Μία σημαντική επίπτωση των περιορισμένων αρμοδιοτήτων του Ευρωκοινοβουλίου, είναι η σταδιακή απαξίωση της εκλογικής διαδικασίας για την ανάδειξη των μελών του.
Η συνεχής μείωση της συμμετοχής έχει οδηγήσει πλέον σε μη παραδεκτά επίπεδα αναδεικνύοντας το δημοκρατικό έλλειμμα αλλά και την άγνοια για τις λειτουργίες της «θεσμικής» Ευρώπης. Ήδη στις προηγούμενες ευρωεκλογές το μέσο ποσοστό συμμετοχής σε ευρωπαϊκό επίπεδο περιορίστηκε στο 43% και στην Ελλάδα, ακολουθώντας την πτωτική ευρωπαϊκή τάση, ξεπέρασε μόλις το 50% (52,6%).
Αρκεί η προσπάθεια
Αν ανατρέξει κανείς στην ιστοσελίδα του Ευρωκοινοβουλίου, θα διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι που έχουν την ευθύνη της, έχουν συνείδηση του προβλήματος και κάνουν κάθε προσπάθεια να προβάλουν τη σταδιακή ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Ευρωκοινοβουλίου. Ωστόσο, είναι αμφίβολο αν το μήνυμά τους είναι επαρκές και αν έστω κι αυτό το μήνυμα, θα μπορέσει να φτάσει και πολύ περισσότερο να πείσει τους Ευρωπαίους εκλογείς να προσέλθουν στις κάλπες.
Ευρωεκλογές, κάτι σαν εκλογές
Κι όμως η συγκυρία της κρίσης αυτό απαιτεί. Η Ευρώπη και οι λαοί της δεν μπορούν να μετεωρίζονται. Οι κρίσεις, οι οποίες όσο περνά ο καιρός πολλαπλασιάζονται, δείχνουν ότι δεν μπορεί να προχωρήσει η Ένωση με ασάφειες και θολό τοπίο στη λήψη αποφάσεων και τη στρατηγική κατεύθυνση.
Πηγαίνοντας προς τις κάλπες
Υπάρχει επομένως ένα μεγάλο θέμα προεκλογικής ατζέντας. Όλοι μαζί, ευρωπαϊστές και εθνικιστές, θα διεκδικήσουν την ψήφο των πολιτών, ρίχνοντας έναν «δεκάρικο» για την Ευρώπη, αλλά κοιτώντας κυρίως προς τους εσωτερικούς συσχετισμούς. Ποια θα είναι η δημόσια συζήτηση πηγαίνοντας προς τις κάλπες;
Όλα δείχνουν ότι τα μεγάλα θεσμικά θέματα που αφορούν στην Ευρώπη, μένουν πάλι έξω από τη συζήτηση. Θα έχουμε, ίσως, μία «συνήθη» εκλογική αναμέτρηση, η οποία θα αναλώνεται σε εσωτερικές αντιπαραθέσεις και σε συνδυασμό με τις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης, θα επιτρέπει πολλαπλές ερμηνείες των εκλογικών αποτελεσμάτων.
Όμως, γιατί, ίσως;
Γιατί κάτω από την κεντρική αντιπαράθεση κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, η οποία δεν δείχνει ικανή μέχρι στιγμής να συσπειρώσει τα δύο πολιτικά στρατόπεδα, κρύβεται μια σημαντική «απειλή» για το σημερινό κομματικό σύστημα.
Υπάρχει μια συνολική κριτική απέναντι στο κομματικό σύστημα την οποία επιδιώκουν να εισπράξουν εκλογικά νεότευκτα σχήματα όπως «Το Ποτάμι». Τόσο η συγκυρία, όσο και ο χαρακτήρας της αναμέτρησης των ευρωεκλογών «προσφέρονται» για εκλογικά πειράματα, αν ο επίσημος κομματικός λόγος δεν είναι πειστικός και αξιόπιστος.
Εξάλλου, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι τον Μάιο του 2012 στην πρώτη των δύο βουλευτικών εκλογικών αναμετρήσεων που οδήγησαν στη σημερινή κυβέρνηση, κανένα κόμμα δεν υπερέβη το 20%.
Σίγουρα δεν είμαστε σήμερα σε ένα τοπίο παρόμοιων συσχετισμών. Δεν υπάρχει τόση οργή στην κοινωνία. Όμως, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο ότι το βράδυ των εκλογών το «μήνυμα» θα έχει ως αποδέκτη το σημερινό κομματικό σύστημα στο σύνολό του και όχι ειδικά τη συγκυβέρνηση ή την αντιπολίτευση.
Ήδη σε πρόσφατη έρευνα, του Ιανουαρίου, για λογαριασμό του site«TheTOC», ήταν φανερό ότι ένα μεγάλο τμήμα του εκλογικού σώματος (57%) δεν ένιωθε εγγύτητα με κάποιο κομματικό σχήμα και το ποσοστό αυτό μεταξύ των νέων έφτανε στο 68%. Μήπως επομένως οι εξελίξεις είναι περισσότερο απρόβλεπτες από ότι φαίνονται σήμερα; Μια ματιά περισσότερο ψύχραιμη στις εκλογικές τάσεις, θα ήταν χρήσιμη για όλους.