Ελέω οικονομικής κρίσης, τα κρατικά προνόμια είναι συνταγματικά ανεκτά και δικαιολογημένα, σύμφωνα με τη Δικαιοσύνη, ιδίως όταν η ιστορία της χώρας είναι γεμάτη από σοβαρές δημοσιονομικές κρίσεις...
Με αλλεπάλληλες αποφάσεις δέχονται ένα επιπλέον πλήγμα, πολίτες και επιχειρήσεις, καθώς στο όνομα της οικονομικής δυσπραγίας και των οικονομικά δυσβάστακτων μνημονιακών μέτρων καταρρέει σιγά-σιγά όλη η μέχρι τώρα προστατευτική νομολογία για να διασωθεί το Δημόσιο.
Λίγους μήνες μετά τη διατήρηση της προνομιακής για το Δημόσιο παραγραφής των οικονομικών αξιώσεων απέναντί του, χθες το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ) αποφάσισε οριστικά και αμετάκλητα να κρατήσει «ζωντανό» και το προνομιακό για το Δημόσιο επιτόκιο (6%) με το οποίο πληρώνει τις οφειλές του, κρίνοντας συνταγματική την αντίστοιχα πολύ μεγαλύτερη επιβάρυνση των πολιτών και των επιχειρήσεων όταν το κράτος περιμένει να εισπράξει από χρέη.
Δεν είναι ίσοι!
Η δικαστική απόφαση ξεκαθαρίζει ότι Δημόσιο και ιδιώτες δεν είναι ίσοι και σε περίοδο μεγάλης κρίσης είναι συνταγματικά θεμιτή η προνομιακή μεταχείριση του κράτους.
Η αρχή της ισότητας δεν εφαρμόζεται όταν η προνομιακή αυτή μεταχείριση αποβλέπει στην ορθή άσκηση της δημόσιας εξουσίας και την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του Δημοσίου έναντι των πολιτών. Ανατρέποντας την προστατευτική νομολογία της Ολομέλειας ΣτΕ και της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου που είχαν κρίνει αντισυνταγματικό και ανίσχυρο το προνομιακό επιτόκιο 6%, το ΑΕΔ επιτρέπει στο κράτος να πληρώνει τις οφειλές του (μισθούς, συντάξεις, προμήθειες, αποζημιώσεις, έργα, παροχή υπηρεσιών, κ.λπ.) με επιβάρυνση μόλις 6%, ενώ μπορεί να εισπράττει από πολίτες και επιχειρήσεις τα χρέη τους με επιτόκιο υπερημερίας από 9% έως 44%(!) ανάλογα με το πόσο παλιά είναι η μεταξύ τους οικονομική διαφορά και αντιδικία.
Το θέμα θα οδηγηθεί σύντομα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, που πρόσφατα είχε καταδικάσει τη χώρα για τέτοιου είδους κρατικά προνόμια.
Στη δυσμενέστατη για τους πολίτες απόφαση (25/12) γίνεται ιστορική αναδρομή στη θέσπιση του προνομιακού επιτοκίου του 1877, την επαναβεβαίωση του το 1944 μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη διατήρησή του μέχρι σήμερα, ενώ αναλύονται όλες οι μεγάλες δημοσιονομικές κρίσεις, από τη στάση πληρωμών το 1893, τη θέση της χώρας υπό διεθνή οικονομικό έλεγχο το 1898 μετά τον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο (του 1897), την κρίση του 1908 φθάνοντας μέχρι σήμερα και τα αλλεπάλληλα οικονομικά και φορολογικό μέτρα.
ΤΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΩΝ
Κινδυνεύει η οικονομία
Το ΑΕΔ έλαβε υπόψη τους ισχυρισμούς του Δημοσίου ότι αν κριθεί αντισυνταγματικό το προνομιακό επιτόκιο, τότε δεν θα έχει απλά και μόνο ταμειακές επιπτώσεις, αλλά θα επιβαρυνθεί πολύ ο κρατικός προϋπολογισμός, θα αυξηθεί το δημόσιο χρέος, θα διαταραχθεί η εύθραυστη και κινδυνεύουσα δημοσιονομική ισορροπία. Κι αυτό γιατί -όπως τόνισε- έχει ανοιχτές πολλές χιλιάδες υποθέσεις και σε πολλές από τις αντιδικίες αυτές μπορεί να χάσει και δεν θα αντέξει να πληρώσει επιτόκιο μεγαλύτερο του 6%.
Μπροστά στην πίεση αυτή το ΑΕΔ (με ψήφους 10 - 3) δέχθηκε ότι είναι συνταγματικά ανεκτή η διαφοροποιημένη προνομιακή μεταχείριση του Δημοσίου, αφού το επιτόκιο έχει θεσπιστεί ουσιαστικά από το 1877 και σ' όλο το διάστημα των 134 αυτών ετών το ελληνικό κράτος έχει περάσει από διαδοχικές σοβαρές δημοσιονομικές κρίσεις που έχουν διαρκέσει για μεγάλα διαστήματα και οι επιπτώσεις τους επεκτείνονται και σε περιόδους στις οποίες η οικονομική κατάσταση βελτιώνεται και υπάρχουν ευνοϊκές συγκυρίες για την ανάπτυξη της χώρας.
Κατά το ΑΕΔ δεν παραβιάζεται η αρχή της ισότητας, αφού το προνομιακό επιτόκιο αποβλέπει στον περιορισμό αύξησης του κρατικού χρέους, στην προστασία της δημοσιονομικής ισορροπίας και της κρατικής περιουσίας στην οποία συμβάλλουν οι πολίτες με την καταβολή φόρων, ενώ σε περιόδους μεγάλων κρίσεων είναι αναγκαίο να γνωρίζει από πριν το Δημόσιο με ακρίβεια τι μπορεί να επιβαρύνει τις οφειλές του.