Δραστική παρέμβαση με στόχο την απλοποίηση και επιτάχυνση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης των επιχειρήσεων ετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή το Μάρτιο.
Στοιχείο - κλειδί της νέας νομοθεσίας είναι η θέσπιση αποκλειστικών προθεσμιών μετά το πέρας των οποίων οι αιτήσεις αν δεν απαντηθούν θα θεωρούνται εγκεκριμένες (με ρήτρες για την προστασία του περιβάλλοντος), η ενεργός εμπλοκή πιστοποιημένων ιδιωτών αξιολογητών, καθώς και η μετακίνηση δραστηριοτήτων που - λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης - δεν αποτελούν πλέον απειλή για το περιβάλλον, από την κατηγορία της «βαρειάς» αδειοδότησης σε απλούστερη διαδικασία.
Τους άξονες των ρυθμίσεων για την περιβαλλοντική αδειοδότηση των επιχειρήσεων παρουσίασε την περασμένη Δευτέρα στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης. Με την ισχύουσα νομοθεσία τα έργα και οι δραστηριότητες κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με το μέγεθος των επιπτώσεων στο περιβάλλον: η κατηγορία Α1 περιλαμβάνει τα έργα που ενδέχεται να προκαλέσουν πολύ σημαντικές επιπτώσεις, η Α2 όσα ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις και η κατηγορία Β όσα χαρακτηρίζονται από́ τοπικές και μη σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Για επενδύσεις στους τομείς που εντάσσονται στις κατηγορίες Α1 και Α2 απαιτείται περιβαλλοντική́ αδειοδότησης με τη διεξαγωγή́ Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και την έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ). Τα έργα και οι δραστηριότητες κατηγορίας Β δεν ακολουθούν τη διαδικασία εκπόνησης ΜΠΕ αλλά υπόκεινται στην πιο απλή διαδικασία των Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του ΑΠΕ - ΜΠΕ το νέο πλαίσιο περιβαλλοντικής αδειοδότησης θα περιλαμβάνει τα εξής:
1. Εισαγωγή αποκλειστικής προθεσμίας για τις γνωμοδοτήσεις των συναρμόδιων αρχών. Αν οι προθεσμίες παρέρχονται χωρίς να δοθεί απάντηση, οι γνωμοδοτήσεις θα θεωρούνται θετικές. Θα τεθούν ωστόσο δικλείδες προκειμένου να προστατεύονται τα δάση, ο υδάτινος πλούτος και η αρχαιολογική κληρονομιά.
2.Συμμετοχή ιδιωτών αξιολογητών που θα πιστοποιούνται προκειμένου να συντάσσουν τα σχέδια ΑΕΠΟ που θα υποβάλλονται στη συνέχεια στην αρμόδια αρχή για έγκριση.
3.Καταργείται η υποχρέωση τροποποίησης της ΑΕΠΟ για επουσιώδεις αλλαγές σε προδιαγραφές της επένδυσης. Αν οι αλλαγές είναι ουσιώδεις η νέα ΑΕΠΟ θα περιορίζεται σε αυτές και όχι στο σύνολο του έργου. Η διάκριση ουσιωδών και μη παρεμβάσεων θα βασίζεται σε συγκεκριμένα κριτήρια που θα θεσπιστούν.
4.Αυξάνεται από 10 σε 15 χρόνια η διάρκεια ισχύος των περιβαλλοντικών όρων ώστε να περιοριστούν οι φάκελλοι για ανανεώσεις ΑΕΠΟ. Επίσης οι επιχειρήσεις απαλλάσσονται από την υποχρέωση ανανέωσης της ΑΕΠΟ αν διαθέτουν πιστοποιητικό περιβαλλοντικής διαχείρισης (EMAS). Σημειώνεται ότι οι φάκελλοι ανανέωσης και τροποποίησης ΑΕΠΟ (που θα περιοριστούν δραστικά με τις νέες ρυθμίσεις) αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα των υποθέσεων που φθάνουν στη διοίκηση. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΥΠΕΝ, κατά την 6ετία 2012 - 2017 εκδόθηκαν 3.512 ΑΕΠΟ για νέες δραστηριότητες και 5.089 για ανανεώσεις/τροποποιήσεις.
Τελικός στόχος του ΥΠΕΝ είναι η μείωση του χρόνου που απαιτείται για την έκδοση ΑΕΠΟ, από 120 ημέρες τουλάχιστον που είναι σήμερα, σε περίπου 70.
5.Μεγάλης σημασίας είναι επίσης η μετακίνηση έργων και δραστηριοτήτων από την κατηγορία Α2 που εντάσσονται σήμερα στην κατηγορία Β όπου οι διαδικασίες είναι απλούστερες και ταχύτερες. Σημειώνεται ότι στην κατηγορία Α2 εντάσσεται σήμερα η μεγάλη πλειονότητα (πάνω από 80%) των περιπτώσεων και η έκδοση ΑΕΠΟ, λόγω της συμφόρησης των υπηρεσιών απαιτεί διάστημα έως και τριών ετών! Συγκεκριμένα στο διάστημα 2012 - 2016 έχουν λάβει έγκριση περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) 6.252 έργα και δραστηριότητες κατηγορίας Α. Από αυτά, τα 1.006 κατατάσσονται στην υποκατηγορία Α1 και τα 5.246 (ποσοστό 83,9 %) στην υποκατηγορία Α2.
Στο ίδιο νομοσχέδιο - που θα τεθεί εντός των ημερών σε δημόσια διαβούλευση - θα περιληφθούν και οι διατάξεις απλοποίησης της αδειοδότησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με την κατάργηση της άδειας παραγωγής και την αντικατάστασή της από την Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Στοιχείο - κλειδί της νέας νομοθεσίας είναι η θέσπιση αποκλειστικών προθεσμιών μετά το πέρας των οποίων οι αιτήσεις αν δεν απαντηθούν θα θεωρούνται εγκεκριμένες (με ρήτρες για την προστασία του περιβάλλοντος), η ενεργός εμπλοκή πιστοποιημένων ιδιωτών αξιολογητών, καθώς και η μετακίνηση δραστηριοτήτων που - λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης - δεν αποτελούν πλέον απειλή για το περιβάλλον, από την κατηγορία της «βαρειάς» αδειοδότησης σε απλούστερη διαδικασία.
Τους άξονες των ρυθμίσεων για την περιβαλλοντική αδειοδότηση των επιχειρήσεων παρουσίασε την περασμένη Δευτέρα στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης. Με την ισχύουσα νομοθεσία τα έργα και οι δραστηριότητες κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με το μέγεθος των επιπτώσεων στο περιβάλλον: η κατηγορία Α1 περιλαμβάνει τα έργα που ενδέχεται να προκαλέσουν πολύ σημαντικές επιπτώσεις, η Α2 όσα ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις και η κατηγορία Β όσα χαρακτηρίζονται από́ τοπικές και μη σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Για επενδύσεις στους τομείς που εντάσσονται στις κατηγορίες Α1 και Α2 απαιτείται περιβαλλοντική́ αδειοδότησης με τη διεξαγωγή́ Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και την έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ). Τα έργα και οι δραστηριότητες κατηγορίας Β δεν ακολουθούν τη διαδικασία εκπόνησης ΜΠΕ αλλά υπόκεινται στην πιο απλή διαδικασία των Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του ΑΠΕ - ΜΠΕ το νέο πλαίσιο περιβαλλοντικής αδειοδότησης θα περιλαμβάνει τα εξής:
1. Εισαγωγή αποκλειστικής προθεσμίας για τις γνωμοδοτήσεις των συναρμόδιων αρχών. Αν οι προθεσμίες παρέρχονται χωρίς να δοθεί απάντηση, οι γνωμοδοτήσεις θα θεωρούνται θετικές. Θα τεθούν ωστόσο δικλείδες προκειμένου να προστατεύονται τα δάση, ο υδάτινος πλούτος και η αρχαιολογική κληρονομιά.
2.Συμμετοχή ιδιωτών αξιολογητών που θα πιστοποιούνται προκειμένου να συντάσσουν τα σχέδια ΑΕΠΟ που θα υποβάλλονται στη συνέχεια στην αρμόδια αρχή για έγκριση.
3.Καταργείται η υποχρέωση τροποποίησης της ΑΕΠΟ για επουσιώδεις αλλαγές σε προδιαγραφές της επένδυσης. Αν οι αλλαγές είναι ουσιώδεις η νέα ΑΕΠΟ θα περιορίζεται σε αυτές και όχι στο σύνολο του έργου. Η διάκριση ουσιωδών και μη παρεμβάσεων θα βασίζεται σε συγκεκριμένα κριτήρια που θα θεσπιστούν.
4.Αυξάνεται από 10 σε 15 χρόνια η διάρκεια ισχύος των περιβαλλοντικών όρων ώστε να περιοριστούν οι φάκελλοι για ανανεώσεις ΑΕΠΟ. Επίσης οι επιχειρήσεις απαλλάσσονται από την υποχρέωση ανανέωσης της ΑΕΠΟ αν διαθέτουν πιστοποιητικό περιβαλλοντικής διαχείρισης (EMAS). Σημειώνεται ότι οι φάκελλοι ανανέωσης και τροποποίησης ΑΕΠΟ (που θα περιοριστούν δραστικά με τις νέες ρυθμίσεις) αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα των υποθέσεων που φθάνουν στη διοίκηση. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΥΠΕΝ, κατά την 6ετία 2012 - 2017 εκδόθηκαν 3.512 ΑΕΠΟ για νέες δραστηριότητες και 5.089 για ανανεώσεις/τροποποιήσεις.
Τελικός στόχος του ΥΠΕΝ είναι η μείωση του χρόνου που απαιτείται για την έκδοση ΑΕΠΟ, από 120 ημέρες τουλάχιστον που είναι σήμερα, σε περίπου 70.
5.Μεγάλης σημασίας είναι επίσης η μετακίνηση έργων και δραστηριοτήτων από την κατηγορία Α2 που εντάσσονται σήμερα στην κατηγορία Β όπου οι διαδικασίες είναι απλούστερες και ταχύτερες. Σημειώνεται ότι στην κατηγορία Α2 εντάσσεται σήμερα η μεγάλη πλειονότητα (πάνω από 80%) των περιπτώσεων και η έκδοση ΑΕΠΟ, λόγω της συμφόρησης των υπηρεσιών απαιτεί διάστημα έως και τριών ετών! Συγκεκριμένα στο διάστημα 2012 - 2016 έχουν λάβει έγκριση περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) 6.252 έργα και δραστηριότητες κατηγορίας Α. Από αυτά, τα 1.006 κατατάσσονται στην υποκατηγορία Α1 και τα 5.246 (ποσοστό 83,9 %) στην υποκατηγορία Α2.
Στο ίδιο νομοσχέδιο - που θα τεθεί εντός των ημερών σε δημόσια διαβούλευση - θα περιληφθούν και οι διατάξεις απλοποίησης της αδειοδότησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με την κατάργηση της άδειας παραγωγής και την αντικατάστασή της από την Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας.
