Αρχαία Εγνατία ή μετρό;

Εάν ο σεβασμός και η ανάδειξη της ιστορίας μιας πόλης μοιάζει εδώ και χρόνια ...μονόδρομος για τον δυτικό κόσμο, ο εντοπισμός της αρχαίας Εγνατίας Οδού κάτω ακριβώς από τη νέα, στο σημείο του σταθμού Βενιζέλος του Μετρό Θεσσαλονίκης, έχει προκαλέσει ποικίλες συζητήσεις και διχογνωμίες.




Απ' τη μία, υπάρχει η απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και η υπογραφή της από τον αν. υπουργό Πολιτισμού για την μεταφορά αυτούσιου του δρόμου στο στρατόπεδο Παύλου Μελά και απ' την άλλη, η διαφορετική άποψη της διατήρησης του μνημείου στο φυσικό του χώρο.

Για δισεπίλυτα τεχνικά προβλήματα στην περίπτωση που ο δρόμος (ρωμαϊκός και βυζαντινός) και τα οικοδομήματα δίπλα από αυτόν παραμείνουν στη θέση τους, κάνουν λόγο οι εκπρόσωποι της Αττικό Μετρό. Οπως είπαν, αρχαία και σταθμός δεν μπορούν να συνυπάρξουν, ενώ σε περίπτωση ακύρωσης του σταθμού Βενιζέλος θα πρέπει να πραγματοποιηθούν χρονοβόρες και υψηλού κόστους τροποποιήσεις. Υπέρ της ανάδειξης του μνημείου εκεί που βρίσκεται έχουν ταχθεί παρατάξεις του δήμου, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, η διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, η προϊσταμένη του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού και οι Εφορείες Κλασικών Αρχαιοτήτων και Βυζαντινών.
Αρχαία Εγνατία ή μετρό για τη «Νύμφη του Θερμαϊκού»;

Το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης δεν έλαβε απόφαση, αλλά σύστησε επιτροπή από επιστήμονες ειδικούς σε τεχνικά θέματα ώστε να διερευνηθεί η δυνατότητα παραμονής του σπουδαίου ευρήματος στη θέση του. Νωρίτερα, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Μπουτάρης εκφράστηκε υπέρ της in situ διατήρησης του μνημείου ξεκαθαρίζοντας, ωστόσο, ότι ο δήμος δεν έχει δικαιοδοσία στο θέμα- αρμόδιο είναι το υπουργείο Πολιτισμού. Πάντως, ο δρόμος που διέσχιζε επί αιώνες τη Θεσσαλονίκη, στρωμένος με μαρμάρινες πλάκες, έχοντας πλάι του κτίρια, καταστήματα και εργαστήρια, έχει διασωθεί σε εξαιρετική κατάσταση, σε μήκος περί τα 77 μέτρα. Ο δρόμος κατευθύνεται και περνά κάτω από την αψίδα του Γαλέριου- τη σημερινή λεγόμενη «Καμάρα».
Αρχαία Εγνατία ή μετρό για τη «Νύμφη του Θερμαϊκού»;

Και, βέβαια, η διατήρησή του και η μετατροπή του σε ένα είδος μουσείου, εφόσον αυτό καταστεί εφικτό, θα αποτελέσει ένα αρχαιολογικό μνημείο- πόλο έλξης σε μια πόλη η οποία, δυστυχώς, δεν έχει διασώσει πολλά από την αρχαία ιστορία της. Οσο για τα μέχρι τώρα ευρήματα από τις ανασκαφές στη Θεσσαλονίκη για την κατασκευή του μετρό, ξεπερνούν τα 130.000 και ήδη προετοιμάζονται δύο εκθέσεις με τα σημαντικότερα από αυτά. Γιατί πράγματι, ανάμεσά τους βρίσκονται εννέα χρυσά στεφάνια, κοσμήματα, ειδώλια και χιλιάδες αγγεία εξαιρετικής τέχνης. Οι εκθέσεις θα πραγματοποιηθούν τον επόμενο χρόνο -στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού- καλύπτοντας χρονολογικά τις δύο μεγάλες ιστορικές περιόδους της πόλης. Μάλιστα, στην έκθεση του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού θα ζωντανέψει η ιστορία της Θεσσαλονίκης (από τον 4ο μ.Χ. αιώνα ως τα νεώτερα χρόνια) μέσα από 1000 περίπου αντικείμενα αυτής της περιόδου- ανάμεσά τους χρυσά, χάλκινα και ασημένια δακτυλίδια σπάνιας ομορφιάς, επιστήθιοι σταυροί, γυάλινα και χάλκινα βραχιόλια, λυχνάρια, γυάλινα φιαλίδια, αλλά και νομίσματα διαφόρων εποχών.
Αρχαία Εγνατία ή μετρό για τη «Νύμφη του Θερμαϊκού»;

Πρώτοι οι Ρωμαίοι
Αρχαία Εγνατία ή μετρό για τη «Νύμφη του Θερμαϊκού»;
Η αρχαία αυτή οδός συνέδεε τις ακτές της Αδριατικής με τις ακτές του Βορείου Αιγαίου και της Μαύρης Θάλασσας. Αρχικά οι Ρωμαίοι την κατασκεύασαν για στρατιωτικούς σκοπούς- επέτρεπε τη γρήγορη προέλαση των ρωμαϊκών λεγεώνων προς τη Μακεδονία και τη Θράκη. Σταδιακά, όμως, γενικεύτηκε η χρήση της και έγινε η σημαντικότερη οδική αρτηρία που συνέδεε την Αδριατική με τον Εύξεινο Πόντο. Ενα μεγάλο τμήμα της θα πρέπει να ολοκληρώθηκε κάπου ανάμεσα στο 148 - 146 π.χ. Το όνομά της το οφείλει στον Γναίο Εγνάτιο, τον Ρωμαίο ανθύπατο Μακεδονίας ο οποίος είχε αναλάβει την επίβλεψη της κατασκευής της. Σύμφωνα με πληροφορίες που διασώζει ο Στράβων, το μήκος της, από την αφετηρία της στην Απολλωνία ή το Δυρράχιο της σημερινής Αλβανίας, μέχρι τον Εβρο ήταν 535 ρωμαϊκά μίλια- δηλαδή, περίπου 800 χιλιόμετρα!