ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ «ΚΑΜΠΑΝΑ» ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΧΩΜΑΤΕΡΕΣ

Σε αγώνα δρόμου για τη μείωση της «καμπάνας» που επέβαλε το Ευρωδικαστήριο στην Ελλάδα και τη συμμόρφωση με τις κοινοτικές οδηγίες, επιδίδεται η κυβέρνηση για τις παράνομες χωματερές, με την πρώτη δόση να «τρέχει» πρακτικά σε διάστημα λιγότερο από ενάμιση μήνα.



Με βάση την περσινή απόφαση, η Ελλάδα υποχρεώνεται να καταβάλει εφάπαξ πρόστιμο 10 εκατ. ευρώ το οποίο και πιθανολογείται ότι κατεβλήθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο και επιπλέον 14,5 εκατ. ευρώ ως πρόστιμο ανά εξάμηνο για τις ενεργές χωματερές που λειτουργούν και όσες είναι προς αποκατάσταση, μέχρι να συμμορφωθεί η χώρα.

Η κρίσιμη ημερομηνία εφαρμογής της απόφασης για τον υπολογισμό της χρηματικής ποινής είναι η 2α Ιουνίου 2015 και με τους σημερινούς ρυθμούς και δεδομένα, η εκτίμηση της εξέλιξης της ολοκλήρωσης των έργων προβλέπει ότι 40 ακόμη ΧΑΔΑ θα έχουν αποκατασταθεί εντός του α' εξαμήνου 2015 (αφαιρώντας 1.600.000 ευρώ από το πρόστιμο), ενώ 193 ΧΑΔΑ δεν θα έχουν αποκατασταθεί. Ωστόσο, άνω των 150 θα έχουν ανάδοχο και έργα σε εξέλιξη. Την ίδια στιγμή, για κάθε εξάμηνο που η χώρα μας κλείνει ή αποκαθιστά έκαστη χωματερή εξοικονομεί 40.000 ευρώ από το πρόστιμο και 80.000 για κάθε χωματερή που έκλεισε και αποκαταστάθηκε.
Πετάνε 13 εκατ. ευρώ στα... σκουπίδια

Στόχος της ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος είναι να απομειώσει τη λειτουργία των ΧΑΔΑ στην Ελλάδα και τα σκουπίδια να κατευθύνονται σε ΧΥΤΑ, στοχεύοντας στη δραστική μείωση του προστίμου των 14,5 εκατ. το εξάμηνο. Παρά τις προθέσεις, το πρόστιμο πρόκειται να παραμείνει υψηλό, καθώς υπολογίζεται στα 13 εκατ. ευρώ η πρώτη δόση.

«Το διαχρονικό πρόβλημα της ανεξέλεγκτης διάθεσης των αποβλήτων το παραλάβαμε μαζί με μια διπλή καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και αντικατοπτρίζει ανάγλυφα την αποτυχία ενός μοντέλου κακής διαχείρισης που ακολουθήθηκε όλα αυτά τα χρόνια», όπως επισημαίνει ο αναπληρωτής υπουργός Πειρβάλλοντος, Γ. Τσιρώνης, τονίζοντας πως «οι τρεις χιλιάδες περίπου χωματερές που υπήρχαν μέχρι πρόσφατα αποτελούσαν την ακραία πιο άθλια εκδοχή μιας τακτικής να θάβουμε ως άχρηστο κάτι που θα έπρεπε να αποτελεί περιουσιακό στοιχείο της κοινωνίας προς αξιοποίηση».

Τρίπολη – Πύργος – Ολυμπία
Παρά τις προσπάθειες, οι πρωτοφανείς εικόνες που δημιουργούν τα βουνά από σκουπίδια στους δρόμους της Τρίπολης και εσχάτως του Πύργου και της Αρχαίας Ολυμπίας, περιορίζει αισθητά τις πιθανότητες η πολιτεία να περιορίσει τη λειτουργία των παράνομων χωματερών και να καταβάλει λιγότερα χρήματα από τα δυσθεώρητα πρόστιμα.

Στην πρόσφατη συνάντηση του υπουργού Εσωτερικών Ν. Βούτση και του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος, Γ. Τσιρώνη με εκπροσώπους των περιοχών, επισημάνθηκε πως κατά την ισχύουσα νομοθεσία η διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί ευθύνη και υποχρέωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καλώντας τους δημάρχους σε συνεργασία με την Περιφέρεια να καταθέσουν τις προτάσεις τους σε διάστημα ενάμιση μήνα. Πρακτικά, ο χρόνος είναι σημαντικά περιορισμένος προκειμένου να υλοποιηθούν δράσεις που θα «διορθώνουν» το μείζον ζήτημα των προστίμων σ' αυτό το εξάμηνο.

Μάλιστα, αναγνωρίζοντας τη δεδομένη απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί, αποφασίστηκε να γίνει άμεσα η μεταφορά των συσσωρευμένων απορριμμάτων -για το πρόβλημα στους δημους Πύργου και Αρχαίας Ολυμπίας- σε περισσότερους ΧΥΤΑ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας με τήρηση της ισχύουσας νομοθεσίας και ανάληψη των υποχρεώσεων από τους δήμους.

Στον επόμενο ενάμιση μήνα, το πλάνο προβλέπει τη διαμόρφωση ενός αναλυτικού και ρεαλιστικού σχεδίου, με τη συνεργασία των δήμων της Ηλείας και της Περιφέρειας, για τη μεταφορά, προεπεξεργασία, και ενδιάμεση μεταβατική λύση. Το σχέδιο θα αμφισβητεί τις μέχρι σήμερα λογικές της μεγιστοποίησης της επεξεργασίας σύμμεικτων αποβλήτων και θα κινείται στην κατεύθυνση της ολοκληρωμένης διαχείρισης με πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση με τη μέγιστη διαλογή στην πηγή και προδιαλογή βιοαποβλήτων, ανάκτηση υλικών και ελαχιστοποίηση της διάθεσης, με ενεργή συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών.

Ταυτόχρονα, προβλέπεται να γίνει άμεση αξιοποίηση του χρηματικού ποσού των 500.000 ευρώ με το οποίο επιχορηγήθηκε ο δήμος για τη Μονάδα Μηχανικής Διαλογής και αξιοποίηση των 100.000 ευρώ με τα οποία επιχορηγήθηκε ο δήμος για τη μεταφορά των απορριμμάτων σε ΧΥΤΑ.

Στις χωματερές το 81% των αποβλήτων στην Ελλάδα
Στις χωματερές καταλήγει το 81% των αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα, ενώ υπολογίζεται ότι αναλογούν περίπου 506 κιλά αστικών αποβλήτων ανά κάτοικο ετησίως, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat που δόθηκαν στη δημοσιότητα.

Μολονότι τα στοιχεία αφορούν το 2013 είναι ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί, καθώς στις χώρες της Ε.Ε., το 43% των επεξεργασμένων αστικών αποβλήτων είτε ανακυκλώθηκε, είτε κομποστοποιήθηκε (28% και 15% αντιστοίχως), το 26% ενταφιάστηκε και το 31% αποτεφρώθηκε. Την ίδια χρονιά, στην Ελλάδα ανακυκλώθηκε το 16%, κομποστοποιήθηκε το 4% και ενταφιάστηκε το 81% των αστικών αποβλήτων. Τα υψηλότερα ποσοστά ταφής των απορριμμάτων παρατηρούνται στη Ρουμανία (97%), τη Μάλτα (88%), την Κροατία (85%) και τη Λετονία (83%).

Όσον αφορά στην ανακύκλωση, με 16% επί του συνόλου των αστικών αποβλήτων, η Ελλάδα ξεπερνά μόνο χώρες της ανατολικής Ευρώπης, πρώην σοβιετικές δημοκρατίες και τη Μάλτα.

Ως «αστικά απόβλητα» θεωρούνται τα σκουπίδια που παράγουν τα νοικοκυριά, αλλά και όσα παρόμοια απορρίμματα παράγονται από μικρές επιχειρήσεις ή δημόσιους φορείς. Δεν περιλαμβάνονται τα απόβλητα που παράγονται από οικονομικές δραστηριότητες, αγροτική ή βιομηχανική.

Ποσοστά επεξεργασίας
Τα υψηλότερα ποσοστά επεξεργασίας αστικών αποβλήτων στην Ε.Ε. (ανακύκλωση ή κομποστοποίηση) καταγράφονται στη Γερμανία (64%), στην Αυστρία (59%), στο Βέλγιο (55%) και στην Ολλανδία (50%). Όσον αφορά στην αποτέφρωση αποβλήτων, τα μεγαλύτερα ποσοστά, σημειώνονται στην Εσθονία (64%) και στη Δανία (54%). Σύμφωνα με την Eurostat, κάθε κάτοικος στην Ε.Ε. παράγει περίπου 481 κιλά σκουπιδιών τον χρόνο, ενώ στην Ελλάδα αναλογούν περίπου 506 κιλά σκουπιδιών, ανά κάτοικο.

Τον μεγαλύτερο όγκο σκουπιδιών παράγουν ετησίως οι Λουξεμβούργιοι (653 κιλά ανά κάτοικο), οι Κύπριοι (624 κιλά) και οι Γερμανοί (617 κιλά).

Το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των έργων αποκατάστασης

• Η κρίσιμη ημερομηνία εφαρμογής της απόφασης του Ευρωδικαστηρίου για τον υπολογισμό της χρηματικής ποινής είναι η 2α Ιουνίου 2015.

• 40 ΧΑΔΑ θα έχουν αποκατασταθεί εντός του α' εξαμήνου του 2015 (άλλα 1.600.000 ευρώ μπορούν να αφαιρεθούν)

• 193 ΧΑΔΑ δεν θα έχουν αποκατασταθεί, αλλά άνω των 150 θα έχουν ανάδοχο και έργα σε εξέλιξη.