Μείωση 80% στην κατανάλωση πλαστικής σακούλας έως το 2019

«Φρένο» στη χρήση της πλαστικής σακούλας και άλλων μη ανακυκλώσιμων πλαστικών αποβλήτων βάζει το Ευρωκοινοβούλιο, επιχειρώντας να λάβει δραστικά μέτρα στην καταστροφική αυτή συνήθεια που επιστρέφει μέσω της διατροφικής αλυσίδας στον άνθρωπο.





Σε σχετικό ψήφισμα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφάσισε έως το 2019 οι πολίτες της Ε.Ε. να μειώσουν κατά 80% την κατανάλωση στις πιο λεπτές πλαστικές σακούλες, δίδοντας λύση στα 8 δισ. πλαστικές σακούλες που καταλήγουν κάθε χρόνο στο φυσικό περιβάλλον, καθώς υπολογίζεται πως καθένας από εμάς χρησιμοποιεί περί τις 200 πλαστικές σακούλες ετησίως.

Το ζήτημα θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, προκειμένου να ολοκληρωθεί η σχετική διαδικασία της «απαγόρευσης» μετά τις ευρωεκλογές του Μαΐου και σε κάθε περίπτωση μέσα στο 2014. «Τα μέτρα αυτά έπρεπε να είχαν ληφθεί ήδη προ πολλού», όπως σχολίασε η Γερμανίδα ευρωβουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών Γιούτα Χάουγκ.
Μείωση 80% στην κατανάλωση πλαστικής σακούλας έως το 2019

Οι αριθμοί την επιβεβαιώνουν: το 2010 χρησιμοποιήθηκαν στην Ε.Ε. 95,5 δισ. πλαστικές σακούλες. Οι χώρες-μέλη θα έχουν το δικαίωμα να επιβάλουν δικούς τους, αυστηρούς κανόνες για να περιορίσουν τη χρήση της πλαστικής σακούλας. Αυτό μπορεί να γίνει με την επιβολή φόρων, εισφορών, περιορισμών ή και απαγορεύσεων.

Οπως υπογράμμισε ο επικεφαλής της επιτροπής Περιβάλλοντος του Ε.Κ. Ματίας Γκρότε, στόχος είναι να μειωθεί ο αριθμός των πλαστικών σακουλών που χρησιμοποιεί ετησίως ο κάθε Ευρωπαίος από 176 σήμερα στις 35 σε πέντε χρόνια.
Μείωση 80% στην κατανάλωση πλαστικής σακούλας έως το 2019

Στη Γερμανία κάθε πολίτης χρησιμοποιεί κατά μέσο όρο 71 σακούλες ετησίως, οι 64 εξ αυτών είναι μίας χρήσης. Σύμφωνα με τη Γερμανίδα ευρωβουλευτή των Χριστιανοδημοκρατών Κρίστα Κλας, η οικονομική επιβάρυνση στη χρήση της σακούλας θα ήταν η καλύτερη μέθοδος. Καλύτερο παράδειγμα η Ιρλανδία: με την επιβολή ενός μικρού τέλους κατάφερε να μειώσει την κατά κεφαλήν κατανάλωση από τις 300 στις μόλις 21 σακούλες ετησίως.

Εξαίρεση θα αποτελέσουν όμως οι ιδιαίτερα λεπτές σακούλες που χρησιμοποιούνται σήμερα, μεταξύ άλλων, για το τύλιγμα ψαριών και γαλακτοκομικών προϊόντων.
Μείωση 80% στην κατανάλωση πλαστικής σακούλας έως το 2019

Αξιοσημείωτο είναι ότι από τις συνολικά 100 δισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες που χρησιμοποιούνται σήμερα ετησίως στην Ε.Ε., τα 8 δισεκατομμύρια καταλήγουν στο φυσικό περιβάλλον με καταστροφικές συνέπειες για τα οικοσυστήματα. Σύμφωνα με προβλέψεις της Κομισιόν, η συνολική παραγωγή πλαστικών στην Ευρώπη μπορεί να τριπλασιαστεί μέχρι το 2050, εάν η κατανάλωση συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό.

Οικονομικές δυνατότητες
Μείωση 80% στην κατανάλωση πλαστικής σακούλας έως το 2019
Πάντως, όπως επισημαίνουν οι ευρωβουλευτές, οι οικονομικές δυνατότητες της ανακύκλωσης πλαστικού παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτες, καθώς μόλις το 25% των πλαστικών αποβλήτων ανακυκλώνεται σήμερα. Όπως υποστηρίζουν τα μέλη, η πλήρης εφαρμογή της νομοθεσίας της Ε.Ε. για τα απόβλητα θα μπορούσε να οδηγήσει στην εξοικονόμηση 72 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, στην αύξηση του ετήσιου κύκλου εργασιών των εταιρειών διαχείρισης και ανακύκλωσης αποβλήτων της Ε.Ε. κατά 42 δισεκατομμύρια ευρώ και στη δημιουργία άνω των 400.000 θέσεων εργασίας έως το 2020.

Μέση χρήση
Η Επιτροπή εκτιμά ότι κάθε Ευρωπαίος πολίτης χρησιμοποιεί περίπου 200 πλαστικές σακούλες ετησίως, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2010. Περίπου το 90% αυτών είναι λεπτές σακούλες.
Μείωση 80% στην κατανάλωση πλαστικής σακούλας έως το 2019

Κάποιες χώρες της Ε.Ε. έχουν καταφέρει να μειώσουν σημαντικά τη χρήση πλαστικών σακουλών, χρεώνοντάς τες παραδείγματος χάρη στα σούπερ μάρκετ, κάνοντας παράλληλα και εκστρατείες ενημέρωσης.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, το 2010 κυκλοφόρησαν στην ευρωπαϊκή αγορά 99,5 δισεκατομμύρια λεπτές πλαστικές σακούλες, δηλαδή αυτές των σούπερ μάρκετ, οι οποίες σε ελάχιστες περιπτώσεις ξαναχρησιμοποιούνται και πολύ εύκολα πετιούνται στα σκουπίδια, μολύνοντας σοβαρά το περιβάλλον διότι χρειάζονται δεκαετίες, ακόμη και αιώνες ώστε το πλαστικό να διασπαστεί. Σε Δανία και Φινλανδία, ο μέσος όρος της ετήσιας κατανάλωσης λεπτών πλαστικών σακουλών είναι μόλις 4 ανά άτομο, συγκριτικά με τις 466 στην Πολωνία, την Πορτογαλία και τη Σλοβακία. Ενώ, η Γερμανία με 70 σακούλες ανά κάτοικο τον χρόνο βρίσκεται στην έκτη θέση. Η Γερμανική Οργάνωση για την Προστασία της Φύσης χαιρέτισε τα σχέδια της Κομισιόν και προέτρεψε την κυβέρνηση να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την κατάργηση της πλαστικής σακούλας.

Ολέθριες συνέπειες
Η θάλασσα έχει μετατραπεί σε έναν απέραντο σκουπιδότοπο από τις πλαστικές σακούλες, όπως υποστηρίζουν αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Οι πλαστικές σακούλες που πετάγονται στη θάλασσα συχνά καταλήγουν στο στομάχι θαλάσσιων ζώων και πτηνών, με μοιραίες πολλές φορές συνέπειες για τις φάλαινες, τις φώκιες και τους γλάρους, καθώς και για πολλά απειλούμενα είδη χελώνας.

Στη Βόρεια Θάλασσα, το 94% όλων των πτηνών έχει στο στομάχι του πλαστικές ύλες. Στην άλλη άκρη της Ευρώπης, κατά μήκος της ακτής της Τοσκάνης, οι πλαστικές σακούλες αποτελούσαν το 73% των πλαστικών αποβλήτων που συνέλεξαν τράτες.

Επιπλέουν στη Μεσόγειο
Το πρόβλημα της πλαστικής σακούλας είναι αισθητό και στη Μεσόγειο, καθώς όπως υπολογίζεται 250 δισ. μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικού επιπλέουν στη θάλασσα. Μάλιστα, Γάλλοι και Βέλγοι υδροβιολόγοι έχουν προειδοποιήσει για τον άμεσο κίνδυνο στην ασφάλεια της διατροφικής αλυσίδας, από τη βάση μέχρι την κορυφή της.

Οι υπολογισμοί τους βασίζονται στη λήψη δειγμάτων νερού ανοιχτά των ακτών της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Βόρειας Ιταλίας σε βάθος 10 με 15 εκατοστών. Σε πρόσφατες αναλύσεις τους, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι σε ολόκληρη τη Μεσόγειο υπάρχουν περίπου 500 τόνοι «μικρο-απορριμμάτων» πλαστικού.

Σύμφωνα με την Expedition MED, τα απορρίμματα αυτά αποτελούν κίνδυνο διαρκείας για τη θαλάσσια ζωή καθώς αναμειγνύονται με το πλαγκτόν, το οποίο καταναλώνεται από τα μικρά ψάρια που με τη σειρά τους τρώγονται από τα μεγάλα.

Το «πράσινο» παράδειγμα δίνει το Πουέρτο Ρίκο

Το δημοφιλές τουριστικό θέρετρο Σαν Χουαν στα δυτικά του Πουέρτο Ρίκο αποτελεί ένα πράσινο παράδειγμα για την Αμερική, αφού έχει γίνει ο πρώτος δήμος του νησιού που απαγόρευσε τις πλαστικές σακούλες.

Πριν από λίγες ημέρες, ο δήμαρχος της πόλης Κάρλος Λόπες δήλωσε ότι οι πλαστικές σακούλες επηρεάζουν αρνητικά τη θαλάσσια ζωή σε ένα κοντινό καταφύγιο και προέτρεψε και άλλους δήμους του νησιού να ακολουθήσουν το παράδειγμά του.

Ολες οι επιχειρήσεις θα πρέπει να ξεφορτωθούν τις πλαστικές σακούλες τους μέχρι τον Φεβρουάριο του 2015 αλλιώς αντιμετωπίζουν πρόστιμα που κυμαίνονται από 100 έως και 500 δολάρια. Οι επιχειρήσεις θα προσφέρουν ανακυκλωμένες χάρτινες σακούλες, προς πώληση, ή οι πελάτες μπορούν να φέρνουν τις δικές τους.

Ο Λόπες επισήμανε επίσης ότι τα έσοδα από τα πρόστιμα θα χρησιμοποιούνται για περιβαλλοντικά προγράμματα.