Να μπει τέλος στις παράνομες χωματερές ζητά ο Συνήγορος του Πολίτη

Την ανησυχία του για τα προβλήματα που εξακολουθεί να παρουσιάζει ο τομέας της διαχείρισης αποβλήτων στη χώρα εκφράζει ο Συνήγορος του Πολίτη και ζητά την άμεση παύση λειτουργίας των παράνομων Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Στερεών Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) και την περιβαλλοντική αποκατάστασή τους.


Ο Συνήγορος του Πολίτη επισημαίνει ότι παρά τη δέσμευση της Ελλάδας για την κατάργηση όλων των ΧΑΔΑ έως το 2008, αρκετοί εξακολουθούν να παραμένουν σε λειτουργία, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε επιβολή υψηλών προστίμων από το δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στο άμεσο μέλλον.

Ειδικότερα ο Συνήγορος διαπιστώνει την καθυστέρηση της εκπόνησης και της υλοποίησης των μελετών περιβαλλοντικής αποκατάστασης των ΧΑΔΑ και την ύπαρξη σημαντικών προβλημάτων στην επιβολή των διοικητικών και ποινικών κυρώσεων στους υπεύθυνους δήμους.

Αναφορικά με το σχεδιασμό των στερεών αποβλήτων, η ανεξάρτητη αρχή παρατηρεί ότι δεν τηρείται αυστηρά η νομοθεσία και συχνά δεν εξασφαλίζεται η έγκριση ή γνωμοδότηση όλων των συναρμόδιων φορέων και πως κατά τη χωροθέτηση των νέων έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων δεν αξιολογούνται επαρκώς οι διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις και η χωροθέτησή τους επηρεάζεται συχνά από κριτήρια σκοπιμότητας.

Παράλληλα, ο Συνήγορος σημειώνει ότι η αδειοδότηση υφιστάμενων έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων Χώρων Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤΑ) και Σταθμών Μεταφόρτωσης (ΣΜΑ) είναι ελλιπής, ενώ συχνά δεν τηρούνται οι εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι.




Η ανακοίνωση των προτάσεων του Συνήγορου του Πολίτη είναι η ακόλουθη:

1. Να επεκταθεί η αξιοποίηση των αποβλήτων με ανακύκλωση - επαναχρησιμοποίηση - ανάκτηση ενέργειας, αλλά και οι πρακτικές πρόληψης ή και μείωσης της παραγωγής αποβλήτων. Συμπληρωματικά, να κατασκευάζονται ταυτόχρονα με τους ΧΥΤΑ τα έργα επεξεργασίας αποβλήτων, ώστε οι ΧΥΤΑ σύντομα να μετατραπούν σε χώρους υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ). Η κατασκευή ΧΥΤΑ είναι μία από τις διαθέσιμες επιλογές και όχι η μοναδική λύση για τη διαχείριση απορριμμάτων.

2. Να εφαρμοστούν τα περιφερειακά σχέδια διαχείρισης στερεών αποβλήτων, να ολοκληρωθούν οι μελέτες και οι δημοπρατήσεις των έργων. Να εκπονούνται μελέτες βιωσιμότητας και συγκριτική αξιολόγηση των εναλλακτικών συστημάτων διαχείρισης, χρησιμοποιώντας περιβαλλοντικά, τεχνικά και οικονομικά κριτήρια.

3. Να ενισχυθεί η συμμετοχή των πολιτών, ώστε να εξασφαλίζεται η αναγκαία κοινωνική αποδοχή των παρεμβάσεων στο χώρο, σύμφωνα με την νομοθεσία για τη «Συμμετοχή του κοινού στη διαδικασία λήψης αποφάσεων».

4. Να θεσπιστεί υποχρεωτική παρακολούθηση των περιβαλλοντικών συνθηκών, συγκεκριμένων μεθόδων απορρύπανσης - αποκατάστασης. Να γίνεται συστηματικός έλεγχος της τήρησης των περιβαλλοντικών όρων τόσο κατά την έναρξη μιας δραστηριότητας, όσο και κατά τη λειτουργία της. Να στελεχωθούν οι υπηρεσίες με επαρκές και εξειδικευμένο προσωπικό και να ενισχυθεί η υλικοτεχνική υποδομή τους.

5. Να ολοκληρωθεί το νομοθετικό πλαίσιο με την έκδοση του προεδρικού διατάγματος για τη διαχείριση των οικοδομικών υλικών και υλικών εκσκαφών -δεδομένου ότι πολλοί εν ενεργεία ΧΑΔΑ είναι κυρίως χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης οικοδομικών υλικών και υλικών εκσκαφής.