Σημάδια βελτίωσης καταγράφονται το 2019 στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις ιδιωτών και επιχειρήσεων προς εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία, κυρίως λόγω της μεγάλης συμμετοχής στη ρύθμιση των 120 δόσεων.
Το "βουνό" των οφειλών που συνολικά φτάνει στα 140 δισ. ευρώ μειώνεται, αλλά νέες υποχρεώσεις δημιουργούνται, κυρίως από συγκεκριμένες κατηγορίες οφειλετών.
Συνολικά, τα στοιχεία από την ΑΑΔΕ και το ΚΕΑΟ που επεξεργάσθηκε το Γραφείο Προϋπολογισμού του κράτους στη Βουλή, δείχνουν πως πλέον σε ρύθμιση βρίσκονται 11,8 δισ. ευρώ οφειλών.
• Στις εφορίες, σημαντική είναι η αύξηση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου που έχει ενταχθεί σε ρύθμιση, η οποία οφείλεται κυρίως στην δυνατότητα ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών με ευνοϊκούς όρους βάσει των διατάξεων του ν.4611/2019. Το ποσοστό του ρυθμισμένου ληξιπρόθεσμου υπολοίπου διαμορφώθηκε στο 6,1% την 1/1/2020, το οποίο αντιστοιχεί σε 6,5 δισ. ευρώ, ενώ την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους προσέγγιζε το 3,5%.
• Στα ασφαλιστικά ταμεία, καταγράφηκε μείωση οφειλών που οφείλεται, όπως αναφέρεται, σε μεγάλο βαθμό στις διαγραφές οφειλών μη μισθωτών βάσει του επανυπολογισμού που προβλέπει ο ν.4611/2019. Στη μείωση συνέβαλαν επίσης οι μειώσεις και οι συμψηφισμοί οφειλών καθώς και οι εκπτώσεις προσαυξήσεων λόγω ένταξης των οφειλετών σε ρύθμιση. Στο τέλος του 2019 οι ρυθμισμένες οφειλές προς το ΚΕΑΟ άγγιξαν συνολικά τα 5,3 δισ. ευρώ (εκ των οποίων 3,8 δισ. ευρώ αφορούν σε οφειλές που εντάχθηκαν στην διαδικασία ρύθμισης που ορίζει ο ν.4611/2019) σημειώνοντας σημαντική αύξηση, καθώς στο τέλος του Ιουνίου του 2019 βρισκόταν σε ρύθμιση το ποσό των 2,6 δισ. ευρώ.
Η πορεία των οφειλών στην εφορία
Το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο στο τέλος του τέταρτου τριμήνου του 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ που επεξεργάσθηκε το Γραφείο Προϋπολογισμού, διαμορφώθηκε στα 105,6 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 1,3 δισ. ευρώ σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2018 και κατά 707,7 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το τρίτο τρίμηνο του 2019.
Η ετήσια αύξηση οφείλεται στο γεγονός ότι μέχρι το τέλος του τέταρτου τριμήνου οι εκροές από το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή οι εισπράξεις και διαγραφές ληξιπρόθεσμων οφειλών (7,5 δισ. ευρώ), ήταν λιγότερες από τις εισροές, δηλαδή τη δημιουργία νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών (8,8 δισ. ευρώ).
Τα καλά νέα είναι πως το "πραγματικό" ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή το συνολικό υπόλοιπο μετά την αφαίρεση των οφειλών οι οποίες χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης παρουσιάζει μείωση σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους κατά 2,2 δισ. ευρώ με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στα 84,1 δισ. ευρώ την 1/1/2020. Παράλληλα, μείωση κατά 1,6 δισ. ευρώ σημειώνει το "πραγματικό" ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο.
Στα θετικά στοιχεία του τέταρτου τριμήνου του 2019 περιλαμβάνεται και η περαιτέρω μείωση του ρυθμού δημιουργίας ληξιπρόθεσμων οφειλών, αφού τα νέα ληξιπρόθεσμα της περιόδου 1/12/2018-30/11/2019 ανέρχονται σε 8 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας σημαντική μείωση κατά 2,9 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του προηγούμενου έτους.
Επιπλέον, συνεχίζεται και σε αυτό το τρίμηνο, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, η αύξηση των εκροών από το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή του αθροίσματος των εισπράξεων και των διαγραφών.
Ειδικότερα, το εν λόγω άθροισμα διαμορφώθηκε στα 7,5 δισ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 495,4 εκατ. ευρώ σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2018, γεγονός που οφείλεται στην αύξηση των διαγραφών κατά 709,8 εκατ. ευρώ και στη μείωση των εισπράξεων επί των συνολικών ετήσιων ληξιπρόθεσμων οφειλών κατά 228,3 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2018.
Ο χάρτης των οφειλετών φόρων
Αναφορικά με τον συνολικό αριθμό των οφειλετών φόρων, στο τέλος του 2019 παρατηρείται αύξηση κατά 4.158 πρόσωπα (φυσικά και νομικά) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στους 4.068.908 οφειλέτες. Η αύξηση του αριθμού των οφειλετών παρατηρείται κυρίως στην κατηγορία με χρέη μικρότερα από 50 ευρώ, καθώς προστέθηκαν σε ετήσια βάση 66.541 οφειλέτες εκ των οποίων οι 24.222 έχουν χρέη μικρότερα από 1 ευρώ (το σύνολο των τελευταίων είναι 357.350).
Αντίθετα, αξιόλογη μείωση κατά 44.944 πρόσωπα παρατηρείται στον αριθμό των οφειλετών με χρέη μεταξύ 50 και 500 ευρώ. Η μείωση του αριθμού των οφειλετών σε αυτήν την κατηγορία συνοδεύεται από μείωση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου κατά 13,8 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, μείωση του αριθμού των οφειλετών σημειώθηκε στην κατηγορία οφειλής μεταξύ 500 και 10.000 ευρώ (κατά 26.363 οφειλέτες), η οποία οδήγησε σε μείωση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου κατά 25,8 εκατ. ευρώ.
Ενδιαφέρον είναι επίσης ότι το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 πηγάζει από τους οφειλέτες με ύψος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ (αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε αυτήν την κατηγορία κατά 542,9 εκατ. ευρώ), ο αριθμός των οποίων σημείωσε μικρή αύξηση κατά 181 πρόσωπα.
Καθοριστική είναι η συνεισφορά των νομικών προσώπων στην αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου της κατηγορίας άνω του 1 εκατ. ευρώ, καθώς από αυτά πηγάζει το 72% της αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, δηλαδή 389,2 εκατ. ευρώ, ενώ το ύψος του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου τους σε αυτήν την κατηγορία οφειλής άγγιξε κατά το τέλος του 2019 τα 61.523 εκατ. ευρώ.
Αντίστοιχα το πλήθος των νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στα 4.987, καθώς αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 132 νέα νομικά πρόσωπα.
Η πορεία των οφειλών προς τα Ταμεία
Το σύνολο των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών στο τέλος του έτους διαμορφώθηκε στα 35.383 εκατ. ευρώ, δηλαδή παρουσίασε μείωση κατά 159,3 εκατ. ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ οι κύριες οφειλές μειώθηκαν κατά 197,2 εκατ. ευρώ. Οι συνολικές οφειλές περιλαμβάνουν τις κύριες οφειλές ύψους 24.336 εκατ. ευρώ και τα πρόσθετα τέλη ύψους 11.047 εκατ. ευρώ.
Αύξηση παρουσίασε ο αριθμός των μητρώων των οφειλετών κατά 108.471 σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός των μητρώων με οφειλές σε ασφαλιστικά ταμεία να διαμορφώνεται στο τέλος του 2019 σε 2.007.307 μητρώα. Αφορά κυρίως σε υπάρχοντες οφειλέτες των τέως Ταμείων (ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ κλπ.) οι οποίοι δημιούργησαν νέες οφειλές μετά τη δημιουργία του ΕΦΚΑ το 2017 που καταχωρούνται σε νέα μητρώα.
Σε ετήσια βάση (δηλαδή σε σχέση με το τέλος του 2018) διαπιστώνεται αύξηση του αριθμού των μητρώων των οφειλετών κατά 600.246, η οποία συνοδεύεται από αύξηση στις συνολικές οφειλές κατά περίπου 596 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, η εν λόγω μεταβολή οφείλεται στην αύξηση των πρόσθετων τελών (κατά 781,5 εκατ. ευρώ) και όχι στις κύριες οφειλές, οι οποίες μειώθηκαν κατά 185,2 εκατ. ευρώ. Αναλυτικότερα, στην κατηγορία οφειλής μεταξύ 500 και 10.000 ευρώ, στην οποία καταγράφεται το μεγαλύτερο μέρος (58,9%) των μητρώων, παρατηρείται η μεγαλύτερη αύξηση τόσο αναφορικά με τον αριθμό των μητρώων των οφειλετών (κατά 491.509 μητρώα), όσο και σε σχέση με την κύρια οφειλή προς τα ασφαλιστικά ταμεία (κατά 1.343,8 εκατ. ευρώ).
Αντίθετα, στην κατηγορία οφειλής μεταξύ 10.000 και 100.000 ευρώ, στην οποία συγκεντρώνεται περίπου το μισό από το σύνολο των κύριων οφειλών (45%), διαπιστώνεται μείωση τόσο ως προς το πλήθος των μητρώων των οφειλετών (κατά 15.586 μητρώα), όσο και ως προς το ύψος των κύριων οφειλών (κατά 1.842,2 εκατ. ευρώ).
Το "βουνό" των οφειλών που συνολικά φτάνει στα 140 δισ. ευρώ μειώνεται, αλλά νέες υποχρεώσεις δημιουργούνται, κυρίως από συγκεκριμένες κατηγορίες οφειλετών.
Συνολικά, τα στοιχεία από την ΑΑΔΕ και το ΚΕΑΟ που επεξεργάσθηκε το Γραφείο Προϋπολογισμού του κράτους στη Βουλή, δείχνουν πως πλέον σε ρύθμιση βρίσκονται 11,8 δισ. ευρώ οφειλών.
• Στις εφορίες, σημαντική είναι η αύξηση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου που έχει ενταχθεί σε ρύθμιση, η οποία οφείλεται κυρίως στην δυνατότητα ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών με ευνοϊκούς όρους βάσει των διατάξεων του ν.4611/2019. Το ποσοστό του ρυθμισμένου ληξιπρόθεσμου υπολοίπου διαμορφώθηκε στο 6,1% την 1/1/2020, το οποίο αντιστοιχεί σε 6,5 δισ. ευρώ, ενώ την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους προσέγγιζε το 3,5%.
• Στα ασφαλιστικά ταμεία, καταγράφηκε μείωση οφειλών που οφείλεται, όπως αναφέρεται, σε μεγάλο βαθμό στις διαγραφές οφειλών μη μισθωτών βάσει του επανυπολογισμού που προβλέπει ο ν.4611/2019. Στη μείωση συνέβαλαν επίσης οι μειώσεις και οι συμψηφισμοί οφειλών καθώς και οι εκπτώσεις προσαυξήσεων λόγω ένταξης των οφειλετών σε ρύθμιση. Στο τέλος του 2019 οι ρυθμισμένες οφειλές προς το ΚΕΑΟ άγγιξαν συνολικά τα 5,3 δισ. ευρώ (εκ των οποίων 3,8 δισ. ευρώ αφορούν σε οφειλές που εντάχθηκαν στην διαδικασία ρύθμισης που ορίζει ο ν.4611/2019) σημειώνοντας σημαντική αύξηση, καθώς στο τέλος του Ιουνίου του 2019 βρισκόταν σε ρύθμιση το ποσό των 2,6 δισ. ευρώ.
Η πορεία των οφειλών στην εφορία
Το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο στο τέλος του τέταρτου τριμήνου του 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ που επεξεργάσθηκε το Γραφείο Προϋπολογισμού, διαμορφώθηκε στα 105,6 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 1,3 δισ. ευρώ σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2018 και κατά 707,7 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το τρίτο τρίμηνο του 2019.
Η ετήσια αύξηση οφείλεται στο γεγονός ότι μέχρι το τέλος του τέταρτου τριμήνου οι εκροές από το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή οι εισπράξεις και διαγραφές ληξιπρόθεσμων οφειλών (7,5 δισ. ευρώ), ήταν λιγότερες από τις εισροές, δηλαδή τη δημιουργία νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών (8,8 δισ. ευρώ).
Τα καλά νέα είναι πως το "πραγματικό" ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή το συνολικό υπόλοιπο μετά την αφαίρεση των οφειλών οι οποίες χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης παρουσιάζει μείωση σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους κατά 2,2 δισ. ευρώ με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στα 84,1 δισ. ευρώ την 1/1/2020. Παράλληλα, μείωση κατά 1,6 δισ. ευρώ σημειώνει το "πραγματικό" ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο.
Στα θετικά στοιχεία του τέταρτου τριμήνου του 2019 περιλαμβάνεται και η περαιτέρω μείωση του ρυθμού δημιουργίας ληξιπρόθεσμων οφειλών, αφού τα νέα ληξιπρόθεσμα της περιόδου 1/12/2018-30/11/2019 ανέρχονται σε 8 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας σημαντική μείωση κατά 2,9 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του προηγούμενου έτους.
Επιπλέον, συνεχίζεται και σε αυτό το τρίμηνο, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, η αύξηση των εκροών από το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή του αθροίσματος των εισπράξεων και των διαγραφών.
Ειδικότερα, το εν λόγω άθροισμα διαμορφώθηκε στα 7,5 δισ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 495,4 εκατ. ευρώ σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2018, γεγονός που οφείλεται στην αύξηση των διαγραφών κατά 709,8 εκατ. ευρώ και στη μείωση των εισπράξεων επί των συνολικών ετήσιων ληξιπρόθεσμων οφειλών κατά 228,3 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2018.
Ο χάρτης των οφειλετών φόρων
Αναφορικά με τον συνολικό αριθμό των οφειλετών φόρων, στο τέλος του 2019 παρατηρείται αύξηση κατά 4.158 πρόσωπα (φυσικά και νομικά) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στους 4.068.908 οφειλέτες. Η αύξηση του αριθμού των οφειλετών παρατηρείται κυρίως στην κατηγορία με χρέη μικρότερα από 50 ευρώ, καθώς προστέθηκαν σε ετήσια βάση 66.541 οφειλέτες εκ των οποίων οι 24.222 έχουν χρέη μικρότερα από 1 ευρώ (το σύνολο των τελευταίων είναι 357.350).
Αντίθετα, αξιόλογη μείωση κατά 44.944 πρόσωπα παρατηρείται στον αριθμό των οφειλετών με χρέη μεταξύ 50 και 500 ευρώ. Η μείωση του αριθμού των οφειλετών σε αυτήν την κατηγορία συνοδεύεται από μείωση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου κατά 13,8 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, μείωση του αριθμού των οφειλετών σημειώθηκε στην κατηγορία οφειλής μεταξύ 500 και 10.000 ευρώ (κατά 26.363 οφειλέτες), η οποία οδήγησε σε μείωση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου κατά 25,8 εκατ. ευρώ.
Ενδιαφέρον είναι επίσης ότι το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 πηγάζει από τους οφειλέτες με ύψος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ (αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε αυτήν την κατηγορία κατά 542,9 εκατ. ευρώ), ο αριθμός των οποίων σημείωσε μικρή αύξηση κατά 181 πρόσωπα.
Καθοριστική είναι η συνεισφορά των νομικών προσώπων στην αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου της κατηγορίας άνω του 1 εκατ. ευρώ, καθώς από αυτά πηγάζει το 72% της αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, δηλαδή 389,2 εκατ. ευρώ, ενώ το ύψος του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου τους σε αυτήν την κατηγορία οφειλής άγγιξε κατά το τέλος του 2019 τα 61.523 εκατ. ευρώ.
Αντίστοιχα το πλήθος των νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στα 4.987, καθώς αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 132 νέα νομικά πρόσωπα.
Η πορεία των οφειλών προς τα Ταμεία
Το σύνολο των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών στο τέλος του έτους διαμορφώθηκε στα 35.383 εκατ. ευρώ, δηλαδή παρουσίασε μείωση κατά 159,3 εκατ. ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ οι κύριες οφειλές μειώθηκαν κατά 197,2 εκατ. ευρώ. Οι συνολικές οφειλές περιλαμβάνουν τις κύριες οφειλές ύψους 24.336 εκατ. ευρώ και τα πρόσθετα τέλη ύψους 11.047 εκατ. ευρώ.
Αύξηση παρουσίασε ο αριθμός των μητρώων των οφειλετών κατά 108.471 σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός των μητρώων με οφειλές σε ασφαλιστικά ταμεία να διαμορφώνεται στο τέλος του 2019 σε 2.007.307 μητρώα. Αφορά κυρίως σε υπάρχοντες οφειλέτες των τέως Ταμείων (ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ κλπ.) οι οποίοι δημιούργησαν νέες οφειλές μετά τη δημιουργία του ΕΦΚΑ το 2017 που καταχωρούνται σε νέα μητρώα.
Σε ετήσια βάση (δηλαδή σε σχέση με το τέλος του 2018) διαπιστώνεται αύξηση του αριθμού των μητρώων των οφειλετών κατά 600.246, η οποία συνοδεύεται από αύξηση στις συνολικές οφειλές κατά περίπου 596 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, η εν λόγω μεταβολή οφείλεται στην αύξηση των πρόσθετων τελών (κατά 781,5 εκατ. ευρώ) και όχι στις κύριες οφειλές, οι οποίες μειώθηκαν κατά 185,2 εκατ. ευρώ. Αναλυτικότερα, στην κατηγορία οφειλής μεταξύ 500 και 10.000 ευρώ, στην οποία καταγράφεται το μεγαλύτερο μέρος (58,9%) των μητρώων, παρατηρείται η μεγαλύτερη αύξηση τόσο αναφορικά με τον αριθμό των μητρώων των οφειλετών (κατά 491.509 μητρώα), όσο και σε σχέση με την κύρια οφειλή προς τα ασφαλιστικά ταμεία (κατά 1.343,8 εκατ. ευρώ).
Αντίθετα, στην κατηγορία οφειλής μεταξύ 10.000 και 100.000 ευρώ, στην οποία συγκεντρώνεται περίπου το μισό από το σύνολο των κύριων οφειλών (45%), διαπιστώνεται μείωση τόσο ως προς το πλήθος των μητρώων των οφειλετών (κατά 15.586 μητρώα), όσο και ως προς το ύψος των κύριων οφειλών (κατά 1.842,2 εκατ. ευρώ).
