Ποιες αλλαγές «κλειδώνουν» στις συντάξεις

ΕΠΙΚΥΡΩΝΟΝΤΑΙ μέσα στην εβδομάδα, με την παρουσία στην Αθήνα των επιτηρητών της τρόικας, οι αλλαγές στο ασφαλιστικό, οι οποίες θα είναι ευθύγραμμες και καθολικές: θα αφορούν τόσο τον ιδιωτικό όσο και τον δημόσιο τομέα, τους άνδρες και τις γυναίκες, τους ένστολους και τους εργαζόμενους στα Βαρέα και Ανθυγιεινά (ΒΑΕ).


Οι δραματικές περικοπές στο συνταξιοδοτικό, έστω και αν αυτή η παρέμβαση θα εκδηλωθεί εν μέσω θέρους και καλοκαιρινών διακοπών, αναμένεται να προκαλέσουν έντονες κοινωνικές αντιδράσεις. Ακόμη και στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ (συνδικαλιστικό, κοινοβουλευτική ομάδα κ.ά.). Πόσω μάλιστα όταν η διπλή παρέμβαση στο ασφαλιστικό (ιδιωτικό και δημόσιο τομέα) θα επεκταθεί στους ένστολους, (τομέα ταμπού μέχρι σήμερα), και θα συνδυαστεί με την περικοπή των αποζημιώσεων απόλυσης.

Με μεταβατική περίοδο μόλις 6 μηνών, από τις αρχές του 2011 ο νέος ασφαλιστικός χάρτης θα περιλαμβάνει:

* Την καθιέρωση του 65ου ως γενικού ορίου ηλικίας για συνταξιοδότηση. Οποιος βγαίνει νωρίτερα θα πληρώνει πέναλτι 6% για κάθε χρόνο ή 30% την 5ετία.

* Μόνο σε δύο περιπτώσεις θα προβλέπεται συνταξιοδότηση πριν από τα 65 χρόνια ηλικίας: για τους ασφαλισμένους στα ΒΑΕ και για όσους έχουν 40 έτη ασφάλισης. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι ασφαλισμένοι θα συνταξιοδοτούνται στο 60ό έτος. Δεν θα έχουν πέναλτι πρόωρης εξόδου, ενώ θα λαμβάνουν και ολόκληρη τη βασική σύνταξη των 360 ευρώ.

* Οσοι βγαίνουν νωρίτερα από το 65ο έτος δεν θα λαμβάνουν ολόκληρη τη βασική σύνταξη αλλά μέρος της (μειωμένο κατά 6% το χρόνο με βάση τον κανόνα που θα ισχύει και στην ανταποδοτική) και μόλις 252 ευρώ στο 60ό έτος.

* Για κάθε χρόνο παραμονής στην ασφάλιση το ποσοστό αναπλήρωσης (ανταποδοτική σύνταξη) θα κυμαίνεται στο 1,2% (σε μέσα επίπεδα). Για τα έτη ασφάλισης πέραν των 36 δεν θα υπάρχει κίνητρο παραμονής στην εργασία (ήταν 3,3% το χρόνο στο προηγούμενο σχέδιο νόμου και τώρα περιορίζεται στο 3%). Αυτό γιατί μετά τις παρεμβάσεις των επιτηρητών έγινε υποχρεωτική -από προαιρετική με κίνητρο τις υψηλότερες αποδοχές- η παραμονή στην εργασία για 40 έτη.

* Τα όρια ηλικίας και των ασφαλισμένων στα ΒΑΕ θα αυξηθούν στο 60ο έτος (με 35ετία) από 55ο σήμερα (και 53ο μειωμένη). Ετσι ο νόμος 3655/08 θα αρχίσει να εφαρμόζεται από το 2011 και όχι από το 2013 που προέβλεπε το νομοθετικό κείμενο της κ. Πετραλιά. Επίσης δεν θα εξαντληθεί στην προσθήκη 2 επιπλέον ετών αλλά 5, μέχρι τη συμπλήρωση του 60ού έτους.

* Οσοι χήρες και χήροι λαμβάνουν σύνταξη λόγω θανάτου θα συνεχίσουν με τους ίδιους όρους. Στο μέλλον δεν θα χορηγούνται συντάξεις ανύπαντρων ή διαζευγμένων κορασίδων (δικαίωμα από τον θανόντα πατέρα), ενώ θα τεθούν ηλικιακά όρια και στις συντάξεις λόγω θανάτου. Εκτός από τα τέκνα, τα οποία θα την δικαιούνται μέχρι το 23ο έτος (ισόβια σε περίπτωση ανάπηρου παιδιού) ο/η επιζών/ούσα σύζυγος θα την λαμβάνει για μια 3ετία προσαρμογής και η παροχή θα διακόπτεται αν ο δικαιούχος είναι κάτω των 50 ετών. Θα επανέρχεται ωστόσο στο 65ο έτος και σε συνάρτηση με τη θεμελίωση ιδίου δικαιώματος.

* Τα όρια ηλικίας των ανδρών στο Δημόσιο θα εξισωθούν με τα αντίστοιχα στον ιδιωτικό τομέα. Οπως εξάλλου και το ποσοστό αναπλήρωσης (σύνταξης) το οποίο θα περιοριστεί στο 1,2% το χρόνο.

* Οι γυναίκες δημόσιοι υπάλληλοι θα έχουν τα ίδια όρια ηλικίας με τους άνδρες. Η προσαρμογή θα ξεκινήσει από το 2011 και, σταδιακά, τα όρια θα εξισωθούν το 2013 που αποτελεί το έσχατο, χρονικά, περιθώριο που προβλέπει το μνημόνιο (με τους δανειστές-επιτηρητές). Για να επιτευχθεί αυτή η μεγάλη προσαρμογή, κάθε χρόνο θα προστίθενται έως και 3 έτη στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.

* Το 2015 οι συντάξεις θα υπολογίζονται με διπλό τρόπο. Τα έτη έως το 2010 με το ισχύον σύστημα (και επί τη βάσει των εισφορών που καταβλήθησαν την 5ετία 2011-15) και τα έτη από το 2011 και μετά με το νέο σύστημα (1,2% το μήνα). Το 2016 με το νέο σύστημα θα υπολογίζονται 6 έτη (2011-16) κ.ο.κ. με στόχο ύστερα από αρκετά χρόνια να υπολογίζεται το σύνολο του εργασιακού-ασφαλιστικού βίου (35ετία ή 40ετία) για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών.

* Αν οποιοδήποτε ταμείο αποδίδει ποσοστό αναπλήρωσης στη σύνταξη πάνω από 2% το χρόνο που προβλέπει το ισχύον σύστημα, θα αποκόπτεται αυτό το επιπλέον κλάσμα. Το μέτρο αναμένεται να «πιάσει» τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ), την πρώτη κλίμακα του ποσοστού σύνταξης του ΤΣΠΕΑΘ (είναι στο 80% έως τα 1.800 ευρώ, ενώ για τα επιπλέον χρήματα του συντάξιμου μισθού η αναπλήρωση πέφτει στο 40% και ακολούθως στο 24%).

Οι εισφορές και το προσδόκιμο

Ο μέσος όρος ασφάλισης στη χώρα μας είναι 26 έτη και η πραγματική (μέση) ηλικία συνταξιοδότησης είναι το 61ο έτος. Κατά συνέπεια οι ασφαλισμένοι εισφέρουν στο σύστημα για 26 έτη και απολαμβάνουν παροχές για άλλα 19, καθώς το προσδόκιμο ζωής αναφέρεται στο 80ό έτος.