Αποταμιεύσεις και κατανάλωση τα μεγάλα αγκάθια στην οικονομία

Το οικονομικό κλίμα στην Ελλάδα τον Ιούλιο αυξήθηκε αισθητά, επιστρέφοντας στα επίπεδα του Φεβρουαρίου του 2015 και δημιουργώντας έτσι θετικές προσδοκίες για την πορεία της οικονομίας και του ΑΕΠ τους επόμενους μήνες. Και τούτο διότι οι μετρήσεις που δημοσιεύει κάθε μήνα ο ΙΟΒΕ θεωρούνται από την αγορά, την κυβέρνηση αλλά και τους θεσμούς ως ο πρόδρομος δείκτης για την πορεία της ανάπτυξης.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΙΟΒΕ, αιτία για την σημαντική βελτίωση του γενικού δείκτη τον Ιούλιο είναι αφενός η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και αφετέρου οι καλύτερες προϋποθέσεις στο πεδίο του τουρισμού και των εξαγωγών.
Ωστόσο, στα αναλυτικά στοιχεία για την Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του Ιουλίου (όπως καταγράφονται στις ανακοινώσεις του ΙΟΒΕ αλλά και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην οποία αποστέλλονται) υπάρχουν δύο στοιχεία τα οποία χτυπούν το "καμπανάκι". Τα στοιχεία αυτά μάλιστα δεν έχουν διαφύγει της προσοχής ούτε των αρμοδίων στελεχών του οικονομικού επιτελείου της Κυβέρνησης.

Χαμηλές πτήσεις σε σχέση με το 2014

Το ένα στοιχείο είναι ότι ναι μεν υπήρξε τον Ιούλιο μία ισχυρή βελτίωση στο δείκτη οικονομικού κλίματος (που φτάνει πλέον στις 98,2 μονάδες από 74 μονάδες ένα μήνα πριν), αλλά τα επίπεδα αυτά βρίσκονται ακόμη πολύ μακριά από το πρόσφατο ιστορικό υψηλό: αυτό των 105,2 μονάδων στις οποίες είχε φτάσει ο δείκτης τον Ιούνιο του 2014, όταν είχε διαμορφωθεί (μετά την πρώτη έκδοση ομολόγου) η προσδοκία εξόδου από τα μνημόνια.

Το στοιχείο αυτό, εξηγούν πηγές της αγοράς, δείχνει πόσο εύθραυστο είναι ακόμη το μονοπάτι προς την ανάκαμψη το οποίο θα πρέπει να διασφαλίσει η Ελλάδα τους επόμενους μήνες. Και το επόμενο "τεστ" ξεκινά τον Σεπτέμβριο με τα προεόρτια της 3ης αξιολόγησης.

Αγκάθι οι αποταμιεύσεις και η κατανάλωση

Το δεύτερο στοιχείο είναι δύο δείκτες του ΙΟΒΕ που είτε επιδεινώνονται είτε δεν αυξάνονται όσο θα έπρεπε.

Ο ένας δείκτης στις εκθέσεις οικονομικής συγκυρίας αφορά στην πρόθεση των καταναλωτών να προβούν σε μεγάλες αγορές μέσα στους επόμενους 12 μήνες. Αντί η πρόθεση αυτή να βελτιωθεί τον Ιούλιο, υπήρξε επιδείνωση κατά περίπου τρεις μονάδες. Υποχώρησε στα επίπεδα του προηγούμενου Μαρτίου κάτι το οποίο, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, καταγράφει τη δυστοκία αλλά και τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το καταναλωτικό κοινό.

Το άλλο μεγάλο ζήτημα - το οποίο δεν έχει σχέση μόνο με την κατανάλωση και τη ζήτηση αλλά και με τον τραπεζικό τομέα - είναι οι καταθέσεις. Στις έρευνες οικονομικής συγκυρίας των προηγούμενων μηνών, βασικό αρνητικό χαρακτηριστικό ήταν το ιστορικό χαμηλό στις απαντήσεις των καταναλωτών αναφορικά με την εκτίμησή τους για τις αποταμιεύσεις τους επόμενους 12 μήνες.

Σε αυτόν τον δείκτη, τον Ιούλιο ναι μεν υπήρξε μία οριακή βελτίωση της τάξης των 2,5 μονάδων, αλλά η κίνηση του δείκτη παραμένει σε εξαιρετικά αρνητικά επίπεδα.

ΚΥΣΟΙΠ για ανάπτυξη, ΕΣΠΑ και υποδόσεις

Η κυβέρνηση από την άλλη πλευρά επιχειρεί μέσα στις επόμενες ώρες/ ημέρες να ολοκληρώσει την υπουργική απόφαση για την πρώτη κίνηση χαλάρωσης των κεφαλαιακών ελέγχων μέσα στον έναν τελευταίο χρόνο. Ο λόγος για μία κίνηση που ζητείται, σύμφωνα με πληροφορίες, από την Τράπεζα της Ελλάδος να αφορά αποκλειστικά και μόνο επιχειρήσεις καθώς θεωρείται ότι προς το παρόν δεν έχουν διασφαλιστεί οι προϋποθέσεις για χαλάρωση των κεφαλαιακών ελέγχων και στους ιδιώτες (δηλαδή η ισχυρή επιστροφή των καταθέσεων).

Στο αναπτυξιακό πεδίο αυτό που επίσης σχεδιάζεται είναι η συνεδρίαση του ΚΥΣΟΙΠ τη Πέμπτη έχοντας στο επίκεντρο την Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα την οποία προβλέπει η απόφαση του Eurogroup του Ιουνίου. Στην συνεδρίαση η οποία θα γίνει υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη, σύμφωνα με πηγές Αντιπροεδρίας, αναμένεται να παρουσιαστεί η εισήγηση του υπουργού Οικονομίας Δημήτρη Παπαδημητρίου για έναν οδικό χάρτη ενεργοποίηση αυτής της Τράπεζας.

Προς το παρόν πάντως, τα μόνα πραγματικά διαθέσιμα κονδύλια για την τόνωση της οικονομίας είναι αυτά των έργων του ΕΣΠΑ αλλά και των 800 εκατ ευρώ της υποδόσης για την πληρωμή των οφειλών του κράτους προς ιδιώτες, τα οποία επιχειρείται να διανεμηθούν ως το δυνατό περισσότερο μέσα στις επόμενες βδομάδες προκειμένου να μπορέσει η κυβέρνηση να ζητήσει από την 1η Σεπτεμβρίου το επόμενο πακέτο υπο-δόσεων των 800 εκατ ευρώ. Το επόμενο πολιτικό ραντεβού έχει οριστεί για το EWG της 4ης Σεπτεμβρίου.