Ένα σύστημα εξωτερικής τεχνητής μήτρας, που υποστηρίζει
υπερβολικά πρόωρα μωρά, δημιούργησαν επιστήμονες στις ΗΠΑ. Η συσκευή
έχει δοκιμασθεί με επιτυχία σε νεογέννητα αρνάκια και προορίζεται για
ανθρώπινα έμβρυα, προκειμένου να τους χαρίσει μερικές ακόμη πολύτιμες
εβδομάδες για να αναπτυχθούν.
Οι Αμερικανοί ερευνητές εκτιμούν ότι σε μια δεκαετία περίπου, τα υπερβολικά πρόωρα μωρά θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται σε τέτοια συστήματα εξωτερικής μήτρας γεμάτα με αμνιακό υγρό και όχι σε θερμοκοιτίδες με αναπνευστήρα.
Το σύστημα υποστήριξε τα πειραματόζωα επί τέσσερις εβδομάδες, το μακρύτερο διάστημα που μια τέτοια εξωτερική συσκευή έχει ποτέ διατηρήσει σταθερή την κατάσταση ενός νεογέννητου. Προηγούμενες παρεμφερείς συσκευές δεν είχαν καταφέρει επιβίωση μεγαλύτερη από 60 ώρες.
Μολονότι η επιβίωση των πολύ πρόωρων μωρών, που γεννιούνται μεταξύ της 23ης και της 26ης εβδομάδας της κύησης, έχει βελτιωθεί στα μαιευτήρια, εξακολουθεί να είναι μεγάλη η θνησιμότητά τους. Ένα μωρό που γεννιέται κατά την 23η εβδομάδα, έχει βάρος κάτω των 600 γραμμαρίων και πιθανότητες 30% έως 50% να ζήσει. Αλλά ακόμη κι αν επιβιώσει, έχει κίνδυνο 90% να πάσχει αργότερα από χρόνιες παθήσεις των πνευμόνων και άλλες.
Μέχρι σήμερα δεν ήσαν επιτυχείς οι προσπάθειες να δημιουργηθεί μια εξωσωματική μήτρα χωρίς εξωτερική αντλία, που θα παρατείνει την περίοδο της κύησης για αρκετό καιρό και επιπλέον θα διασφαλίσει την ομαλή ανάπτυξη του νεογνού.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Άλαν Φλέικ του νοσοκομείου Παίδων της Φιλαδέλφεια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications», ανέπτυξαν ένα τεχνητό περιβάλλον, το οποίο αποτελείται από ένα σάκο από φιλμ πολυαιθυλενίου, που διαθέτει ενσωματωμένο ένα κύκλωμα τροφοδοσίας αίματος και οξυγόνου μέσω του ομφάλιου λώρου.
Ένα αμνιακό υγρό, που έχει παραχθεί στο εργαστήριο και περιέχει θρεπτικές ουσίες, εισέρχεται συνεχώς και εξέρχεται από το σάκο-μήτρα. Ηλεκτρονικοί αισθητήρες παρακολουθούν διαρκώς τους ζωτικούς δείκτες του εμβρύου και την κυκλοφορία του αίματος.
Τα πειράματα με τα έξι αρνάκια έδειξαν ότι επί 28 μέρες το σύστημα, που παρέχει ένα περιβάλλον με ελεγχόμενες συνθήκες θερμοκρασίας, πίεσης και φωτός και το οποίο είναι σχεδόν πλήρως αποστειρωμένο, εξασφάλισε την ομαλή ανάπτυξη των νεογέννητων και των ζωτικών οργάνων τους, όπως οι πνεύμονες και ο εγκέφαλος. Τα αρνάκια που μεγάλωσαν στην τεχνητή μήτρα, ανέπνεαν και κατάπιναν φυσιολογικά, ανέπτυξαν μαλλί, είχαν φυσιολογικές νευρικές λειτουργίες κα.
Προτού το σύστημα δοκιμασθεί σε ανθρώπους, θα πρέπει να βελτιωθεί κι άλλο. Μεταξύ άλλων, οι διαστάσεις της συσκευής θα πρέπει να μικρύνουν (τα ανθρώπινα έμβρυα έχουν το ένα τρίτο του μεγέθους των εμβρύων των αρνιών), ενώ θα πρέπει να αναπτυχθεί ένα «αμνιακό» υγρό ιδανικό για το ανθρώπινο έμβρυο.
Όπως είπε ο Φλέικ, «αν καταφέρουμε να αναπτύξουμε ένα σύστημα εξωσωματικής μήτρας, που θα υποστηρίζει την ανάπτυξη και ωρίμαση των οργάνων για μόνο λίγες ακόμη εβδομάδες, θα μπορέσουμε να βελτιώσουμε δραστικά την επιβίωση των υπερβολικά πρόωρων μωρών». Πρόσθεσε ότι «το νέο σύστημα είναι δυνητικά πολύ ανώτερο από ό,τι μπορούν να κάνουν σήμερα τα νοσοκομεία για ένα μωρό 23 εβδομάδων, το οποίο γεννιέται στο όριο της επιβίωσης».
Ο στόχος των επιστημόνων είναι να υπάρξει ένα τεχνητό σύστημα που να αποτελεί μια αποτελεσματική «γέφυρα» ανάμεσα στην μήτρα της μητέρας και στον έξω κόσμο για το χρονικό διάστημα μεταξύ της 23ης και της28ης εβδομάδας της κύησης. Μετά την 28η εβδομάδα, το έμβρυο θεωρείται ότι έχει περάσει πλέον το κατώφλι του πιο σοβαρού κινδύνου.
Οι Αμερικανοί ερευνητές εκτιμούν ότι σε μια δεκαετία περίπου, τα υπερβολικά πρόωρα μωρά θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται σε τέτοια συστήματα εξωτερικής μήτρας γεμάτα με αμνιακό υγρό και όχι σε θερμοκοιτίδες με αναπνευστήρα.
Το σύστημα υποστήριξε τα πειραματόζωα επί τέσσερις εβδομάδες, το μακρύτερο διάστημα που μια τέτοια εξωτερική συσκευή έχει ποτέ διατηρήσει σταθερή την κατάσταση ενός νεογέννητου. Προηγούμενες παρεμφερείς συσκευές δεν είχαν καταφέρει επιβίωση μεγαλύτερη από 60 ώρες.
Μολονότι η επιβίωση των πολύ πρόωρων μωρών, που γεννιούνται μεταξύ της 23ης και της 26ης εβδομάδας της κύησης, έχει βελτιωθεί στα μαιευτήρια, εξακολουθεί να είναι μεγάλη η θνησιμότητά τους. Ένα μωρό που γεννιέται κατά την 23η εβδομάδα, έχει βάρος κάτω των 600 γραμμαρίων και πιθανότητες 30% έως 50% να ζήσει. Αλλά ακόμη κι αν επιβιώσει, έχει κίνδυνο 90% να πάσχει αργότερα από χρόνιες παθήσεις των πνευμόνων και άλλες.
Μέχρι σήμερα δεν ήσαν επιτυχείς οι προσπάθειες να δημιουργηθεί μια εξωσωματική μήτρα χωρίς εξωτερική αντλία, που θα παρατείνει την περίοδο της κύησης για αρκετό καιρό και επιπλέον θα διασφαλίσει την ομαλή ανάπτυξη του νεογνού.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Άλαν Φλέικ του νοσοκομείου Παίδων της Φιλαδέλφεια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications», ανέπτυξαν ένα τεχνητό περιβάλλον, το οποίο αποτελείται από ένα σάκο από φιλμ πολυαιθυλενίου, που διαθέτει ενσωματωμένο ένα κύκλωμα τροφοδοσίας αίματος και οξυγόνου μέσω του ομφάλιου λώρου.
Ένα αμνιακό υγρό, που έχει παραχθεί στο εργαστήριο και περιέχει θρεπτικές ουσίες, εισέρχεται συνεχώς και εξέρχεται από το σάκο-μήτρα. Ηλεκτρονικοί αισθητήρες παρακολουθούν διαρκώς τους ζωτικούς δείκτες του εμβρύου και την κυκλοφορία του αίματος.
Τα πειράματα με τα έξι αρνάκια έδειξαν ότι επί 28 μέρες το σύστημα, που παρέχει ένα περιβάλλον με ελεγχόμενες συνθήκες θερμοκρασίας, πίεσης και φωτός και το οποίο είναι σχεδόν πλήρως αποστειρωμένο, εξασφάλισε την ομαλή ανάπτυξη των νεογέννητων και των ζωτικών οργάνων τους, όπως οι πνεύμονες και ο εγκέφαλος. Τα αρνάκια που μεγάλωσαν στην τεχνητή μήτρα, ανέπνεαν και κατάπιναν φυσιολογικά, ανέπτυξαν μαλλί, είχαν φυσιολογικές νευρικές λειτουργίες κα.
Προτού το σύστημα δοκιμασθεί σε ανθρώπους, θα πρέπει να βελτιωθεί κι άλλο. Μεταξύ άλλων, οι διαστάσεις της συσκευής θα πρέπει να μικρύνουν (τα ανθρώπινα έμβρυα έχουν το ένα τρίτο του μεγέθους των εμβρύων των αρνιών), ενώ θα πρέπει να αναπτυχθεί ένα «αμνιακό» υγρό ιδανικό για το ανθρώπινο έμβρυο.
Όπως είπε ο Φλέικ, «αν καταφέρουμε να αναπτύξουμε ένα σύστημα εξωσωματικής μήτρας, που θα υποστηρίζει την ανάπτυξη και ωρίμαση των οργάνων για μόνο λίγες ακόμη εβδομάδες, θα μπορέσουμε να βελτιώσουμε δραστικά την επιβίωση των υπερβολικά πρόωρων μωρών». Πρόσθεσε ότι «το νέο σύστημα είναι δυνητικά πολύ ανώτερο από ό,τι μπορούν να κάνουν σήμερα τα νοσοκομεία για ένα μωρό 23 εβδομάδων, το οποίο γεννιέται στο όριο της επιβίωσης».
Ο στόχος των επιστημόνων είναι να υπάρξει ένα τεχνητό σύστημα που να αποτελεί μια αποτελεσματική «γέφυρα» ανάμεσα στην μήτρα της μητέρας και στον έξω κόσμο για το χρονικό διάστημα μεταξύ της 23ης και της28ης εβδομάδας της κύησης. Μετά την 28η εβδομάδα, το έμβρυο θεωρείται ότι έχει περάσει πλέον το κατώφλι του πιο σοβαρού κινδύνου.
