Σε πτωτική πορεία η μετακύλιση ΦΠΑ

Η οικονομική κρίση περιόρισε σημαντικά το ποσοστό μετακύλισης των αυξήσεων στον ΦΠΑ από τις επιχειρήσεις στις τελικές τιμές των προϊόντων. Για το σύνολο της οικονομίας το ποσοστό μετακύλισης από περίπου 90% το 2005 περιορίστηκε στο 70% το 2010 και 60% το 2011. Την ίδια ώρα, πάντως, σε μία περίοδο που για να επιτευχθεί η εσωτερική υποτίμηση στην οικονομία γίνονταν μεγάλες περικοπές σε μισθούς, συντάξεις, οι αυξήσεις των έμμεσων φόρων διατήρησαν τον πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα: Στη διετία 2010-2011 ο πληθωρισμός, χωρίς την επίπτωση των έμμεσων φόρων, θα ήταν 1,38% και 1,15% αντιστοίχως, ενώ τελικά διαμορφώθηκε σε πολλαπλάσια επίπεδα 4,7% και 3,1% αντίστοιχα. Σύμφωνα με μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδας, στο 38ο τεύχος του Οικονομικού Δελτίου της Τράπεζας: 1. Την περίοδο 2010-2012 η κρίση περιόρισε σημαντικά τη δυνατότητα μετακύλισης του ΦΠΑ στους τελικούς καταναλωτές από τις επιχειρήσεις που επεδίωκαν να διασφαλίσουν τη ζήτηση. Έτσι το 2010 η επιβάρυνση των τιμών, παρά τις αλλεπάλληλες αυξήσεις ΦΠΑ, περιορίστηκε στο 70,2% της μεταβολής του ΦΠΑ και στο 60% το 2011 από 88,5% το 2005. Σε κατηγορίες προϊόντων, όπως τα ενεργειακά που χαρακτηρίζονται από μεγάλη ανελαστικότητα και ειδικές συνθήκες στην αγορά, το ποσοστό μετακύλισης παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα (96,7% το 2011 από 97,4% το 2005). Στις υπόλοιπες κατηγορίες η επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών, η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, η ένταση του ανταγωνισμού και η πτώση της ζήτησης συνέβαλλαν στη μεγαλύτερη απορρόφηση του ΦΠΑ από τις επιχειρήσεις. Έτσι για τις υπηρεσίες η μετακύλιση του ΦΠΑ συγκρατήθηκε στο 54,1% το 2010 και στο 51,4% το 2011, ενώ για τα μη επεξεργασμένα είδη διατροφής τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 75,3% και 53,8% και για τα επεξεργασμένα στο 81,2% και στο 73% αντιστοίχως. Το 2012 το συνολικό ποσοστό μετακύλισης ανήλθε στο 30,3%, με το ποσοστό στις υπηρεσίες να περιορίζεται στο 28% και στα επεξεργασμένα είδη διατροφής (περιλαμβάνεται καπνός και ποτά) να διευρύνεται στο 86,7%. Ωστόσο, τα ποσοστά αυτά αφορούν μόνο στην επίδραση των αυξήσεων του ΦΠΑ μέσα στο 2011, οι τελευταίες έγιναν τον Σεπτέμβριο του 2011 και δεν είχαν ακόμη ολοκληρώσει τον οικονομικό τους κύκλο. 2. Οσον αφορά στην επίπτωση των αυξήσεων ΦΠΑ και Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης στον πληθωρισμό, από τη μελέτη προκύπτει πως το 2010 ο εναρμονισμένος πληθωρισμός από 4,7% που διαμορφώθηκε θα ήταν 1,38% χωρίς την επίδραση των έμμεσων φόρων. Τα αντίστοιχα ποσοστά για το 2011 ήταν 3,7% και 1,15%, και για το 2012 1% και 0,14%. Η μεγαλύτερη επίπτωση από τους έμμεσους φόρους εμφανίστηκε στα επεξεργασμένα είδη διατροφής, τα μη ενεργειακά βιομηχανικά προϊόντα και τα ενεργειακά προϊόντα.