Το «μπαζούκας» του Ντράγκι περιμένουν οι αγορές

Οι προσδοκίες ότι οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν υπερ-χαλαρή νομισματική πολιτική «κρύβονται» εν πολλοίς πίσω από τη βελτίωση του κλίματος στις διεθνείς αγορές το τελευταίο διάστημα, μετά από το πολύ άσχημο ξεκίνημα του έτους:



Προχθές, παρά το «καμπανάκι» υποβάθμισης που σήμανε η Moody’s για την οικονομία της Κίνας, το Χρηματιστήριο της Σαγκάης πραγματοποίησε άλμα 4%. Χθες, τα αρνητικά στοιχεία για τον κλάδο υπηρεσιών της Ευρωζώνης δεν επηρέασαν ουσιωδώς τους βασικούς ευρωπαϊκούς δείκτες που κινήθηκαν σταθεροποιητικά, καθώς οι επενδυτές τα ερμήνευσαν ως ακόμα μια αφορμή για να αποφασίσει το ΔΣ της ΕΚΤ νέες πρωτοβουλίες τόνωσης της οικονομίας την επόμενη Πέμπτη, 10 Μαρτίου...

Πιο συγκεκριμένα, ο δείκτης PMI για τον τομέα υπηρεσιών της Ευρωζώνης υποχώρησε τον Φεβρουάριο στις 53 μονάδες (από 53,6 τον Ιανουάριο), στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 13 μηνών. Στη Γαλλία, μάλιστα, διολίσθησε κάτω από την «κόκκινη γραμμή» των 50 μονάδων, εξέλιξη που υποδηλώνει συρρίκνωση του κλάδου μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου στο Παρίσι. Ιδιαίτερο προβληματισμό προκάλεσε η επιβράδυνση του ρυθμού δημιουργίας νέων θέσεων απασχόλησης και ακόμα περισσότερο η «βουτιά» των τιμών (ο επιμέρους δείκτης διαμορφώθηκε στις 48,5 μονάδες από 48,9), σε μια ακόμα ένδειξη ότι οι αποπληθωριστικές πιέσεις στην Ευρωζώνη εντείνονται, κάτι που αποτυπώθηκε και στην επιστροφή του δείκτη τιμών καταναλωτή σε αρνητικό επίπεδο (-0,2%) τον περασμένο μήνα. Εάν λάβει κανείς υπόψη και την επιδείνωση της εικόνας στον κλάδο μεταποίησης (τα σχετικά στοιχεία είχαν δημοσιευθεί στην αρχή της εβδομάδας), μπορεί να πιθανολογήσει επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης της Ευρωζώνης σε σχέση με το ηδη αναιμικό ποσοστό 0,3%, με το οποίο «έτρεξε» στο τέλος του 2015, σχολίασε ο επικεφαλής οικονομολόγος της Markit Κρις Γουίλιαμσον. «Τα ευρέως απογοητευτικά στοιχεία εντείνουν τις πιέσεις προς την ΕΚΤ να κινηθεί επιθετικά για να ανασχέσει την απειλή της στασιμότητας...».
Το «μπαζούκας» του Ντράγκι περιμένουν οι αγορές

Σενάρια
Το μεγάλο ερώτημα που εγείρεται είναι τι θα κάνει ο Μ. Ντράγκι, ο οποίος εξακολουθεί να θεωρείται «από μηχανής Θεός», ενώ ολοένα και περισσότεροι (συμπεριλαμβανομένων και των κυβερνήσεων της G-20) προειδοποιούν ότι η χρήση του εργαλείου της νομισματικής πολιτικής φτάνει στα όριά του. Η συντριπτική πλειονότητα των αναλυτών που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Reuters (61 στους 65) θεωρεί βέβαιο ότι η ΕΚΤ θα καταστήσει ακόμα πιο αρνητικό το βασικό επιτόκιο καταθέσεων του ευρώ, διαμορφώνοντάς το στο -0,4% από -0,3%, ενώ ορισμένοι δεν αποκλείουν να μειωθεί κατά 20 μονάδες βάσης, στο -0,5%. Καθώς όμως η πολιτική των αρνητικών επιτοκίων πλήττει την κερδοφορία των τραπεζών συμπιέζοντας τα επιτοκιακά τους περιθώρια (αφού οι τράπεζες δεν μετακυλίουν τις μειώσεις στους καταθέτες φοβούμενες ότι θα απέσυραν τις καταθέσεις τους) και εγείρει φόβους ότι οι τράπεζες ίσως μειώσουν τη ροή των πιστώσεων προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις για να θωρακίσουν τους ισολογισμούς τους, η ΕΚΤ φέρεται να αναζητά τρόπους για να αμβλύνει τις παρενέργειες. Μια ιδέα θα ήταν να εφαρμοστεί σύστημα δύο ταχυτήτων και το αρνητικό επιτόκιο καταθέεων να ισχύει μόνο για τις καταθέσεις των τραπεζών στην ΕΚΤ πέραν ενός ορίου.

«Πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να αυξηθούν τα αποθεματικά των τραπεζών που δεν θα υπόκεινται σε αρνητικά επιτόκια, ώστε να διασφαλιστεί ότι η πιστωτική επέκταση δεν θα πληγεί», υπογραμμίζει ο οικονομολόγος της Pictet Φρεντερίκ Ντικροζέ. Πέρα από τη μείωση του επιτοκίου καταθέσεων, μια άλλη επιλογή για τον Ντράγκι θα ήταν να διευρύνει το πρόγραμμα εκτύπωσης χρήματος, συνολικού ύψους 1,5 τρισ. δολαρίων, το οποίο, έναν ακριβώς χρόνο μετά την έναρξή του δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα. Με δεδομένες όμως τις ισχυρότατες αντιδράσεις της σκληροπυρηνικής γερμανικής πτέρυγας, αυτό θεωρείται έσχατο όπλο που δύσκολα θα ενεργοποιηθεί άμεσα. Παρά ταύτα, οι αναλυτές δίνουν πιθανότητες 50% ο Ντράγκι να ανακοινώσει αύξηση του μηνιαίου πλαφόν για αγορές κρατικών ομολόγων στα 70 δισ. ευρώ μηνιαίως (από 60 δισ. ευρώ σήμερα), ενώ δεν αποκλείουν -σε δεύτερο χρόνο- να προχωρήσει σε διεύρυνση της «δεξαμενής» των επιλέξιμων για αγορά από την ΕΚΤ τίτλων, κάτι που επιθυμούν διακαώς χώρες όπως η Ιταλία (που θα ήθελε σφόδρα να δει την ΕΚΤ να αγοράζει υψηλού κινδύνου τραπεζικά ομόλογα για προφανείς λόγους...) και αποτελεί «κόκκινο πανί» για τη Γερμανία.

Fed
Σε κάθε περίπτωση, η προεξόφληση νέων μέτρων δια χειρός Μάριο Ντράγκι και η βεβαιότητα ότι η αμερικανική κεντρική τράπεζα Fed δεν θα προχωρήσει άμεσα (δηλαδή στη συνεδρίαση στις 15-16 Μαρτίου) σε νέα αύξηση των επιτοκίων του δολαρίου μετά την ιστορική κίνηση του Δεκεμβρίου) έχουν συμβάλει καθοριστικά στη χαλάρωση του κλοιού των «αρκούδων» γύρω από τις αγορές, σε συνδυασμό και με τη σταθεροποίηση των τιμών του πετρελαίου στα επίπεδα των 35 δολ./βαρέλι. Η διατήρηση του σχετικά καλού κλίματος θα εξαρτηθεί εν πολλοίς από το τι θα δείξουν τα σημερινά στοιχεία για την αγορά εργασίας των ΗΠΑ.

Εάν αποδειχθούν πολύ κατώτερα των προσδοκιών, ίσως τροφοδοτήσουν φόβους για την ευρωστία της αμερικανικής οικονημίας, εάν εκπλήξουν ευχάριστα ίσως εγείρουν υποψίες ότι η κ. Γέλεν θα επισπεύσει την επόμενη αύξηση επιτοκίων. Ιδωμεν...