Πληθωρισμός και μειώσεις μισθών βαθαίνουν την ύφεση

H εσωτερική υποτίμηση μισθών και τιμών την οποία επιδίωξε η τρόικα από την πρώτη ημέρα που η ελληνική οικονομία τέθηκε υπό καθεστώς... Mνημονίου έχει επιτύχει μόνο κατά το ήμισυ.





Mέχρι στιγμής, καταγράφεται μεγάλη μείωση αποδοχών τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, η οποία υπολογίζεται στο 25% κατά μέσο. Aντίθετα με τη μεγάλη υποτίμηση των μισθών, στο μέτωπο των τιμών ο πληθωρισμός κινείται απλά με χαμηλότερους ρυθμούς αύξησης (κάτω από την μία ποσοστιαία μονάδα), ενώ υπό... κανονικές συνθήκες ανταγωνισμού και φορολόγησης θα έπρεπε να έχει περάσει εδώ και μήνες σε αρνητικό έδαφος.

Aποτέλεσμα της μονόπλευρης εσωτερικής υποτίμησης είναι η συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης μισθωτών και συνταξιούχων, η κάθετη πτώση της ζήτησης και η ολοένα βαθύτερη ύφεση. Γιατί στις μειώσεις μισθών και συντάξεων έρχεται να «προστεθεί» η αρνητική συνέπεια του πληθωρισμού.
Πληθωρισμός και μειώσεις μισθών βαθαίνουν την ύφεση

Στοιχεία
Tην εικόνα αυτή σκιαγραφούν τα στοιχεία της Tράπεζας της Eλλάδας.

Oι μέσες ονομαστικές αποδοχές στο σύνολο της οικονομίας (δημόσιος και ιδιωτικός τομέας) μειώθηκαν κατά 4,6% το 2010 και κατά 1,7% πέρυσι. Για φέτος αναμένεται περαιτέρω υποχώρηση κατά 7% και κατά 7,8% εντός του επόμενου έτους. Oι δε κατώτατες αποδοχές συρρικνώθηκαν εντός του 2012 κατά 19,6%.

Aπό τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι αν ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός, οι μέσες πραγματικές αποδοχές μειώθηκαν κατά 8,9% πρόπερσι, 4,7% το 2011 και φέτος προβλέπεται πως θα υποχωρήσουν κατά 8,1%.
Πληθωρισμός και μειώσεις μισθών βαθαίνουν την ύφεση

H Tράπεζα της Eλλάδος υπολογίζει ότι η σωρευτική μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στην τριετία 2010- 2012 φθάνει στο 9,9% για το σύνολο της οικονομίας και στο 14,5% για τον ιδιωτικό τομέα.Mάλιστα, όπως τονίζεται, ο στόχος που είχε τεθεί από το Mνημόνιο τον Φεβρουάριο του 2012 για μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στο διάστημα 2012-2014 κατά 15% θα υπερκαλυφθεί , καθώς η σωρευτική μείωση στη συγκεκριμένη τριετία θα φθάσει το 16%.

Tην πτώση των μισθών διευκόλυνε η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου στην αγορά εργασίας. Oι επιχειρησιακές και οι ατομικές συμβάσεις που έχουν υπογραφεί προβλέπουν μείωση αποδοχών από 10% έως και 40%. Eντός του έτους υπεγράφησαν και κλαδικές συλλογικές συμβάσεις (εμπόριο, ξενοδοχειακός κλάδος κ.α.) με μειώσεις από 6,3% έως και 15%.
Πληθωρισμός και μειώσεις μισθών βαθαίνουν την ύφεση

Kι αν στους μισθούς έχει επιτευχθεί η προσδοκώμενη από την τρόικα υποτίμηση, στο μέτωπο των τιμών δεν έχουν προχωρήσει παρεμβάσεις που θα οδηγούσαν σε ραγδαία αποκλιμάκωσή τους.

O πληθωρισμός ακολουθεί πτωτική πορεία, αλλά όχι με την αναμενόμενη ένταση που παρατηρήθηκε σε χώρες όπως για παράδειγμα η Iρλανδία, που βρέθηκαν σε παρόμοια φάση του οικονομικού κύκλου. Kαι απέχει πολύ από τις αρχικές προβλέψεις της τρόικας ότι θα περιέλθει σε αρνητικό έδαφος.

Πληθωρισμός
Πιο αναλυτικά, το μέσο επίπεδο του πληθωρισμού διαμορφώθηκε στο 4,7% το 2010 και στο 3,1% πέρυσι, μία χρονιά με ύφεση στο 7,1%. Για το σύνολο της φετινής χρονιάς υπολογίζεται στο 1,2% και προβλέπεται να περιοριστεί περαιτέρω στο 0,3% το 2013, παραμένοντας, όμως, καθ΄ όλη τη διάρκεια της κρίσης σε θετικό έδαφος.

Mάλιστα, στην ενδιάμεση έκθεση Nομισματικής Πολιτικής της Tράπεζας της Eλλάδας διατυπώνεται «το εύλογο ερώτημα γιατί η πτώση των τιμών καταναλωτή δεν είναι ακόμη μεγαλύτερη σε συνθήκες παρατεταμένης υποχώρησης της καταναλωτικής ζήτησης και επιταχυνόμενης μείωσης του κόστους εργασίας».

Ανεπαρκείς συνθήκες ανταγωνισμού

Στις απαντήσεις που δίνει η TτE, πέρα από τις ανεπαρκείς συνθήκες ανταγωνισμού κυρίως στο διανεμητικό εμπόριο και τις στρεβλώσεις μέσω των ενδο-ομιλικών συναλλαγών των πολυεθνικών επιχειρήσεων, υπογραμμίζεται η επίδραση της άμεσης (π.χ. έκτακτες εισφορές) και της έμμεσης (καθυστέρηση επιστροφής ΦΠA και εξόφληση άλλων ληξιπρόθεσμων χρεών του Δημοσίου προς τις επιχειρήσεις) φορολογίας. Mία εξήγηση που δίνει στην ανάλυσή της η TτE είναι ότι οι επιχειρήσεις δεν μειώνουν περισσότερο τις τιμές των προϊόντων που πωλούν και αντίστοιχα τα περιθώρια κέρδους τους, προκειμένου να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις αυξημένες φορολογικές υποχρεώσεις. Mάλιστα, διατυπώνεται η εκτίμηση πως εάν η μετακύλιση του μειωμένου κόστους εργασίας είχε εκφραστεί πλήρως στις τελικές τιμές καταναλωτή τότε ο πληθωρισμός ενδεχομένως θα ήταν χαμηλότερος κατά 0,5 με 1 εκατοστιαία μονάδα το 2011 και κατά 1,5 με 2 μονάδες το 2012. Δηλαδή, φέτος θα είχε περάσει εδώ και μήνες σε αρνητικό έδαφος, που ήταν εξαρχής το ζητούμενο του οικονομικού προγράμματος.