Τρεις «γκρίζες» ζώνες στον δρόμο προς τη συμφωνία

Σύννεφα μαζεύονται στην πορεία προς την επίτευξη μιας συνολικής συμφωνίας για τη δεύτερη αξιολόγηση έως τον Μάιο, ειδικά μετά τις εξελίξεις στο EuroWorkingGroup την Πέμπτη το βράδυ.




Εκεί, η στάση του ΔΝΤ μπλόκαρε μια ουσιαστική πρόοδο, όπως αρχικά αναμένονταν από όλες τις πλευρές, διατηρώντας ψηλά την αβεβαιότητα ενόψει του Eurogroup στις 7 Απριλίου. Σύμφωνα δε με ορισμένες πληροφορίες το κλίμα «στράβωσε» προχθές εξαιτίας και της αλλαγής των δεδομένων από την Αθήνα όσον αφορά στο χρονοδιάγραμμα ενεργοποίησης των μέτρων για τις συντάξεις, ενώ αναδεικνυόταν διαφωνία Τσίπρα - Τσακαλώτου. Αίσθηση δε προκάλεσαν πληροφορίες ότι το ΔΝΤ αναθέρμανε το θέμα να συναινέσει η ΝΔ στα μέτρα που θα ισχύσουν μετά το 2018. Νωρίς χθες το πρωί κυβερνητικοί κύκλοι διέψευδαν πάντως τα περί διαφωνίας για τις συντάξεις, που σύμφωνα με δημοσιεύματα ανέτρεψαν το προσύμφωνο στο οποίο είχε καταλήξει το υπουργείο Οικονομικών με τους πιστωτές. «Τα περί προσυμφώνου Τσακαλώτου - Θεσμών και τα περί • μπλόκου• του Τσίπρα ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας», έλεγαν.

Την ίδια ώρα πάντως και πέραν του SLA, το ΔΝΤ κρατά κλειστά τα χαρτιά για τη στάση που θα ακολουθήσει μετά. Δηλαδή, ακόμη και εάν επιστρέψει η τρόικα και επιτευχθεί η τεχνική συμφωνία τις επόμενες μέρες με πρώτο ορόσημο το Eurogroup της 7ης Απριλίου, παραμένει θολό τι θα ακολουθήσει μετά στον δρόμο προς μια συνολική συμφωνία. Είναι δε σαφές σε όλες τις πλευρές, πως ακόμη και εάν ξεπεραστεί ο σκόπελος του SLA, οι γκρίζες ζώνες δεν θα εγκαταλείψουν τον δρόμο προς την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, ει δυνατόν τον Μάιο.
Τρεις «γκρίζες» ζώνες στον δρόμο προς τη συμφωνία

Στο σενάριο αυτό, δύο είναι οι παράγοντες που καθορίζουν την ατζέντα στον δρόμο προς μια συνολική συμφωνία:

• Η τελική στάση του ΔΝΤ, ως προς τις αρχικές του απαιτήσεις, για μικρότερα πλεονάσματα, προσδιορισμό των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος και η ανησυχία που εξακολουθεί να διατυπώνει ζητώντας απόθεμα για τις ελληνικές τράπεζες.

• Η προεκλογική περίοδος σε Γαλλία και Γερμανία, ειδικά στη Γερμανία, που ενόψει των εκλογών τον Σεπτέμβριο, ψαλιδίζει στο μίνιμουμ τις όποιες παραχωρήσεις μπορεί να κάνει σε χρέος και πλεονάσματα. Ταυτόχρονα όμως απαιτεί την εμπλοκή του ΔΝΤ, ως προϋπόθεση για να εκταμιευθούν περίπου 7 δισ. στην Ελλάδα και να μην προκύψει πιστωτικό γεγονός το καλοκαίρι.

Με αυτά ως δεδομένο, εντοπίζονται τρεις γκρίζες ζώνες στον δρόμο προς μια συνολική συμφωνία:

01 ΖΩΝΗ
Καθυστερήσεις - Εκτροχιασμός στόχων και νέα μέτρα:

Ακόμη και εάν η συνολική συμφωνία κλείσει τον Μάιο, το κόστος των καθυστερήσεων θα είναι σημαντικό και απειλεί την επίτευξη, αναπτυξιακών, δημοσιονομικών και χρηματοπιστωτικών στόχων φέτος. Οι προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο αυτό είναι διαρκείς. Ήδη ο στόχος για αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ κατά 2,7% φέτος, ατύπως έχει εγκαταλειφθεί. Εκτιμάται δε πως στο μόνο στο καλό σενάριο θα είναι άνω του 1,5%. Στο δυσμενές, με παρατεταμένες διαπραγματεύσεις θα μπορούσε να υποχωρήσει ακόμη και προς το 1%, εγείροντας ίσως και θέμα πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων ακόμη και φέτος. Ήδη για την πραγματική οικονομία, έχει χαθεί ένα πολύτιμο εξάμηνο, που σημαίνει πρακτικά πως το στοίχημα μιας βιώσιμης ανάκαμψης κρίνεται πια στο μισό χρόνο από ό,τι αρχικά αναμενόταν, και αυτό στο καλό σενάριο, που δεν θα επιβεβαιωθούν οι φόβοι για παράταση των διαπραγματεύσεων, μέχρι το φθινόπωρο.

02 ΖΩΝΗ
Καμία δέσμευση από το ΔΝΤ για την εμπλοκή του:

To ΔΝΤ διατηρεί μετέωρη τη συνολική συμφωνία. Δεν έχει ξεκαθαρίσει τη στάση που θα κρατήσει μετά το SLA, αν θα συμμετάσχει χρηματοδοτικά στο ελληνικό πρόγραμμα, με πόσα κεφάλαια, για πόσο χρόνο και τελικά πόσο θα επιμείνει στο επίμαχο θέμα μιας νέας επαρκούς ρύθμισης για το ελληνικό χρέος, που είναι και το μεγάλο ζήτημα για την Αθήνα. Χωρίς αυτή θα αποδυναμωθεί, σε μεγάλο πια βαθμό η προοπτική ένταξης των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

Σημαντική παράμετρος παραμένει το πόσο γρήγορη θα είναι η ξεχωριστή συμφωνία που θα απαιτηθεί να γίνει με το Ταμείο, το ξεχωριστό δηλαδή Μνημόνιο με το ΔΝΤ και αυτή να μην προκαλέσει νέες καθυστερήσεις. Κυβερνητικός αξιωματούχος εκτιμούσε προ ημερών πως το Ταμείο δεν είναι «control freak» σαν τους Ευρωπαίους και ότι σε περίπτωση συμφωνίας θα είναι σύντομη, ενώ υποστήριζε παράλληλα πως η διάρκεια του προγράμματος με το Ταμείο θα είναι έως το τέλος του τρέχοντος προγράμματος, έως το καλοκαίρι δηλαδή του 2018.

03 ΖΩΝΗ
Στον αέρα χρέος και πλεονάσματα:

Η συζήτηση περί χρέους και πλεονασμάτων θα είναι προϊόν πολιτικού συμβιβασμού μεταξύ Ευρωζώνης και ΔΝΤ. Στη συζήτηση ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος, οι δύο πλευρές να μην καταλήξουν σε έναν κοινά αποδεκτό συμβιβασμό, εάν το Ταμείο σκληρύνει τη στάση του. Το βασικό σενάριο όμως φαίνεται μέχρι τώρα πως δεν είναι αυτό. Αντίθετα φαίνεται πως θα καταβληθεί προσπάθεια για συμβιβασμό, όχι απαραίτητα θετικό για την Ελλάδα, που θα διασφαλίσει μια ομαλή πορεία προς τις γερμανικές εκλογές. Ήδη η συζήτηση για χαμηλότερα πλεονάσματα άμεσα έχει αποδυναμωθεί αισθητά.

Αντίθετα εκείνο που κυριαρχεί είναι το ερώτημα του πόσο καιρό θα είναι σε εφαρμογή ο στόχος του 3,5%, με την Αθήνα να θεωρεί «θρίαμβο» την προοπτική αυτός ο στόχος να παραμείνει ενεργός, μόνο για μια τριετία. Το συνολικό ντιμπείτ δε για το μείγμα των μέτρων, εξελίσσεται σε δύσκολο θέμα.

Το μήνυμα που μεταδόθηκε μέσω της Handelsblatt εκτός από τα επιτόκια, «πάγωσε» και τα χαμόγελα στην Αθήνα. Αυτό επειδή το πιο καίριο σημείο στις επιδιώξεις ενόψει της διαπραγμάτευσης για το χρέος, του «φιξαρίσματος» των επιτοκίων σε συγκεκριμένα επίπεδα, ή σε συγκεκριμένο εύρος, δεν φαίνεται να έχει τις ευλογίες του Βερολίνου, προεκλογικά.