Διορθώσεις για να περιοριστούν οι αντιδράσεις στη φοροεπιδρομή

ΜΕ «ΜΕΡΕΜΕΤΙΑ» θα επιδιώξει το υπουργείο Οικονομικών να περιορίσει τις αντιδράσεις από την υπέρμετρη αύξηση των φόρων στα ακίνητα που θα «συνοδεύσει» τις νέες αντικειμενικές αξίες.


Ο κατάλογος με τις επιβαρύνσεις που θα φέρει ο νέος χρόνος στην κτηματαγορά γίνεται ολοένα και μακρύτερος, καθώς, πέραν της αύξησης των σημερινών αντικειμενικών αξιών, σχεδιάζεται «επιδρομή» και στα εκτός σχεδίου ακίνητα. Για τα οικόπεδα και τα αγροτεμάχια αναμένεται ακόμη και υπερδιπλασιασμός στις τιμές της εφορίας, καθώς θα «διορθωθεί» το σύστημα «αντικειμενικών αξιών γης» που χρησιμοποιείται για να υπολογιστούν αξίες στις εκτός σχεδίου περιοχές. Οσον αφορά τα κτίσματα, ήδη προχωρούν οι διαδικασίες για την ένταξη τουλάχιστον 5.000 νέων περιοχών στο σύστημα αντικειμενικών αξιών.

Οι παρεμβάσεις που προγραμματίζει το υπουργείο Οικονομικών στην αγορά ακινήτων, εφαρμόζοντας πιστά τα όσα προβλέπονται στο μνημόνιο, θα φέρουν οκτώ «χαράτσια» σε εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνες.

*Αυξάνεται ο ΦΠΑ ακινήτων, ο οποίος υπολογίζεται πλέον με συντελεστή 23%.

*Περισσότεροι θα είναι οι φόροι για τη μεταβίβαση οικοπέδων εκτός σχεδίου. Οι ανατιμήσεις στα εκτός σχεδίου οικόπεδα θα ρίξουν ακόμη περισσότερους Ελληνες στην «τσιμπίδα» του ΦΜΑΠ.

*«Σκληραίνουν» τα τεκμήρια από την 1/1/2011. Οι επιπτώσεις θα φανούν στις φορολογικές δηλώσεις του 2012.

*Αυξάνονται τα έξοδα μεταβίβασης αντίστοιχα με την αύξηση των αντικειμενικών αξιών.

*Αυξάνονται οι φόροι κληρονομιών και γονικών παροχών.

*Περισσότεροι Ελληνες θα πέσουν στην τσιμπίδα του ΦΜΑΠ, ενώ για τους ήδη υπόχρεους ο φόρος θα αυξηθεί ακόμη και πάνω από 100%.

*Ακριβότερη θα γίνει και η αγορά πρώτης κατοικίας, καθώς, εκτός από τους φόρους, θα «φουσκώσουν» και τα έξοδα για την απόκτησή της.

*Ερχονται περισσότεροι φόροι για τα εκτός σχεδίου κτίσματα, καθώς το υπουργείο Οικονομικών προωθεί την ένταξη εκατοντάδων περιοχών στο σύστημα αντικειμενικών αξιών.

Πτώση-ρεκόρ στις αγοραπωλησίες

Ολοι οι επαγγελματικοί κλάδοι που εμπλέκονται στην κτηματαγορά (κατασκευαστές, μεσίτες, συμβολαιογράφοι, δικηγόροι) πιέζουν για τη λήψη μέτρων, καθώς προβλέπουν ότι το 2011 θα είναι ακόμη πιο δύσκολη χρονιά. Ηδη το 2010 καταγράφεται πτώση-ρεκόρ τις αγοραπωλησίες ακινήτων, ενώ τα απούλητα σπίτια υπερβαίνουν τα 150.000 σε ολόκληρη τη χώρα. Μέχρι το τέλος του έτους οι αγοραπωλησίες εκτιμάται ότι δεν θα ξεπεράσουν τις 75.000-80.000, όταν σε μια καλή χρονιά άλλαζαν χέρια ακόμη και διπλάσια ακίνητα. Μάλιστα, στελέχη του κλάδου προβλέπουν ότι το 2011, αν δεν υπάρξουν μέτρα, θα καταγραφεί πτώση-ρεκόρ και στις τιμές.

Στην κυβέρνηση γνωρίζουν για το μπουρίνι που έρχεται στην αγορά ακινήτων. Πλέον τα έσοδα που προϋπολογίζονται από την αύξηση των αντικειμενικών αξιών δεν υπερβαίνουν τα 270 εκατομμυρίων ευρώ, όταν στο μνημόνιο προβλεπόταν η είσπραξη 400 εκατομμυρίων ευρώ.

Ενόψει της αύξησης των αντικειμενικών αξιών, όλοι οι φόροι ακινήτων μπαίνουν ξανά στο τραπέζι των διαβουλεύσεων. Η λίστα με τα υπό εξέταση «μερεμέτια» περιλαμβάνει τα αφορολόγητα για την αγορά πρώτης κατοικίας, τις κλίμακες υπολογισμού του φόρου κληρονομιών και γονικών παροχών, τους συντελεστές υπολογισμού του φόρου μεταβίβασης, τη φορολόγηση των γονικών παροχών σε χρήμα, την κλίμακα του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας καθώς και το «πόθεν έσχες» στην αγορά κατοικίας. Υπό εξέταση βρίσκεται και η «συνταγή» υπολογισμού της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων, καθώς, εκτός από την τιμή ζώνης ανά περιοχή, μελετώνται αλλαγές στους συντελεστές εμπορικότητας και παλαιότητας των ακινήτων. Αναλυτικά:

1 Αφορολόγητο πρώτης κατοικίας. Σήμερα διαμορφώνεται στις 200.000 ευρώ για τον εργένη και στις 250.000 για τον παντρεμένο. Αναμένεται νέα αύξησή του, καθώς το μέτρο έχει μικρό δημοσιονομικό κόστος. Στο τραπέζι έχει πέσει και πρόταση «αυτόματης διόρθωσης του αφορολόγητου» κάθε φορά που θα αλλάζουν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων. Σε κάθε περίπτωση, επιβάρυνση για τον υποψήφιο αγοραστή θα υπάρξει, καθώς θα ακριβύνουν τα δικηγορικά και τα συμβολαιογραφικά έξοδα. Σήμερα, ένα ζευγάρι αγοράζει σπίτι με αντικειμενική αξία 250.000 ευρώ χωρίς να πληρώσει φόρο. Από τις αρχές του έτους το ίδιο σπίτι θα έχει αντικειμενική αξία 300.000 ευρώ. Ο φόρος, αν αυξηθεί αντίστοιχα το αφορολόγητο, θα είναι και πάλι μηδενικός. Ομως τα έξοδα από τις 6.000 ευρώ θα ανέβουν στις 7.200 ευρώ.

2 Κλίμακες κληρονομιών-γονικών παροχών. Στις γονικές παροχές το αφορολόγητο διαμορφώνεται στις 150.000 ευρώ. Θεωρείται δεδομένη η αύξησή του για να μην επιβαρυνθούν υπέρμετρα οι μεταβιβάσεις μικρής αξίας ακινήτων καθώς και οι κληρονομιές. Πλήρης αποκατάσταση των φορολογουμένων θα μπορούσε να γίνει μόνο με την αύξηση όλων των κλιμακίων, κάτι που δεν φαίνεται πιθανό. Σε διαφορετική περίπτωση ο φόρος θα είναι αυξημένος ακόμη και κατά 100%.

3 Φόρος Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας. Είναι το πιο δύσκολο κουΐζ για την κυβέρνηση, καθώς από το Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας του 2011 περιμένει να εισπράξει το μεγαλύτερο μέρος από τα 270 εκατομμύρια ευρώ που έχουν εγγραφεί στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού. Σήμερα, το αφορολόγητο είναι 400.000 ευρώ για κάθε μέλος του ζευγαριού. Ακόμη και αν αυξηθεί (π.χ. στις 500.000 ευρώ) οι έχοντες μεσαία και μεγάλη ακίνητη περιουσία θα πληρώσουν περισσότερα αν δεν υπάρξει μεταβολή και των υπόλοιπων κλιμακίων ή μείωση των φορολογικών συντελεστών. Φορολογούμενος με ακίνητα αξίας 500.000 ευρώ, για το 2010 θα πληρώσει ΦΜΑΠ 100 ευρώ. Για το 2011, αν αυξηθεί το αφορολόγητο στις 500.000 ευρώ και οι αντικειμενικές αξίες «φουσκώσουν» κατά 20%, θα πληρώσει 300 ευρώ αντί για 100.

4 Φόρος μεταβίβασης ακινήτων. Περιθώριο για «μερεμέτι» στα ακίνητα που υπάγονται στον ΦΠΑ δεν υπάρχει. Μείωση φορολογικού συντελεστή εξετάζεται για τις αγορές μεταχειρισμένων ακινήτων, δηλαδή για αυτά που έχουν χτιστεί με άδεια οικοδομής που έχει εκδοθεί πριν την 1η Ιανουαρίου 2006. Σήμερα ο συντελεστής διαμορφώνεται στο 10%. Η μείωση αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερο σκεπτικισμό από το υπουργείο Οικονομικών, λόγω δημοσιονομικού κόστους.

5 «Πόθεν έσχες» πρώτης κατοικίας. Στελέχη της κτηματαγοράς (κατασκευαστές, μεσίτες, συμβολαιογράφοι) έχουν ήδη επισημάνει στο υπουργείο Οικονομικών τη «ζημιά» που έχει γίνει στην αγορά από τη στιγμή που καταργήθηκε η απαλλαγή από το «πόθεν έσχες» της πρώτης κατοικίας. Ζητούν την επαναφορά της απαλλαγής έστω και για τις πολύ μικρές κατοικίες, έτσι ώστε να ξαναμπούν στο «παιχνίδι» υποψήφιοι αγοραστές που έχουν τα χρήματα αλλά δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την προέλευσή τους. Στο υπουργείο Οικονομικών εμφανίζονται μάλλον αρνητικοί για την έγκριση της συγκεκριμένης πρότασης, φοβούμενοι ότι η υιοθέτησή της θα φανεί ως «οπισθοχώρηση της κυβέρνησης στη μάχη για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής».

6 Γονικές παροχές σε χρήμα. Αλλο ένα μέτρο που «σκότωσε» τις αγοραπωλησίες είναι, σύμφωνα με τον συμβολαιογραφικό κόσμο της χώρας, η φορολόγηση των γονικών παροχών σε χρήμα. Πλέον οι μεταβιβάσεις σε χρήμα από τον γονιό στο παιδί φορολογούνται με συντελεστή 10%. Σε συνδυασμό με την επιβολή του «πόθεν έσχες» για την πρώτη κατοικία έχει δημιουργηθεί ασφυκτικό περιβάλλον για τους υποψήφιους αγοραστές, καθώς ακόμη και η συνήθης διαδικασία (του να «τσοντάρει» ένας γονιός στο παιδί του για να αγοράσει ένα ακίνητο) φορολογείται. Κατάργηση του φόρου έχει αποκλειστεί και παραμένει ανοικτό το ενδεχόμενο μείωσης του συντελεστή.

7 Συντελεστές εμπορικότητας και παλαιότητας. Σχεδόν δεδομένο θεωρείται ότι θα υπάρξουν μειώσεις, ειδικά για εμπορικούς δρόμους της χώρας που έχουν χτυπηθεί από την κρίση. Επίσης, στο υπουργείο Οικονομικών έχουν κατατεθεί προτάσεις για «διορθώσεις» στους συντελεστές παλαιότητας. Ενα ακίνητο έχει τον ίδιο συντελεστή ανεξάρτητα αν η ηλικία του είναι 25 ετών ή 50 ετών. Θα εξεταστεί το ενδεχόμενο να επιβληθούν και νέοι μειωτικοί συντελεστές για τα ακίνητα ηλικίας άνω των 25 ετών.