Στην Ελλάδα η συζήτηση για την 4η βιομηχανική επανάσταση είναι επιδερμική και σε επίπεδο μόνο σαγηνευτικής επαφής με το "άγνωστο", σαν να βλέπουμε ταινία...
Οι εξελίξεις βέβαια δεν θα περιμένουν να τις συνειδητοποιήσουμε με το δικό μας χρόνο. Ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα που θα φέρει η 4η βιομηχανική επανάσταση είναι το αν και κατά πόσον θα επηρεαστεί η αγορά εργασίας. Πόσα και ποια επαγγέλματα θα χαθούν και από ποιους τομείς.
Για το ερώτημα αυτό έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια δεκάδες μελέτες. Όλες με διαφορετικούς αριθμούς και ποσοστά, όλες με διαφορετική ματιά στο θέμα και όλες με διαφορετικά συμπεράσματα. Αυτή η "ασυνέπεια" δεν συνιστά βέβαια και μη έλευση του δεδομένου, δηλαδή, των ραγδαίων αλλαγών που θα επιφέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη και η χρήση των ρομπότ στην αγορά απασχόλησης και σχεδόν σε όλα τα επαγγέλματα.
-15 τρισ. δολάρια θα προσθέσει στο παγκόσμιο ΑΕΠ έως το 2030 η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης
-30% των επαγγελμάτων διαθέτουν τον κίνδυνο αυτοματισμού έως το 2030
-44% των εργαζομένων χαμηλής ειδίκευσης κινδυνεύουν να μείνουν εκτός απασχόλησης έως το 2030
Η Ελλάδα άρα έχει λόγο να ανησυχεί, να εφησυχάζει ή να παρατηρεί το φαινόμενο όπως εξελίσσεται;
Σύμφωνα, με πρόσφατη μελέτη της PwC, οι συνέπειες στις 27 χώρες του ΟΟΣΑ + τη Σιγκαπούρη και τη Ρωσία, άρα και την Ελλάδα αναμένεται να είναι από πολύ ισχυρές έως εν μέρει σημαντικές για την αγορά απασχόλησης.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης και της υψηλής τεχνολογίας στην απασχόληση θα έρθει σταδιακά σε τρεις φάσεις:
• Την πρώτη, που ήδη βιώνουμε, της ευρείας χρήσης αλγόριθμων που επιφέρει τον αυτοματισμό απλών υπολογιστικών καθηκόντων και της ανάλυσης των data, όπως παρατηρείται ήδη στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Σε αυτή τη φάση, θα επηρεαστούν επαγγέλματα του χρηματοοικονομικού τομέα, της ασφάλισης και των τεχνικών υπηρεσιών.
• Τη δεύτερη, λίγο μεταγενέστερη φάση, του κύματος της ενισχυμένης πραγματικότητας. Μία φάση που εν μέρει είναι στα σπάργανα, αλλά με τεράστια δυναμική μπροστά της. Θα αφορά τη δυναμική σχέση ανάμεσα στους εργαζόμενους και την τεχνολογία. Η ρομποτική θα αρχίσει να εφαρμόζεται σταδιακά σε ημι-ελεγχόμενα περιβάλλοντα από τους ανθρώπους. Αρκετά επαγγέλματα γραφείου και τεχνικής αρωγής, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα, θα δεχθούν πίεση και σίγουρα θα χρειαστεί να προσαρμοστούν.
• Το τρίτο κύμα, έως το 2035, που θα είναι ο πλήρης ή εν μέρει αυτοματισμός. Αυτοματισμός φυσικής απασχόλησης και χειρωνακτικής δεξιότητας, καθώς και επίλυσης προβλημάτων σε δυναμικό περιβάλλον που θα προσομοιάζει του πραγματικού κόσμου, πχ σε μεταφορές και βιομηχανία. Ενώ η τεχνητή νοημοσύνη θα έχει ήδη, έως τότε, ακουμπήσει σημαντικές πτυχές της ανθρώπινης απασχόλησης, σε αυτή τη φάση θα φτάσει στο σημείο της μίμησης της συμπεριφοράς. Εδώ πλέον τα επαγγέλματα που θα επηρεαστούν θα περισσότερα και οι κλάδοι της μεταφοράς, της αποθήκευσης, των κατασκευών κλπ θα δεχθούν την επίδραση της τεχνολογίας.
pin
Οι χώρες στη μελέτη χωρίζονται στις βιομηχανικές, όπως η Γερμανία, η Σλοβακία, η Ιταλία που θα επηρεαστούν σε βάθος χρόνου, καθώς είναι χώρες που θα νιώσουν την επίδραση του κύματος του αυτοματισμού.
Οι χώρες όπου κυριαρχούν οι υπηρεσίες, πχ ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία και Ολλανδία που ενώ διαθέτουν και εκείνες ισχυρή βιομηχανία, παρ' όλ' αυτά, η επίδραση του αυτοματισμού στο δικό τους τομέα των υπηρεσιών δεν αναμένεται να είναι τόσο ισχυρή όσο στις αντίστοιχες βιομηχανικές.
Οι χώρες της Ασίας που από μόνες τους αποτελούν μία ξεχωριστή ενότητα. Σιγκαπούρη, Κορέα, Ιαπωνία κλπ, είναι χώρες που έχουν μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμού στο βιομηχανικό τομέα και άρα μεγάλη πιθανότητα αυτοματισμού.
Οι χώρες του ευρωπαϊκού βορρά... και η Ελλάδα!
Η χώρα μας – για τους λάθος λόγους – βρίσκεται μαζί με τις χώρες του ανεπτυγμένου ευρωπαϊκού βορρά! Μαζί με τους βόρειους ανήκουμε στις χώρες που κατά μέσο όρο διαθέτουν επαγγέλματα που είναι λιγότερα ευεπίφορα στον αυτοματισμό και τα επαγγέλματα δεν διαθέτουν υψηλή προοπτική αυτοματισμού.
Αυτό σημαίνει ότι εφησυχάζουμε; Όχι, γιατί μπορεί στο πρώτο κύμα η Ελλάδα να έχει μόνο 2% πιθανότητες να επηρεαστεί από τον αυτοματισμό, αλλά στο τρίτο κύμα το ποσοστό ανεβαίνει στο 23% των εργασιών που θα μπορούσαν να αυτοματοποιηθούν.
Κάθε κρίση, είναι ευκαιρία. Θα αντιμετωπίσουμε τα πιθανά σενάρια της μελέτης φοβικά ή δυναμικά; Θα επεξεργαστούμε πολιτικές για την ενίσχυση της χρήσης της τεχνολογίας ή σαν σύγχρονοι Λουδίτες θα σπάμε τις μηχανές;
Για πόσο θα μπορούμε να κρατάμε εκτός των πυλών την τεχνολογία; Ακόμα και αν πρόσκαιρα το κάνουμε και σαν την στρουθοκάμηλο βάλουμε το κεφάλι στην άμμο, γύρω μας ο κόσμος θα αλλάζει. Αργά ή γρήγορα θα πρέπει να προσαρμοστούμε και αυτό σημαίνει ενίσχυση της Παιδείας μας με νέες σύγχρονες σπουδές δια-τμηματικού περιεχομένου (φιλοσοφία και πληροφορική) και σχεδιασμός ενός πλαισίου προστασίας εκείνων που θα βρεθούν στη γκρίζα ζώνη της μετάβασης από τη μία εποχή στην άλλη.
Στο ΔΙΚΤΥΟ έχουμε αρχίσει να επεξεργαζόμαστε βασικές προτάσεις πολιτικής για την Ελλάδα και την 4η βιομηχανική επανάσταση, όπως με την έκδοση της πρώτης μελέτης πρόσφατα στα ελληνικά για το θέμα που υπάρχει στην ιστοσελίδα www.todiktio.eu και σύντομα θα παρουσιάσουμε τις προτάσεις μας πιο αναλυτικά.
Οι εξελίξεις βέβαια δεν θα περιμένουν να τις συνειδητοποιήσουμε με το δικό μας χρόνο. Ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα που θα φέρει η 4η βιομηχανική επανάσταση είναι το αν και κατά πόσον θα επηρεαστεί η αγορά εργασίας. Πόσα και ποια επαγγέλματα θα χαθούν και από ποιους τομείς.
Για το ερώτημα αυτό έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια δεκάδες μελέτες. Όλες με διαφορετικούς αριθμούς και ποσοστά, όλες με διαφορετική ματιά στο θέμα και όλες με διαφορετικά συμπεράσματα. Αυτή η "ασυνέπεια" δεν συνιστά βέβαια και μη έλευση του δεδομένου, δηλαδή, των ραγδαίων αλλαγών που θα επιφέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη και η χρήση των ρομπότ στην αγορά απασχόλησης και σχεδόν σε όλα τα επαγγέλματα.
-15 τρισ. δολάρια θα προσθέσει στο παγκόσμιο ΑΕΠ έως το 2030 η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης
-30% των επαγγελμάτων διαθέτουν τον κίνδυνο αυτοματισμού έως το 2030
-44% των εργαζομένων χαμηλής ειδίκευσης κινδυνεύουν να μείνουν εκτός απασχόλησης έως το 2030
Η Ελλάδα άρα έχει λόγο να ανησυχεί, να εφησυχάζει ή να παρατηρεί το φαινόμενο όπως εξελίσσεται;
Σύμφωνα, με πρόσφατη μελέτη της PwC, οι συνέπειες στις 27 χώρες του ΟΟΣΑ + τη Σιγκαπούρη και τη Ρωσία, άρα και την Ελλάδα αναμένεται να είναι από πολύ ισχυρές έως εν μέρει σημαντικές για την αγορά απασχόλησης.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης και της υψηλής τεχνολογίας στην απασχόληση θα έρθει σταδιακά σε τρεις φάσεις:
• Την πρώτη, που ήδη βιώνουμε, της ευρείας χρήσης αλγόριθμων που επιφέρει τον αυτοματισμό απλών υπολογιστικών καθηκόντων και της ανάλυσης των data, όπως παρατηρείται ήδη στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Σε αυτή τη φάση, θα επηρεαστούν επαγγέλματα του χρηματοοικονομικού τομέα, της ασφάλισης και των τεχνικών υπηρεσιών.
• Τη δεύτερη, λίγο μεταγενέστερη φάση, του κύματος της ενισχυμένης πραγματικότητας. Μία φάση που εν μέρει είναι στα σπάργανα, αλλά με τεράστια δυναμική μπροστά της. Θα αφορά τη δυναμική σχέση ανάμεσα στους εργαζόμενους και την τεχνολογία. Η ρομποτική θα αρχίσει να εφαρμόζεται σταδιακά σε ημι-ελεγχόμενα περιβάλλοντα από τους ανθρώπους. Αρκετά επαγγέλματα γραφείου και τεχνικής αρωγής, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα, θα δεχθούν πίεση και σίγουρα θα χρειαστεί να προσαρμοστούν.
• Το τρίτο κύμα, έως το 2035, που θα είναι ο πλήρης ή εν μέρει αυτοματισμός. Αυτοματισμός φυσικής απασχόλησης και χειρωνακτικής δεξιότητας, καθώς και επίλυσης προβλημάτων σε δυναμικό περιβάλλον που θα προσομοιάζει του πραγματικού κόσμου, πχ σε μεταφορές και βιομηχανία. Ενώ η τεχνητή νοημοσύνη θα έχει ήδη, έως τότε, ακουμπήσει σημαντικές πτυχές της ανθρώπινης απασχόλησης, σε αυτή τη φάση θα φτάσει στο σημείο της μίμησης της συμπεριφοράς. Εδώ πλέον τα επαγγέλματα που θα επηρεαστούν θα περισσότερα και οι κλάδοι της μεταφοράς, της αποθήκευσης, των κατασκευών κλπ θα δεχθούν την επίδραση της τεχνολογίας.
pin
Οι χώρες στη μελέτη χωρίζονται στις βιομηχανικές, όπως η Γερμανία, η Σλοβακία, η Ιταλία που θα επηρεαστούν σε βάθος χρόνου, καθώς είναι χώρες που θα νιώσουν την επίδραση του κύματος του αυτοματισμού.
Οι χώρες όπου κυριαρχούν οι υπηρεσίες, πχ ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία και Ολλανδία που ενώ διαθέτουν και εκείνες ισχυρή βιομηχανία, παρ' όλ' αυτά, η επίδραση του αυτοματισμού στο δικό τους τομέα των υπηρεσιών δεν αναμένεται να είναι τόσο ισχυρή όσο στις αντίστοιχες βιομηχανικές.
Οι χώρες της Ασίας που από μόνες τους αποτελούν μία ξεχωριστή ενότητα. Σιγκαπούρη, Κορέα, Ιαπωνία κλπ, είναι χώρες που έχουν μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμού στο βιομηχανικό τομέα και άρα μεγάλη πιθανότητα αυτοματισμού.
Οι χώρες του ευρωπαϊκού βορρά... και η Ελλάδα!
Η χώρα μας – για τους λάθος λόγους – βρίσκεται μαζί με τις χώρες του ανεπτυγμένου ευρωπαϊκού βορρά! Μαζί με τους βόρειους ανήκουμε στις χώρες που κατά μέσο όρο διαθέτουν επαγγέλματα που είναι λιγότερα ευεπίφορα στον αυτοματισμό και τα επαγγέλματα δεν διαθέτουν υψηλή προοπτική αυτοματισμού.
Αυτό σημαίνει ότι εφησυχάζουμε; Όχι, γιατί μπορεί στο πρώτο κύμα η Ελλάδα να έχει μόνο 2% πιθανότητες να επηρεαστεί από τον αυτοματισμό, αλλά στο τρίτο κύμα το ποσοστό ανεβαίνει στο 23% των εργασιών που θα μπορούσαν να αυτοματοποιηθούν.
Κάθε κρίση, είναι ευκαιρία. Θα αντιμετωπίσουμε τα πιθανά σενάρια της μελέτης φοβικά ή δυναμικά; Θα επεξεργαστούμε πολιτικές για την ενίσχυση της χρήσης της τεχνολογίας ή σαν σύγχρονοι Λουδίτες θα σπάμε τις μηχανές;
Για πόσο θα μπορούμε να κρατάμε εκτός των πυλών την τεχνολογία; Ακόμα και αν πρόσκαιρα το κάνουμε και σαν την στρουθοκάμηλο βάλουμε το κεφάλι στην άμμο, γύρω μας ο κόσμος θα αλλάζει. Αργά ή γρήγορα θα πρέπει να προσαρμοστούμε και αυτό σημαίνει ενίσχυση της Παιδείας μας με νέες σύγχρονες σπουδές δια-τμηματικού περιεχομένου (φιλοσοφία και πληροφορική) και σχεδιασμός ενός πλαισίου προστασίας εκείνων που θα βρεθούν στη γκρίζα ζώνη της μετάβασης από τη μία εποχή στην άλλη.
Στο ΔΙΚΤΥΟ έχουμε αρχίσει να επεξεργαζόμαστε βασικές προτάσεις πολιτικής για την Ελλάδα και την 4η βιομηχανική επανάσταση, όπως με την έκδοση της πρώτης μελέτης πρόσφατα στα ελληνικά για το θέμα που υπάρχει στην ιστοσελίδα www.todiktio.eu και σύντομα θα παρουσιάσουμε τις προτάσεις μας πιο αναλυτικά.
