"Καμπανάκι" για οικονομικά αδύναμους δανειολήπτες να σπεύσουν να ρυθμίσουν τα δάνειά τους και να σώσουν την πρώτη κατοικία τους, αλλά και "βαριά καμπάνα" σε στρατηγικούς κακοπληρωτές, προμηνύοντας πλειστηριασμούς, χτυπούν οι τράπεζες.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, σε σύνολο μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων 30 δισ. ευρώ, δάνεια 13 δισ. ευρώ έχουν αιτηθεί την προστασία του νόμου Κατσέλη. Τα στοιχεία που έχουν συλλέξει οι τράπεζες δείχνουν ότι περισσότερο από 60% των αιτήσεων υπαγωγής στον ν. Κατσέλη έχουν απορριφθεί από τα δικαστήρια επειδή κρίθηκε ότι οι δανειολήπτες δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου.
Οι τράπεζες συμπεραίνουν, έτσι, ότι στο σύνολο των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί, περίπου 5 δισ. ευρώ αφορούν σε χορηγήσεις προς νοικοκυριά με πραγματική ανάγκη, ενώ ερωτηματικά δημιουργεί η προσφυγή στον νόμο από τους δανειολήπτες στους οποίους έχουν χορηγηθεί τα υπόλοιπα 8 δισ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή που οι τράπεζες εντοπίζουν ευρύ πεδίο στρατηγικών κακοπληρωτών στον νόμο Κατσέλη, διαπιστώνουν ολιγωρία από δανειολήπτες με μη εξυπηρετούμενα δάνεια να σπεύσουν να τα ρυθμίσουν μέσω της πλατφόρμας του νόμου 4605/2019 για την προστασία της πρώτης κατοικίας ή απευθείας με τις τράπεζες.
Όπως τονίζουν, χαρακτηριστικά, τραπεζικές πηγές, ενόψει της λήξης του νόμου 4605/2019 στις 30 Απριλίου είναι εξαιρετικά σημαντικό να γίνει αντιληπτό από τους δανειολήπτες και από τους συμβούλους τους, ότι σύμφωνα με τον ανωτέρω νόμο, έχουν δύο δυνατότητες να ρυθμίσουν τις οφειλές τους για να προστατεύσουν την πρώτη τους κατοικία:
α) Εφόσον συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις του ν. 4605/2019, να υποβάλουν την αίτησή τους στην ειδική πλατφόρμα και να απευθυνθούν, εάν χρειάζονται οποιαδήποτε διευκρίνιση και υποστήριξη, στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους ή και στην Τράπεζα από όπου έχουν λάβει το δάνειο.
β) Εάν, δεν πληρούν τα κριτήρια προστασίας του ν. 4605/2019, να επιδιώξουν διμερή ρύθμιση με την Τράπεζά τους. Οι Τράπεζες προσφέρουν πολλές διαφορετικές λύσεις, όπως ενδεικτικά:
o Επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου για μεγάλο χρονικό διάστημα
o Σημαντική μείωση επιτοκίου
o Προγράμματα χαμηλής εκκίνησης με σταδιακή αύξηση της δόσης ανά τριετία
o Προγράμματα μείωσης της οφειλής μέχρι και του ύψους της αξίας της κατοικίας με διαγραφή του υπολοίπου, εάν ο οφειλέτης εξυπηρετήσει κανονικά τη ρύθμιση (φυσικά δεν γίνεται μείωση αν η αξία της κατοικίας είναι μεγαλύτερη από το δάνειο, ή εάν ο δανειολήπτης διαθέτει υψηλά εισοδήματα, ή σημαντική περιουσία)
o Ιδιαίτερη πρόνοια υπάρχει από τις ίδιες τις Τράπεζες για ευπαθείς ομάδες (άνεργους, ασθενείς, πολύτεκνους)
Ο "συναγερμός" ενόψει της εκπνοής του νόμου 4605/2019 για την προστασία της πρώτης κατοικίας στις 30 Απριλίου, είναι γενικός από κυβέρνηση, τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης. Από την πλευρά τους, όλες οι τράπεζες έχουν καλέσει εδώ και μήνες τους δανειολήπτες, με πολλούς τρόπους (επιστολές, τηλεφωνικά, sms & e-mail), προκειμένου να προσέλθουν και να ρυθμίσουν τα δάνειά τους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του ν. 4605/2019.
Επίσης, έχουν διαμορφώσει ειδικούς χώρους υποδοχής σε πολλά καταστήματα για την διευκόλυνση υποβολής των αιτημάτων των ενδιαφερομένων, και ειδικότερα των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων που λαμβάνουν όποια υποστήριξη χρειαστεί από εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο προσωπικό.
Από τα μέχρι στιγμής διαθέσιμα επίσημα στοιχεία προκύπτει ότι μόνο περιορισμένος αριθμός δανειοληπτών έχει κάνει χρήση του νέου νόμου, παρά το γεγονός ότι αυτός προσφέρει σημαντικά λειτουργικά και ουσιαστικά πλεονεκτήματα στους δανειολήπτες.
Τράπεζες: Πολλοί δανειολήπτες χρησιμοποίησαν τον ν. Κατσέλη για να κερδίσουν χρόνο
Αναφερόμενες στον νόμο Κατσέλη, οι τράπεζες σημειώνουν ότι ο νόμος 3869/2010 που είχε ψηφιστεί το 2010 από την τότε κυβέρνηση, παρείχε προστασία της πρώτης κατοικίας, αντίστοιχη της οποίας δεν συναντάμε σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Ο νόμος είχε ψηφιστεί για να βοηθήσει πολλά νοικοκυριά και επιχειρήσεις που περιήλθαν σε αδυναμία εξυπηρέτησης των δανειακών υποχρεώσεών τους, εξαιτίας της μεγάλης οικονομικής ύφεσης της περιόδου 2010 – 2015. Η στόχευση του νόμου ήταν η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και η προστασία της οικογενειακής στέγης.
Όπως αναφέρουν οι τράπεζες, στα 10 περίπου χρόνια που ίσχυσε ο νόμος 3869/2010 προστατεύτηκε ένας ικανοποιητικός αριθμός, πράγματι ευπαθών δανειοληπτών, που είχαν πάρει δάνειο πριν την κρίση.
Παρατηρήθηκαν όμως και καταχρήσεις, και ένας σημαντικός αριθμός δανειοληπτών επιδίωξε να κάνει χρήση των ευεργετικών διατάξεων του νόμου, όχι επειδή χρειαζόταν προστασία, αλλά κυρίως για να κωλυσιεργήσει, εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι η ολοκλήρωση της διαδικασίας δια της δικαστικής οδού απαιτούσε – και απαιτεί – σημαντικό χρονικό διάστημα.
Με την καταχρηστική αυτή προσφυγή στο νόμο Κατσέλη αρκετοί δανειολήπτες που δεν πληρούσαν τους όρους του νόμου εξασφάλιζαν την δωρεάν παραμονή τους στο ακίνητο, που είχαν αποκτήσει με δανεισμό.
Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αδυναμίες του νόμου Κατσέλη, ψηφίστηκε το 2019 ο τελευταίος νόμος για την προστασία της πρώτης κατοικίας (ν. 4605/2019), ο οποίος λήγει στις 30/4/2020.
Σκοπός του νόμου είναι να εξασφαλίσει την προστασία της πρώτης κατοικίας για την πλειονότητα των δανειοληπτών, δηλαδή αυτών με δάνεια μικρότερα των 130.000 ευρώ (καθώς, με βάση τα επίσημα στοιχεία, το 80% των στεγαστικών δανείων αφορά ποσά μικρότερα των 130.000 ευρώ), και με περιορισμένο εισόδημα (κάτω των 36.000 ευρώ).
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, σε σύνολο μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων 30 δισ. ευρώ, δάνεια 13 δισ. ευρώ έχουν αιτηθεί την προστασία του νόμου Κατσέλη. Τα στοιχεία που έχουν συλλέξει οι τράπεζες δείχνουν ότι περισσότερο από 60% των αιτήσεων υπαγωγής στον ν. Κατσέλη έχουν απορριφθεί από τα δικαστήρια επειδή κρίθηκε ότι οι δανειολήπτες δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου.
Οι τράπεζες συμπεραίνουν, έτσι, ότι στο σύνολο των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί, περίπου 5 δισ. ευρώ αφορούν σε χορηγήσεις προς νοικοκυριά με πραγματική ανάγκη, ενώ ερωτηματικά δημιουργεί η προσφυγή στον νόμο από τους δανειολήπτες στους οποίους έχουν χορηγηθεί τα υπόλοιπα 8 δισ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή που οι τράπεζες εντοπίζουν ευρύ πεδίο στρατηγικών κακοπληρωτών στον νόμο Κατσέλη, διαπιστώνουν ολιγωρία από δανειολήπτες με μη εξυπηρετούμενα δάνεια να σπεύσουν να τα ρυθμίσουν μέσω της πλατφόρμας του νόμου 4605/2019 για την προστασία της πρώτης κατοικίας ή απευθείας με τις τράπεζες.
Όπως τονίζουν, χαρακτηριστικά, τραπεζικές πηγές, ενόψει της λήξης του νόμου 4605/2019 στις 30 Απριλίου είναι εξαιρετικά σημαντικό να γίνει αντιληπτό από τους δανειολήπτες και από τους συμβούλους τους, ότι σύμφωνα με τον ανωτέρω νόμο, έχουν δύο δυνατότητες να ρυθμίσουν τις οφειλές τους για να προστατεύσουν την πρώτη τους κατοικία:
α) Εφόσον συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις του ν. 4605/2019, να υποβάλουν την αίτησή τους στην ειδική πλατφόρμα και να απευθυνθούν, εάν χρειάζονται οποιαδήποτε διευκρίνιση και υποστήριξη, στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους ή και στην Τράπεζα από όπου έχουν λάβει το δάνειο.
β) Εάν, δεν πληρούν τα κριτήρια προστασίας του ν. 4605/2019, να επιδιώξουν διμερή ρύθμιση με την Τράπεζά τους. Οι Τράπεζες προσφέρουν πολλές διαφορετικές λύσεις, όπως ενδεικτικά:
o Επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου για μεγάλο χρονικό διάστημα
o Σημαντική μείωση επιτοκίου
o Προγράμματα χαμηλής εκκίνησης με σταδιακή αύξηση της δόσης ανά τριετία
o Προγράμματα μείωσης της οφειλής μέχρι και του ύψους της αξίας της κατοικίας με διαγραφή του υπολοίπου, εάν ο οφειλέτης εξυπηρετήσει κανονικά τη ρύθμιση (φυσικά δεν γίνεται μείωση αν η αξία της κατοικίας είναι μεγαλύτερη από το δάνειο, ή εάν ο δανειολήπτης διαθέτει υψηλά εισοδήματα, ή σημαντική περιουσία)
o Ιδιαίτερη πρόνοια υπάρχει από τις ίδιες τις Τράπεζες για ευπαθείς ομάδες (άνεργους, ασθενείς, πολύτεκνους)
Ο "συναγερμός" ενόψει της εκπνοής του νόμου 4605/2019 για την προστασία της πρώτης κατοικίας στις 30 Απριλίου, είναι γενικός από κυβέρνηση, τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης. Από την πλευρά τους, όλες οι τράπεζες έχουν καλέσει εδώ και μήνες τους δανειολήπτες, με πολλούς τρόπους (επιστολές, τηλεφωνικά, sms & e-mail), προκειμένου να προσέλθουν και να ρυθμίσουν τα δάνειά τους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του ν. 4605/2019.
Επίσης, έχουν διαμορφώσει ειδικούς χώρους υποδοχής σε πολλά καταστήματα για την διευκόλυνση υποβολής των αιτημάτων των ενδιαφερομένων, και ειδικότερα των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων που λαμβάνουν όποια υποστήριξη χρειαστεί από εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο προσωπικό.
Από τα μέχρι στιγμής διαθέσιμα επίσημα στοιχεία προκύπτει ότι μόνο περιορισμένος αριθμός δανειοληπτών έχει κάνει χρήση του νέου νόμου, παρά το γεγονός ότι αυτός προσφέρει σημαντικά λειτουργικά και ουσιαστικά πλεονεκτήματα στους δανειολήπτες.
Τράπεζες: Πολλοί δανειολήπτες χρησιμοποίησαν τον ν. Κατσέλη για να κερδίσουν χρόνο
Αναφερόμενες στον νόμο Κατσέλη, οι τράπεζες σημειώνουν ότι ο νόμος 3869/2010 που είχε ψηφιστεί το 2010 από την τότε κυβέρνηση, παρείχε προστασία της πρώτης κατοικίας, αντίστοιχη της οποίας δεν συναντάμε σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Ο νόμος είχε ψηφιστεί για να βοηθήσει πολλά νοικοκυριά και επιχειρήσεις που περιήλθαν σε αδυναμία εξυπηρέτησης των δανειακών υποχρεώσεών τους, εξαιτίας της μεγάλης οικονομικής ύφεσης της περιόδου 2010 – 2015. Η στόχευση του νόμου ήταν η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και η προστασία της οικογενειακής στέγης.
Όπως αναφέρουν οι τράπεζες, στα 10 περίπου χρόνια που ίσχυσε ο νόμος 3869/2010 προστατεύτηκε ένας ικανοποιητικός αριθμός, πράγματι ευπαθών δανειοληπτών, που είχαν πάρει δάνειο πριν την κρίση.
Παρατηρήθηκαν όμως και καταχρήσεις, και ένας σημαντικός αριθμός δανειοληπτών επιδίωξε να κάνει χρήση των ευεργετικών διατάξεων του νόμου, όχι επειδή χρειαζόταν προστασία, αλλά κυρίως για να κωλυσιεργήσει, εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι η ολοκλήρωση της διαδικασίας δια της δικαστικής οδού απαιτούσε – και απαιτεί – σημαντικό χρονικό διάστημα.
Με την καταχρηστική αυτή προσφυγή στο νόμο Κατσέλη αρκετοί δανειολήπτες που δεν πληρούσαν τους όρους του νόμου εξασφάλιζαν την δωρεάν παραμονή τους στο ακίνητο, που είχαν αποκτήσει με δανεισμό.
Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αδυναμίες του νόμου Κατσέλη, ψηφίστηκε το 2019 ο τελευταίος νόμος για την προστασία της πρώτης κατοικίας (ν. 4605/2019), ο οποίος λήγει στις 30/4/2020.
Σκοπός του νόμου είναι να εξασφαλίσει την προστασία της πρώτης κατοικίας για την πλειονότητα των δανειοληπτών, δηλαδή αυτών με δάνεια μικρότερα των 130.000 ευρώ (καθώς, με βάση τα επίσημα στοιχεία, το 80% των στεγαστικών δανείων αφορά ποσά μικρότερα των 130.000 ευρώ), και με περιορισμένο εισόδημα (κάτω των 36.000 ευρώ).
