και μάλιστα χωρίς οποιεσδήποτε ευνοϊκές προϋποθέσεις για τους φορολογούμενους.





Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου άναψε "πράσινο φως" για την αναδρομική εφαρμογή του αυστηρότερου (από δικονομική σκοπιά) νέου νομοθετικού καθεστώτος, και τις διώξεις-εξπρές, μολονότι η εισαγγελία ΑΠ πρότεινε ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή να μην ισχύσουν αναδρομικά για τους φορολογούμενους, διατάξεις που έχουν δυσμενέστερες γι' αυτούς συνέπειες.

Πριν από τον Απρίλιο 2011 η ισχύουσα νομοθεσία (ν.2523/97) εμπόδιζε την άμεση άσκηση ποινικής δίωξης για φοροδιαφυγή, εφόσον δεν αποφάσιζαν προηγουμένως τα διοικητικά δικαστήρια εάν υπάρχει πράγματι φορολογική παράβαση ή εφόσον δεν προηγείτο οριστικοποίηση της φορολογικής εγγραφής από τις αρμόδιες φορολογικές αρχές.

Ο ν.3943/11 άλλαξε το καθεστώς αυτό και κατάργησε τις διατάξεις που επέβαλαν προηγούμενη απόφαση φορολογικού δικαστηρίου ή οριστικοποίηση της φορολογικής εγγραφής, ανοίγοντας το δρόμο για άμεση άσκηση ποινικών διώξεων, μόλις εντοπιστεί μια φορολογική παράβαση.

Η Εισαγγελία ΑΠ δια του αντεισαγγελέα ΑΠ Ν. Παντελή (επόπτη των ερευνών για τα οικονομικά εγκλήματα) γνωμοδότησε το 2012 ότι δεν πρέπει να εφαρμοστούν αναδρομικά οι δυσμενέστερες διατάξεις του ν.3943/11 και ότι επομένως οι άμεσες ποινικές διώξεις μπορούσαν να ασκηθούν για φορολογικά αδικήματα που διαπράχθηκαν μετά τις 31-3-11.

Όμως η Ολομέλεια ΑΠ ανέτρεψε τώρα την εισαγγελική θέση, ανοίγοντας το δρόμο για άμεσες διώξεις εναντίον των φορολογούμενων οποτεδήποτε, ανεξάρτητα από το πότε τέλεσαν την φορολογική παράβαση, δηλαδή ακόμα και αν έχουν περάσει πολλά χρόνια (πχ. 15ετία για κακούργημα, 5ετία για πλημμέλημα) και χωρίς να χρειάζεται να εφαρμοστούν οποιεσδήποτε προϋποθέσεις (απόφαση φορολογικού δικαστηρίου, κλπ.).

Σύμφωνα με την Ολομέλεια ΑΠ, είναι συνταγματικά επιτρεπτή η αναδρομική εφαρμογή του ν.3943/11 παρόλο που έχει δυσμενέστερες διατάξεις και συνέπειες για τους φορολογούμενους. Κατά την ομόφωνη απόφαση της Ολομέλειας σε πλήρη σύνθεση (1/14) δεν επηρεάζει την εφαρμογή δικονομικών διατάξεων, το γεγονός ότι μπορεί να είναι δυσμενέστερες από τις προηγούμενες και συνεπώς μπορούν να εφαρμοστούν αναδρομικά, χωρίς να παραβιάζεται το Σύνταγμα (άρθρο 7, που δεν επιτρέπει την αναδρομικότητα ποινικών νόμων).

Έτσι, για μια φορολογική παράβαση που έγινε το 2007, η Ολομέλεια δέχθηκε ότι νόμιμα ασκήθηκε άμεση ποινική δίωξη όταν διαπιστώθηκε η φοροδιαφυγή το 2012 με βάση τον αυστηρότερο ν.3043/12. Απέρριψε δε τη θέση της Εισαγγελίας ΑΠ ότι οι δυσμενέστερες ρυθμίσεις δεν έπρεπε να εφαρμοστούν αναδρομικά, καθώς και ότι για να γίνει η δίωξη, έπρεπε να έχει προηγηθεί η οριστικοποίηση της φορολογικής εγγραφής (ή έστω η κρίση διοικητικού δικαστηρίου για το αν υπήρξε πράγματι φορολογική παράβαση).

Η αρεοπαγιτική απόφαση ανοίγει το δρόμο για "γρήγορες" διατάξεις ακόμα και για φορολογικές παραβάσεις της προηγούμενης δεκαετίας ή ακόμα και σε χιλιάδες υποθέσεις που είναι εκκρεμείς στα διοικητικά δικαστήρια εδώ και χρόνια, περιμένοντας την κρίση για το αν στοιχειοθετείται ή όχι φορολογική παράβαση.

Έτσι, στην πράξη απειλούνται χιλιάδες φορολογούμενοι με "αναδρομικές" διώξεις για παλαιότερες υποθέσεις, ανεξάρτητα από το αν αναμένεται η κρίση φορολογικών δικαστηρίων που μπορεί να είναι και ευνοϊκή γι' αυτούς.