Ένα εντελώς νέο σύστημα ασφαλιστικών εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες προβλέπει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο το οποίο κατέθεσε στη Βουλή, ο Υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης.
Αυτό θα αφορά τα μέλη των εταιρειών (ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ), τους διαχειριστές πολυπρόσωπων ΙΚΕ αλλά και τον διαχειριστή - μέλος κάθε μονοπρόσωπης ΙΚΕ, τους μετόχους ΑΕ με ποσοστό έως 3%, τους ιδιοκτήτες ατομικών επιχειρήσεων και όσους κόβουν "μπλοκάκι" σε πάνω από 2 εργοδότες.
Το σύστημα αυτό, το οποίο θα ισχύσει αναδρομικά από την 1/1/2020 διαφοροποιείται τόσο από το σύστημα του νόμου Κατρούγκαλου, όσο και από το προϊσχύον του νόμου Κατρούγκαλου "καθεστώς" (σ.σ. των ασφαλιστικών "κλάσεων").
Και αυτό γιατί οι εισφορές από φέτος δεν θα υπολογίζονται ως ποσοστό του φορολογητέου εισοδήματος (όπως ισχύει από το 2017), ούτε με βάσηκάποιες αυξανόμενες, ανάλογα με τα έτη ασφάλισης, κλίμακες εισφορών (όπως ίσχυε προ του 2017).
Οι νέες εισφορές που θα ισχύσουν από φέτος, θα κλιμακώνονται μεν, αλλά είναι στο "χέρι" του κάθε αυτασφαλισμένου να επιλέξει σε ποια κλίμακα θέλει να ανήκει.
Αυτή είναι η πρώτη μεγάλη καινοτομία στο "καθεστώς" των εισφορών των επαγγελματιών. Παράλληλα, η κλιμάκωσή τους οφείλεται βασικά στην κλιμάκωση των εισφορών κύριας σύνταξης, καθώς οι εισφορές υγείας θα είναι ως επί τω πλείστον σταθερές. Αυτή είναι η δεύτερη σημαντική καινοτομία.
Εξάλλου, οι επαγγελματίες με πάνω από μία παράλληλες δραστηριότητες, θα απαλλάσσονται από εισφορές σε σχέση με αυτές, εφόσον για την πρώτη δραστηριότητα καταβάλλουν τουλάχιστον 252 ευρώ/μήνα. Αυτή είναι η τρίτη βασική καινοτομία του νέου συστήματος.
Από εκεί και πέρα αμέσως μόλις ψηφισθεί το νομοσχέδιο Βρούτση (εκτιμάται ότι θα ψηφιστεί εντός της επόμενης εβδομάδας) θα ανοίξει ηλεκτρονική πλατφόρμα στα ταμεία, προκειμένου να επιλέξει κάθε επαγγελματίας το ύψος των εισφορών το οποίο επιθυμεί να καταβάλλει. Η επιλογή, μαζί και η καταβολή των εισφορών –για τον μήνα Ιανουάριο 2020– θα πρέπει να γίνει έως τις 12/3/2020.
Οι εισφορές κάθε μήνα θα πρέπει να πληρώνονται κατά την τελευταία εργάσιμη μέρα του επόμενου μήνα. Πχ οι εισφορές του Μαρτίου 2020 θα πρέπει να καταβληθούν έως τις 30/4/2020.
Οι εισφορές οι οποίες πρέπει να επιλεγούν αφορούν όλους τους κλάδους, δηλαδή της κύριας σύνταξης (6 κατηγορίες), της υγείας (2 κατηγορίες), της επικουρικής ασφάλισης (3 κατηγορίες) και του εφάπαξ (3 κατηγορίες). Οι εισφορές επικουρικού αφορούν μόνο τους αυταπασχολούμενους μηχανικούς και δικηγόρους. Οι εισφορές εφάπαξ αφορούν μόνο τους αυταπασχολούμενους μηχανικούς, γιατρούς και δικηγόρους.
Στην 1η κατηγορία εισφορών κύριας σύνταξης (155 ευρώ/μήνα) αντιστοιχεί η 1η κατηγορία εισφορών υγείας (55 ευρώ/μήνα), ενώ στις κατηγορίες 2 έως 6 για την κύρια σύνταξη (186 ευρώ έως 500 ευρώ/μήνα) αντιστοιχεί η 2η κατηγορία εισφορών υγείας (66 ευρώ/μήνα). Όσον αφορά την επιλογή κατηγορίας εισφορών επικουρικού και εφάπαξ είναι ανεξάρτητη από την επιλογή κατηγορίας εισφορών κύριας σύνταξης-υγείας. Δηλαδή ένας ασφαλισμένος μπορεί πχ να επιλέξει την 2η κατηγορία εισφορών κύριας σύνταξης-υγείας και την 1η κατηγορία εισφορών επικουρικού και την 3η για το εφάπαξ.
Όποιος, πάντως, επαγγελματίας δεν επιλέξει ασφαλιστική κατηγορία, θα κατατάσσεται υποχρεωτικά στην 1η.
Θα απαλλάσσεται από την καταβολή εισφορών για ελεύθερη επαγγελματική δραστηριότητα, όποιος μισθωτός καταβάλλεται μαζί με τον εργοδότη του εισφορές κατ΄ελάχιστον 252 ευρώ/μήνα.
Οι εισφορές αυτές αντιστοιχούν σε μικτό μισθό 932 ευρώ/μήνα. Συνεπώς όποιος μισθωτός αμείβεται με 932 ευρώ/μήνα (μικτά ) και παράλληλα πχ είναι μέλος μίας ομόρρυθμης εταιρείας, θα πληρώνει μαζί με τον εργοδότη εισφορές 252 ευρώ/μήνα, ενώ δεν θα καταβάλλει ούτε σεντ για εισφορές για την επαγγελματική δραστηριότητά του ως μέλος της εν λόγω εταιρείας.
Επίσης, όποιος ασκεί πολλές, παράλληλες, ελεύθερες επαγγελματικές δραστηριότητες, θα πληρώνει εισφορές κατ΄ελάχιστον 252 ευρώ/μήνα, μόνο για τη μία εξ αυτών.
Τι προβλέπει αναλυτικά το νομοσχέδιο
Χαρακτηριστικά, το νομοσχέδιο Βρούτση προβλέπει τα ακόλουθα:
Εισφορές κύριας σύνταξης
-Για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, οι αυτοτελώς απασχολούμενοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες ασφαλισμένοι του Ε.Φ.Κ.Α. κατατάσσονται από 1/1/2020 σε 6 ασφαλιστικές κατηγορίες, ως προς τις οποίες το ποσό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς κύριας σύνταξης αντιστοιχεί ως εμφαίνεται στον παρακάτω πίνακα:
-Οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται με ελεύθερη επιλογή τους σε μία από τις 6 ασφαλιστικές κατηγορίες.
-Η κατάταξη σε μία από τις έξι είναι υποχρεωτική.
-Αν ο ασφαλισμένος δεν επιλέξει ασφαλιστική κατηγορία, κατατάσσεται υποχρεωτικά στη πρώτη.
- Ο ασφαλισμένος μπορεί, με αίτησή του, να επιλέξει ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία από αυτή που υπάγεται ή, εφόσον βρίσκεται σε ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία, να επιλέξει κατώτερη.
- Η αίτηση επιλογής δύναται να υποβάλλεται και ηλεκτρονικά.
-Αίτηση για μεταβολή ασφαλιστικής κατηγορίας μπορεί να υποβάλλεται οποτεδήποτε, σε κάθε περίπτωση όμως η μετάταξη από κατηγορία σε κατηγορία θα γίνεται από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από την υποβολή της αίτησης και θα ισχύει υποχρεωτικά για όλο το επόμενο έτος από την υποβολή της αίτησης.
-Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος οι ασφαλισμένοι επιλέγουν την ασφαλιστική κατηγορία στην οποία επιθυμούν να υπαχθούν, άλλως κατατάσσονται στη πρώτη ασφαλιστική κατηγορία και καταβάλλουν τις εισφορές του Ιανουαρίου 2020 για την επιλεγείσα κατηγορία μέχρι 12 Μαρτίου 2020.
Από 1/1/2020 θεσπίζεται ειδική ασφαλιστική κατηγορία για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, ως προς την οποία το ποσό της μηνιαίας εισφοράς αντιστοιχεί ως εμφαίνεται στον παρακάτω πίνακα:
Στην ειδική κατηγορία κατατάσσονται οι νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενοι για 5 έτη από την έναρξη ασκήσεως του επαγγέλματος κατόπιν αιτήσεώς τους. Χρήση του ευεργετήματος αυτού είναι δυνατή μόνο μία φορά. Σε περίπτωση διακοπής της ασκήσεως του επαγγέλματος του ελεύθερου επαγγελματία ή αυτοτελώς απασχολούμενου, δεν είναι δυνατή η συνέχιση ή επανέναρξη του ως άνω ευεργετήματος. Η δυνατότητα καταβολής μειωμένης εισφοράς έως και μιας πενταετίας των νέων επαγγελματιών δεν αποτελεί ασφαλιστική οφειλή και δεν αναζητείται. Δεν αναζητείται επίσης ως ασφαλιστική οφειλή και η χρήση του ευεργετήματος των μειωμένων εισφορών που ίσχυουν για τους νέους επιστήμονες με έως 5 έτη ασφάλισης για την περίοδο μεταξύ 1/1/2017 -31/12/2019 (βάσει του ν. Κατρούγκαλου).
Οι συνταξιούχοι που αναλαμβάνουν ασφαλιστέα εργασία στον Ε.Φ.Κ.Α. δεν εμπίπτουν στην ανωτέρω ευεργετική διάταξη.
Για τους ελεύθερους επαγγελματίες που δεν έχουν συμπληρώσει 5 έτη ασφάλισης και μέχρι τις 31.12.2019 δεν υπάγονταν σε καθεστώς καταβολής μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών, είναι δυνατή η εφαρμογή των ανωτέρω από την 1/1/2020 και για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται της συμπλήρωσης 5 ετών.
Οι παραπάνω ασφαλισμένοι κατατάσσονται υποχρεωτικά για τον κλάδο υγείας στην ίδια ασφαλιστική κατηγορία που κατατάσσονται για τον κλάδο κύριας σύνταξης.
Ασφαλιστικές εισφορές υγειονομικής περίθαλψης
-Από 1/1/2020 για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών κλάδου υγείας, οι αυτοτελώς απασχολούμενοι και οι ανεξάρτητοι επαγγελματίες κατατάσσονται σε 6 ασφαλιστικές κατηγορίες, των οποίων η μηνιαία ασφαλιστική εισφορά αντιστοιχεί ως εξής:
-Από 1/1/2020 θεσπίζεται ειδική κατηγορία για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών της οποίας η μηνιαία ασφαλιστική εισφορά αντιστοιχεί ως εξής:
-Στην ειδική αυτή κατηγορία κατατάσσονται οι νέοι επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενοι έως και 5 έτη από την έναρξη ασκήσεως του επαγγέλματος κατόπιν αιτήσεώς τους.
- Χρήση του ευεργετήματος αυτού είναι δυνατή μόνο μία φορά.
-Σε περίπτωση διακοπής της ασκήσεως του επαγγέλματος του ελεύθερου επαγγελματία ή αυτοτελώς απασχολούμενου δεν είναι δυνατή η συνέχιση ή επανέναρξη του ως άνω ευεργετήματος. Δυνατότητα καταβολής μειωμένης εισφοράς έως και μιας πενταετίας των νέων επαγγελματιών δεν αποτελεί ασφαλιστική οφειλή και δεν αναζητείται.
-Δεν αναζητείται επίσης ως ασφαλιστική οφειλή και η χρήση του ευεργετήματος για τους ασφαλισμένους κάτω πενταετίας του ν. Κατρούγκαλου.
-Οι συνταξιούχοι οι οποίοι αναλαμβάνουν ασφαλιστέα εργασία στον Ε.Φ.Κ.Α. δεν εμπίπτουν στην ανωτέρω ευεργετική διάταξη.
-Οι συνταξιούχοι οι οποίοι αναλαμβάνουν ασφαλιστέα εργασία στον Ε.Φ.Κ.Α. δεν εμπίπτουν στην ανωτέρω ευεργετική διάταξη.
-Οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται υποχρεωτικά για τον κλάδο υγείας στην ίδια ασφαλιστική κατηγορία που επιλέγουν για τον κλάδο κύριας σύνταξης.
